Mesleki akciĞer hastaliklari (Tedavi-Prognoz-İzlem) Doç. Dr. İbrahim akkurt


Download 446 b.
Sana25.07.2017
Hajmi446 b.
#11988


MESLEKİ AKCİĞER HASTALIKLARI (Tedavi-Prognoz-İzlem)


GENEL PRATİK YAKLAŞIM

  • GENEL PRATİK YAKLAŞIM

  • PNÖMOKONYOZLAR

    • KİP
    • SİLİKOZİS
    • ASBESTOS’A BAĞLI HASTALILAR

  • MESLEKİ ASTIM

  • HSP

  • BİSSİNOSİS

  • TOKSİK İNHALANLAR





DÜNYADA DURUM

    • YILDA :

  • 125 MİLYON İŞ KAZASI

  • 160 MİLYON MESLEK HASTALIĞI





  • KANSER -ÖLÜMLERİN % 6-10’UNUN,

  • KVS NEDENLİ ÖLÜMLERİN % 5 -10’UNUN,

  • KRONİK SOLUNUM HAST. NEDENLİ ÖLÜMLERİN % 10’UNUN MESLEKİ...



ABD

  • ABD

  • MESLEK HASTALIKLARI NEDENLİ

  • DOĞRUDAN ( Tıbbi bakım ve sigorta harcamaları gibi) YA DA DOLAYLI KAYIPLAR

  • YILLIK 26 MİLYAR DOLAR...



BEKLENİLEN MH SAYISI ?

  • Dünyada;

  • her bin işçi için 4-12/yıl

  • yeni meslek hastalığı olgusu beklenmeli...

  • Ülkemizde;

  • 2000 yılında her bin işçi için : 0,16 yeni meslek hastalığı olgusu SAPTANMIŞTIR





Mesleki  İşçi Tıbbi  Yasal tanı-izlem süreç ???



Değişik ülkelerde MA tanı-maluliyet-maliyet























MESLEK HASTALIĞI = MALULİYET ???









Sonuçta; Ülkemizde maluliyet yaklaşımı



*Toraks Derneği Çevresel ve Mesleki Akciğer Hastalıkları Çalışma Grubu: -09.05.1998: “Akciğer Hastalıklarında Maluliyet Değerlendirme Rehberi” hazırlanması kararı... - 13.04.99, İstanbul : Çalışma grubu tarafından hazırlanan taslak metin’in diğer Çalışma Grubu Bşk. bilgisine sunulması kararı...



AKCİĞER HASTALIKLARINDA MALULİYET DEĞERLENDİRME REHBERİ  ( Taslak Metin ve Ekleri )      TORAKS DERNEĞİ ÇEVRESEL VE MESLEKİ AKCİĞER HASTALIKLARI ÇALIŞMA GURUBU



DEĞERLENDİRME PROTOKOLÜ 1.Değerlendirmeyi isteyen kurumun isteğinin açıkça belirtilmesi 2.Anamnez: Kişisel, çevresel ve mesleki 3.Fizik muayene 4.Laboratuvar testleri    Ekstrapulmoner testler : Rutin biyokimya, tam kan sayımı,EKG    Pulmoner testler: Akciğer grafisi, Spirometre, Diffüzyon kapasitesi, Arter kan gazları analizi (gereğinde), Pulmoner egzersiz testi (gereğinde)



5. Teşhis 6. Yorum:    Saptanan patolojinin kişinin çalıştığı işle ilgisi    Saptanan patolojinin geçici mi, kalıcı mı olduğunun yorumlanması    Mevcut patoloji ile kişinin çalışmakta olduğu işte veya başka bir işte çalışıp çalışamayacağının belirtilmesi    Tedavi ve prognoz hakkında görüş sunulması





Genel solunumsal etkilenmeye göre maluliyet derecesi





GENEL PRATİK YAKLAŞIM

  • GENEL PRATİK YAKLAŞIM

  • PNÖMOKONYOZLAR

    • KİP
    • SİLİKOZİS
    • ASBESTOS’A BAĞLI HASTALILAR

  • MESLEKİ ASTIM

  • HSP

  • BİSSİNOSİS

  • TOKSİK İNHALANLAR





KİP-Fonksiyonel etkiler

  • Hava giriş-çıkışına etkiler:

    • Büyük HY bronşitik değişiklikler,
    • HY distorsiyon, KHY da dilatasyon hiperenflasyon ve air-traping’e...
    • Bronşiol ve alveol seviyesindeki elastik doku destruksiyonu HY rezistans  Obst.  Rest.


KİP Komplikasyonların tedavisi

  • obstrüksiyon,

  • solunum enfeksiyonları,

  • hipoksemi,

  • solunum yetmezliği,

  • kor pulmonale,

  • aritmiler ve

  • pnömotoraks

  • tb



Komplikasyonların tedavisi

  • Sigaranın bıraktırılması

  • Kategori B ve C’ye giren ileri, komplike pnömokonyozda hipoksemi ve onun komplikasyonları... USOT

  • İnfluenza ve pnömokok aşıları

  • TB

  • NİMV



Prognoz

  • KİP’te prognozu etkileyen faktörler :

    • Maruziyet süresi/yoğunluğu,
    • Maruziyet yaşı,
    • Radyolojik bulgular ?


Silikosis



Tedavi:

  • Korunma,

  • Erken tanı,

  • Komplikasyonların tedavisi,



Korunma

  • Havalandırma ve lokal vakum teknikleri,

  • İşlemin kapalı ortamda sürdürülmesi,

  • Islak temizleme teknikleri,

  • Kişisel korunma (uygun respiratör seçimi)

  • Silikadan daha az tehlikeli maddelerin kullanımı

  • İşçi ve işveren eğitimi



Erken tanı

  • Silika - kuvars içeren tozlara maruziyet sonucu ortaya çıkan ilk radyolojik değişiklikler çoğunlukla yuvarlak 3-10 mm çapındaki “r” opasiteleridir.

  • Bu opasiteler öncelikle üst ve orta zonlarda periferde lokalize olurlar ayrıca hiluslarda kalsifikasyonların belirmesi yerleşmiş silikosisdeki yumurta kabuğu(eggshell) tipi kalsifikasyon örneği



Komplikasyonların tedavisi



Prognoz

  • Prognozu olumsuz olarak etkileyen faktörler;

    • Genç yaş,
    • Radyolojik yaygınlık
    • Tb
    • KOAH
    • Pnömoni


Maluliyet almış KİP ve Silikosisli kişilerde yaşam süresini etkileyen faktörler

  • Maluliyet almış, ölümü saptanmış KİP ve silikosisli olgularda(n:29)

    • yaşam süresi ...ilk tanı konulduğundaki fonksiyonel etkilenme derecesi ile kuvvetli negatif ilişkilidir
    • r: - 0.851, p < 0.005


İzlem

  • Öncelikle küçük opasitelerin erkenden(1/0 yoğunluk kategorisinde) fark edilmeleri gerekmektedir

  • Tb gibi komplikasyonların dikkatle değerlendirilmesi gerekir



ASBESTOS’A BAĞLI HAST. ASBESTOZİS

  • Tedavi:

    • Korunma (çevresel, bireysel, erken tanı araştırmaları),
    • Erken tanı,
    • Komplikasyonların tedavisi


Korunma

  • Endüstriyel hiyjen çalışmaları ile asbestle karşılaşılan işlem süreçlerinin izolasyonu,

  • Havalandırma,

  • Islak işleme teknikleri,

  • Respiratör kullanımı,

  • Asbeste alternatif materyellerin seçilmesi,

  • Asbestin sprey formunda kullanımı



Komplikasyonların tedavisi

  • Semptomatolojik yaklaşım

  • Belirli bir tedavi yok

  • Akciğer Ca ve mezotelyoma riski dolayısıyla tıbbi takip



Prognoz

  • Uzun süreli takipte SFT hızlı bozulma:

    • Ortalama 30 yıllık izlemde;
      • FVC: 92 ± 28 ml/yıl  ,
      • FEV1 : 66± 22 ml/yıl  ,

  • Asbeste bağlı mortalitede spesifik belirleyicileri:

    • radyolojik parankimal ve plevral fibrozis,
    • erkenden efor dispnesinin varlığı


İzlem

  • Akciğer grafisi: Asbestos’a bağlı radyolojik değişiklikler: öncelikle bilateral-diffüz-bazallerde düzensiz opasiteler(s,t), plevral kalınlaşma-kalsifikasyon

  • SFT (DLCO dahil)

  • Radyolojik değişiklikler malign dejenerasyonun da habercisi



Malign mezotelyoma

  • Tedavi: ?, 

  • Korunma: asbestoz’dan korunma.

  • Prognoz:

    • Ortalama survi 8-12 ay, Hastaların %20’sinden azı 2 yıllık sağkalım gösterir

  • İzlem: radyolojik

    • bilateral, bazallerde, “s,t” tipi opasiteler + plevral kalınlaşma-kalsifikasyonlar




Tüm Pnömokonyozlarda

  • Tanı ve izlem için:

    • Meslek öyküsü
    • Uygun radyolojik görünüm
    • Bu görünüme yol açabilecek başka patolojinin 


1900’lerin başından itibaren yoğun pnömokonyoz olgularının görülmesi ve bu olguların çoğununun hızla PMF ile kaybedilmesi nedeniyle; erken tanı için her ülkede ulusal önlemler

  • 1900’lerin başından itibaren yoğun pnömokonyoz olgularının görülmesi ve bu olguların çoğununun hızla PMF ile kaybedilmesi nedeniyle; erken tanı için her ülkede ulusal önlemler





Ana kurallar:

  • Akciğer radyografisinde toz maruziyeti için patognomonik olabilecek bir görüntü 

  • İncelenen grafideki bulguların standart radyografilerle ve metinle kesin bir uyum göstermesi...





















Pnömokonyozda maluliyet tayini kriterleri



GENEL PRATİK YAKLAŞIM

  • GENEL PRATİK YAKLAŞIM

  • PNÖMOKONYOZLAR

    • KİP
    • SİLİKOZİS
    • ASBESTOS’A BAĞLI HASTALILAR

  • MESLEKİ ASTIM

  • HSP

  • BİSSİNOSİS

  • TOKSİK İNHALANLAR



MESLEKİ BRONŞİYAL ASTIM

  • Erken tanı... riskli olguların saptanması

    • Sorumlu çevreden uzaklaşma ve
    • Uygun işe yerleştirme, en kesin tedavi yaklaşımıdır uzaklaşma sağlanamadığında

  • koruyucu respiratörler ve

  • astım tedavisi



Sorumlu çevreden uzaklaşma

  • MA diğer meslek hastalıklarından farklı olarak en düşük düzeydeki allerjene/irritana maruziyetle geliştiği için tam uzaklaşma en kesin çözümdür

  • Çift kartuşlu respiratörler, tüm yüz maskeleri...



Tedavi prensipleri mesleki olmayan astımla aynıdır

      • Tedavi prensipleri mesleki olmayan astımla aynıdır
      • Fırıncı astımında kromolin Na gibi antiinflamatuar ilaç grubu tercih edilmektedir


Prognoz

  • Maruziyetin sonlandırılması ile olguların %50’sinde birkaç ayda düzelme

  • MA da kötü prognostik göstergeler ;

    • Semptomlar ortaya çıkmadan önce uzun süreli maruziyet,
    • Tanıdan önce uzun süre semptom varlığı,
    • Tanı sırasında hastalığın şiddetinin ağır olması,
    • Provakasyon testine dual yanıt varlığı


SSK-SİT-1985: C-5: Mesleki Bronşiyal astma



A Cetveli-VI Liste- Göğüs Hastalıkları : Pnömokonyozlar dışında kalan solunum, dolaşım hastalıkları



I. BD sonrası FEV1



II. Reversibilite veya BPT



III. Tedavi gereksinimi



Etkilenme derecesine göre maluliyet







GENEL PRATİK YAKLAŞIM

  • GENEL PRATİK YAKLAŞIM

  • PNÖMOKONYOZLAR

    • KİP
    • SİLİKOZİS
    • ASBESTOS’A BAĞLI HASTALILAR

  • MESLEKİ ASTIM

  • HSP

  • BİSSİNOSİS

  • TOKSİK İNHALANLAR



Hipersensitivite pnömonileri

  • Tedavi:

    • Sorumlu etkenden uzaklaşma,
    • Hava temizleme sistemleri,
    • Çevre düzenlenmesi,
    • Endüstriyel tekniklerin değiştirilmesi,
    • Kişisel koruyucu ekipmanlar
    • Tıbbi tedavi


HSP

  • Sorumlu etkenden uzaklaşma:

    • Akut HP’de semptomların ve fizyolojik anormalliklerin birkaç günde, subakut formda bir ay içinde gerilemesini sağlar.

  • Hava ve çevre temizliği:

    • Uzaklaşmanın sağlanamadığı durumlarda filtreler uygulanabilir.


HSP

    • Endüstriyel işlem süreçlerinin değiştirilmesi
    • Kişisel koruyucu ekipman:
      • Laminer akımlı yüksek etkili partikül tutucu helmet ( miğfer) başlıkların kullanımı önerilmektedir.
    • Tıbbi tedavide;
      • Akut HP’de kısa dönem steroid tedavisiyle (2-4 hafta, prednizon 0,5 mg/kg/gün) düzelme gözlenirken,
      • Subakut HP’de daha yüksek doz ve aylar süren tedavi önerilmektedir.
      • Ancak steroidlerin HP’nin uzun dönemdeki prognozu üstüne etkisi ?


Prognoz

    • Erken tanı ve maruziyetten uzaklaşmayla 1-6 ayda düzelme gözlenir
    • Prognoz HP tipine ve coğrafik lokalizasyona göre de değişebilmektedir
      • Çiftçi akciğeri Kanada’da iyi seyrederken, Finlandiya’da kötü prognoza sahiptir
    • Bazı hastalarda maruziyet kesilse bile DLCO ve TAK düşüklüğü ilerlemektedir
    • Çiftçi akciğerinde mortalite %20 üstünde bildirilmiştir


İzlem

  • Radyolojik,

  • Spirometrik tetkikler (DLCO’yu içerecek şekilde) ve

  • Arter kan gazları ile



GENEL PRATİK YAKLAŞIM

  • GENEL PRATİK YAKLAŞIM

  • PNÖMOKONYOZLAR

    • KİP
    • SİLİKOZİS
    • ASBESTOS’A BAĞLI HASTALILAR

  • MESLEKİ ASTIM

  • HSP

  • BİSSİNOSİS

  • TOKSİK İNHALANLAR



BİSİNOSİS-KLİNİK SINIFLAMASI





Fonksiyonel etkilenme



Tedavi

  • Pamuk tozu kontrol önlemleri koruyucu tedavi yaklaşımıdır:

    • Pamuğun henüz balya içindeyken buharla temizlenmesi işlemi en önemli kontrol önlemlerindendir

  • En önemli tedavi yaklaşımı bireyin sorumlu iş çevresinden uzaklaşmasıdır

  • Bissinosisin tıbbi tedavisinde BD, inh.steroid

  • Hastalığın kronik formunda inhale steroidler sodyum kromoglikattan daha başarılıdır



Bissinosis-Takip



Prognoz

  • Pamuklu tekstil işçilerinin 15 yıllık izlemde yıllık FEV1 ve FVC azalmasının, ipek tekstil işçilerinden fazla

  • Pamuk işçilerindeki FEV1 azalmasının daha çok kümülatif endotoksin maruziyetine bağlı

  • Fonksiyonel bozukluğu belirleyen faktörler:

    • maruziyet süresi,
    • bissinosis semptomları ve göğüste sıkışıklık hissinin varlığıdır




GENEL PRATİK YAKLAŞIM

  • GENEL PRATİK YAKLAŞIM

  • PNÖMOKONYOZLAR

    • KİP
    • SİLİKOZİS
    • ASBESTOS’A BAĞLI HASTALILAR

  • MESLEKİ ASTIM

  • HSP

  • BİSSİNOSİS

  • TOKSİK İNHALANLAR



TOKSİK İNHALANLAR

  • ÜSY Hasarı - Tedavide;

      • maruziyet alanından uzaklaşma,
      • hayati tehlike yaratan obstrüksiyonda aspirasyon,
      • O2 uygulaması,
      • epinefrin uygulaması,
      • gereğinde entübasyon
      • bulaşmış maddenin bol suyla yıkanması ve
      • gereğinde steroid uygulaması


Pnömonitis, ARDS

  • - Pnömonitisde destek tedavi uygulanır:,

  • - O2 ,

  • - Steroidler

  • - Gereğinde mekanik ventilasyon

  • - ARDS’de hemodinamik izlem ve MV



BO, BOOP

    • BO’da tedavide yararı kanıtlanamasa da 6 aylık steroid tedavisi önerilir
    • BOOP’un steroide dramatik klinik yanıt verdiği gözlenmektedir ( > 6 ay kullanım)


Obstrüktif Akciğer Hastalığı

    • Tedavi, izlem ve prognoz
    • genel KOAH gibidir


RADS

  • RADS tedavisinde bronkodilatatörler ve steroid kullanımı önerilir

  • Bu tedaviye rağmen maruz kalmış çoğu bireyde sürekli astmatik semptomların sürdüğü belirtilmektedir



KRONİK BERİLYOZİS

    • Tedavi: KBH’nın tedavisi sarkoidozis tedavisi gibi steroidleri içerir. Steroid direnci veya terminal hastalık gelişmesi durumunda genel destek tedavisi
    • akciğer transplantasyonu ?


KRONİK BERİLYOZİS:



AĞIR METAL HASTALIKLARI

  • Ağır metal temelde tungsten, karbid ve kobalt içeren bir alaşımdır

  • Ağırlıklı olarak pnömonitis tablosuna yol açar

  • Tedavi steroid

  • Kobalta bağlı mesleki astım görülebilir





Download 446 b.

Do'stlaringiz bilan baham:



Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling