Na’munaviy masalalar yechimlari. 1-masala

Na’munaviy masalalar yechimlari.

1-masala. Hajmi 3 litr bo`lgan idishda 5,5 mol modda 30 sekund o`tgandan so`ng 2,5 molgacha kamaysa, reaksiya tezligi (mol/l∙sekund) qanchaga teng bo`ladi.

Yechish:

formulaga asoslanib, reaksiyaning o`rtacha tezligi (mol/l∙sek) aniqlanadi; mol/l ∙sek

Javob: 0,033 mol/l∙sek

2-masala. H₂S + O₂ = S + H₂O ushbu reaksiyada vodorod sulfidning konsentratsiyasi to`rt marta oshirilib, kislorodning konsentratsiyasi ikki marta kamaytirilsa, to`g`ri reaksiyaning tezligi necha marta ortadi.

Yechish:

1) Dastlab reaksiya tenglamani koeffisenti tanlab tenglab

2H₂S + O₂ = 2S + 2H₂O

2) V_to`g`ri = K[A]^a ∙ [B]^b = 4² : 2¹ = 8

Javob: 8 marta tezlashadi.

3-masala. Hajmi 10 litr bo`lgan idishda 6 gr vodorod va 142 gr xlor o`zaro reaksiyaga kirishdi. Reaksiya tezligi 0,5 mol/(l-min)gat eng bo`lsa, qancha vaqtdan (minut) so`ng idishdagi xlorning miqdori 35,5 gr ni tashkil etadi.

Yechish:

1) V_o`rt = formuladan vaqt topiladi.

2) Masala shartiga ko`ra xlorning miqdori 142 gr (2 mol) dan 35,5 gr (0,5 mol) qancha kamayish uchun qancha vaqt (minut) sarf bo`lishini hisoblaymiz.

minut

Javob: 0,3 minut

4-masala. Temperatura 50⁰C dan 20⁰C gacha sovutilganda reaksiya tezligi 216 marta kamayadi. Shu reaksiyaning temperatura koeffisientini hisoblang.

Yechish:

1) Berilgan t₁ = 20⁰C, t₂=50⁰C Vt₂/Vt₁=216 γ - ?

2) formulaga asosan

216 = γ 216 = γ³

γ = 6 Javob: γ = 6.

5-masala. Temperatura 30⁰C dan 80⁰C gacha oshirilganda reaksiya tezligi 1200 marta o`rtadi. Reaksiyaning temperatura koeffisientini hisoblang.

Yechish:

1) Berilgan: t₁=30⁰C, t₂=80⁰C Vt₂/Vt₁=216 γ - ?

2) formuladan foydalanib γ – ni aniqlaymiz.

1200 = γ 1200 = γ⁵ bu tenglamani yechishda ushbu ifodaning logarifmiga bo`linadi:

5 log γ = log 1200

Javob: γ = 4,4

6-masala. Temperatura koeffitsiyenti 2 va 4 bo`lgan ikkita reaksiyaning boshlang`ich temperaturalari tegishli ravishda 30°C va 40°C ga teng. Qanday temperaturada (°C) ikkinchi reaksiyaning tezligi birinchisiga teng bo`ladi.

Yechish:

1) tenglamadan foydalanib, keyingi temperaturani aniqlab olamiz ya`ni

2 = 4

2) Ushbu tenglamani yechish uchun temperatura koeffisientlarini bir hil holatga keltirib olamiz.

2 = 2 tenglamani ixchamlashtirsak.

3)

0,1x – 3 = 0,2x – 8 5 = 0,1x x = 50

Javob: 50⁰C da tezliklar tenglashadi.