Mavzu: Yog’och hususiyatlari va uning turlari Fan: Materialshunoslik Tekshirdi: Tabibov a bajardi: Abdullayeva sh

Mavzu: Yog’och hususiyatlari va uning turlari Fan:Materialshunoslik Tekshirdi:Tabibov A

Bajardi: Abdullayeva SH.

Toshkent 2023

Yog'och eng qadimgi qurilish materiali bo'lib, yer sharida notekis
tarqalgan. O'rmon qayta tiklangani uchun yog och bitmas-tuganmas
qurilish materiallari va buyumlari zaxirasidir.Yog’och tayyorlanadigan o'rmonlar Rossiya, Xitoy,Ukraina,Kavkaz, Qozog'iston mamlakatlarda ko'plab uchraydi.Yog'och yuqori mustahkamlik, qayishqoqlik,
issiqlik izolvatsi-yalovchi, suv va organik erituvchilarga chidamlilik xususiyatlariga ega.
Yog'och oson qayta ishlanadi, yelimlash, mix qoqish mumkin. Ammo
tolasimon tuzilishi tufayli xossalarining turliligi, namlikdan deformat-
siyalanishi, yonuvchanligi, chirishi kabilar yog ochning kamchiligidir.
Qurilishda yog och xari, taxta, shpal, brus, xollarida ishlatiladi. Yog och-
ni gayta ishlaganda hosil bo'lgan payraxa va qipiqdan fibrolit, arbolit,
yog'och tolali va yog och payraxali plitalar tayyorlash mumkin.Yog'ochning sifati uning turiga bog'liq. Yog’och olinadigan
daraxtlar igna bargli va keng bargli turlarga bo'linadi. Igna bargli
daraxtlarga qarag'ay, qoraqarag’ay, tilog 'och, oq qarag’ay, kedr va
boshqalar kiradi. Keng bargli daraxtlarga eman, oq qayin, qora qa-
yin, shumtol, arg 'uvon kabilar kiradi.Markaziy Osiyo tog' larida o' sadigan archa va terak, ko'k terak,chinor kabilar bino va inshootlar qurilishida to'sin, ustun, pol, ship,muqarnas, karniz, eshik, rom kabi buyumlarni olishda ishlatiladi.Chinor, yong'oq va nok daraxtidan shkaf, javon va turli o'ymakornbuyumlar ishlanadi. yog'och tolali va yog och payraxali plitalar tayyorlash mumkin. Daraxt ildiz, tana va shox-shabba qismlaridan iborat bo'lib,ularning ko'lami daraxtning turiga bog'liq bo'ladi. Daraxtning tana qismi 60-90% tashkil etib, sanoatda qayta ishlash ahamiyatige egadir. Yog'ochning makrostrukturasini oddiy ko'z yoki lupa yordamida, mikrostrukturasini esa, faqat mikroskop yordamida o'rganish mumkin.