O z b e k is t o n r e s p u b L ik a s I a d L iy a V a z ir L ig I t o s h k e n t d a V l a t y u r id ik in s t it u t I xorijiy mamlakatlar

-§. X orijiy m am lakatlar K onstitutsiyalarining tasniflanishi

bet	6/54
Sana	21.03.2020
Hajmi	18.02 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 54

4-§. X orijiy m am lakatlar K onstitutsiyalarining tasniflanishi

Konstitutsiyalarning tasniflanishi deyilganda, turli mainlakatlardagi

konstitutsiyalarni turli mezonlarga (kriteriyalarga) asoslanib har xil

guruhlarga (turlarga) bo'lish tushuniladi.

Xorijiy mamlakatlar konstitutsiyaviy huquqida Konstitutsiyalarni

quyidagicha tasniflash mumkin:

Birinchidan, Konstitutsiyalarni ulam ing mohiyatiga ko'ra, quyidagi

turlarga bo'lish mumkin:

Yuridik Konstitutsiya (formal) davlatning Asosiy Qonuni bo'lib,

alohida tartibda qabul qilinadi va oliy yuridik kuchga ega. Bunga Rossiya,

Fransiya, Bolgariya, Vengriya konstitutsiyalar misol bo'ladi.

Faktik Konstitutsiya (moddiy) amaldagi real ijtimoiy munosabatlarni

tartibga soluvchi konstitutsiya hisoblanadi.

Tirik Konstitutsiya - hozirda amal qilayotgan Konslitutsiyalarning

barehasi tirik Konstitutsiyalar hisoblanadi.

Fiktiv (soxta) Konstitutsiya - amalda jamiyat hayotini belgilab be

ruvchi qoidalar mavjud, lekin bu qoidalar jamiyat hayotida qo'llanilmaydi.

Masalan, SSSRning S936 yil Konstitutsiyasi.

Ik k in ch id a n , Konstitutsiyalarni shakliga ko'ra, quyidagi turlarga

bo' lish mumkin:

Ynzma konstitutsiyalar - mamlakalning oliy organi tomonidan yoki

referendum yo'li bilan qabul qilingan, oliy yuridik kuchga ega bo'lgan

davlatning asosiy qonuni bo'lib hisoblanadi. Bunga AQvSH, Yaponiya,

Niderlandiya, Belgiya, Avstriya va boshqa davlatlar Konstilutsiyalarini

misol qilib keltirish mumkin.

Yozilmagan

konstitutsiyalar aynan

bir Konstitutsiya holatiga

keltirilmasdan bir qancha davrlar oralig'ida qabul qilingan qonunlardan

ibora! bo'ladi. Bu qonunlarga Konstitutsiyaviy qonun maqomi beriladi.

Masalan, fsroil. Yangi Zclandiya, Butan kabi davlatlar Konstilutsiyalari.

Yaxlit konstitutsiyalar Konstitutsiya matni yaxlit bo'lib, bir vaqtda

qabul qilinadi. Masalan. Rossiya, Braziliya Konstilutsiyalari yaxlit

Konstitulsiyalarga misol bo'la oladi.

Yaxlit bo'lmagan (noyaxlit) konstitutsiyalar bunday Konstitutsiya

matni bir necha davrlar oralig'ida qabul qilinadi. Masalan, Shvetsiya,

Finlandiya konstilutsiyalari.

Doimty konstitutsiyalar - Xorijiy mamlakatlarda qabul qilingan

aksariyat konstitutsiyalar doimiy Konstitutsiyalar hisoblanadi.

Vaqtinchalik (muvaqqat) konstitutsiyalar - ma’lum bir muddat

davomida amal <]ilnvchi Konstitutsiyalar tushuniladi. Masalan, 1970 yil

Iroqda, 1971 yilda Birlashgan Arab Amirligida harakatda bo'lgan

konstitutsiyalar.

Shuningdek, Jahon konstitutsiyaviy amaliyotida Konstitutsiyalar

o'zgartirish lartibining murakkabligiga qarab “yumshoq” va “qattiq”

!:oi.stilutsiyalarga ajratiladi.

“Yumshoq” konstitutsiya deganda nisbatan oson o'zgartiriladigan,

o'zgartirish kiritish tartibi sodda bo'lgan konstitutsiya tushuniladi.

■‘Qattiq” konstitutsiya deganda esa, o'zgartirish kiritish tartibi murakkab

bo'lgan, birmuneha muddat davom etadigan konstitutsiya tushuniladi.

“Yumshoq” konstitutsiyalar oddiy qonunlar uchun belgilangan tartib

asosida o'zgartiriladi yoki to'Idiriladi. «Qattiq» konstitutsiyalar alohida

o'rnatilgan tartibga muvofiq (qo'shimchalar taqdim eliigandan so'ng

ma'lum vaqt o'tgach yoki malakali ovoz berish - deputatlarning 2/3 qismi

ovozi bilan, federatsiya sub'yektiarining hammasi ratifikatsiya qilgan

taqdirda va hokazo) o'zgarishi mumkin. Masalan, AQSH Konstitutsiyasida

ikki yuz. yildan ortiq amal qilishi mobaynida atigi 27 ta (uzatish kiritilgan .

Uchinchidan, Konstitutsiyalarni ulami ijtimoiy mazmuniga qarab

ham bir necha turga bo'lish mumkin. Hozirgi kunda dunyoda 300 dan ortiq

Konstitutsiya bor (federativ davlatlar sub’yekUarining Konstitutsiyalari

bilan birga). Bu Konstitutsiyalar turli tarixiy davrda qabul)qilingan bo' iib,

har xil ijtimoiy mazmunga ega.

1. IJarh mamlakatlari Konslilutsiyalari.

2. Rivojlanayolgan mamlakallar Konslilutsiyalari.

3. O'tish davri mamlakutlari Konslilutsiyalari.

4. Teokratik davlatlar Konstitutsiyalari.

Shuningdek,

Xorijiy

mamlakallar

Konstitutsiyaviy

huquqida

Konstitutsiyalar Demokratik Konstitutsiyalar, Avtoritar Konstitutsiyalar va

totalitar Konstitutsiyalar kabi turlarga ham ajratiladi.

A Q S H K o r> stitu tsiy as* . Т .: A d o la l,

2 0 0 4

,

45

5-bob. Xorijiy m am lakatlar konstitutsiyaviy nazorat instituti

1-§.  K onstitutsiyaviy nazorat tushunchasi  va obyekti

2-§.  Konstitutsiyaviy  nazorat organlarining turlari

3-§.U m um iy  yurisdiksiyali  sudlar  ham da  m axsus  yurisdiksiyali

sudlar tom onidan konstitutsiyaviy nazoratni amalga oshirish

4-§. Nosudlov konstitutsiyaviy  nazorat organlari

5-§  K onstitutsiyaviy  nazorat organlarini  shakllantirish tartibi

l-§ . K onstitutsiyaviy nazorat tushunchasi  va obyekti

Barcha  davlatlarda  albatta,  agar  u  demokratik  davlat  bo'ladigan

bo'lsa,  qonun  chiqaruvchi  vakolatli  organning  qonunlari  va  boshqa

normativ  huquqiy  akt  chiqarish  huquqiga  ega  bo'lgan  davlat  organining

chiqargan  huquqiy  aktlarni  tekshirish  uchun  konstitutsiyaviy  nazorat

organi  tashkil etilgan.

Konstitutsiyaviy  nazorat  instituti  o'z  ichiga  bu  faoliyatni  amalga

oshiruvchi  davlat  organlarini  ham  oladi.  Asosan  6u  faoliyatni  sud organlari

amalga  oshiradi.  Konstitutsiyaning  jamiyatda  mavjud  bo'lgan  muno

sabatlarni  tartibga solishdagi  ahamiyatidan  uning  huquqiy  aktlar ti/.imidagi

oliyligini  ta'minlash  zaruriyatini  kcltirib  chiqaradi.  Konstitutsiyaning

huquqiy  himoyasi  deganda,  shunday  vosita  va  yo'llarni  tushunish  kerakki,

ularning  yordamida  konstitutsiyaning  qonuniyligiga  qattiq  rioya  etish

rejimiga  erishish  kerak,  boshqa  barcha  davlat  organlari  tomonidan  qabul

qilingan  huquqiy  aktlar  unga  mos  bo'lishi  kerak,  konstitutsiyaga  mos

bo'lmagan

huquqiy

aktlarni,

shuningdek,

alohida

normalami

konstitutsiyaga mos emasligi  tufayli bekor bo'lish  prinsipi  tushuniiadi.

Konstitutsiyaviy

nazorat  -   davlatda  huquqni

himoya  qilish

laoliyatining  alohida  turi  bo'lib,  mazkur  davlat  qonunlari  va  boshqa

normativ  hujjatlarining  konstitutsiyaga  muvofiqligini  tekshirishida  o 'z

ifodasini topadi.4

Konstitutsiyaviy  nazorat  19  asrda  AQShda,  keyinchalik  1848  yilda

Yevropada  (Shveysariyada)  paydo  bo'lgan.  Endilikda  jahonning  deyarli

barcha konstitutsiyalari buni e'tirof etgan.

Konstitutsionalizmning  tarixiy  rivojlanishi  va  amaliyoti  shuni

korsatadiki,  konstitutsiyaning  ustunligi  tamoyilini  amalga  oshirish  uchun

konstitutsiyaning o'zida bu tamoyilni  mustahkamlash yetarli  emas.

Bu  mamlakatda  konstitutsiyaning  ustunligi  nafaqat  konstitutsiyaning

ustunligi  e'lon  qilinganligi  bilan  bog'liq,  balki  konstitutsiyaviy  sud

' Y u i

i d ik

c t K i k l o p e d i y a . - Т . : S h a r q n a s h r iy o t - m a tb a a a k s i y a d o r l ik k o m p a n iy a s i bo.->h ta li r i r i y a t i .

2 0 0 1

y .

2 4 4

- b .

nazorati  bilan  ham  ta'minlanishi  lozim.

Konstitutsiyaviy  nazorat  institutining  mavjud  bo'lmasligi  har qanday

kuchli  davlat  bo'lmasin,  uning  uchun  salbiy  oqibatlarni  keltirib  chiqarishi

tayin.

Huquqiy  davlatning  asosiy  belgilaridan  biri  bu  konstitutsiya  va  qo-

nunlaming  ustunligini  ta'minlashdan  iboratdir.  Bu  vazifa  konstitutsiyaviy

nazorat organlari ya’ni  konstitutsiyaviy  sudlov organlariga tegishlidir.

Konstitutsiyaviy

nazoratni

obyekti

sifatida

har

bir

davlat

qonunchiligiga  ko'ra qonun  chiqaruvchi  organ,  ya’ni  parlament  tomonidan

chiqarilgan  qonunlar,  ayrim  davlatlarda  parlament  reglamentlari,  hukumat

tomonidan  chiqarilgan  turli  normativ  va  normativ  xarakterda  bo'lmagan

aktlar,  davlat  boshliqlari  tomonidan  chiqarilgan  normativ  huquqiy  aktlar,

davlat  organlari,  mansabdor  shaxslar  tomonidan  chiqarilgan  normativ

huquqiy  aktlar,  xalqaro  va  davlatlararo  shartnoma  hamda  bitimlar  amalga

oshiriladigan  konstitutsiyaviy nazoratning obyekti  bo' lishi  mumkin.

2-§. K onstitutsiyaviy nazorat organlarining turlari

Xorijiy  mamlakatlarda  konstitutsiyaviy  nazorat  instituti  har  xil

ko'rinishda  amalga  oshiriladi.  Bu  asosan  davlatlarning  siyosiy  rejimi  yoki

davlat shakliga bog'liq bo'ladi.

Konstitutsiyaviy nazoratni amalga oshirish ko'rinishlariga asosan:

Birinchisi  -   Yevropacha  model  (markazlashgan)  tizim.  Ushbu

tizimda  Konstitutsiyaviy  nazoratni  amalga  oshiruvchi  maxsus  sud

Konstitutsiyaviy  nazorat  sudi  tashkil  etiladi,  Konstitutsiyaviy  nazorat  sudi

fuqarolik  va  jinoyat  ishlarini  konstitutsiyaga  Konstitutsiyaviy  sud  uchun

nazorat  funksiyasi  asosiy  va  yagona  hisoblanadi.  Bularga  GFR,  Avstriya,

Italiya,  Ispaniya kabilar kiradi.

Ikkinchisi  -   konstitutsiyaviy  nazoratni  maxsus  organ  tomonidan

amalga  oshirilishi  nazarda  tutiladi  bunda  konstitutsiyaviy  nazoratni

amalgaoshirish  uchun  maxsus  organlar  tashkil  etilib,  ushbu  organlar  sud

deb  nomlanmaydi.  Ushbu  tizimning  klassik  timsoli  Fransiya  hisoblanadi.

Fransiyada  konstitutsiyaviy  nazoratni  amalga  oshiruvchi  Konstitutsiyaviy

Kengash  faoliyat  yuritadi.  Sobiq  ittifoqda  konstitutsiyaviy  nazoratni

amalga oshiruvchi  maxsus komitetlar mavjud bo'lgan.

Ushbu  maxsus  organlar konstitutsiyaviy  nazoratni  amalga  oshiruvchi

sudlardan  faoliyati  bo'yicha  farq  qiladi.  Maxsus  konstitutsiyaviy  na/orai

sudlari  sud ish  yuritish tartibiga rioya etadilar.

Ya’ni  ish  yuzasidan  ko'rsatmalar  eshitiladi,  sud  ish  tartibi  yurililadi.

guvohlar eshitiladi,  majlisga rais  rahbarlik  qiladi.

Ushbu organlar konstitutsiyaviy nazoratdan tashqari yana boshqa

vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin. Ba'zida konstitutsiyaviy

nazoratni uchga emas balki ikki ko'rinishga ajratib ko'rsatishadi. Umumiy

va maxsus vakolatli sudlar tomonidan amalga oshirish, hamda nosudlov

faoliyatini amalga oshiruvchi organlar tomonidan amalga oshirish.

Yuqorida Konstitutsiyaviy nazoratni amalga oshiruvchi organlaming

turlari to'g'risida to'xtalib o'tdik. Bundan tashqari. konstitutsiyaviy

nazoratni bir necha mezonlarga ko'ra, turlarga bo'lish mumkin.

Amalga oshiriladigan konstitutsiyaviy nazoratning mazmuniga ko'ra,

konstitutsiyaviy nazorat klassifikatsiyasi:

1. Formal konstitutsiyaviy nazorat - qonunlarni va boshqa normativ

huquqiy hujjatlarni qabul qilish uchun o'matilgan tartib qoidalarga rioya

qilinganligini tekshirish uchun amalga oshiriladigan konstitutsiyaviy

nazorat.

2. Moddiy konstitutsiyaviy nazorat - davlatning qonunlarining va

boshqa

normativ

huquqiy

hujjatlarining

konstitutsiya

mazmuniga

muvofiqligini o'rganish uchun o'tkaziladigan konstitutsiyaviy nazorat.

3. Mavhum konstitutsiyaviy nazorat - ma'lum bir vakolatga ega

bo'lgan sub’yektlarning tashabbusi bilan aniq bir sabablarga ega bulmay

turib o'tkaziladigan konstitutsiyaviy nazorat.

4. Aniq konstitutsiyaviy nazorat - faqatgina aniq qandaydir bir sud

ishi bilan bog'liq ravishda amalga oshiriladigan konstitutsiyaviy nazorat.

Keltirib chiqargan huquqiy oqibatlariga qarab konstitutsiyaviy

nazoratning quyidagi 2 turi mavjud:

1) Nazorat qiluvchi - huquqiy hujjat o 'z kuchini yo'qotadi.

2) Tavsiya qiluvchi - huquqiy hujjatni qabul qilgan organga uni

bekor qilish tavsiya qilinadi.

Konstitutsion nazoratning yana 2 turi bor:

1) Hal qiluvchi - konstitutsion nazorat qo'llangan qonun (qonun

loyihasi) bekor qilinadi.

2) Maslahat beruvchi - tavsiya xarakteriga ega.5

Majburiylik darajasiga qarab konstitutsiyaviy nazoratning quyidagi 2

turi mavjud:

1) Majburiy qonun talablariga muvofiq o'tkaziladi.

2) Fakultativ sub’yektlarning tashabbusiga ko'ra o'tkaziladi.

Konstitutsiyaviy nazorat organining qabul qilgan qarori ham

farqlanadi:

5 V .Y E .C h irk in . K o n stitu isio n n o y e p rav o z a m b e jn ix stran. М .. «Y u rist» . 2001. str-54.

•

Qrqaga qaytish kuchiga ega(bunday qavorlar extuns qarorlar

deb nomlanadi) bo'lgan qarorlar;

•

Faqat qabul qilinganidan so'ng kuchga kiruvchi qarorlar

(bunday qarorlar exnunc deb nomlanadi).

Birinchi variant k o 'p noqulayliklar tug'dirganligi sababli, odatda,

ko'pchilik mamlakatlarda faqat ikkinchi shakli qo'llanadi.6

Konstitutsiyaviy nazorat amalga oshirilish joyiga ko'ra 2 turga

bo'linadi:

1) Ichki konstitutsiyaviy nazorat akt chiqargan organning o'zi

amalga oshiradi.

2) Tashqi

konstitutsiyaviy nazorat-boshqa organlar tomonidan

amalga oshiriladi.

Konstitutsiyaviy nazorat amalga oshirilish hajmiga k o'ra 2 turga

bo'linadi:

1) To'liq jamiyat munosabatlarini barcha tizimini qamrab oladi;

2) Qisman belgilangan doiradagi munosabatlarni qamrab oladi (inson

va fuqarolaming huquqlariga oid niunosabatlar, federativ niunosabatlar).7

Konstitutsiyaviy nazorat organlarining nazoratni amalga oshirishi

biror bir sud ishini ko'rish yoki hech qanday ish qo'z g'atuvchi sud ishisiz

to 'g'rida n - to'g'ri vakolatini amalga oshirish orqali amalga oshirilishi

mumkin. Konstitutsiyaviy nazorat qo'yidagi hollarda vujudga kelishi

mumkin. Biror bir ish yuzasidan nazorat olib borish zarurati orqali -

AQSH, Italiya, GFR, Meksika, Hindiston.

Hech qanday obyektiv sababsiz, nazoratni amalga oshirish vakolatini

amalga oshirish funksiyasi orqali - ya’ni bu haqda konstitutsiyada

to 'g 'rid a n -to 'g 'ri nazarda tutiladi, Fransiyada shunday tartib o'rnatilgan.

Konstitutsiyaviy nazoratni amalga oshirishning bu ikki turi ham bir

vaqtning o'z id a bir mamlakat doirasida amal qilishi mumkin. Agar ish

q o'z g'atisb uchun biror bir imkoniyat paydo bo'lsa, unda amalga

oshiriladigan konstitutsiyaviy nazorat insidentli konstitutsiyaviy nazorat,

ya’ni aniq nazorat deb yuritiladi.

Agar

amalga

oshiriladigan

nazorat

konstitutsiyaviy

nazorat

organning odatdagi vakolatini amalga oshirish tartibi bo'Isa,ya’ni nazoratni

amalga oshirish uchun hech bir sud ishi yoki vaziyatni vujudga kelishi

talab etilmasa, bu abstrakt konstitutsiyaviy nazorat deb yuritiladi. Abstrakt

konstitutsiyaviy nazoratni to 'g 'rid a n to'g'ri amalga oshiriladigan nazorat

deb ham yuritiladi.

6 O' sha joyda.

B ,A .S tr a s h u n . K o n s l i tu t s i o n n o y c p r a v o / a r u b e j n i x s t r a n , T o m

, O b s h a y a c b a s l. -М .: «В ек » -.

1 9 9 6

. s t r -

7 8

7 9

To'g'ridan  to'g'ri  amalga  oshiriladigan  konstitutsiyaviy  nazorat

odatda,  konstitutsiyaviy  nazoratni  maxsus  sudlar  amalga  oshiradigan

mamlakatlarda  amal  qiladi.  Bunda  mamlakatdagi  har  qanday  normativ

huquqiy aktlarning konstitutsiyaga muvofiqligi  baholanadi.

Qonun  vakolatli  organlar  tomonidan  chiqarilgandan  keyin  har

qanday

vakolatli

yoki

manfaatdor

shaxs

ushbu

qonunni

konstitutsiyaviyligini  baholab  berish  talabi  bilan  konstitutsiyaviy  nazorat

organiga  murojaat  qilishi  mumkin.  Murojaat  qilish  huquqiga  ega

sub’yektlar  doirasi  maxsus  qonunlar  bilan  belgilangan,  Ayrim  davlatlarda

konstitutsiyaviy  nazoratning  har  ikkala  ko'rinishi  ham  mavjud.  Masalan,

Italiya va Germaniyada shunday nazor at shakllari  mavjud.

Konstitutsiyaviy  nazoratni  amalga  oshirilish  talabi  bilan  murojaat

qilish  huquqiga  ega  sub’yektlar  doirasi,  ya'ni  initsiatorlar  sifatida  har  bir

mamlakat  qonunchiligiga  ko'ra,  turlicha  belgilanganini  ko'rishimiz

mumkin.  Deyarli  barcha  xorijiy  mamlakatlarda  initsiator  sifatida  dastlab

ushbu  huquqqa vakolatli  organlar e'tirof etiladi.

Undan  so'ng  esa,  yuridik  va jismoniy  shaxslar e'tirof etiladi,  aniqroq

qilib  aytadigan  bolsak ,  dastlabki  o'rinlarda  quyidagilar  bo'lishi  munikin:

davlat  boshliqlari,  hukumat  a'zolari,  deputatlar,  parlament  komissiyalari,

sud komissiyalari.

Agar  ushbu  davlat  qonunchiligida  nazarda  tutilgan  bo'lsa,  fuqarolar

ham  sub’yekt  sifatida  e'tirof  etiladi.  Ko'pchilik  hollarda  konstitutsiyaviy

nazorat  organining  chiqargan  qarori  deyarli  hamma  mamlakatlarda  hal

etuvchi  qaror  sifatida  e'tirof etiladi.  Hamda  ushbu  qaror  ustidan  shikoyat

qilinishi  mumkin  emas.  Ushbu  qaror  yuzasidan  appelyatsiya  qilish

faqatgina  o'sha  sudning  qarori  asosida  amalga  oshiriladi.  AQShda,

Shveysariyada,

Konstitutsiyaviy

nazorat

organlari

qonun

kuchga

kirgandan  so'ng  ular yuzasidan  nazoratni  amalga oshiradi.  Konstitutsiyaga

zid deb topilgan qonunlar amalda qabul  qilinmaydi.

Ayrim  davlatlarda  Konstitutsiyaviy  nazoratning  har  ikki  turi  amal

qiladi,  ya'ni  bu  mamlakatlarda  nazoratning  ham  majburiy,  ham  oqibat

keltiruvchi  turlari  amalda  joriy  etilgan.  Bu  qabul  qilingan  qonunning

niuhimligiga bog'liq.

Ushbu  davlatlarda  muhim  organik  qonunlar  nazorati  oldindan  ya'ni

majburiy  nazorat  qilish  orqaii  amalga  oshirilsa,  kamroq  ahamiyalli

qonunlar esa  oqibat  keltiruvchi  nazorat  orqaii  amalga oshiriladi.  Federativ

tuzilishdagi  davlatlarda  Konstitutsiyaviy  nazorat  organlari  Federatsiya

sub'yektlari va ular o'rtasidagi  nizolarni ham ko'rib hal etadi.

Ayrim

davlatlarda

masalan,

Shveysariyada

Federatsiya

sub’yektlarida

qabul

qilingan

qonunlar

Konstitutsiyaviy

nazorat

qilinmasligi

mumkin.

U  yerda  Konstitutsiyaviy  nazoratni

amalga

oshirishning  yagona  amal  qiluvchi  qoidasi  mavjud  bo' Imasada,  hamma

Federatsiya  sub’yektlarida  bir  xilda  e'tirof etilgan  yagona  konstitutsiyaviy

nazoratni  amalga oshirish prinsipi  mavjud/’

Ushbu  prinsip  amaldagi  qonunlami  konstitutsiyaga  muvofiqligini

nazorat qilishdir.

3-§.  Um um iy  yurisdiksiyali  sudlar  hamda  m axsus  yurisdiksiyali

sudlar

tom onidan  konstitutsiyaviy nazoratni amalga oshirish

Konstitutsiyaviy  nazoratni  amalga  oshirish  turli  davlatlarda  har  xil

davlat  organlari  tomonidan  amalga  oshiriladi.  Bu  davlatlarning  boshqaruv

shakli  hamda tuzilish shakliga bog'liq.

Konstitutsiyaviy  nazoratni  amalga  oshiruvchi  organlar  2  xil  bo'lishi

mumkin:

1.  Ixtisoslashmagan  organlar;

2.  Maxsus organlar.

Ixtisoslashmagan  konstitutsiyaviy  nazoratni  amalga  oshiruvchi

organlar.  Sotsialistik  davlatlarda  konstitutsiyaviy  nazorat  funksiyasini,

ayniqsa,  qabul  qilinayotgan  qonunlarning  konstitutsiyaviyligini  nazorat

qilish  parlamentga,  shuningdek,  uning  doimiy  faoliyat  ko'rsatuvchi  organi

(oliy  vakillik  organi  preziduimi,  davlat  kengashi,  doimiy  komitet)ga

topshirilgan.  Ba’zida  shu  maqsadda  parlamentda maxsus  organlar  (doimiy

konstitutsiyaviy  koniissiya)  tuzilishi  mumkin.  Uning  tarkibiga  konsti

Download 18.02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 54