Mavzu: Zaxiralash va tiklash siyosati

 

 

 

 

3.Server mahlumotlarini zaxira nusxalarini yaratishda maxsus 

vositalardan foydalanish 

Ishdan maqsad: Kompg’yuter tizimlarida axborot xavfsizligini tahminlash 

vositalarini o’rganish, RAID sistemalarining ishlash printsipini taxlil qilish va 

amaliy ko’nikma hosil qilish. 

Nazariy qism. 

Mahlumotlarni saqlashda xozirgi kunda RAID sistemalari juda keng qo’llaniladi. 

RAID inglizcha Redundant array of independent/inexpensive disks («izbqtochnqy 

massiv nezavisimqx diskov») so’zlarining bosh harflaridan kelib chiqqan. RAID 

nazariyasi beshta asosiy printsipdan – beshta sirli so’zdan tashkil topgan. 

Bu Massiv (Array), Akslantirish(Zerkalirovanie 

Mirroring), Dupleks (Duplexing), Navbatma– navbat(CHeredovanie Striping) 

va Juftlik (CHetnostg’ Parity). 

Massiv deb, markazlashgan holda sozlanadigan, shakllantiriladigan, va 

boshqariladigan bir nechta jamlagichlarga aytiladi. Mantiqiy massiv – bu yuqori 

darajali ko’rsatkich bo’lib, tizimning fizik tavsiflari hisobga olinmaydi. Mantiqiy 

---

11 

 

disklar soni va xajmi jihatidan fizik disklar bilan mos tushmaydi. Operatsion tizim 

uchun massiv bir butun katta disk deb qaraladi. 

Akslantirish – tizimning ishonchliligini oshirish imkonini beruvchi texnologiya. 

Akslantirish texnologiyada ishlovchi RAID massiv axborotni bir vaqtni o’zida 

ikkita diskka yozadi, yahni mahlumotlar «ko’zgu(aksi)»si yaratiladi. Bitta disk 

ishdan chiqsa, ikkinchi diskda axborot saqlanib qoladi. 

Dupleks – akslantirish g’oyasining rivojlanganligidir. Bu holatda ishonchlilik 

darajasi juda yuqori bo’lib, qattiq diskning ikki barobar ko’p bo’lishini talab qiladi. 

Bunda xarajat ham ikki barobar bo’lib, tizimga ikkita mustaqil ravishda 

ishlaydigan RAID kontroller o’rnatiladi.