Nomozov boysoat

 

 

 

NOMOZOV BOYSOAT | PRESENT CONTINUOUS

 

PAGE 

1 

 

Present Continuous 

1.  Present Continuous darak shaklini Ega undan kegin egaga mos to be va undan so’ng fe’lga ing 

qo’shish orqali yasaymiz. O’zbek tilida yap qo’shimchasiga to’g’ri keladi(oqiyapman, o’qiyapmiz. 

kelyabsiz) 

I am 

 

working 

Men ishlayapman 

You are 

 

playing 

Siz o’ynayapsiz 

He is 

 

talking 

U gaplashyapti 

She is 

 

running 

U yuguryapti 

It is 

 

eating 

U ovqatlanyapti 

We are 

 

staying 

Biz qolayapmiz 

They are 

 

sleeping 

Ular uxlayapti 

 

2.  Present Continuous inkor shaklini yasash uchun «to be» fe’lidan keyin «NOT» («emas») inkor 

yuklamasini qo’yamiz. O’zbek tilida mayap qo’shimchasiga to’g’ri keladi(o’qimayapman, yozmayapman) 

I am 

not

 

 

working 

Men ishlamayapman 

You are 

not

 

 

playing 

Siz o’ynamayapsiz 

He is 

not

 

 

talking 

U gaplashmayapti 

She is 

not

 

 

running 

U yugurmayapti 

It is 

not

 

 

eating 

U ovqatlanmayapti 

We are 

not

 

 

staying 

Biz qolmayapmiz 

They are 

not

 

 

sleeping 

Ular uxlamayapti 

 

3.  Present Continuous so’roq shaklini yasash uchun «to be» fe’li egadan oldinga o’tkaziladi. O’zbek 

tilida yap..mi? qo’shimchasiga to’g’ri keladi(o’qiyapsizmi?, kelyapsizmi?) 

Am I  

 

working? 

Men ishlayapmanmi? 

Are you  

 

playing? 

Siz o’ynayapsizmi? 

Is he 

 

talking? 

U gaplashyaptimi? 

Is she  

 

running? 

U yuguryaptimi? 

Is it 

 

eating? 

U ovqatlanyaptimi? 

Are we 

 

staying? 

Biz qolyapmizmi? 

Are they  

 

sleeping? 

Ular uxlayaptimi? 

 

 

 

 

 

 

 

Present Continuous ishlatilishi 

 

 

 

NOMOZOV BOYSOAT | PRESENT CONTINUOUS

 

PAGE 

2 

 

 

1. 

ACTIONS HAPPENING NOW

  

 

We use the present continuous for things that are happening at the moment of speaking 

 

Hozirgi davomli zamon so’zovchi gapirib turgan vaqtda, hozirgi zamonda davom etib turgan ish-harakatga 

nisbatan ishlatiladi. Hozirgi davomli zamonda ifodalangan gaplar ingliz tilidan o’zbek tiliga ko’pincha «-yapti» 

qo’shimchasi orqali tarjima qilinadi. Mana bu gaplar hozirgi davomli zamonda ifodalangan: 

 

 

    

I am reading a book- Men kitob o’qi

yapman

 

(hozir, gapirayotgan vaqtimda kitob o’qiyapman); 

  Tom is playing football - Tom futbol o’yna

yapti  

(hozir, so’zlovchi gapirayotgan vaqtning o’zida Tomning futbol o’ynashi davom etib turibdi); 

  She is doing her homework – U uyga vazifasini bajara

yapti

?  

(hozirgi vaqtda uy vazifasini bajariwi davom etib turibdi). 

 

• "What are you doing at the moment?"   "I'm doing my homework." 

- Ayni paytda nima qilyapsiz? 

 

- Men uy vazifamni bajaryapman. 

 

I’m doing my homework. I’m doing means that I am in the middle of a period of doing.  

 

So’zlovchi "I'm doing = “ Men . . . bajaryapman “ deganida nutq so’zlanib turgan ayni o’sha paytda amalda harakatni sodir etmoqda. 

1.1 We can emphasize the idea of duration with still: 

Nutq so’zlanib turgan paytda ish-harakatni davom etib turganini still (haliyam, hali hamon) so’zi bilan ta’kidlashimiz ham mumkin. 

 

• Peter is still sleeping.  

Don't wake him up. 

Peter haliyam uhlayapti.  

Uni uyg’otmang. 

 

2. 

The action is happening around now .  

 

Talk about something which is in progress around the present, but not necessarily at the moment of speaking

 

 

Hozirni atrofidagi harakatlar uchun. Bunda harakat aynan gapirlayotgan paytda davom etmasa ham lekin to’xtab 

to’xtab davom etadi. Harakat tugamagan bo’ladi. Ya’ni harakat aynan gapirlayotgan paytda davom etayotgan bo’lshi 

shartmas 

  Adham is talking to a friend on the phone He says: I am reading a really interesting book now. 

  Adham telfonda o’rtogi bilan gaplashayabdi. U aytadi: Men hozir qiziqarli kitob o’qiyabman 

Izoh: Gaplashayotgan paytida Adham kitob o’qiyamabdi. Bu degani u kitob o’qishni boshlagan lekin tugatmagan. 

Qisqa qilib aytsam : shu kunlarda biror ish qilayotgan bo’lasiz masalan uy qurayotgan, kitob o’qiyotgan, ish 

qidiryotgan, asar yozyotgan bo’lishiz mumkin va hakozo lekin gapirlayotgan paytda siz o’sha ishni qilayotgan bo’lshiz 

shart bo’maydi. Siz bu ishlarni tugatmagan bo’lasiz va to’xtab to’xtab davom etadi. Tepadagi misolda ham Adham shu 

paytda telfonda gaplashayabdi kitob o’qimayabdi lekin do’stiga qiziqarli kitob o’qiyabman dedi: Ya’ni Adham kitob 

o’qishni tugatmagan kitob o’qishi davom etib turibdi. Yana bir kalit so’zday narsa aytaman. Ya’ni bu zamondagi 

harakatlar o’zbek tilida” yapti” qo’shimchasi bilan tugaydi. Masalan o’qiyapman, yugiryabman, ishlayabman 

va hakozo huddi tepadagidek kitob o’qiyabman degandek  

Jim and John are watching television at the moment. Jim says: I am looking for a job at the moment.  

Jim is not looking for a job at the time of speaking. The action is happening around now, but not at the actual moment of speaking. 

He means that he is looking for a job these days. 

 

Ayni paytda Jim va John televizor ko’ryaptilar. John “ Ish qidiryapman hozir ” dedi. Lekin John gapiryotgan vaqtida 

ish qidiryotgani yo’q, ular televizor ko’ryaptilar. Ish-harakat nutq so’zlanib turgan ayni o’sha vaqtda emas, suhbat 

atrofida sodir etilmoqda. Ya’ni u shu kunlarda ish qidirmoqda. 

• 

He's teaching English and learning Russian. 

 

(He may not be doing either at the moment of speaking.) 

U ingliz tilidan dars o’tyapti va ruscha o’rganyapti.  

 

(Nutq so’zlanib turgan paytda u ushbu ikkita ish-harakatning hech birini qilmayotgan bo’lishi mumkin) 

 

 

 

 

 

 

 

 

NOMOZOV BOYSOAT | PRESENT CONTINUOUS

 

PAGE 

3 

 

3. 

 

TEMPORARY SITUATIONS 

 

 

We use the present continuous for temporary situations. 

The present continuous is often used in this way with today, tonight, 

these days, currently, for the time being, nowadays, this week/month/term/season/year, etc: 

 

Vaqtinchalik ish-harakatlar uchun.   Hozir bilan bog’liq bo’lgan vaqt oralig’ida – ya’ni bugun, bugun oqshom, shu 

kunlarda, shu hafta/oy/mavsum/yilda (va hakozo) bajarilyotgan, vaqtinchalik harakterga ega bo’lgan ish-harakatlarni 

ifodalash uchun.   Esizda bo’lsa Simple present doimiy harakatlar uchun edi bu vaqtinchalik harakatlar uchun.

  

 

 

I am living with my friend until I find a place of my own – Men uy topgunimcha o’rtogim bilan yashayapman 

(Doimiymas uy topguncha vaqtincha shu kunlarda yashayabsiz

) 

 

Generally he goes to work by car, but today he is going by bus. - Odatda u ishga mashinasida boradi lekin bugun 

avtobusda boryapti.  

 

(vaqtincha u avtobusda boryabdi odatda u mashinada boradi)

 

 

4. 

CHANGES HAPPENING AROUND THE PRESENT TIME 

 

 

Talk about situations which are changing or developing around the present. 

 

Ozgaruvchu holatlar uchun  : Shu kunlarda ro’y berayotgan o’zgarishlarni ifodalash uchun. Odatda o’zgarishlar 

deganda shu kunlarda nimadir ko’payib (o’sib, yaxshilanib) yo kamayib (yomonlashib) borayotgani nazarda tutiladi. 

Bunda nimadur yaxshilanayotgan, o’sayotgan o’z nomi bilan o’zgarayotgan bo’ladi va asosan bu fellar bilan keladi: 

Change, get, become, rise, increase, fall, grow, improve, begin, start 

 

 

My English is getting better. Mening ingliz tilim yaxshilanyabdi 

 

The number of cars on the road is increasing. Yo’llarda mashinalar soni borgan sari oshib boryapti. 

 

More and more people are becoming vegetarian. Borgan sari ko’proq odamlar vegetarian bo’lmoqda. 

 

I still have a pain in my leg but it is getting better. Oyog’imda haliyam og’riq bor lekin tuzalyapti. 

 

More and more people are giving up smoking. Borgan sari ko’proq odamlar chekishni tashlayapti. 

 

5. 

FUTURE ARRANGEMENTS 

 

 

to describe an action or event in the future, which has already been planned  

 

Biz reja qilgan ishlar uchun ham ishlatamiz. Bunda siz kelasi zamonda biror ishni qilishingizni reja qilganingizni 

aytasiz.

 

Bu holda biz allaqachon reja tuzganmiz va voqea kelajakda bo'lishiga amin bo’lamiz. Kelasi zamon vaqti kerak 

bo’ladi 

 

I

'm meeting

 John after class today. – Men darsdan kegin John bilan uchrashaman

 

( men buni gapirayotgan paytimdan oldinroq  reja qilganman) 

 

I

'm meeting 

my father tomorrow. – Men ertaga otam bilan uchrashaman

 

(buni men rejalashtirganman bu rejam).

 

 

6. 

Buyruq so’zlar bilan kelib shu paytda kimningdir nimadur qilayotgani aytishda ishlatamiz. DTM testlarida asosan 

shu tarzda savollar tushadi. 

 

 

Listen. Someone is singing –Tinglang. Kimdur qo’shiq aytayabdi… 

 

Please be quiet. The children are sleeping.- Iltimos, jim bo'ling. Bolalar uxlayapti. 

 

Listen ! Someone is knocking at the door. Eshit! Kimdir eshikni taqillatyapti 

 

Misollarga e’tibor bering va nega Present Continuous ishlatilyotganni daftaringizga sharxlang har bir misolni nega bu zamonda 

ekanlingini bittalab isbotlang.  

 

I am meeting some friends after work. 

 

I am reading the book Tom Sawyer.(do’stingizga aytib beryabsiz) 

 

The climate is changing rapidly. 

 

It's always raining in London 

 

These days most people are using email instead of writing letters. 

 

Look. I am  dancing 

 

 

 

 

NOMOZOV BOYSOAT | PRESENT CONTINUOUS

 

PAGE 

4 

 

 

 

  Hozirgi davomli(Present progressive) bilan ishlatilishi mumkin bolgan payt ravishlari: 

Present Continuous zamonida ishlatiladigan payt ravishlari 

Hozir,ayni paytda (tarjimasi) 

 

Hozircha (tarjimasi) 

Now 

 

For the time being 

at present 

 

for the moment 

right now 

 

 

at the moment 

 

 

 

Bazi payt ravishlar yuqoridagi har ikki zamonlarda ham ishlatilishi mumkin, faqat ma’noda ozgarish 

sodir boladi yoki ayrim qoidalarga amal qilinadi. 

Ikkala zamonda ham ishlatiladigan payt ko’rsatkichlari 

Time expression 

Present  Simple 

Present Continuous 

always 

Bu payt ravishlari Present Simpleda 

doimiy takrorlanib turuvchi ish-

harakatlarni ifodalaydi 

I always take a shower at 5 pm. (doimiy ish-

harakat)- Men doim 5da dush qabul 

qilaman 

Bu payt ravishlari Present 

Continuousda gazablanish, shikoyat, 

hasad kabi manolarni ifodalashda 

ishlatiladi.  

You are always taking my things without 

asking. (shikoyat, gazab) – Siz doim mendan 

so’roqsiz narsalarimga tegasiz

 

constantly 

continually 

forever 

for good 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

NOMOZOV BOYSOAT | PRESENT CONTINUOUS

 

PAGE 

5 

 

Present Simple or Present Continuous

 

Present Simple 

Present Continuous 

Takrorlanuvchi. Umumiy haqiqatlar, Tabiat 

qonunlar 

Water boils at 100° Celsius- Suv 100 gradusda 

qaynaydi(umumiy haqiqat) 

Gapirlayotgan vaqtda davom etayotgan 

harakatlar uchun 

The water is boiling now, so you can put in the pasta. 

– Hozir suv qaynayabdi, Siz makaroni solishingiz 

mumkin(sola olasiz demoqchi)

 

Doimiy ish-harakatlar uchun 

Adham lives in Tashkent 

Vaqtinchalik ish-harkatlar uchun 

Adham is living  in Samarkand until he finishes his 

duty   (U Toshkentda yashaydi ammo vaqtincha 

Samarqanda yashayabdi) 

O’zgaryotgan vaziyatlar uchun 

My English is getting better and better – Ingliz tilim 

tobora yaxshilanib boryapti 

 

Odatlar yoki biz muntazam ravishda qiladigan 

narsalar: 

I drink coffee every morning. – Men har kuni 

ertalab kofe(qahva) ichaman

 

Vaqtinchalik yoki yangi odatlar 

 

I'm drinking too much coffee these days 

because I'm so busy at work. – Shu kunlarda 

juda ko’p qahva ichyabman sababi ishda juda 

bandman(yangi odat) 

Gazab, shikoyat bildirishda(ko’pincha 

always bilan) 

My flatmate is always leaving the kitchen in a mess! 

– Mening xonadoshim har doim oshxonani tartibsiz 

holda tark etadi! 

Jadval bilan bajariladigan kelasi zamondagi ishlar 

uchun(poyezlar,  avtobuslarni jo’nashi va 

boshqalar) 

My plane leaves at eight tonight. – Samolyotim bugun 

kech soat sakkizda jo‘naydi 

When' 'until' 'after' 'before' 'as soon as 

so’zlari bilan kelasi zamoni ifodalashda 

I'll call you when I get home. – Uyga kelganimca, 

sizga qo’ng’iroq qilaman

 

Aniq rejalashtirilgan ishlar uchun 

I'm meeting John after class today. – Men darsdan 

kegin John bilan uchrashaman

 

Kitoblar, filmlar, asarlardagi voqealar haqida 

gapirganda, sport sharxlarida(tepada to’liq 

malumot berilgandi) 

At the end of the book, the detective catches the 

killer.  - Kitob oxirida detektiv qotilni ushlaydi.

 

Hikoyalarda orqa fondagi holatlar uchun ya’ni 

qachonki hikoya boshlanganda allaqachon 

boshlangan va davom etayotgan harakatlar uchun. 

Rasmlardagi odamlar haqida gapirganda 

 

In this photo, my mother is walking beside a lake. - 

Ushbu fotosuratda onam ko'l bo'yida sayr qilmoqda

. 

Present simple

 va 

Present continuous

 zamonlarni kalit so’zlari: 

1.1 TYPICAL TIME EXPRESSIONS WITH THE PRESENT SIMPLE ARE: 

Always, often, usually, sometimes, seldom, rarely, occasionally, frequently, generally, normally, habitually, regularly, daily,  

Most of the time, most mornings, most days, most weekends, all of the time, all the time,  

Never, almost never, none of the time, whenever,  

Every (each) time/day/week/month/year 

Once/twice/three times a day/week/month/year  

Several times a day/week/month/year etc; 

On Friday(s) etc; at the weekend, at weekends 

 

1.2 Words and phrases often used with the present continuous 

now / right now / for now / at the moment / at this time / at this moment / for the time being /  

at present / presently / today / tonight / these days / currently / nowadays / this week / month / term / season / year and etc.