Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti fizika matematika fakulteti
Download 1.43 Mb. Pdf ko'rish
|
akademik litseylarda axborot texnologiyalari fanining kompyuter tarmoqlari va ularda ishlash asoslari bolimini oqitish metodikasi
- Bu sahifa navigatsiya:
- Akademik litseylarda Axborot texnologiyalari fanining ―Kompyuter tarmoqlari va ularda ishlash asoslari‖ bo‘limini o‘qitish metodikasi
- Ilmiy rahbar
- Akademik litseylarda Axborot texnologiyalari fanining o‘qitilish holati…………………………………………………….
- 2-BOB. Akademik litseylarda Axborot texnologiyalari fanining ―Kompyuter tarmoqlari va ularda ishlash asoslari‖ bo‘limini
- KIRISH Mavzuning dolzarbligi
- Bitiruv malakaviy ishi obyekti
- Bitiruv malakaviy ishi maqsadi
- Bitiruv malakaviy ishi vazifalari
- 1-BOB. Akademik litseylarda Axborot texnologiyalari fanining o‘qitilish holati
- 1.2. Akademik litseylarda Axborot texnologiyalari fanining mazmuni
- Fanning asosiy maqsadi
- Fanning vazifasi
|
1
NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI FIZIKA - MATEMATIKA FAKULTETI
«Himoyaga ruxsat etilsin» Fakultet dekani f.-m.f.n.,dotsent __________ D.I.Yunusova «____» __________2012 yil 5140100-«Matematika va informatika» ta‘lim yo`nalishi IV kurs talabasi
HAMIDOVA Nazira Fayzullayevnaning Akademik litseylarda Axborot texnologiyalari fanining ―Kompyuter tarmoqlari va ularda ishlash asoslari‖ bo‘limini o‘qitish metodikasi mavzusidagi BITIRUV MALAKAVIY ISHI Talaba: _________ N.Hamidova Ilmiy rahbar: «Informatika va ta‘limda axborot texnologiyalari» kafedrasi iq.f.n.dotsent ________ A.Qobilov Taqrizchi: «Informatika va ta‘limda axborot texnologiyalari» kafedrasi dotsenti ____________B.Xoldorov
S.H.Sirojiddinov nomli AK litsey informatika fani katta o‘qituvchisi __________________A.Akmalov «Himoyaga tavsiya etilsin» «Informatika va ta‘limda axborot texnologiyalari» kafedrasi mudiri p.f.n., dotsent ___________M.E.Mamarajabov «__»__________2012 yil
2
M U N D A R I J A
Kirish …………………………………………….……………… 3 1-BOB. Akademik litseylarda Axborot texnologiyalari fanining o‘qitilish holati……………………………………………………. 7 1.1.
Akademik litseylarda Axborot texnologiyalari fani va uning o‘qitilish holati……………………………………………………... 7 1.2. Akademik litseylarda Axborot texnologiyalari fanining mazmuni 10 1.3. Axborot texologiyalari fanini o‘qitishda qo‘llaniladigan metodlar…………………………………………………………… 14
21
2.1. Axborot texnologiyalari fanining ―Kompyuter tarmoqlari va ularda ishlash asoslari‖ bo‘limini o‘qitish metodikasi………….. 21
2.2. ―Kompyuter tarmoqlari va ularda ishlash asoslari‖ bo‘limi bo‘yicha o‘quvchilar bilimini baholash …………………………. 55 2.3.
Tajriba-sinov ishlari va ularning natijalari tahlili ………………… 62
Xulosa ………………………………………………..…………... 67
69
Izohli lug‘at …………………………….………………………... 71
3
boshqarishni kompyutersiz tasavvur qilish qiyin. XXI asr savodxon kishisi bo‘lishi uchun avvalo kompyuter savodxoni bo‘lishi, axborot texnologiyalarini puxta egallamog‘i lozim. Har bir mutaxasis u qaysi sohada ishlashidan qat‘iy nazar, o‘z vazifasini zamon talabi darajasida bajarishi uchun axborotga ishlov beruvchi, kompyuter tarmoqlarini va internet xizmatidan foydalanish uslubiyotini bilishi va ularda ishlash ko‘nikmasiga ega bo‘lishi zarur. Shu sababli bugungi kunda mustaqil Respublikamizda ta‘lim sohasida amalga oshirilayotgan tub islohatlarning mazmun mohiyati, maqsadi va vazifalari aniq belgilab olingan. Jumladan ―Kadrlar tayyorlash milliy dasturi‖da ―Kadrlar tayyorlash tizimi va mazmunini mamlakatning ijtimoiy va
iqtisodiy taraqqiyoti istiqbollarida, jamiyat
ehtiyojlaridan, fan, madaniyat, texnika va texnologiyalarning zamonaviy yutuqlaridan kelib chiqqan holda qayta qurish nazarda tutiladi‖ deb belgilab qo‘yilgan [1]. Yuqoridagilar asosida ta‘lim tizimidagi fanlarni o‘qitishda uzviylik va uzliksizligini ta‘minlash maqsadida, har bir fanning mazmunini qayta tahlildan o‘tkazish, Davlat ta‘lim sandartlari va o‘quv dasturlarini takomillashtirish, ta‘lim bosqichlari bo‘yicha uning uzviyligi va uzluksizligini ta‘minlash asosida tubdan isloh qilish zarur bo‘ladi. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari o‘quv rejasida umumta‘lim predmeti sifatida kiritilgan informatika predmeti ham bundan mustasno emas. O`zbekiston respublikasi mustaqillikka erishgan yillaridan e`tiboran mamlakatimizni axborotlashtirish muammosiga xukumatimiz alohida e`tibor qaratmoqda.Xususan, Vazirlar Mahkamasining 1999 yil fevral oyidagi "Milliy tarmoqni yaratish va dunyo axborot tarmoqlaridan foydalanishni tartiblash to`g`risida"gi, keyinroq "O`zbekiston Respublikasida 1999-2003 yillar ichida
4
ma`lumotlarni uzatish milliy tarmog`ini rivojlantirish va takomillashtirish dasturi", 2002 yil iyunidagi "Kompyuterlashtirishni yanada rivojlantirish va axborot – kommunikasiya texnologiyalarini joriy etish chora tadbirlari to`g`risida"gi qarorlari qabul qilindi. Shu munosabat bilan respublikamizning qator ta`lim muassasalarining texnika bazasi, jumladan, kompyuter texnikasining yangi avlodi bilan jixozlanishi, shuningdek, ularning Internet tarmoqlariga ulanishi, elektron aloqalar bilan ta`minlanishiga e`tibor yanada kuchaydi. Bularning hammasi ta`lim mazmunini samarali qilish maqsadida respublika ta`lim muassasalariga yangi pedagogik va axborot texnologiyalarini joriy qilish, o`quv rejalariga kiritilgan fanlarni yangi interfaol usul va vositalardan foydalangan, jumladan, masofadan turib o`qitish, kompyuterlashtirilgan anjumanlar o`tkazish, elektron darsliklar yaratish va ularni o`quv - tarbiya jarayonida qo`llashga qaratilgan tadbirlardir. O`zbekiston Respublikasida Kadrlar tayyorlash milliy dasturida belgilangan vazifalarni amalga oshirilayotgan, shuningdek, davlat ta`lim standartlari tasdiqlanib hayotga qo`llanilayotgan bir paytda ta`lim muassasalaridagi o`quv- tarbiya jarayonini sifatli tashkil etish uchun O`zbekiston Respublikasida 2003 yilning 11 dekabrida "Axborotlashtirish to`g`risida"gi qonunni qabul qilinishi ham bejiz emas. Ushbu qonunning "Axborot tizimlarining tarmoqlararo bog`lanishi" nomli 18 - moddasida " kadrlar tayyorlash va malakasini oshirish, ilmiy tadqiqotlarni rag`batlantirish" vazifasiga ham urg`u berilgan [4]. Zamonaviy kompyuter va axborot tarmoqlari iqtisodiyot, fan va ta‘limning barcha sohalariga keng joriy etish halqaro ahborot tizimlariga shu jumladan yuqori malakali mutaxasislar tayyorlash darajasini oshirish masalasi davlat siyosati darajasiga ko‘tarildi. Mamlakatimiz Prezidenti tomonidan 2011-yilni ―Kichik biznes va hususiy tadbirkorlik yili‖ deb e‘lon qilinishi, yurtimizda amalga oshirilgan iqtisodiy islohotlarga yanada chuqurroq yondoshishga sabab bo‘lmoqda. Bu esa o‘z navbatida, yurtimiz istiqbolini yanada ravnaq topishida muxum axamiyatga egadir. Shuni ta‘kidash lozimki, so‘ngi yillarda iqtisod-siyosat, ilm – fan, texnika soxalari, ularga qaratilayotgan e‘tibor sezilarli darajada o‘sdi.[2] 5
Ta`lim tizimining bugungi vazifasi tinglovchilarni kun sayin to`lib toshayotgan axborot - ta`lim muxiti sharoitida bemalol faoliyat ko`rsataolishga o`rgatishdan iboratdir. Buning uchun ularga uzluksiz ravishda mustaqil ishlash sharoitini yaratib berish zarur. Zamonaviy etapda ommani axborotlashtirish va ta‘limning rivojlanish strukturasida ko‘pgina an‘anaviy usuldan voz kechib, yangi usullarga asoslangan ta‘lim oluvchi, o‘qituvchi bilan kompyuter orqali o‘rganishi. Bu ta‘lim binosidan ancha uzoqda bo‘ladi. Buni biz masofaviy ta‘lim deb nomladik. Masofaviy ta‘lim tizimida ma‘ruzalarning elektron varianti muhim rol o‘ynaydi. Zamonaviy informatsion texnologiyalar ishlatilishi sharofati bilan o‘qituvchi tomonidan berilgan an‘anaviy ta‘lim berish usulidagi muammolarni echish qobiliyatiga ega. Gipermurojat bilan matnni sintezlash pedagogik komplektni tashkil etib, an‘anaviy usul bilan taqqoslaganda ancha o‘zlashtirish jarayoni engillashtiradi. Masofaviy ta‘lim internetning tarqalishi tufayli yangi o‘qitish instrumentini rivojlantirish yangi bosqichiga keldi. Endi tarmoq texnologiyasi bilan har qanday ma‘lumotga momental ruxsatni tashkil qilish mumkin. Hozirgi vaqtda ―Masofaviy ta‘lim‖ ning informatsion oqimi ikkiga yo‘naltirish mumkin. Elektron darslikni tashkil etuvchi CD diskga yozilgan multimediyali darsliklar to‘plami va ma‘ruzalarning elektron varianti, serverda joylashgan va internet orqali ruxsat etilgan uslubiy va yo‘riqnomalar manbai [22]. Bitiruv malakaviy ishi obyekti – Akademik litseylarida Axborot texnologiyalari fani mazmuniga kiruvchi ―Kompyuter tarmoqlari va ularda ishlash asoslari‖ bo‘limini o‘qitish jarayoni.
jarayonida foydalanishning vositalari, tamoyillari va usullari. Bitiruv malakaviy ishi maqsadi – Akademik litseylarida Axborot texnologiyalari fani mazmuniga kiruvchi ―Kompyuter tarmoqlari va ularda ishlash 6
asoslari‖ bo‘limini o‘qitish metodikasini ishlab chiqish va undan amaliyotda foydalanish bo‘yicha tavsiyalar berishdan iborat. Bitiruv malakaviy ishi vazifalari –Akademik litseylarda Axborot texnologiyalari fanining mazmunini o‘rganish - Axborot texnologiyalariga oid adabiyotlar bilan tanishi va ularni taxlil qilish -Axborot texnologiyalari fani mazmuniga kiruvchi ―Kompyuter tarmoqlari va ularda ishlash asoslari bo‘limini mazmunini yaratish va ularni o‘quv jarayonida qo‘llash metodikasini ishlab chiqish - Yaratilgan metodikani amaliyotda qo‘llash va tajriba sinovdan o‘tkazishdan iborat. Bitiruv malakaviy ish kirish 2 ta bob 6 ta banddan iborat. 7
o‘qitilish holati
o‘qitilish holati Mustaqil rivojlanish yo‘lida borayotgan mamlakatimizning ta‘lim tizimiga e‘tibori O‘zbekiston Respublikasining «Ta‘lim to‘g‘risidagi» qonunining 3-moddasida o‘z aksini topib, unda «Ta‘lim O‘zbekiston Respublikasi ijtimoiy taraqqiyoti sohasida ustuvor deb e‘lon qilinadi»- deb ko‘rsatib berilgan.
«Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi»ning maqsadi- ta‘lim sohasini tubdan isloh qilish, uni o‘tmishdan qolgan mafkuraviy qarashlar va sarqitlardan to‘la xalos etish, rivojlangan demokratik davlatlar darajasiga ko‘tarish, yuksak ma‘naviy axloqiy talablarga javob beruvchi yuqori malakali kadrlar tayyorlash milliy tizimini yaratishdan iborat. Milliy dasturda belgilanishicha, ―Uzluksiz ta‘lim - malakali raqobatbardosh kadrlar tayyorlashning asosi bo‘lib, ta‘limning barcha turlarini, davlat ta‘lim standartlarini, kadrlar tayyorlash tizimi tuzilmasini va uning faoliyat ko‘rsatish muhitini o‘z ichiga oladi‖.
Mamlakatimizdagi ta‘lim tizimining har bir bosqichida fanlarni o‘qitishda ularning uzluksizligi va uzviyligini ta‘minlash kerak bo‘ladi. Shu maqsadda barcha ta‘lim bosqichlarida Axborot texnologiyalari fanini mazmunini yaratish va ularni o‘rganish masalalariga alohida e‘tibor qaratilgan. Axborot texnologiyalari fani informatika fanining uzviy davomiyligini biz davlat ta‘lim standartiga muvofiq Axborot texnologiyalari maqsad va vazifalarini har bir ta‘lim bosqichida quyidagilardan iborat deb hisobladik: - maktabgacha tarbiya va boshlang‘ich ta‘lim bosqichlarida axborot texnologiyalarining elementlari sifatida - kompyuter, disk, xotira, axborot, o‘yinli texnologiyalarni kompyuter o‘yinlari yordamida bolalar ongiga singdirish;
- umumiy o‘rta ta‘lim bosqichida «Informatika» fanini o‘qitish orqali ta‘lim oluvchilarning axborot texnologiyalari fanining elementlaridan savodxonlikni 8
ta‘minlash va davlat ta‘lim standartlari bo‘yicha belgilangan malaka, ko‘nikmalar hosil qilish, keyingi ta‘lim bosqichiga o‘tuvchi yoshlarni fundamental (asosiy) tushunchalarini boyitish; - o‘rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi bosqichida– «Axborot texnologiyalari» fanini o‘qitish orqali ta‘lim olayotgan yoshlarga fanning amaliy jihatlariga ko‘proq ahamiyat berilishi va kompyuterning ofis dasturlariga asoslanib o‘qitish jarayonini tashkil etish;
- oliy ta‘limning tayanch bosqichi (bakalavriat)da ta‘lim yo‘nalishlari bo‘yicha – «Kasbiy faoliyatda zamonaviy axborot texnologiyalari»dan fanining nazariy va ilmiy asoslarini o‘rganish; - oliy ta‘limning yuqori bosqichi (magistratura)da ta‘lim yo‘nalishlari bo‘yicha- «Kasbiy faoliyat doirasining tizimli tahlili metodologiyasi va eng yangi axborot texnologiyalari»dan fanning nazariy va ilmiy asoslarini o‘rganish; - malaka oshirish va undan keyingi bosqichlarda «Axborot texnologiyalari va dasturiy ta‘minotning eng yangi dasturiy vositalarning qiyosiy kursi»ga e‘tibor berish, fanga kirib kelayotgan yangiliklar va o‘zgarishlarga ilmiy yondashuv bilan qarash lozim deb hisoblaymiz. Uzluksiz ta‘limda bunday uzviylik, asosan, fanning davlat ta‘lim standartlari majmui, namunaviy o‘quv rejalari va dasturlari, o‘quv-metodik adabiyotlar ishlab chiqishga asos bo‘la oladi. Akademik lirsey ta‘limida «Axborot texnologiyalari» fani umumta‘lim fani sifatida qaralib, uni va boshqa fanlarning davlat ta‘lim standarti qabul qilindi. Har bir fanning dasturlari va ularga qo‘yilagan talablar Davlat ta‘lim standarti (DTS)da va dasturlarning mazmunida ko‘rsatib berilgan.
Axborot texnologiyalari o‘rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi bosqichida umumta‘lim fani sifatida o‘qitilar ekan, o‘quv muassasasi yetarli darajada moddiy- texnika bazasi va zamon talablariga javob beradigan kompyuterlar bilan jihozlangan bo‘lishi lozim. Bu haqda «Ta‘lim to‘g‘risidagi» qonunda, «Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi»da ta‘kidlab o‘tilgan.[2] 9
«O‘zbekistonning iqtisodiy va ijtimoiy sohalarda yuqori darajada erishishi, jahon iqtisodiy tizimida to‘laqonli sheriklik o‘rnini egallay olishi inson faoliyatining barcha jabhalarida zamonaviy axborot texnologiyalaridan yuqori darajada foydalanishning ko‘lami qanday bo‘lishga bog‘liq...» Shunday ekan o‘rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi muassasalari bitiruvchilariga umumta‘lim fanlarga qo‘yilgan umumiy talablarda kasb-hunar ta‘limi bitiruvchilari kompyuter va boshqa telekommunikasiya vositalaridan foydalana olishlari, zamonaviy axborot vositalari bilan ishlashning amaliy ko‘nikmalarini mustahkam egallashlari nazarga tutilgan.
Zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanish ijtimoiy va iqtisodiy, ma‘naviy, umuman barcha sohalarga kirib borayotganligi uchun kasb-hunar kollejlarining barcha mutaxassisliklariga «Axborot texnologiyalari» fani umumta‘lim fani sifatida o‘qitilmoqda. Bu fan asosan, kasb-hunar kollejlarining 2-kurs talabalariga o‘qitilib, talabalarga fan bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta maxsus ta‘lim vazirligi tomonidan Davlat ta‘lim standartlariga ko‘ra barcha mutaxassisliklarda umumta‘lim fani sifatida 40 soatga mo‘ljallangan talab ishlab chiqilgan. Bu fan «informatika»ning uzviy davomi sifatida o‘rganilib, fanning asosiy negizini kompyuter texnologiyalari tashkil etadi va uning texnik ta‘minotini ta‘minlaydi.
10
1.2. Akademik litseylarda Axborot texnologiyalari fanining mazmuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimovning O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatning 2010 yil 27 yanvar kuni bo‘lib o‘tgan qo‘shma majlisidagi ―Mamlakatni modernizasiya qilish va kuchli fuqarolik jamiyati barpo etish – ustivor maqsadimizdir‖, hamda Vazirlar Mahkamasining 2010 yil 29 yanvar kuni bo‘lib o‘tgan majlisidagi ―Asosiy vazifamiz – Vatanimiz taraqqiyoti va halqimiz farovonligini ya‘nada yuksaltirishdir‖ mavzularidagi ma‘ruzalarida ham o‘quv jarayoniga yangi axborot –kommunikasiya va pedagogik texnologiyalarni, elektron darsliklar hamda multimedia vositalarini keng joriy etish hisobiga mamlakat maktablari, kasb-hunar kollejlari va liseylarida, oliy ta‘lim muassasalarida ta‘lim berish sifatini tubdan yaxshilash, ta‘lim muassasalarining o‘quv-laboratoriya bazasini eng zamonaviy o‘quv va laboratoriya uskunalari, kompyuter texnikasi bilan mustaxkamlash vazifalari qo‘yilgan. Yuqoridagilar asosida ta‘lim tizimidagi fanlarni o‘qitishda uzviylik va uzluksizligini ta‘minlash maqsadida, har bir fanning mazmunini qayta taxlildan o‘tkazish, Davlat ta‘lim standartlari va o‘quv dasturlarini takomillashtirish, ta‘lim bosqichlari bo‘yicha uning uzviyligi va uzluksizligini ta‘minlash asosida tubdan isloh qilish zarur bo‘ladi. Akademik lisey va kasb-hunar kollejlari o‘quv rejasida umumta‘lim predmeti sifatida kiritilgan «Axborot texnologilari» o‘quv predmeti ham bundan mustasno emas. Axborot texnologiyalari fani o‘quv dasturi o‘rta maxsus, kasb–hunar ta‘lim muassasalari (akademik lisey va kasb-hunar kollejlari) uchun mo‘ljallangan.[4] Fanning_asosiy_maqsadi'>Fanning asosiy maqsadi – o‘quvchilarni axborot madaniyatli qilib tayyorlash, ya‘ni ularni zamonaviy axborot texnologiyalarining usul va vositalari 11
haqidagi bilimlarini chuqurlashtirish, shuningdek, ulardan o‘z kasbiy faoliyatlarida foydalana olish ko‘nikma va malakalarini shakllantirishdan iborat.
Bu akademik lisey va kasb-hunar kollejlari o‘quvchilariga: - axborot texnologiyalari usul va vositalaridan o‘qish davomida va kelajakdagi kasbiy faoliyatida foydalana olish; - axborotni tashkil qilish va izlab topish; - ajratib olingan axborotni tizimga solish, umumlashtirish va boshqa odamlarga tushunarli shaklga keltirish; - zamonaviy axborot texnologiyalari yordamida axborot va bilimlarni almasha olishlariga imkoniyat yaratadi.
bilimlar, hususan, axborot xavfsizligi, axborotlarni himoya qilish, kompyuterlarga xizmat qilishning asosiy qoidalari va masalalari, kompyuter viruslaridan saqlanish usullari va dasturiy vositalari, fayllarni arxivlash usullari va dasturiy vositalari, arxivator – dasturlar bilan ishlash, axborot tizimlarini tuzish va ulardan foydalanishning asosiy qoidalari va usullari, axborot texnologiyalarining texnik vositalari bilan tanishishtirish, uskunaviy tizimlar yordamida sodda ma‘lumotlar ombori (MO) va bilimlar ombori(BO)ni yaratish, turli fizik, iqtisodiy, biologik va matematik modellar qurish usullari, umumta‘lim fanlari (geometriya, fizika, algebra, kimyo, iqtisod kabilar)dagi sodda masalalarning matematik modellarini qurish, lokal va global kompyuter tarmoqlari bilan ishlash ko‘nikmalarini shakllantirish, zamonaviy axborot texnologiyalarining jamiyatni rivojlantirishdagi muhim ahamiyati bilan tanishtirish va ulardan o‘z kasbiy faoliyatlarida foydalana olish malakalarini shakllantirishdan iboratdir. Umumiy o‘rta ta‘lim maktablarida, keyinchalik akademik lisey va kasb-hunar kollejlarida o‘quvchilar «Informatika» umumta‘lim fanini o‘rganish natijasida axborot texnologiyasi haqida boshlang‘ich tushunchalarga ega bo‘lib, kompyuter savodxonligiga erishadilar. Axborot texnologiyalarini yanada chuqurroq 12
o‘zlashtirish va ulardan foydalanish malaka va ko‘nikmalarini hosil qilish Axborot texnologiyalari fanini o‘rganish orqali amalga oshiriladi. Natijada o‘quvchilar axborot madaniyatini egallaydilar. Axborot madaniyati – bu, insonni axborot texnologiyalarining barcha imkoniyatlaridan o‘z faoliyatida samarali foydalana olishini bildiradi. Axborot madaniyatiga erishgan odam axborotlashgan jamiyatning faol a‘zosiga aylanadi. «Axborot texnologiyalari» fanini o‘rganish o‘quvchilarning «Informatika», «Matematika», «Fizika» va boshqa umumta‘lim fanlaridan olgan bilim va ko‘nikmalariga asoslanadi. Shuningdek, axborot texnologiyalarining usul va vositalaridan ushbu fanlarni o‘rganishda keng foydalanish ko‘zda tutilishi kerak. «Axborot texnologiyalari» fanini akademik lisey va kasb-hunar kollejlarining barcha yo‘nalishlarida o‘qitilishi sababli quyida keltirilayotgan dasturning u yoki bu bo‘limini o‘rganish darajasi o‘quvchilarning qiziqishi va tanlangan kasbiy yo‘nalishiga bog‘liq holda olib boriladi. Ammo, barcha yo‘nalishlarda tahsil olayotgan o‘quvchilar dasturning hamma bo‘limlaridagi bilimlardan xabardor bo‘lishlari kerak. O‘quvchilarning bilim, malaka va ko‘nikmalariga talablar. Fanni o‘rganish natijasida o‘quvchilar: - axborot texnologiyalari vositalaridan o‘qish davomida va o‘zining kasbiy faoliyatida foydalanishni bilishi; - axborot xavfsizligi tushunchasi va axborot himoyasining usullari haqida ma‘lumotga ega bo‘lishi; - axborotni tashkil qilish va izlab topish, ajratib olingan axborotni tizimlashtirish, tarkiblantirish, umumlashtirish va tushunarli shaklga keltirishni bilishi; - kompyuterlarga xizmat qilishning asosiy qoidalari, ularga xizmat qiluvchi dasturlar va ulardan foydalana olishni bilishi; - kompyuter viruslaridan saqlanish usullari, antivirus dastur vositalarining imkoniyatlaridan foydalana olishi; 13
- fayllarni arxivlash usullari va arxivator dasturlar bilan ishlashni bilishi; - umumta‘lim fanlaridagi sodda masalalarning modellarini tuza olishi; - multimediya texnologiyasi va telekommunikasiyadan foydalana olish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi; - axborotning matn, grafik, rangli tasvir, tovush, odam ovozi, musiqa, animasiya, videoklip kabi turlarining o‘rnini tasavvur qila olishi; - axborot jarayonlarining zamonaviy jamiyatdagi ahamiyati, global axborotlashtirish jarayonining jamiyat va insonning rivojlanishiga ta‘sirini tushuna olishi; - axborot manbalari, infratuzilma, axborot muhiti, jamiyatning axborot salohiyatini tasavvur qila olishi; - zarur axborotni topish va uning ishonchliligini aniqlash yo‘llarini bilishi; - kompyuterlashgan axborot manbalariga kirish yo‘llari va usullarini bilishi; - shaxsiy elektron manzil (elektron pochta) ochish, Internet tarmog‘ida axborot izlash tizimlaridan foydalana olish malakalariga ega bo‘lish; - Internet va lokal kompyuter tarmoqlaridan foydalana olishni malakalariga ega bo‘lishlari zarur. Dasturning asosiy bo‘limlari quyidagilar: 1-bob. Axborot texnologiyalari, ularning jamiyatdagi o‘rni va ahamiyati. 2–bob. Axborot tizimlari va ulardan foydalanish. 3-bob.. Ma‘lumotlar ombori va uni boshqarish tizimlari. 4-bob. Fayllarni arxivlash va kompyuter viruslaridan saqlanish 5-bob. Axborot xavfsizligi. 6-bob. Kompyuterlarga xizmat ko‘rsatish. 7-bob. Model va modellashtirish asoslari. 8-bob. Kompyuter tarmoqlari va ularda ishlash asoslari. 9-bob. O‘zbekistonda kompyuter tarmoqlari. [5]
14
Download 1.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|