Neft va gaz uyumlarini ishlatish holatini tahlil qilish. Qazib chiqarish, haydovchi, pyizometrik va nazorat quduqlarining tadqiqot natijalarini umumlashtirish

Neft va gaz uyumlarini ishlatish holatini tahlil qilish. Qazib chiqarish, haydovchi, pyizometrik va nazorat quduqlarining tadqiqot natijalarini umumlashtirish va tahlil qilish neft va gaz uyumlarini ishlatish holatini tahlil qilish va ularni samarali ishlatish bōyicha choralar qabul qilish imkoniyatini beradi. Bu ishni quduqlarda tizimli tadqiqotlar ōtkazish va neft, gaz va suv debitlarini qayd qilish asosida amalga oshirish maqsadga muvofiq.

Tadqiqotlar natijasida olingan barcha materiallarni tizimlash va tahlil

qilish uchun, quyidagi xarita va grafiklarni tuzish tavsiya qilinadi:
ishlatish xaritasi, joriy ishlatish xaritasi, izobar xaritasi, gaz omili
xaritasi, suvlanganlik xaritasi, alohida quduqlar bōyicha ishlatish grafigi,
uyumni ishlash grafigi.
Qatlamni ishlatish xaritasi reja – diagramma bōlib, unga qatlamda
burĝulangan barcha quduqlar tushirilgan, har bir quduq uchun esa
ishlatishning asosiy kōrsatkichlarini ifodalagan aylanma diagramma tuzilgan.

Har bir quduqdagi diagramma maydoni ishlatishning butun davri

maboynida qatlamdan jami neft va suv qazib chiqarishga ma’lum

masshtabda tōĝri keladi. Neft va suvning ulushi aylana maydonida

sektorlar bilan tasvirlanadi. Turli ranglar yoki shtrixlar bilan

quduqlarni ishlatish usullari kōrsatilishi ham mumkin: favvora,

nasosli, kompressorli. Haydovchi quduqlarda suv haydash

diagrammasi tuziladi. Reja diagrammada mos shartli belgilarda

ishlatishning boshqa kōrsatgichlarini ham kōrsatish mumkin.

Joriy ishlatish xaritasi ishlatish xaritasidan shu bilan farqlanadiki

uning diagrammalarida xaritani tuzish sanasidagi quduqlar debiti

tasvirlanadi (14 rasm). Ishlatish xaritasi davriy ravishda kvartalda bir

yoki bir yilda tuziladi.

Bu xaritalarda uyumning ishlatish holati, qazib chiqarish

quduqlarining maxsuldorligi va haydovchi quduqlarning qabul

qiluvchanligi, ekspluatatsion quduqlar fondining suvlanganlik darajasi

va boshqalar yaqqol kōrinadi.

Izobar xaritasi quduqlarda qatlam bosimini ōlchash ma’lumotlari

bōyicha tuziladi va qatlam bosimining tarqalish xarakterini nomoyon

qiladigan muxim hujjat hisoblanadi. Ularni har kvartalda tuzish

tavsiya etiladi. Turli sanalarda tuzilgan xaritalarni solishtirish bu davr

maboynida qatlamda bosimning anomal ōzgarishini aniqlash imkonini

beradi.

Gaz omili xaritasi qazib chiqarish quduqlaridagi ōlchov ma’lumotlari

bōyicha izogips chiziklarda tuziladi. Gaz omilining anomal kōrsatkich

zonalari uyumning qatlam bosimi tōyinganlik bosimidan pasaygan

qismlariga tōĝri keladi. Bunday zonalar mavjud bōlganda ularni

kengayishining oldini olish, keyinchalik ularni bartaraf qilish bōyicha

zarur choralar kōriladi. Bunga yuqori gaz omili bilan neft olishni

qisqartirish yoki quduqlarni ishlatishni tōxtatish va bu zonalarda

bosimini boshqarish maqsadida qatlamga suv haydashni kōpaytirish

bilan erishiladi.

Uyumni suvlanganlik xaritasi neftdagi suv tarkibini tahlil qilish

ma’lumotlari bōyicha tuziladi. Xaritani tuzishda suvlanganlik izogips

chiziqlari bilan foizlarda amalga oshiriladi. Uyumning suvlanganlik

xaritasida boshlanĝich va joriy tashqi va ichki suvlilik konturlari

tushirilishi lozim. Xarita kvartalda bir marta tuziladi. Ikkin-chi davr

oraliĝidagi xaritalarni kōrib chiqib, suvning nisbatan jadal

harakatlanayotgan yunalishini aniqlash va bu jarayonni boshqarish

bōyicha zarur tadbirlar qabul qilish mumkin.

Quduqlarni ishlatish grafigi tōĝri burchakli koordinatalar sistemasida

tuziladi. Ular neft yoki gaz qazib chiqarish, qatlam va quduq tubi

bosimi, suvlanganlik, gaz omili va boshqa kōrsatkichlarni vaqt

maboynida ōzgarishini ōzida nomoyon qiladi. (15 rasm). Bitta

chizmaga quduqni tahlili uchun zarur barcha ma’lumotlar egri

chiziqlar bilan tushiriladi. Bu maqsad uchun ordinata ōqi har bir

kōrsatkich uchun uzining shkalasiga ega bōladi. Bitta chizmada

tushirilgan egri chiziqlarni birgalikda kōrib chiqishda bir kōrsatkichni

ikkinchisiga boĝliq holda ōzgarishini aniqlash mumkin.

Uyumlarni ishlatish grafigi uyumni ishlatishning boshidan yoki qaysi

bir oraliq vaqtidagi ishini tavsiflovchi jami yoki ōrtacha kattaliklar

bōyicha tuziladi. Abstsissa ōqida yillar va oylarda vaqt tushiriladi,

ordinata ōqi bōyicha esa - jami va joriy neft va suv qazib chiqarish,

qatlam bosimi, suvlanganlik, gaz omillari va boshqalar.

Ishlatishni joriy tahlili bilan neft koni boshqarmasi shuĝullanadi.

Tahlil ma’lumotlar asosida ishlatish jarayonini boshqarish bōyicha

tavsiyalar beriladi.

14 Rasm. Joriy ishlatish xaritasi.

Quduqlar:1-qazib chiqarish; 2-haydovchi; 3-qatlam izogipslari; boshlangich neftlilik konturlari: 4-tashqi; 5- ichki; joriy neftlilik konturlari: 6-tashqi; 7-ichki; 8-suvning ulushi; 9-neftning ulushi