O ’zbekiston respublikasi oliy va o ’rta m a X s I s t a ’ lim vazirligi muq1miy nomidagi qo'qon davlat pedagogika instituti
Download 0.68 Mb. Pdf ko'rish
|
Rivojlanish psixologiyasi va pedagogik psihologiyasi
|
O ’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O ’RTA M A X S I S T A ’ LIM VAZIRLIGI MUQ1MIY NOMIDAGI QO'QON DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI “Tasdiqlandi" 0 ‘quv ish j^ ri^ 'y ic h a prorektor N.S.Jo'rayev 2019 у a O "
fanining ishchi o‘quv dasturi (1-11-kurslar uchun) Bilim soha: Ta'lim sohasi: Ta'lim yo'nalishi: 100000 - Gumanitar 110000 Pedagogika 5110900 Pedagogika va psixologiya Vlashg'ulot turi Ajratilgan soat II Semestr
III IV Nazariy (ma'ruza) 64 28 24 12 Amaliy
78 38 26 14 Seminar
20 10 6 4 Mustaqil ta'lim 164 76
32 Kurs ishi - -
Jarni auditoriya soatlari 88 74 56 30 Umumiy o’quv soatlari 164 150
112 62 \ Qo q o n - 2019 Fanning ishchi o‘quv fan dasturi 0 0 ‘MTV ning 2018 yil 25 avgustdagi 744 -sonli buyrug‘i bilan (buyruqning 2 - ilovasi) №BD- 5110900 18.08 tasdiqlangan “Rivojlanish psixologiyasi va pedagogik psixologiya” fan dasturi asosida tayyorlangan. Fanning ishchi o ‘quv dasturi Qo'qon davlat pedagogika instituti Kengashining 2019- yil 30 avgustdagi 1- sonli bayoni bilan tasdiqlangan.
D. Saliyeva _ Qo'qon
DPI “Pedagogika va psixologiya" D.Yulchiboveva kafedrasi o’qituvchisi psixologiya fanlari
nomzodi, dotsent Qo'qon
DPI “Pedagogika va psixologiya” kafedrasi o'qituvchisi Taqrizchilar: Erkaboyeva N. Sh. Qo'qon DPI Pedagogika fakulteti dekani, pedagogika fanlari doktori, dotsent Juraev N. Qo'qon DPI “Pedagogika va psixologiya" kafedrasi psixologiya fanlari nomzodi, dotsent Qo'qon DPI Pedagogika fakulteti dekani: 2019 yil Erkaboyeva N. Sh. Pedagogika-psixologiya kafedrasi mudiri: 2019 yil
Saliyeva D. A. l.O'quv fanini o'qitilishi bo’yicha uslubiy ko’rsatmalar Mazkur fan shaxs shakllanishining psixologik qonuniyatlarini, turli yosh davrlarida ta'lim-tarbiya berishning psixologik tamoyillarini hamda o'qituvchi shaxsining psixologik xususiyatlariga doir nazariy va amaliy bilimlarni qamrab oladi. Ayniqsa, shaxs ta’lim va tarbiyasiga doir psixologik bilimlarni bilishi va amal qilishga nisbatan ongli munosabatni qaror toptirish hamda yetuklik va keksalik davridagi shaxs taraqqiyotiga doir qarashlaming mohiya tini tushunishda talabalami zarur bo‘lgan bilimlar bilan qurollantiradi. Rivojlanish psixologiyasi va pedagogik psixologiya fani umumkasbiy fanlar blokiga kiritilgan kurs hisoblanib, 1-2 kurslarda o'qitilishi maqsadga muvofiq. Rivojlanish psixologiyasiva pedagogik psixologiya fani gumanitar va ijtimoiy-iqtisodiy fanlar turkumiga kiradi va barcha pedagogik bakalavriat ta’lim yo'nalishlarida ham o'qitiladi. Mazkur fan boshqa psixologik fanlaming nazariy va uslubiy asosini tashkil qilib, o'z rivojlanishida aniq yo'nalishidagi psixologik fanlar uchun zamin bo'lib xizmat qiladi. Fanni o'qitishdan maqsad- talabalarga shaxs rivojlanishning turli davrlarida yuzaga keladigan psixologik, fiziologik o'zgarishlar, qonuniyatlar hamda yoshga bog'liq holda ta'lim va tarbiyani tashkil qilishning psixologik mexanizmlari borasida bilimlarni hosil qilish va amaliyotga tatbiq qilish ko'nikmasini tarkib toptirishdan iborat. Ushbu maqsadga erishish uchun fan talabalarni nazariy bilimlar, amaliy ko'nikmalar psixologik hodisa va jarayonlarga uslubiy yondashuv hamda ilmiy dunyoqarashini shakllantirish vazifalami bajaradi. Fan bo'yicha talabalarning bilim, ko'nikma va malakalariga quyidagi talablar qo'yiladi. Talaha: -rivojlanish psixologiyasi, pedagogik psixologiya, shaxs rivojlanishining psixologik qonuniyatlari to'g'risida tasavvurga ega bo'lishi; -rivojlanish psixologiyasining asosiy muammolari. shaxs rivojlanishining turli davrlaridagi psixologik o'zgarishlar, qonuniyatlar, mexanizmlar, tamoyillarni, ta’lim- tarbiyani tashkil qilishning xususiyatlarini bilishi va ulardan foydalana olislii; -talaba shaxs rivojlanishi borasidagi psixologik hodisa va jarayonlarni tahlil qilish usullarini qo'llash. shaxs kamoloti borasidagi muammolar bo'yicha yechimlar qabul qilish ko'nikmalariga ega bo'lishi kerak. 2. Ma’ruza mashg’ulotlari l-Modul. Rivojlanish psixologiyasining asosiy muammolari kursi bo’yicha (2-semestr) 1 jadval
№ Ma’ruzalar mavzulari Dars soatla ri hajmi II semestr I.
Rivojlanish psixologiyasiga kirish. Rivojlanish psixologiyasi vayosh 4 davrlar psixologiyasi. Rivojlanish psixologiyasi amaliy psixologiya sohasi. Rivojlanish psixologiyasining asosiy vazifasi.___ ___
j Rivojlanish psixologiyasining boshqa fanlar bilan bog'liqligi Rivojlanish psixologiyasining metodlari. Rivojlanish Uishiinchasi. 2.
Rivojlanish psixologiyasining metodlari Rivojlanish lushunchasi. 2 3.
shakllanishining tavsifiy bosqichi. Rivojlanish g'oyasini yu/.aga kelishi. Ta’lim amaliyoti bilan bog'liq yosli davrlarini dillricnsiyasi 1 kspermental amaliyot va fan sifatida rivojlanish psixologiyasini shakllanishi. 4 4. Kndogen va ek/ogen yo'nalishlarda rivojlanish na/ariyasi. kamol topishning nazariyasi ilk na/ariyasi к liyuU-i ho'yn ha rivojlanishning uch bosqichli na/ariyasi X.Verncrning orlogcnclik konsepsiyasi. A.Bnzmanning rivojlanish na/ariyasi Kivnjlanixhni luslnint irishning 4 biogenetik yo'nalishi (S.Xoll konsepsiyasi) 5. 1 ndogen va ck/ogen yo'nalishlarda iivo|lanlsh na/arlyasl. Rivojlanish borasidagi ladqi(|otlaniing iiniinaliv yo'nalishi (A.Gezell. 1 lermcn na/ariyasi). V.Shlernning rivojlanishnl ikki omilli honvergensiya na/ariyasi, Dastlahki bixeviori/m na/atlyasining sliarhi It.Skinner na/ariyasi S llqn va 1) llaerning rivojlanish na/ailyasi It Sirs na/ariyasi. 4 6. I’sixologlk niaklalilarda rivojlanish na/arlyalai 1. I’sixoanali/ rivojlanish lahjini. /..1 reydning klassik psixoanali/i 4 7,
llolalik psixoanah/ini •.hakllanisin Ijtiimiiylashuv niiianiinosi kognitiv yo'nalishda rivojlanish psixologivasi 1 aiixiy nimlniiiy yo'nalishda rivojlanish psixologiyasi, 6 Jami ________ 28
(3-semestr) la jadva! №
1.
rivojlanish. Tug'ilishning psixologik jihatlari. Tug'ilishga nisbatan tanqidiy qarash. Go'daklik davriga umumpsixologik tavsifnoma. Yosh chegaralari. Rivojlanishning ijtimoiy vaziyati. “Jonlanish kompleksi" va uning belgilari. Go'daklik davrida sensor va motor rivojlanish. Go'daklik davrida asosiy psixologik yangilik. Hayotini birinchi yilidagi inqiro/ 2 2. Ilk bolalik davri. Ilk bolalik davrida asosiy yangiligi va rivojlanishining ijtimoiy vaziyati. Predmetli faoliyatni shakllanishi. Ilk bolalik duvrida bilish jarayonlarini rivojlanishi. Bolani kattalar bilan miiloqoimi rivojlanishi. O'zini o'zi anglash elementlarini shakllanishi Bnl.ming 2
emotsional sohasi. Axloqiy xulq-atvor elementlarini shakllanishi. 3.
ijtimoiy vaziyatini o'zgarishi. O'yin va faoliyatning boshqa turlari. Kattalar va tengdoshlari bilan muloqot. Maktabgacha tarbiya yoshida bilish jarayonlarini rivojlanishi. Maktabgacha tarbiya yoshida shaxsini rivojlanishi. 2 4.
umumiy shart-sharoitlari. Yetakchi faolyat sifatida o‘quv faoliyatini shakllanishi va ta'lim motivatsiyasini shakllanishi. Kichik maktab yoshida bilish jarayonlarini taraqqiyoti. Kichik maktab yoshi shaxsini rivojlanishi. Motivatsion-ehtiyojli sohasini shakllanishi. Emotsional-irodaviy sohasini rivojlanish xususiyatlari. Reflksiyani boshlang'ich shakli. O'zini o'zi baholashni shakllanishi. Axloqiy rivojlanish xususiyatlari. Kichik maktab yoshida ijtimoiy hayot: o'qituvchilar va tengdoshlari bilan muloqot. 2 5. O'smirlik davri. O'smirlik davriga umumpsixologik tavsifnoma. Psixologiyada o'smirlik tadqiqotlari. O'smirlikda “kattalik" va “bolalik” dialektikasi. Yosh chegaralari. O'smirlik inqirozi. O'smirlik davrida faoliyatning asosiy turlari. Kattalar va tengdoshlari bilan muloqot. Intellektual qiziqishlar va nazariy tafakkur elementlarini shakllanishi. O'smir shaxsini xususiyati. Kattalik ko'rinishlari. O'zini o'zi anglashni shakllanishi. Psixoseksual rivojlanish. Identiklikni shakllanishi. 4 6. O'spirinlik davri. O'spirinlik inson hayot yo'li tizimidagi o'rni. O'spirinlik davrini psixologik nazariyalari. Yosh chegaralari. Intellektual sohani rivojlanishi. Dunyoqarashni shakllanishi. Emotsional rivojlanish. O'spirinlik davrida shaxsini rivojlanish xususiyatlari. “Men-siymosi” va barqaror o'zini o'zi anglashni shakllanishi. O'spirinlik davrida inqiroz niuammosi. O'spirinlik davrida ijtimoiy faollik. 4 7.
chegaralari. Yoshlik davrida shaxs rivojlanishi. Hayot mazmunini mo'ljalga olish va hayotiy qadriyatlar tizimini namoyon bo'lishi. Individual hayot uslubini shakllanishi. Yoshlik davri inqirozi. Yoshlik davrida ijtimoiy faollik. Yangi ijtimoiy mavqeiga erishishi va kasbiy o'zini o'zi anglash. 2 8. Yrtuklik davri. Yetuklikning umumpsixologik tavsifnomasi. Yosh chegarasi. Yoshga yoshdan o'tishdagi muammolar. Yetuklik davridagi inqiroz. Yetuk shaxs tavsifnomasi. Tanlagan kasbiy faoliyat sohasida o'zini o'zi faollashtirish. Yetuklik davrida mas’uliyat va ijtimoiy faollik sohasini kengayishi. 4
9. Keksayish va keksalik. Keksayish va keksalik davriga umumpsixologik tavsifnoma. Yosh bosqichlari va chegaralari. Gerontogenezning biologik jihatlari. Keksayish va keksalikda psixologik xavotirlik. Psixik funksiyalar funksiyalashuvidagi o'zgarishlar. Keksalik davrida ijtimoiy faollik tizimini 0‘zgarishi. Yo!g‘izlik muammosi. Keksalik davrida emotsional sohaning xususiyati. Keksa inso shaxsining xususiyati. Keksalikda shaxsiy yangiliklar. Motivatsion tuzilishini o'zgarishi. Kelajakdagi vaqtni o‘zgarishi. 2 Jami:
24 Jami 24 soat 3-Modul. Kivojlanishning yosh hosqirhlarini psixologik tahlili kursi ho'vicha (4-semestr) lb jadval JVs
1.
Pedagogik psixologiya fanining predmeti, maqsad va vazifalari Pedagogik psixologiya fanining predmeti, vazifasi va tuzilishi. Pedagogik psixologiyaning tamoyil
va metodlari. Pedagogik psixologiyani rivojlanishini tarixiy jihatlari. 2 2. Ta'lim ijtimoiy madaniy fenomen. Jamiyatning daslabki rivojlanishi bosqichlarida bola shaxsiga niunosabat xususiyatlari, ta'lim jarayonini tuzish uchun asos sifatida inson haqidagi falsafiy-psixologik tasavvurlar. pedagogik jarayon kontseptsiyalari va uning psixologik asoslari, hozirgi zamon ta'limi: kognitiv-orinetirovkadan shaxsiy orientirovkali ta'lim paradigmalari. 2 3.
ta'limning psixologik asoslari. dars jarayonida o'quvchilami boshqarish texnikasi va usullari, kompyuterlashtirilgan ta'limning psixologik jihatlari. 2 4.
psixologiyasi. Tarbiyaviy texnologiyalarning psixologik aspektlari, turli
yosh bosqichlarida tarbiya xususiyatlari, shaxs shakllanishiga oilaning ta'siri, shaxs tarbiyasida madaniyat. 4 5.
pedagogik muloqot, pedagogik o'zaro harakatlar psixologiyasi, pedagogik qobiliyatlar, pedagogik faoliyatning individual uslubi, pedagog bilan 2 psixolog faoliyatining modeli. pedagogik jamoa psixologiyasi. Jami 12
Ma'ruza mashg'ulotlari texnik qurilnialnr bilan jilto/langaii auditoriyada akadem
guruhlar oqimi uchun o’tkaziladi. Fanning sohalardagi imkoniyatlari va ularning jamiyatdagi o’mi, o’quv faoliyatlariga oid axborotlarni olish imkoniyati va o’qitish yuzasidan umumiy tavsiyalar berib boriladi. Ma’ruza mashg’ulotlari innovatsion, pedagogik texnologiyalar va interfaol metodlar orqali qo'llanilib o’tiladi.
3 jadval №
1. Rivojlanish psixologiyasiga kirish. 2 2 Rivojlanish psixologiyasini shakllanish 2 3. Endogen va ekzogen yo’nalishlarda rivojlanish nazariyasi 2 4. Psixologik maktablarda rivojlanish nazariyalari 4 Jami 10 soat (3-semestr) 3a jadval №
1 Go’daklik davri va ilk bolalik davri, maktabgacha va kichik maktab yoshi davri 2
O’smirlik davri va o'spirinlik davri. yoshlik davri 2 л Yetuklik davri. Keksayish va keksalik 2 Jami 6 Jami 6 soat (4-semestr) 3b ja dval Л» Seminar mashg'ulotlari mavzulari Dars soatlari haj mi II semestr 7 Pedagogik psixologiya fanining predmeti, maqsad va vazifalari. Ta'lim ijtimoiy madaniy fenomen, ta'lim psixologiyasi 2 8 Tarbiya psixologiyasi vao'qituvchi psixologiyasi 2 Jami 4 Jami 4 soat Seminar mashg’ulotlari texnik qurilmalar bilan jihozlangan auditoriyada har bir akadem guruhda alohida o’tiladi. Mashg'ulotlar faol va interfaol usullar yordamida o’tiladi, “Keys-stadi” texnologiyasi ishlatiladi, keyslar mazmuni o’qituvchi tomonidan belgilanadi. Ko’rgazmali materiallar va axborotlar multimediya qurilmalari yordamida uzatiladi. Seminar mashg’ulotlarni o’qitish jarayonida innovatsion, pedagogik texnologiyalar va interfaol metodlardan foydalanib o’qitiladi.
2 jadval
Vo Amaliy mashg’ulotlar mavzulari Dars soatlari hajmi 1 semestr Rivojlanish psixologiyasining boshqa fanlar bilan bog’liqligi va metodlari. 4 1
amaliyot va fan sifatida rivojlanish psixologiyasini shakllanishi. 4 1 kamol topishning nazariyasi ilk nazariyasi K.Byuler bo‘yicha rivojlanishning uch bosqichli nazariyasi. 2 1
nazariyasi. 2 ) Rivojlanishni tushuntirishning biogenetik yo'nalishi (S.Xoll konsepsiyasi). 2 s Rivojlanish borasidagi tadqiqotlarning normativ yo'nalishi (A.Gezell, L.Termen nazariyasi). V.Shternning rivojlanishni ikki omilli konvergensiya nazariyasi. 4 7 Dastlabki bixeviorizm nazariyasining sharhi. B.Skinner , S.Biju va D.Baer, R.Sirs nazariyasi. 4 8
4 9 Bolalar bilan ishlashning amaliy metodlari: art-terapiya. 4 10.
Bolalar bilan ishlashning amaliy metodlari: o'yin terapiya. 2 II. Bolalar bilan ishlashning amaliy metodlari: qum terapiya. 12 . A.Binening intellektual rivojlanish testi. 4
2a jadval №
Dars soatlari hajmi III semestr 1.
Bolalik giperaktivligi muammosi. 4 2. Bola rivojlanishini o'rganishning didaktik tamoyillari. 4 3. Bola shaxsini psixologik tabiati haqidagi qarashlarning o'zgarishi. 4 4. Ijtimoiy madaniy yo'nalish. 4 5. Shaxs psixik rivojlanishini tadqiq qilishning adekvat metodlari muammosi. 4 6. Kichik maktab yoshidagi bolalar bilan munosabat 4 7. O'smirlik va o'spirinlik davridagi bolalar bilan munosabat 2
(4-semestr) 2b jadval №
1. “Ta'lim" va “rivojlanish” muammosi, psixik rivojlanishni tadqiq qilishning ikki paradigmasi. 2 2. Psixik rivojlanishni davrlashtirish muammosini hal qilishning hozirgi zamon an'analari. 4 3.
4 4. Past o’zlashtiruvchi bolalar bilan ish olib borish 4 Jami 14 soat Amaliy mashg'ulotlar multimedia qurilmalar bilan jihozlangan auditoriyada bir akadem guruhga bir o’qituvchi tomonidan o’tkaziladi. Mashg’ulotlar faol va interfaol usullar yordamida o’tiladi, “Keys-stadi” texnologiyasi ishlatiladi, keyslar mazmuni o’qituvchi tomonidan belgilanadi. Ko’rgazmali materiallar va
axborotlar multimediya qurilmalari yordamida uzatiladi. Laboratoriya mashg’ulotlami o’qitish jarayonida innovatsion. pedagogik texnologiyalar va interfaol metodlardan foydalanib o’qitiladi. 5. Mustaqil ta'lim (2-semestr) 4 jadval
№ Mustaqil ta'lim mavzulari J
soatlari hajmi l-semestr 1. Rivojlanish psixologiyasining nazariy va amaliy vazifasi. 4 2, Rivojlanish psixologiyasi fan sifatida. Rivojlanish psixologiyasining asosiy tushunchalari. 4 3. Kuzatish va eksperiment rivojlanish psixologiyasining asosiy metodi sifatida. 4 4. Rivojlanish psixologiyasining shakllanish tarixi. 4 5. XX-asming boshlarida bola rivojlanish nazariyalari 4 6. Psixik rivojlanish omillari muammolarini qo’yilishi. Bolalar psixologiyasi predmetini aniqlashtirish. 4 7.
2 8, Z.Freydning klassik psixoanalizida psixik rivojlanish. Bolalik psixoanalizi. 4 9. Hozirgi zamon psixoanalitikasi bolalarni tarbiyalash va rivojlanishi haqida. 4 10. E.Eriksonning ega-psixologiyasi. E.Erikson ishlarining tadqiqot metodlari. 4
Download 0.68 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|