Mavzu: vermikulturaning biologik ahamiyati

MAVZU: VERMIKULTURANING BIOLOGIK AHAMIYATI

Yomg‘ir chuvalchanglarining miqdori har gektariga

Yomg‘ir chuvalchanglarining miqdori har gektariga

1,2 mln. donagacha bo‘lishi mumkin. Tuproq tarkibidagi organik va mineral moddalarni yomg‘ir chuvalchanglari o‘z oshqozonidan o‘tkazib, uni donachalarga aylantiradi (Darvin, 1882-yil).

N.A.Dimo 1900-yildan boshlab O‘rta Osiyo, ayniqsa, Sirdaryo va Amudaryo havzalari tuproqlarini batafsil tekshirishga kirishib, Mirzacho‘l yerlarining meliorativ holatini o‘rganib, shu hudud tuproqlarining sho‘rlanish xaritasini tuzib chiqdi. U birinchi marta Mirzacho‘l tuproqlarida ko‘p sonli yomg‘ir chuvalchanglari, chumolilar va mayda umurtqali jonivorlarning tuproq hosil bo‘lishida, donadorlik va unumdorligini oshirishdagi ahamiyatini o‘rgangan olimdir.

N.A.Dimo mamlakatimiz tuproqlarida chuvalchang, termitlar va boshqa organizmlar faoliyatini chuqur o‘rganib, 1 gektar yerdan chuvalchanglar o‘z ichagidan 500-600 tonna tuproqni o‘tkazib, 60-70 yil davomida 1 metr qalinlikdagi tuproqni qayta ishlashi mumkin. Har bir gektar tuproqda chuvalchang kaproliti 25 tonnani 1 yilda ishlab chiqarishi

N.A.Dimo mamlakatimiz tuproqlarida chuvalchang, termitlar va boshqa organizmlar faoliyatini chuqur o‘rganib, 1 gektar yerdan chuvalchanglar o‘z ichagidan 500-600 tonna tuproqni o‘tkazib, 60-70 yil davomida 1 metr qalinlikdagi tuproqni qayta ishlashi mumkin. Har bir gektar tuproqda chuvalchang kaproliti 25 tonnani 1 yilda ishlab chiqarishi

aniqlangan.

Yomg’ir chuvalchanglarining mintaqaviy tarqalishi

• Yomg’ir chuvalchanglarining mintaqaviy tarqalishi
• Yer yuzida chuvalchanglarining 1500 dan ortiq turi aniqlangan. O‟rta Osiyoda ularining 32 turi tarqalgan. Qozog‟istondagi 13 turdan 4 tasi kosmopolit. O‟zbekistondagi 22 turdan 12 tasi kosmopolit. Tojikistondagi 10 turdan 8 tasi kosmopolit, Turkmanistondagi 8 turdan 5 tasi kosmopolit. Qirg‟izistondagi 13 turdan 4 tasi kosmopolit.

Chuvalchanglarining 3 turi: Allolobophora (S.) chlorocephala, A.(S.) umbrophila, A.(S.) ophimorha noyob hisoblanadi. Bulardan Allolobophora (S.) chlorocephala va A.(S.) umbrophila turlari O.zbekiston "Qizil kitobi" ga kiritilgan (Toshkent-2003).

Chuvalchanglarining 3 turi: Allolobophora (S.) chlorocephala, A.(S.) umbrophila, A.(S.) ophimorha noyob hisoblanadi. Bulardan Allolobophora (S.) chlorocephala va A.(S.) umbrophila turlari O.zbekiston "Qizil kitobi" ga kiritilgan (Toshkent-2003).

Q.D.U. Biologiya fakulteti issiqxonasida 1 metr2 maydonchada
qurilgan vermikompost idishi maketi
Vermikompost idishi maketi 2 variantda 140 kgdan, jami 280 kg organik chiqindi massasi bilan to’ldirilgan.