Oliy va amaliy matematika


Download 123.56 Kb.
Pdf ko'rish
Sana24.11.2020
Hajmi123.56 Kb.
#151451
Bog'liq
IuM Oraliq nazorat(1)


O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI 

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 

 

TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI 

 

 

 



 

“OLIY VA AMALIY MATEMATIKA” 

KAFEDRASI 

 

 



 

 

«Iqtisodchilar uchun matematika» 

fanidan oraliq nazorat uchun yozma ish 

variantlari 

 

 

 



 

 

«Oliy matematika, statistika va 



ekonometrika» kafedrasining 

20__ yil __ avgustdagi 

yig’ilishida tasdiqlangan (№__-

sonli bayonnoma) 



    Kafedra 

mudiri: 

 dots. 

A.Xashimov 

    Tuzuvchi: 

  PhD., 

k. 

o’q. 

A.Sotvoldiyev 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Toshkent – 2020 

1-VARIANT 

1. Bayes formulasini keltiring va tushuntiring. 

2. Tasodifiy miqdorning sonli xarakteristikalarini tushuntiring va hisoblash 

formulalarini keltiring. 

3. Qutida 10 ta qizil va 6 ta oq shar bor. Qutidan tasodifiy holda 2 ta shar olindi. 

Olingan sharlar orasida bir xil rangli sharlar bo’lmaslik ehtimolini toping. 

4. Chebishev tengziligidan foydalanib agar D(X) = 0.04 bo’lsa, |X-  M(X)| < 0.2 

bo’lish ehtimolini toping. 



Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 



2-VARIANT 

1. Erkli sinovlar ketma-ketligi va Brernulli sxemasini tushuntiring. 

2. Tаsodifiy miqdorlаr va ularning turlari. Taqsimot qonunini tushuntiring. 

3. To’rtta o’qdan hech bo’lmaganda bittasining nishonga tegish ehtimoli 0.9984 ga 

teng bo’lsa, bitta o’q uzishda o’qning nishonga tegish ehtimolini toping. 

4. Quydagi tasodifiy miqdorning matematik kutilmalarini toping. 



 

aZ=X+2Y, M(X)=5, M(Y)=3 

 

b) Z=3/5x-7y+4, M(X)=2, M(Y)=5 



Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 



3-VARIANT 

1. To’la ehtimollik formulasini keltiring va tushuntiring. 

2. Tasodifiy miqdorning sonli xarakteristikalarini tushuntiring va hisoblash 

formulalarini keltiring. 

3. Qutida 12 ta qizil, 8 ta yashil va 10 ta ko’k sharlar bor. Tasodifiy ravishda 5 ta 

shar olindi. Olingan sharlarning biri qizil, biri yashil bo’lish ehtimolini toping. 

4. Aksiyaning bahosi matematik kutulmasi 15 ga, o’rtacha kvadrtik chetlanish 0.2 

ga teng bo’lgan normal taqsimot bo’ycha aniqlangan bo’lsa aksiyaning bahosi 14.9 

va 15,1 orasida bo’lish ehtimolini toping. 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 



4-VARIANT 

1. Ehtimolning klassik, statistik va geometrik ta’riflarini keltiring. 

2. Muavr-Laplasning integral teoremasini keltiring va tushuntiring. 

3. Uchta o’qning hech bo’lmaganda birining tegish ehtimoli 0.875 ga teng. Bitta 

o’qning nishonga tegish ehtimolini toping. 

4. Quyidagi tasodifiy miqdorning matematik kutilmasini toping? 

Z=3x-4y+5, M(X)=2, M(Y)=6. 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 


5-VARIANT 

1. Muavr-Laplasning lokal teoremasini keltiring va tushuntiring. 

2. Tasodifiy miqdorning taqsimot funksiyasi va uning xossalari. 

3. Guruhdagi 12 talabadan 8 tasi a’lochi. Tasodifiy tanlab olingan 9 ta talabadan 5 

tasining a’lochi bo’lish ehtimolini toping. 

4.  X diskret tasodifiy miqdorning qiymatilari: x

1

= -1,  x



2

=0,  x

3

=1 va M(x)=0.1, 



M(x

2

)=0.9 berilgan x



1

,  x

2

,  x



3

 qiymatlariga mos bo’lgan p

1

,  p



2

,  p

3

 ehtimollarini 



toping. 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 



6-VARIANT 

1. Uzluksiz tasodifiy miqdorlarning sonli xarakteristikalari. 

2. Katta sonlar qonuni mazmunini tushuntiring. Chebishev tengsizligini keltiring. 

3. Stanokda detalning yaroqsiz tayyorlanish ehtimoli 0.01 ga teng. 200 ta detaldan 

ko’pi bilan 4 tasi yaroqsiz bo’lish ehtimolini toping. 

4. X diskret tasodifiy miqdor x

va x



2

 (x

> x



1

) qiymatlarni qabul qiladi. Uning x

qiymatini qabul qilish ehtimoli 0.6 ga teng. Agar M(X)=1.4, D(x)=0.24 bo’lsa X 



ning taqsimot qonunini toping? 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 

7-VARIANT 

1. Hodisalar uchun to’la gruppa, teng imkoniyatlilik, birgalikda bo’lmaslik va 

erklilik tushunchalarini kiriting. 

2. Tasodifiy miqdorning taqsimot funksiyasi va uning xossalari. 

3. Chaqaloqning o’gil bola bo’lish ehtimoli p=0.5 ga teng. Tug’ilgan 100 ta 

chaqaloqlar orasida 50 tasi o’gil bola bo’lish ehtimolini toping. 

4. Birinchi yashikda 3 ta oq, 5 ta qora, ikkinchisda esa 3 ta oq, 4 ta qora shar bor. 

Birinchi yashikdan tasodifiy tarzda 2 ta shar olindi va ikkinchi yashikka solindi, 

so’ngra ikkinchi yashikdan 1 ta shar olindi. Bu sharning oq bo’lish ehtimolini 

toping? 


Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 



8-VARIANT 

1. Hodisalar ehtimoliklarini ko’paytirish formulalarini keltiring va tushuntiring. 

2. Matematik kutilma, dispersiya va o’rtacha kvadratik chetlanish xossalari. 

3. Qutida 6 ta oq, 4 ta qora shar bor. Qutidan tasodifiy tarzda 4 ta shar olindi. 

Olingan sharlar ichida 3 ta oq shar bo’lish ehtimolini toping. 

4. Texnik kontrol bo’limi 20 ta detalni tekshirayapdi. Detalning standart bo’lish 

ehtimoli 0,8 ga teng. Standart deb tan olinadigan detallarning eng ehtimolli sonini 

toping. 


Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 

9-VARIANT 

1. Tasodifiy miqdorning matematik kutilmasi va dispersiyasi xossalari. 

2. Hodisalar uchun to’la gruppa, teng imkoniyatlilik, birgalikda bo’lmaslik va 

erklilik tushunchalarini kiriting. 

3. Zavod bazaga 5000 ta detal jo’natdi. Yo’lda detalning yaroqsiz holga kelish 

ehtimoli 0.002 ga teng. Yo’lda hech bo’lmaganda bitta detalning yaroqsiz holga 

kelish ehtimolini toping. 

4. X tasodifiy miqdor 

 

 

taqsimot qonuni bilan berilgan. Chebishev tengziligidan foydalanib |XM(X)| < 0.2 



ning ehtimolini toping. 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 



10-VARIANT 

1. Binomial va Puasson taqsimot qonunlari. 

2. Ehtimolning klassik, statistik va geometrik ta’riflarini keltiring. 

3. Qutidagi 10 ta detaldan 4 tasi bo’yalgan. Tasodifiy tarzda 3 ta detal olindi. 

Olinganlardan hech bo’lmaganda bittasi bo’yalgan bo’lish ehtimolini toping. 

4. X tasodifiy miqdor 

 

 

taqsimot qonuni bilan berilgan. Uning matematik kutilmasi va dispersiyasini 



toping. 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 

11-VARIANT 

1. Uzluksiz tasodifiy miqdorning dispersiyasi va uning xossalari. 

2. Hodisalar ehtimolliklarini ko’paytirish teoremalari va to’la ehtimollik. 

3. Omborda 15 ta kineskop bor, ulardan 10 tasi yaroqli. Tasodifiy ravishda tanlab 

olingan beshta kineskopdan 3 tasi yaroqli bo’lish ehtimolini toping. 

4. Quydagi  

 

 

taqsimot qonuni bo’yicha  tasodifiy miqdorning dispersiyasini hisoblang. 



Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 

X

i

0,3 0,6 0,9 



P

i

0,2 0,5 0,3 



x

i

-1 0  1  1,5 



p

i

0.1 0.5 0.1 0,3 



- 4 


10 


0.2 0.3 0.5 



12-VARIANT 

1. Tasodifiy miqdorning taqsimot funksiyasi va uning xossalari. 

2. Bayes formulasini keltiring va tushuntiring. 

3. Qutidagi 15 ta detaldan 10 tasi bo’yalgan. Tasodifiy tarzda 4 ta detal olindi. 

Olinganlardan hech bo’lmaganda bittasi bo’yalgan bo’lish ehtimolini toping. 

4. Radist korrespondenti aloqaga chaqirilayapti. Har chaqiruv signali oldingisi 

qabul qilinmasa amalga oshiriladi. Agar korrespondentning signalni qabul qilish 

ehtimoli 0.4 ga teng bo’lsa, chaqiruv signallari 5 tadan oshmagan holda taqsimot 

qonunini tuzing. 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 

13-VARIANT 

1. Muavr-Laplasning integral teoremasini keltiring va tushuntiring. 

2. Hodisalar uchun to’la gruppa, teng imkoniyatlilik, birgalikda bo’lmaslik va 

erklilik tushunchalarini kiriting. 

3. Texnik kontrol bo’limi detalning standartligini tekshirmoqda. Detalining 

standart bo’lish ehtimoli 0.9 ga teng. Tekshirilgan 5 ta detaldan faqat bittasining 

standart bo’lish ehtimolini toping. 

4.Quydagi jadval bo’ycha  tasodifiy miqdorning dispersiyasini hisoblang? 

 

 

 



Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 



14-VARIANT 

1. Matematik kutilma, dispersiya va o’rtacha kvadratik chetlanish xossalari. 

2. Tasodifiy miqdorning sonli xarakteristikalarini tushuntiring va hisoblash 

formulalarini keltiring. 

3. Talaba 30 ta savoldan 20 tasini biladi. Talabaga berilgan 5 ta savolning 

hammasini bilish ehtimolini toping. 

4.10 ta detalining 9 tasi standart. Tasodifiy tanlab olingan 2 ta detal orasidagi 

standart detallar soninig taqsimot qonunini toping? 



Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 

x



0 1 2 



p

0.2 0.3 0.3 0.2 



15-VARIANT 

1. Uzluksiz tasodifiy miqdorning integral va differensial funksiyalari. 

2. Tasodifiy miqdorning sonli xarakteristikalarini tushuntiring va hisoblash 

formulalarini keltiring. 

3. X tasodifiy miqdorning qiymatlari: 

 va M(X)=2,3, M(X

2

)=5,9 bo’lsa, X ning qiymatlariga mos 



bo’lgan ehtimollarni toping. 

4. X tasodifiy miqdorning qiymatlari: 



x

1

=1, x

2

= 2,  x



3

= 3 va M(X)=2,3, M(X

2

)=5,9 bo’lsa, X ning qiymatlariga mos 



bo’lgan ehtimollarni toping. 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 

16-VARIANT 

1. Erkli sinovlarda hodisaning eng katta ehtimolli sonini aniqlashni  tushuntiring. 

2. Zichlik funksiyasi va uning xossalari. 

3. Qutida rangi noma’lum bo’lgan 2 ta shar yotibdi (har bir sharning rangi oq ham, 

qora ham bo’lishi mumkin). Qutiga oq shar solindi va tavakkaliga bitta shar olindi. 

Olingan sharning oq bo’lish ehtimolini toping. 

4. Har bir erkli tajribada hodisaning ro’y berish ehtimoli p= 0.75 ga teng. 100 ta 

sinovda hodisa 70 va 80 oralig’ida ro’y berish ehtimolni toping. 



Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 

17-VARIANT 

1. Uzluksiz tasodifiy miqdorlarning sonli xarakteristikalari. 

2. Erkli sinovlar ketma-ketligi uchun Bernulli va Puasson  formulalarini keltiring 

va tushuntiring. 

3. Talabaning har bir imtihonni topshirish ehtimoli 0.8 ga teng. Talabaning uchta 

imtihondan hech bo’lmaganda bittasini topshirish ehtimolini toping. 

4. Uchta aksiyadan daromad olish ehtimoli mos ravishda 0.5; 0.6; 0.7 ga teng 

bo’lsa, daromadli aksiyalarning taqsimot qonunini toping. 



Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 



18-VARIANT 

1. Hodisalarning to’la gruppasi. Qarama-qarshi hodisalar. 

2. Katta sonlar qonuni mazmunini tushuntiring. Chebishev tengsizligini keltiring. 

3. Qutidagi 10 ta detaldan 6 tasi bo’yalgan. Olingan 5 ta detaldan 4 tasi bo’yalgan 

bo’lish ehtimolini toping? 

4. Zavod bazaga 1000 ta detal jo’natdi. Yo’lda detalning yaroqsiz holga kelish 

ehtimoli 0.003 ga teng. Yo’lda hech bo’lmaganda 2 ta detalning yaroqsiz holga 

kelish ehtimolini toping? 



Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

19-VARIANT 

1. Hodisalar ehtimollarini ko’paytirish teoremalari. 

2. Tasodifiy miqdorning sonli xarakteristikalarini tushuntiring va hisoblash 

formulalarini keltiring. 

3. Qutida 12 ta qizil, 8 ta yashil sharlar bor. Tasodifiy ravishda 2 ta shar olindi. 

Olingan sharlarning biri qizil, biri yashil bo’lish ehtimolini toping. 

4. Zavod bazaga 500 ta detal jo’natdi. Yo’lda detalning yaroqsiz holga kelish 

ehtimoli 0.002 ga teng. Yo’lda hech bo’lmaganda 3 ta detalning yaroqsiz holga 

kelish ehtimolini toping? 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 

20-VARIANT 

1. Zichlik funksiyasi va uning xossalari. 

2. Ehtimolning klassik, statistik va geometrik ta’riflarini keltiring. 

3. Chaqaloqning o’gil bola bo’lish ehtimoli p=0.5 ga teng. Tug’ilgan 1000 ta 

chaqaloqlar orasida 450 tasi o’gil bola bo’lish ehtimolini toping. 

4. Agar σ (x)=5 bo’lib, 

=5 bo’lsa /X-M(X)/<5 ni baholang. 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 

21-VARIANT 

1. Uzluksiz tasodifiy miqdorlarning sonli xarakteristikalari. 

2. Katta sonlar qonuni mazmunini tushuntiring. Chebishev tengsizligini keltiring. 

3. Guruhdagi 30 ta talabadan 16 tasi a’lochi. Tasodifiy tanlab olingan 9 ta 

talabadan 5 tasining a’lochi bo’lish ehtimolini toping. 

4. Chebishev tengziligidan foydalanib agar D(χ) = 0.5 bo’lsa |X- M(X)|< 0.1 

bo’lish ehtimolini toping. 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 

22-VARIANT 

1. Erkli sinovlar ketma-ketligi uchun Bernulli va Puasson  formulalarini keltiring 

va tushuntiring. 

2. Bayes formulasini keltiring va tushuntiring. 

3. Texnik kontrol bo’limida detalning standartligini tekshirishmoqda. Detalining 

standart bo’lish ehtimoli 0.95 ga teng. Tekshirilgan 4 ta detaldan faqat bittasining 

standart bo’lish ehtimolini toping. 

4.  X diskret tasodifiy miqdorning qiymatilari: x

1

=-1,  x



2

=0,  x

3

=1 va M(x)=1, 



M(x

2

)=9 berilgan x



1

, x

2

x



3

 qiymatlariga mos bo’lgan p

1

, p



2

p

3

 ehtimollarini toping. 



 

 

23-VARIANT 

1. Uzluksiz tasodifiy miqdorlarning sonli xarakteristikalari va ularnung xossalari. 

2. Erkli sinovlarda hodisaning eng katta ehtimolli sonini aniqlashni  tushuntiring. 

3. To’rtta o’qdan hech bo’lmaganda bittasining nishonga tegish ehtimoli 0.9984 ga 

teng bo’lsa, bitta o’q uzishda nishonga tegish ehtimolini toping. 

4. Uchta aksiyadan daromad olish ehtimoli mos ravishda 0.3; 0.8; 0.6 ga teng 

bo’lsa, uning taqsimot qonunini toping. 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 

24-VARIANT 

1. Matematik kutilma, dispersiya va o’rtacha kvadratik chetlanish xossalari. 

2. Hodisalarning to’la gruppasi. Qarama-qarshi hodisalar. 

3. Qutidagi 12 ta detaldan 8 tasi bo’yalgan. Tasodifiy tarzda 6 ta detal olindi. 

Olinganlardan hech bo’lmaganda bittasi bo’yalgan bo’lish ehtimolini toping. 

4. 10 ta detalining 7 tasi standart. Tasodifiy tanlab olingan 3 ta detalda standart 

detallar sonining taqsimot qonuni toping? 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 



25-VARIANT 

1. Hodisalar ehtimollarini qo’shish va ko’paytirish teoremalari. 

2. Tasodifiy miqdorning taqsimot funksiyasi va uning xossalari. 

3. Qutida 10 ta qizil, 8 ta yashil va 12 ta ko’k sharlar bor. Tasodifiy ravishda 2 ta 

shar olindi. Olingan sharlarning biri qizil, biri yashil bo’lish ehtimolini toping. 

4. X diskret tasodifiy miqdor x

va x



2

 (x

> x



1

) qiymatlarni qabul qiladi. Uning  x

1

 

qiymatini qabul qilish ehtimoli 0.6 ga teng. Agar M(x)=1.5, D(x)=0.25 bo’lsa X 



ning taqsimot qonunini toping? 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 



26-VARIANT 

1. Tasodifiy hodisalar va ularning ehtimollari ustida amallar. 

2. Hodisalar ehtimolliklarini ko’paytirish teoremalari va to’la ehtimollik. 

3. Tanlab olingan 10 ta detalning 4 tasi birinchi tipga tegishli. Ikkinchi, uchinchi va 

to’rtinchi tiplarga esa 2 tadan detal tegishli. Tasodifiy tarzda 6 ta detal olinsa, 

ulardan 3 tasi birinchi tipga, 2 tasi ikkinchi tipga, 1 tasi uchinchi tipga tegishli 

bo’lish ehtimolini toping? 

4. Texnik kontrol bo’limi 10 ta detalni tekshirayapti. Detalning standart bo’lish 

ehtimoli 0.8 ga teng. Bu detallar ichida ko’pi bilan nechta detal standart bo’lishi 

mumkin. 


 

 

27-VARIANT 

1. Muavr- Laplasning limit teoremalari. 

2. Hodisalar ehtimolliklarini ko’paytirish teoremalari va to’la ehtimollik. 

3. Talaba 30 ta savoldan 24 tasini biladi. Talabaga berilgan 5 ta savolning 

hammasini bilish ehtimolini toping. 

4. Qutida 8 ta oq, 4 ta qora shar bor. Qutidan tasodifiy tarzda 3 ta shar olindi. 

Olingan sharlar ichida oq sharlar sonining taqsimot qonunini toping. 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 

28-VARIANT 

1. Hodisalar ehtimolliklarini ko’paytirish teoremalari va to’la ehtimollik. 

2. Katta sonlar qonuni mazmunini tushuntiring. Chebishev tengsizligini keltiring. 

3. Qutida 8 ta oq, 4 ta qora shar bor. Qutidan tasodifiy tarzda 4 ta shar olindi. 

Olingan sharlar ichidagi oq sharlar sonining taqsimot qonunini toping. 

4. X tasodifiy miqdor 

 

 

taqsimot qonuni bilan berilgan. Uning matematik kutilmasi va dispersiyasini 



toping. 

Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 

29-VARIANT 

1. Hodisalar ehtimolliklarini ko’paytirish teoremalari va to’la ehtimollik. 

2. Tasodifiy miqdorning sonli xarakteristikalarini tushuntiring va hisoblash 

formulalarini keltiring. 

3. Omborda 20 ta kineskop bor, ulardan 15 tasi yaroqli. Tasodifiy ravishda tanlab 

olingan beshta kineskopdan 5 tasi ham yaroqli bo’lish ehtimolini toping. 

4. Qutida 8 ta oq, 3 ta qora shar bor. Qutidan tasodifiy tarzda 2 ta shar olindi. 

Olingan sharlar ichida oq sharlarning bo’lish taqsimot qonunini toping. 



Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

 

 



30-VARIANT 

1. Ehtimolning klassik, statistik va geometrik ta’riflarini keltiring. 

2. Limit teoremalarini keltiring. 

3.  X tasodifiy miqdor ko’rsatkichli taqsimot qonuni bo’ycha taqsimlangan bo’lsa 

uning matematik kutilmasini toping? 

4. Texnik kontrol bo’limi 20 ta detalni tekshirayapti. Detalning standart bo’lish 

ehtimoli 0.75 ga teng. Bu detallar ichida ko’pi bilan nechta detal standart bo’lishi 

mumkin? 


Kafedra 

mudiri: 

   A.R.Xashimov 

x

-15 10  16 



p

0.2 0.6 0.2 



Download 123.56 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling