Натижада Пул қадрсизланади


Download 341.02 Kb.
Sana07.02.2023
Hajmi341.02 Kb.
#1175858
Bog'liq
инфляция


ИНФЛЯЦИЯ
Бу пул муомаласи қонунлари бузилиши натижасида қоғоз пулларнинг мамлакатда яратилаётган товар ва хизматларга нисбатан ортиб кетишидир.
Натижада
Пул қадрсизланади
Инфляция суръатини (ИС) аниқлаш формуласи
бу ерда:
ТНИж – жорий даврдаги истеъмол товарлари нархи индекси;
ТНИб - базис даврдаги истеъмол товарлари нархи.

ТНИж-ТНИб
ИС=------------------------- Х 100%
ТНИб
Инфляциянинг асосий турлари
    • Ялпи талаб ортиқчалиги билан натижасида юзага келадиган инфляция.

Талаб инфляцияси
    • Ялпи таклиф қисқариши натижасида юзага келадиган инфляция.

Таклиф инфляцияси

    • нархлар йилига 10 фоизгача ўсадиган инфляция



Ўрмаловчи инфляция

    • нархлар йилига 20 дан 200 фоизгача ўсадиган инфляция.



Жадал инфляция
    • нархлар йилига 200 фоиздан юқори даражада ўсадиган инфляция.

Гиперинфляция
    • Олдиндан башорат қилиш мумкин бўлган инфляция.

Кутилаётган инфляция
    • Олдиндан айтиб бўлмайдиган инфляция.

Кутилмаган инфляция
Инфляциянинг келиб чиқиш сабаблари
1
    • Керагидан ортиқча пул эмиссия қилиниши;

2
    • Пул ҳарид қобилиятининг пасайиши;

3
    • Давлат бюджети тақчиллиги;

4
    • Кредитнинг ҳаддан ташқари ортиб кетиши;

5
    • Ишлаб чиқариш жараёнида номутаносибликларнинг пайдо бўлиши;

6
    • Бозорда товарлар танқислиги.

Инфляциянинг таъсири
Ахолига таъсири
Ахоли жамғармалари қадрсизланади;
Қарз берган ютқазиб, олган ютади;
Ишсизлар кўпаяди;
Спекуляция ривожланади.
Иқтисодиётга таъсири
Тармоқлараро мутаносиблик бузилади;
Пул ишлаб чиқариш соҳасидан муомала соҳасига ўтади;
Истеъмол ва жамғарма нисбати бузилади.
Банк тизимига таъсири
Товарларни кредитга сотиш йўқолади;
Банк имкониятлари қадрсизланади;
Фоизлар даражаси ўсади;
Ахоли омонатларини жалб этиш қийинлашади.
Инфляциянинг олдини олиш усуллари
Ишлаб чиқаришни жонлантириш
    • Солиқдан имтиёзлар бериш;
    • Имтиёзли кредитлар ажратиш;
    • Янги очилган корхоналарни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш;

Пул массасининг ортишини чеклаш
    • Пул даромадларини (иш ҳақи, пенсия) назорат қилиш;
    • Депозитларнинг фоиз ставкасини ошириш;
    • Пул эмиссиясини чеклаш;
    • Пулнинг банкдан ташқари ҳаракат қилишига йўл қўймаслик.

Пул муомаласини барқарорлаштириш усуллари
    • Бунда эски, қадрсизланган пуллардан батамом воз кечилиб, муомалага янги пуллар киритилади.

Нуллификация
    • Бунда миллий валюта курси расмий оширилади. Масалан 1$=1700 сўмбўлса, ревальвациядан кейин 1$=1000 сўм бўлади. Бунда экспорт пасайиб импорт ошади.

Ревальвация
    • Бунда миллий валюта курси расмий пасайтирилади. Масалан 1$=1700 сўмбўлса, девальвациядан кейин 1$=2500 сўм бўлади. Бунда импорт пасайиб, экспорт ошади.

Девальвация
Download 341.02 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling