Nutq madaniyati
Va
tilning tasviriy vositalar
Тасвирий ифодалар−нутқ безаги
tilning tasviriy vositalari bilan voqealanmaydi, balki paralingvistik vositalar ham fikrni jozibadorligini ta'minlaydi. Darhaqiqat, nutqdagi har qanday jozibadorlik, ta'sirchanlik, obrazliylik ko'chimlar asosida yuzaga keladi. Paralingvistik vositalar esa o'z (asos) ma'nosida ham ta'sirchanlikni berishi mumkin.
Uslub — tilning inson faoliyatining muayyan sohasi bilan bogʻliq vazifalariga koʻra ajratilishi. Kishilar faoliyatning barcha sohalarida aloqa qilish jarayonida tildagi leksik, frazeologik, grammatik va fonetik vositalarni tanlash va ishlatishda bir birlaridan maʼlum darajada farq qiladilar.
Badiiy Uslub — tilning kommunikativ va estetik vazifalari birligi bilan boshqa uslubga xos unsurlardan keng foydalanishi, ekspressiv va tasviriy vositalarning koʻp ishlatilishi, soʻzlarning obrazli, koʻchmametaforik qoʻllanishi va sh. k. belgilari bilan ajralib turadi. So`zlovchi yoki yozuvchi o`zi bayon qilayotgan tinglovchiga ixcham, aniq, ta’sirchan va tushunarli qilib yetkazib borishga harakat qilishi shart. Tasviriy (sinxrom) fonetika. Ma'lum bir davrdagi muayyan birorta tilning (masalan, o'zbek tili) tovushlar tuzilishini o'rganadi. Eksprimental fonetika. Tildagi tovushlarning artikulyatsiyasi va akustik tomonini ma'lum asboblar orqali tekshiradi.
Tilning tasviriy vositalari va nutq madaniyati So‘zlovchi o‘zi bayon qilgan fikrni tinglovchiga ixcham, aniq, tushunarli va ta’sirchan qilib etkazib berishga harakat qiladi. Uzundan uzoq jumlalarni qatorlashtirib tashlashdan qochadi, biroq bu o‘rinda o‘z fikrini boshqa vositalardan foydalangan holda lo‘nda va aniq tushuntirishga erisha oladi.
Tilning antroposentrik g‘oyasi zamonaviy ommaviy axborot vositalari fanini grammatikasining sof empirik va tasviriy xususiyatlari.
Do'stlaringiz bilan baham: |
