Metallarning xossalari Konstruktsion materiallarning fizikaviy, texnologiyaviy, eksplutatsiyaviy va mexanikaviy xossalari
Download 0.58 Mb. Pdf ko'rish
|
2-Mavzu. Metallarning xossalari
|
Metallarning xossalari Konstruktsion materiallarning fizikaviy , texnologiyaviy, eksplutatsiyaviy va mexanikaviy xossalari. Metal va qotishmalarga turli sharoitlarga ishlatilishiga qarab turlicha shartlar quyiladi. Masalan: elektr toki tortiladigan yoki uzatadigan metallarga elektr toki ni yaxshi o’tkazishi, elektrga qarshiligi kam talablar qo’yiladi, shtamplar va puansonlarga qattiqlik, kuzov materiallariga egiluvchan va karroziyaga bardoshlik, prijinalarga va ressorlarga elastiklik va b quyiladi. Metallarni xossalari o’rganishda :mexanikaviy,ximiyaviy,fizikaviy va texnologik jossalarni bilish talab etiladi .
Fizik xossalariga: metallarni rangi, solishtirma og’irligi, elektr o’tkazuvchanligi, magnitli xususiyati, issiqlik o’tkazuvchanligi, issiqdan kengayishi,issiqlik sig’imi va boshqalar.
Metallarni rangi shaffof bo’lmaydi, har bir metal o’ziga xos yaltiroo’likka va rangga ega. Mis-qizil, rux-kulrang, temir-kumushsimon va xakozo. Solishtirma og’irligi shu metalldan namuna kesib olinadida,shu namunaning xajmi va og’irligi o’lchanadi va ularning nisbati solishtirma ogirlik deb ataladi. 3
г V P d
Hamma metallarni solishtirma og’irligi D. I. Mendeleev davriy sistemasida berilgan. Metall va qotishmalarning solishtirma og’irligi katta ahamiyatga ega,chunki ulardan turli-tuman maxsulotlar ishlab chiqarishda ush maxsulotning yengil va og’irligiga qo’yiladigan talab katta ahamiyatga egadir.misol sifatida keltirish mumkinki, samalyotsozlikda yengil metallardan foydalanish asosiy talablardan biridir. Metalning solishtirma og’irligi ma’lum bo’lsa, uning og’irligini topish muammo tug’dirmaydi. Misol sifatida shuni keltirish mumkinki, 30x20x15 sm bo’lgan mis temir brusning og’irligini topish G=vd G=30*20*15*7.81 =70290 g ga teng. Download 0.58 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|