Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborort Texnologiyalari Universiteti 217-19 guruh talabasi


Download 95.05 Kb.
Sana02.12.2020
Hajmi95.05 Kb.
#156866
Bog'liq
Muhammad al


Muhammad al-Xorazmiy nomidagi

Toshkent Axborort Texnologiyalari

Universiteti 217-19 guruh talabasi


Mustaqil ishi
Murodjon Azamovning Malumotlar bazasi fanidan bajargan

Mavzu: PostgreSQL MBBT haqida

Toshkent – 2020

3-variant



Reja:

  1. PostgreSQL  haqida umumiy ma`lumotlar

  2. PostgreSQL  kelib chiqishi

  3. PostgreSQL  dastlabki buyruqlar

  4. Xulosa

  5. Foydalanilgan adabiyot va internet sahifalar


PostgreSQL - bu relyatsion ma'lumotlar omborini boshqarish tizimi. Ya'ni, ma'lumotlarni boshqarish tizimi bo'lib, u aloqalar(relation) ko'rinishida taqdim etiladi. Aloqa - jadvallarni matemetik aniq ifodalash. Ma'lumotlarni jadvallarda saqlash hozirgi vaqtda shunchalik tarqalganki, huddi bu ma'lumotlarni saqlashni eng tabiiy yo'li hisoblanadigandek. Lekin ma'lumotlarni saqlashni turli xil boshqa yo'llari mavjud. Masalan, Unix oilasiga kirivchi operatsion tizimlarda fayllar va kataloglar iyerarxik ko'rinishdagi ma'lumotlar ombori. Bundan tashqari hozirgi kunda, opyektga yo'naltirilgan ma'lumotlar ombori juda tez rivojlanmoqda.

Har qanday jadval, nomlangan qatorlardan tashkil topadi. Jadvaldagi hamma qatorlar bir xil nomlangan ustinlardan tashkil topadi. Bu holatda har bitta ustun uchun qandaydir bir tipni ko'rsatish mumkin. Ya'ni bu ustunga tegishli ma'lumotlar qaysi tipda bo'lishi mumkinligini aniqlab olish. Ustunlar tartibi hamma qatorlarda aniq o'zgarmas bo'lada, SQL jadvalda aniq bir tartibni saqlab bermaydi, lekin uni so'rov vaqtida tartiblash mumkin bo'ladi.

Jadvallar ma'lumotlar omboriga birlashtiriladi, aniq bir PostgreSQL serverdagi ma'lumotlar ombori esa ma'lumotlar ombori klasteri tashkil etadi.



PostgreSQL Koliforniya shtatidagi Berkil universitetida ishlab chiqarilgan “Ingres” ma`lumotlar bazasining vorisi sifatida kelib chiqishiga ishora qilib Postgres deb nomlangan. 1996 yilda loyiha SQLni qo'llab-quvvatlashini aks ettirish uchun PostgreSQL deb o'zgartirildi . 2007 - yilda ko'rib chiqilgandan so'ng, ishlab chiquvchilar guruhi PostgreSQL va Postgres taxalluslarini saqlab qolishga qaror qilishdi.

PostgreSQLni o`rganishda ustunlarni tanlash, natijalar to'plamlarini saralash va qatorlarni filtrlash kabi ma'lumotlarni tanlashning asosiy texnikasi yordamida bitta jadvaldan ma'lumotlarni qanday qilib so'roq qilish, bir nechta jadvallarga qo'shilish, o'rnatilgan operatsiyalardan foydalanish va pastki so'rovni yaratish kabi rivojlangan so'rovlar haqida, yangi jadval yaratish yoki mavjud jadval tuzilishini o'zgartirish kabi ma'lumotlar bazasi jadvallarini boshqarish mumkin.

Relyatsion ma'lumotlar bazasi bir nechta tegishli jadvallardan iborat. Jadval qator va ustunlardan iborat. Jadvallar mijozlar, mahsulotlar, xodimlar va boshqa ma'lumotlarni saqlashga imkon beradi.

Yangi jadval yaratish uchun Postgresda CREATE TABLE buyrug`idan foydalaniladi. Quyidagilar CREATE TABLE buyrug`ining asosiy sintaksisini tasvirlaydi:

Ushbu sintaksisda:

1.CREATE TABLE kalit so`zidan keyin jadval nomi keltiriladi.



2.Allaqachon mavjud bo'lgan jadvalni yaratish xatoga olib keladi. IF NOT EXISTS Parametr faqat yangi jadval hosil qilish imkonini beradi. Variantdan foydalanganda IF NOT EXISTS va jadval allaqachon mavjud bo'lganda, PostgreSQL xabar beradi va yangi jadvalni yaratib yuboradi.

3. Jadval ustunlarining vergul bilan ajratilgan ro'yxatini ko`rsatiladi. Har bir ustun ustun nomi, ma'lumotlar saqlanadigan ma'lumotlar turi, ma'lumotlar uzunligi va ustun cheklovlaridan iborat bo`ladi. Ustun cheklovlari ustunda saqlangan ma'lumotlar amal qilishi kerak bo'lgan qoidalarni belgilaydi. Masalan, ustundagi qiymatlarni bo`sh bo'lmagan cheklov NULL bo'lishi mumkin emas. 

Quyida PostgreSQL da jadval yaratishga misol keltirilgan:

Accounts nomli Jadval yaratamiz. U o`z ichiga quyidagi ustunlarni oladi: user_id, username, password, email, created_on, last_login.





Xulosa

Men bu ishini bajarishda PostgreSQL malumotlar bazasi haqida yanada ko`proq tushunchalarga ega bo`ldim. Posgresni NodeJs dasturi bilan birgalikda ishlatib ko`rdim. Men oldinlari MB sifatida MongoDB dan foydalanar edim. PostgreSQLni ham MongoDBga o`xshash va albatta o`ziga hos taraflari bor ekanligini ko`rdim. Kelajakda PostgreSQLni ham chuqurroq o`rganishni niyyat qilib qo`ydim.



Foydalanilgan adabiyot va internet saytlari

  1. Ma`lumotlar bazasi – “Sharq” nashriyoti. Toshkent 2007. Sh.Nazirov, A.Ne'matov, R.Qobulov, N.Mardonova

  2. Ma`lumotlar bazasi. Ma`lumotlar bazasini boshqarish tizimlari va ular bilan ishlash texnologiyalari. Toshkent 2016. Ibragimova S.B

  3. https://www.postgresqltutorial.com/

  4. https://www.postgresql.org/

Download 95.05 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling