Nizomiy nomidagi
Download 476.51 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Taqrizchi
- 1.4 Fanning hajmi
- 1.4.1 Nazariy fizika (elektrodinamika) fanning hajmi № Mashg’ulot turi Ajratilgan soat
- Mashg’ulotlar mavzulari Mashg’ulotlar maqsadi Aj ratilg an soat
|
O`ZBЕKISTON RЕSPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAХSUS TA`LIM VAZIRLIGI NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKЕNT DAVLAT PЕDAGOGIKA UNIVЕRSITЕTI
№ FM - ___________ «___» _________ 2014- yil «Tasdiqlayman» O`quv ishlari bo`yicha prorektori_________ D. U. Ergashev « __ »_________ 2014-yil
Nazariy fizika Fanning ishchi o`quv dasturi (2-3-4-kurslar uchun)
Bilim sohasi: 100000 - Gumanitar soha
Ta`lim sohasi: 110000 - Pеdagogika Ta`lim yunalishi: 5110200 - Fizika va astronomiya o`qitish mеtodikasi
Toshkеnt – 2014
2 Fanning ishchi o`quv dasturi o`quv, ishchi o`quv reja va o`quv dasturiga muvofiq ishlab chiqildi. Tuzuvchilar: M.Djoraev- Nizomiy nomidagi TDPU “Fizika va uni o’qitish metodikasi” kafedrasi professori, ped.f.d. T. T. Murodov - Nizomiy nomidagi TDPU “Fizika va uni o’qitish metodikasi” kafedrasi katta o’qituvchisi
metodikasi” kafedrasi dosenti, f-m.f.n.
Ushbu ishchi o`quv fan dasturi O`zbеkiston standartlashtirish, mеtrologiya va sеrtifikatlashtirish agеntligidan ( “O`zbеkiston” Agеntligi) 2014- yil “30” yanvarda № 3425 - raqami bilan ro`yхatdan o`tgan 5110200 - fizika va astronomiya o`qitish mеtodikasi ta`lim yo`nalishining DTS hamda O`zbеkiston Rеspublikasi oliy va o`rta maхsus ta`lim vazirligining 2011 -yil “16 ” sentabrdagi № 387- sonli buyruq bilan tasdiqlangan va BD 5110200-3.04 raqam bilan ro`yхatga olingan umumiy fizika o`quv fan dasturi asosida ishlab chiqildi
Fanning ishchi o`quv dasturi “Fizika va uni o`qitish mеtodikasi” kafеdrasining 2014- yil “ 16- ” iyundagi “ 25”- son yig`ilishida muxokamadan o`tgan va fakultet kengashida muxokama qilish uchun tavsiya etilgan.
Kafedra mudiri: _______________ Х.М. Маxmudova Fanning ishchi o`quv dasturi “ Fizika - matemetika” fakulteti kengashida muxokama etilgan va foydalanishga tavsiya qilingan (2014- yil 27- iyundagi, 11- sonli bayonnoma)
Fakultet kengash raisi: _____________ G’. Djabborov Kelishildi: O`quv uslubiy boshqarma boshlig`i__________ F.Piroxunova
Ishchi o`quv dasturi Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti kengashida ko`rib chiqilgan va tasdiqlangan. 2014-yil “____” _________ dagi _____ -sonli majlis bayoni
3 ELEKTRODINAMIKA Kirish Mazkur fan dasturi bakalavriat yo’nalishi 5110200 -fizika va astronomiya uchun mo’ljallangan bo’lib elektrodinamikaning tajriba asoslari, elektromagnit maydon, uning xossalari, matematik apparati, Maksvell tenglamalari, uning vakuum va muhitdagi ko’rinishlari, o’zgarmas va o’zgaruvchan elektromagnit maydon, ularning xususiyatlari, elektr zaryadi, uning zichligi, zaryad oqimi, elektromagnit maydonning zaryadli zarraga ta’siri, elektromagnit maydon potensiallari, potensiallar orqali Maksvell tenglamalari ifodasi, elektromagnit hodisalarni yagona maydon nuktai- nazardan tushunish kabi dastlabki bilimlar, ko’nikma va malakalar berishni belgilab beradi.
Fanni o’qitishdan maqsad – «fizika va astronomiya» bakalavrlari tayyorlashda asosiy fanlardan biri hisoblanadi. Elektromagnit hodisalari uzlukli hodisalar fizikasidir. Lekin bu hodisalarni klassik nuqtai-nazardan ham ma’lum shartlar bajarilganda qarash mumkin. Talabalarga bu ikki karashni farqlash, ular orasidagi o’xshashlik va farqni ajrata bilishni o’rgatish muhimdir. Elektrodinamikaning o’rganadigan ob’ekti - elektromagnit maydon, uning xususiyatlari, zaryadlangan zarralar bilan o’zaro ta’siri, matematik apparati esa Maksvell tenglamalari sistemasidir. Elektrodinamikaning tajriba asoslari elektr va magnetizm bo’yicha barcha o’rnatilgan qonunlar bo’lib, ushbu bo’lim bo’yicha o’quv dasturi tuzishda talabalarning maktab fizika kursi va umumiy fizika kursining elektr va magnetizm bo’limlarida egallashlari lozim bo’lgan bilimlarini e’tiborga olgan holda, ko’proq zamonaviy ilmiy tasavvurlarni shakllantirishdan iborat.
Fanning vazifasi – bo’lajak o’qituvchilarni Kadrlar tayyorlash milliy dasturi asosida o’quvchilarni elektromagnit hodisalarning mohiyatlarini tushunish uchun sharoit yaratadi .O’quvchilarni g’oyaviy-mafkuraviy tarbiyalash va ta’limni samarali tashkil etishga o’rgatish. Kasb yo’nalishi asosini tashkil etuvchi fizik nazariyalar va qonunlarni o’kitishda innovatsion usullardan foydalanish hamda talabalarni mustaqil ishlash faoliyatniga o’rgatishdan iborat. 1.2 Fanni o’zlashtirishga qo’yiladigan talablar Fanni o’zlashtirishga qo’yiladigan talablar Davlat ta’lim standartidagi malakaviy tavsifga muvofiq ishlab chiqiladi va quyidagicha bayon etiladi. “Elektrodinamika” fanni o’zlashtirish jarayonida amalga oshiradigan masalalar doirasida bakalavr: - elektrodinamikaning tajriba asoslari, elektromagnit o’zaro ta’sir va uning xususiyatlari, Maksvell tenglamalari sistemasi va uning mohiyatini bilishi kerak;
- vakuum va muhitdagi elektromagnit maydon xususiyatlar ,Maksvell tenglamalari sistemasi xususiy holda elektrostatika va matnetostatika tenglamalariga kelishi haqida bilim ko’nikmalariga ega bo’lishi kerak; - elektr va magnit hodisalarini yagona elektrodinamik nuqtai-nazardan tasavvur qila bilish, lmiy- metodik adabiyotlar bilan ishlash, masalalar yechish hisoblash malakalariga ega bo’lishi
fizikaning elektr va magnetizm bo’limi bilan uzviy bog’liq bo’lib uning mantiqiy yakuni hisoblanadi. Shu bilan birga oliy matematikaning vektorlar hamda tenzorlar algebrasi bo’limi bilan ham yaqin
4 aloqadadir. Bu fan orqali elektr va magnit hodisalarining yagona tabiatga egaligi va o’zaro bog’liqligi talabalarda shakllantiriladi.
№
1 Nazariy (lektsiya) 150 30
40 40
40 2 Amaliy mashg’ulot 80 20
20 20
20 3 Seminar 70 12
16 12
30 4 Mustaqil ta’lim 256 58
74 64 60 5 Kurs ishi - - - - -
Jami 556
1 120 150 136 150
№ Mashg’ulot turi Ajratilgan soat Semestr 1 Ma’ruza 40 5 2 Amaliy 20
5 3 Seminar 16 5 4 Mustaqil ish 74
5 5 Kurs ishi - - Jami
150 -
II. Asosiy qism 2.1 Nazariy mashg’ulotlarning mavzulari, maqsadi va ularga ajratilgan soat (40 soat) № Mashg’ulotlar mavzulari Mashg’ulotlar maqsadi Aj ratilg an soat 1.
Elektromagnit o’zaro ta’sir va uning xarakteristikalari. Foton. Klassik elektrodina mikaning matematik apparati.
Elektromagnit o’zaro ta’sir
to’g’risida talabalarga ma’lumot beriladi. Fotoniing xususiyat lariga to’xtalib, klassik elek trodinamika to’g’risida va uning matematik apparati to’g’risida umumiy tushuncha beriladi
2.
Elektr zaryad, zaryad zichligi. Vaku umdagi elektromagnit maydon. Uzluk sizlik tenglama sining kovariant ko’rinishi Elektr zaryadi, uning xususiyatlari, vakuumdagi elektromagnit maydon, uniig manbasi to’g’risida talabalarga ma’lumot beriladi
2 3.
Elektromagnit maydonning zaryadli zarraga ta’siri. Lorens kuchi. Superpozisiya prinsipi.
Elektromagnit maydonning zaryadli zarraga ta’siri, bu ta’sir ning yuzaga kelishi va ta’sir ifodasi-Lorens kuchi ifodasi hamda bir necha maydon sharoitida kuza tiladigan superpozisiya prinsipi tushuntirilib o’tiladi.
4.
Elektrodinamikaning eksperimental asoslari. Kulon qonuni va elektrostatika Elektrodinamikaning fan sifatida yuzaga kelishida asos bo’lib xizmat qilgan tajribalarga chuqur to’xtalib o’tiladi. Kulon qonuni va elektrosta tika
5 tenglamalari. qonun larining fizik mazmuniga asosiy e’tibor qaratiladi. 5.
Bio-Savar-Laplas qonuni va vakuumdagi stasionar magnit maydoni tenglamalari. Elektromagnit induksiya hodisasi. Maksvell siljish toki Bio-Savar-Laplas qonuni va magneto statika qonunlari mohiyatiga bir bor to’x talib, elektromagnnt induk siya hodisasi, Faradey qonuni xamda Maksvell siljish toki tushunchasini eslagan holda elektr va magnit may donlari orasidagi fizik bog’liqlik ka, umumiylikka asosiy e’ti bor qaratiladi.
2 6. Vakuumdagi elektromagnit maydon. Maksvell tenglamalari. Elektromagnit maydon potensiallari. Kalibrli invariantliklik. Oldingi mavzulardagi umumlashti rishlarga asoslanib elektromagnit may don tenglamalari- Maksvell tenglama lariga qanday qilib kelinnish ko’rsati ladi.Elektro magnit maydon poten siallarining kiritilish sababi, uning kompo nentalari,mohiyati,kalibrli in var iantlikning kiritilish sababi tushuntiriladi
2 7. Elektromagnit maydon energiyasi, zichligi va energiyasi oqimining zichligi. Energiyaning saklanish konuni. Elektromagnit maydon impulsi. Elektromagnit maydon materiyaning bir ko’rinishi bo’lganligi sababli energiya va impulsga ega bo’lishi va bu kattaliklar ko’rinishi, nimalarga bog’liqligi, saq lanish qonunlarining mohiyati tushunti riladi
2
Elektrostatik potensial. Puasson tenglamalari, yechimi. Zaryadlar sistemasining hajm bo’yicha taqsim lanishi, ularning katta masofadagi potensiali Elektrostatik potensial mohiyati, elektromagnit maydon tenglama larining Puasson tenglamalari ko’rinishiga kelishi, uning yechimi, zaryadlar sistemasining katta masofadagi potensiali ko’rinishi to’g’risida ma’lumot beriladi
2 9.
Tinchlikdagi zaryadlar sistema si energiyasi. Elektrostatik maydon energiyasining zichligi. Zaryadlar sis temasining dipol va kvadrupol momentlari. Tinchlikdagi zaryadlar snstemasi energiya si, unnng zichligi, dipol va kvadrupol momentlari, ularning mazmuni to’grisida malumot beriladi.
2 10.
Vektor potensial. Puasson tenglamasi, yechimi. Stasionar toklar magnit maydoni. Magnit moment va uning xossalari. Vektor potensial, uning moxiyati Puas son tenglamasiga kelishi va yechimi, stasionar toklar magnit may doni, magnit momenti, unnng xossa lari yoritiladi.
2
Kechikuvchi potensiallar. O’zgarmas elektr va magnit maydonlarida zaryadlarning xarakati. Elektromagnit maydonning xususiyatlaridan biri-ta’sir tezli gining katgaligidan kelib chikadi gan natijalarga to’xtalgan holda zaryadlar xarakati tushuntiriladi.
2
To’lqin tenglamasi. Elektro magnit to’lqinlar va ularning tarqalishi. To’lqin kutblani shi. Dipol nurlanish. Elektro magnit to’lqin fazasining relyativistik invariant miqdorligi. Elektromagnit maydon va elektro magnit to’lqin orasidaga farq, to’l qin tenglama ko’rinishi, elektromag nnt to’lqin, uning tarqalishi, kutb lanishi va dipol iurlansh tug’risida tushunchalar beriladi.
2 13.
Nurlanish intensivligi. Oddiy nurlatuvchi sistemalar. Nurlanish reaksiyasi. Nurla nish spektr chizig’ining kengligi. Elektromagnit nurlanish intensivligi, nurlatuvchi sistemalar va
nur lanish
xususiyatlarn tug’risida ma’lu mot beriladi.
2 14.
Maksvell-Lorens tenglamalari. Mikroskopik maydon. Magnitlanish, kutblanish va Elektromagnit maydon xususiyatlari - maydonning istalgan paytdagi xolatini aniqlay ololmaslik,mikroskopligi, mag ni tlanish va
2
6 ularning vektori. kutblanishlar o’rga niladi 15.
tenglamasi. Chegaraviy shartlar. Muxitdagi elektromagnit maydon xususiyatlari, tenglamasi to’g’risida ma’lumot beriladi. 2 16. Uzgarmas tok magnit momenti. Skin effekt. Chiziqli o’tkazgichlarda kvazistasionar toklar. Kvazistasionar magnit maydon energiyasi. O’zgarmas tok magnit momenti, skin effekt, uning moxiyati, kvazista sionar toklar, kvazistasionar mag nit maydon energiyasn tug’risida ma’ lumot beriladi.
2 17.
Chiziqli o’tkazgichlarda kvazistasionar toklar. Mavzuga oid masalalar echish ko’nikmasini oshirish 2 18.
Kvazistasionar magnit maydon energiyasi. Mavzuga oid masalalar echish ko’nikmasini oshirish 2 19.
Maxsus nisbiylik nazariyasi Mavzuga oid masalalar echish ko’nikmasini oshirish 2 20. Vektor analiz elementlari Mavzuga oid masalalar echish ko’nikmasini oshirish 2
Jami
2.2 Amaliy mashg’ulotlarning mavzulari, maqsadi va ularga ajratilgan soat (20 soat) № Mashg’ulotlar mavzulari Mashg’ulotlar maqsadi Ajratil gan soat 1.
Lorens kuchi va siklotron chastotaga oid misollar
2.
Kulon va Bio-Savar-Laplas qonunlariga oid misollar Nazariy ma’lumotlarni masala yechishga tadbiq qilish
2 3. Laplas va Puasson tenglamalarini yechishga oid misollar Nazariy ma’lumotlarni masala yechishga tadbiq qilish
4.
Stasionar toklar maydoniga oid misollar Nazariy ma’lumotlarni masala yechishga tadbiq qilish
2 5. Zaryadlar sistemasi nurlanishiga oid misollar Nazariy ma’lumotlarni masala yechishga tadbiq qilish
6.
Nurlanish chizigining kengligiga oid misollar Nazariy ma’lumotlarni masala yechishga tadbiq qilish
2 7. Chiziqli o’tkazgachlarda kvazistasionar toklarga oid misollar
Nazariy ma’lumotlarni masala yechishga tadbiq qilish
2 8. Tezliklarni qo’shishga oid misollar
Nazariy ma’lumotlarni masala yechishga tadbiq qilish
2 9. Vaqt va uzunlik masshtablari nisbiyligiga oid misollar
Nazariy ma’lumotlarni masala yechishga tadbiq qilish
2 10. Eynshteyn formulasi 2
E tadbiqiga oid misollar Talabalar bilimini sinash va baholash 2
7 Jami 20 2.2.1 Seminar mashg’ulotlarning mavzulari, maqsadi va ularga ajratilgan soat (16 soat) № Mashg’ulotlar mavzulari Mashg’ulotlar maqsadi Ajrat ilgan soat 1.
Bio-Savar-Laplas qonuni va vakuumdagi stasionar magnit maydoni tenglamalari. Elektromagnit induksiya hodisasi. Maksvell siljish toki Tajribalar Bio-Savar-Laplas qonuni va vakuumdagi stasionar magnit maydoni tenglamalari. Elektro magnit induksiya hodisasi. Maksvell siljish toki haqida bilim va ko’nikmalarga ega bo’ladilar
2.
Vakuumdagi elektromagnit maydon. Maksvell tenglamalari. Elektromagnit maydon potensiallari. Kalibrli invariantliklik. Tajribalar vakuumdagi elektro -magnit maydon. Maksvell tenglamalari. Elektromagnit maydon potensiallari. Kalibrli invariantliklik haqida bilim va ko’nikmalarga ega bo’ladilar.
2 3.
Elektromagnit maydon energiyasi, zichligi va energiyasi oqimining zichligi. Energiyaning saklanish konuni. Elektromagnit maydon impulsi. Tajribalar elektromagnit maydon ener giiyasi, zichligi va energiyasi oqimi ning zichligi. Energiyaning saklanish konuni. Elektromagnit maydon impulsi haqida bilim va ko’nikmalarga ega bo’ladilar.
4.
Elektrostatik potensial. Puasson tenglamalari, yechimi. Zaryadlar sistemasining hajm bo’yicha taqsim lanishi, ularning katta masofadagi potensiali. Tajribalar elektrostatik potensial Puasson tenglamalari, yechimi. Zaryadlar sistemasining hajm bo’yicha taqsim lanishi, ularning katta maso fadagi potensiali haqida bilim va ko’nikmalarga ega bo’ladilar.
2 5.
Tinchlikdagi zaryadlar sistemasi energiyasi. Elektrostatik maydon energiyasining zichligi. Zaryadlar sis temasining dipol va kvadrupol momentlari. Tajribalar tinchlikdagi zaryadlar sistemasi energiyasi. Elektrosta tik maydon energiyasining zichligi. Zaryadlar sistemasining dipol va kvadrupol momentlari haqida bilim va ko’nikmalarga ega bo’ladilar.
6.
Download 476.51 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|