Omeprazol va aevit kapsulalarini sifatini baholash, qadoqlash va o„rash


Download 486.45 Kb.
Pdf ko'rish
Sana21.11.2020
Hajmi486.45 Kb.
#149627
Bog'liq
11-laboratoriya mashguloti


11-laboratoriya mashg’uloti: 

Omeprazol va aevit kapsulalarini sifatini baholash, qadoqlash va o„rash” 

Maqsad:  Sanoat  miqyosida  ishlab  chiqarilgan  omeprazol  va  aevit 

kapsulalarining  sifat  ko„rsatkichlarini  o„rganish.  O„rganish  davomida  kuzatilgan 

kamchiliklarni  keltirib  chiqargan  omillarni  aniqlash  va  bu  kamchiliklarni  bartaraf 

etish  choralarini  ko„rish.  SHuningdek,  omeprazol  va  aevit  kapsulalari  uchun 

tanlangan  qadoq  turi,  material  va  kapsulalar  sonini  to„g„ri  tanlanganligiga  baho 

berish.    



Mavzuning axamiyati: Kapsulalar sanoat miqyosida ishlab chiqarilayotgan 

tayyor  dori  vositalari  orasida  alohida  o„rin  tutadi.  Ularni  ishlab  chiqarish 

imkoniyatlari boshqa turdagi tayyor dori vositalaridan bir qancha qulay. SHunday 

ekan,  yuqori  biologik  samaradorlikka  ega  bo„lgan  kapsulalarni  yuqori  sifat 

darajasida  qadoqlash  va  o„rash,  ularni  ishlab  chiqarish  amaliyotiga  joriy  qilish,  

sifatini jahon standartlari talablari darajasida baholash muhim ahamiyat kasb etadi.     



Laboratoriya  mashg„ulotining  mavzusini  yoritishda  “Bilaman,  bilishni 

istayman,  bildim”  pedagogik  texnologiya  usulidan  foydalaniladi  (omeprazol 

kapsulasi misolida). 

Kursatkichlar  nomi 

Usul nomi 

Me‟yorlar 

Tasvirlanishi 

Kapsula oq rangli. Kapsula tashqi 

ko'rinishi 

BR 

DF 


1-tom 

talablariga  javob  berishi  kerak. 

Pelletlar oq yoki och-sariq rangli. 

Vizual 


Chinligi 

(identifikatsiya) 

Miqdoriy 

tahlilda 

olingan 

tekshirilayotgan 

eritma 

xromatogrammasida 



omeprazol 

asosiy  pikining  saqlanish  vaqti 

omeprazol 

RSO 


eritmasi 

xromatogrammasidagi  omeprazol 

pikining vaqtiga mos kelishi yoki 

±3%  dan  oshmagan  holda  farq 

qilishi kerak. 

BRDF 2.2.29 

O'rtacha og'irlik 

235±7,5% (217- 253 mg) 

BR DF 2.9.5 

Massaning bir 

jinsliligi 

18/20>±10% 

2/20>±10% 

BR DF 2.9.5 

Quritishdagi massa 

yo'qotish 

3,5 % dan ko'p emas 

BR DF 2.2.32 

Erishi 


120  daq  ichida  90%  dan  kam  BR  DF  2.9.3  BR 

DF  2.2.29  BR  DF 



-0,1 M li HCI 

eritmasida 

-fosfatli bufer 

eritmada pH 6,8 

emas 

45 daq ichida 75% dan kam emas 



2.2.29 

Begona aralashmalar 

-omeprazol- sulfon: -

identifikatsiyalanma 

gan aralashmalar -

yig'indi aralashmalar 

0,5 % dan ko'p emas 0,5 % 

dan.ko'p emas 

2 % dan ko'p emas 

BR DF 2.2.29 

Dozaning bir 

jinsliligi 

85 % dan 115 % gacha 

BR DF 2.9.6 test V, 

BR DF 2.2.29 

Mikrobiologik 

tozaligi 

BR DF 5.1.4. Kategoriya 3 A 

BR DF 2.6.12; 

2.6.13 


Miqdoriy tahlil: -

omeprazol 

Kapsula  o'rtacha  massa  hisobida 

19,0 dan 21,0 mg gacha 

BR DF 2.2.29 

Qadoqlash 

BR DF "Qadoqlash" bo'limiga mos bo'lishi kerak. 

Markalash 

BR DF "Markalash" bo'limiga mos bo'lishi kerak. 

Saqlanishi 

V  ro'yxat.  25°C  dan  oshmagan  xona  haroratida, 

yorug'lik nuri va namdan himoyalangan holda. 

Saqlash muddati 

2 yil 


Vaziyatli masalalar: 

1.  Kapsula  ochilganda  0,12  g  kapsula  massasi  “0”  raqamli  kapsulaga 

joylashtirilganligi aniqlandi. 

2.  Kapsulaning  parchalanish  vaqti  o„rganilganda  belgilangan  me‟yordan 

og„ishlar kuzatildi. 

3.  Kapsulada  sinishga  ishqalanishga  bo„lgan  qattiqlikni  aniqlash  talab 

qilingan. 

Talabalar bilimini tekshirish uchun savollar: 

1.  Kapsulalarda aniqlanadigan umumiy ko„rsatkichlarini sanang. 

2.  Kapsulalarda aniqlanadigan xususiy ko„rsatkichlarni ayting. 

3.  Kapsulalarda parchalanish vaqti qanday aniqlanadi? 

4.  Miqdoriy tahlilni aniqlash mohiyati. 

5.  Kapsulalarda dozalar bir xilligi aniqlashdan maqsad. 

6.  Kapsulalarni eruvchanligini aniqlash. 

7.  Kapsulalarni qadoqlashda ishlatiladigan qadoq turlari. 

8.  Kapsulalarni qadoqlashda ishlatiladigan materiallar. 

9.  Kapsulalarni o„rashda ishlatiladigan materiallar. 

10. Kapsulalar qanday sharoitlarda saqlanadi? 

1-laboratoriya ishi 

Omeprazol kapsulasining sifatini baholash, qadoqlash va o„rash. 

Tarkibi: 

Omeprazol   

 

 

 



 

 

 



- 20 mg 

(235 mg 8,5% omeprazol pellet ko'rinishida) 

(BR ND 0073C- 2006 Nosh Labs Private Limited, Indiya) 

Qattiq jelatinli kapsulalar  

(BR FM 0502- 03, o'zg.l) 



Kapsula tarkibi: 

Jelatina 

 

 

 



 

 

 



 

- 33,26 

(BR ND 4981-2004) 

Glitserin 

 

 

 



 

 

 



 

- 0,05 % 

(BR ND 4325- 2002) 

Nipagin 


 

 

 



 

 

 



 

- 0,14% 


(FM 42-1460- 89) 

Nipazol 


 

 

 



 

 

 



 

- 0,036 % 

(VFM 42-2079-91) 

Natriy laurilsulfat  

 

 

 



 

 

- 0,023 % 



(USP 24/NF 19) 

Tozalangan suv    

 

 

 



 

 

- 66,53 % 



(BR FM 0867- 04, o'zg.l) 

Titan dioksid  

 

 

 



 

 

 



- 0,003 % 

(UPS 24) 



Tasvirlanishi: Kapsulalar  oq  rangli.  Kapsulalar  tashqi  ko'rinishi  BR  DF 

1-  nashr  talablariga  mos  kelishi  kerak.  Kapsula  saqlovchi  pelletlar  oq  yoki 

och- sariq rangli. 

Chinligi: 

Miqdoriy 

tahlilda 

olingan 


tekshirilayotgan 

eritma 


xromatogrammasida omeprazol asosiy pikining saqlanish vaqti omeprazol FSO 

1 eritma xromatogrammasidagi omeprazol piki vaqtiga  mos kelishi  yoki ±3% 

dan oshmagan holda farq qilishi kerak (BR DF 2.2.29). 

Massaning  bir  jinsliligi:  217  dan  253  mg  gacha.  Har  bir  kapsuladagi 

massaning o'rtacha og'irlikdan chetlanishi ±10  % dan, istisno tarzda faqat 2 ta 

kapsulada  chetlanish  ±25%  dan  oshmasligi  kerak.  Har  bir  ochilmagan 

kapsuladagi  massa  chetlanishi  o'rtacha  massa  chetlanishidan  ±10  %  dan 

oshmasligi kerak. 

Tajriba BR DF 2.9.5 talablariga ko'ra olib boriladi 



Quritishdagi massa yo'qotish: 3,5 % dan ko'p emas(BR DF 2.2.32). 

1,000  g  pellet  ichidagi  kukunni  4  soat  davomida  0,7  kPa  qoldiq  bosim, 

60°C haroratda quritiladi. 

Eruvchanligi: Tajriba BR DF 2.9.3; BR DF 2.2.29 talablariga ko'ra olib 

boriladi. 

Tajriba  eritish  uchun  "kurakchali  aralashtirgich"  qurilmasida  olib 

boriladi.  Erish  muhiti-  0,1  M  li  HCI  eritmasi,  erish  muhiti  hajmi-  900  ml, 

aralashtirgichning  aylanish  tezligi-100  hajm/daq,  erish  vaqti-120  daq, 


muhitning erish harorati 37°C.  Tahlil olib borishda namuna  yorug'lik nuridan 

himoyalanadi. 

Bitta  kapsula  erishi  uchun  idishga  solinadi.  120  daqiqadan  so'ng  eritma 

100  porali  Shott  filtrida  filtralanadi.  Pellet  qoldig'l  yo'qotishsiz  filtrga 

o'tkazilib,  15-  20  ml  suv  bilan  yuviladi.  Pelletlar  miqdoran  100  ml  li  qora 

shishali  o'lchov  kolbasiga  o'tkazilib,  pellet  erishi  uchun  60  ml  aralashma 

quyiladi 

("erishi" 

bo'limidagi 

izohga 


qaralsin) 

va 


kolba 

to'liq 


parchalangungacha  ultratovushli  hammomga  qo'yiladi.  Keyin  hajmi  shunday 

erituvchi  bilan  belgisigacha  yetkaziladi.  Eritma  teshik  diametri  0,20 -  0,45 

mkm bo'lgan gidrofil membranali filtr orqali filtrlanadi . 

50  mkl  dan  olingan  eritma  va  omeprazol  FSO  1  eritma  ("Erish" 

bo'limidagi  eslatmaga  qaralsin)  "Waters"  suyuq  xromatografida  UB  detektor 

yoki  analogi  yordamida  "Miqdoriy  tahlil"  bo'limida  ko'rsatilganidek,  har  bir 

eritmaga 3 xromatogrammadan kam  bo'lmagan holda olinib  navbatma - navbat 

xromatografiya qilinadi. 

Tajribadan  keyin  pelletlarda  qolgan  omeprazol  miqdori  (X)  foizlarda 

quyidagi formulada hisoblanadi: 



X=

Sl

*

m

o* 100 *P*1000 =  

S

1

*mn«2000*P So * 50*a  s

0

.a 

Bunda:  


S

r

  tekshirilayotgan  eritma  xromatogrammasidan  hisoblangan  omeprazol 



pikining o'rtacha hajmi; 

S

0



-  omeprazol  FSO  1  eritmasi  xromatogrammasidan  hisoblangan 

omeprazol pikining o'rtacha hajmi; 

a- 

"Tarkibi"  bo'limida  ko'rsatilgan  bitta  kapsuladagi  omeprazol 



massasi, mg; 

b- 


m

0

- omeprazol FSO massasi, g; 



P- FSO omeprazoldagi omeprazol massasi, 

120  daq  davomidagi  o'tkazilgan  tajribadan  so'ng  pelletda  qolgan 

omeprazol miqdori, "Tarkibi" bo'limida ko'rsatilgan, 90  % dan kam bo'lmasligi 

kerak. 


Tajriba  BR  DF  2.9.3  talablariga  muvofiq  "Kurakchali  aralashtirgich" 

qurilmasi yordamida olib boriladi. 

Bitta kapsulani eritish uchun idishga solib, ustiga 900 ml  OD M li xlorid 

kislota eritmasidan quyiladi va aralashtirgich aylanishi 100 hajm/daq tezligida 

120  daq  davomida  aralashtiriladi.  120  daqiqadan  so'ng  eritma  Shott  filtri 

yordamida  filtrlanib,  15-  20  ml  suv  bilan  yuviladi.  Keyin  eritish  uchun 

yo'qotishsiz  idishga  o'tkazildi,  900  ml  pH  6,8  bo'lgan  fosfatli  buffer  eritma 

quyiladi,  45  daq  davomida  aralashtirgich  aylanishi  100  hajm/  daq  tezligida 

aralashtiriladi. Tahlil olib borilganda namuna yorug'lik nurida n saqlanadi. 


45  daqiqadan  so'ng  idish  o'rtasidan  50  ml  eritish  uchun  olinadi  va 

teshigining  diametri  0,45  mkm  li  membranali  filtr  orqali  filtrlanadi,  birinchi 

qism filtrat tashlab yuboriladi. 

50  mkl  dan  tekshirilayotgan  eritma  va  omeprazol  FSO  2  eritma 

navbatma-  navbat,  "Miqdoriy  tahlil"  bo'limida  ko'rsatilgandek,  har  bir  eritma 

uchun  3  tadan  kam  bo'lmagan  xromatoramma  olgan  holda,  "Waters"  suyuq 

xromatografda UB-detektor yoki analogi yordamida xromatografiya qilinadi. 

Omeprazol kapsulasining erituvchi muhitiga o'tgan miqdori (X) foizlarda 

quyidagi formula yordamida hisoblanadi: 

 

X=



Sl

*

m



Q* 900 *5*P*1000 = Si«mn«1800*P 

S

0

* 50*a*50  S

0

.a 

 

Bunda:        



S

1

  tekshirilayotgan  eritma  xromatogrammasidan  hisoblangan   omeprazol 



pikining o'rtacha hajmi; 

S

0



 - etalon eritma xromatogrammasidagi omeprazol nuqtasining o'rtacha 

hajmi; 


a  -  "Tarkib"  bo'limida  ko'rsatilgan  bitta  kapsuladagi  omeprazol  tarkibi, 

mg; m


0

 - omeprazol RSO massasi, g; 

P - omeprazol RSO tarkibidagi ta'sir etuvchi modda miqdori, %. 

45  daqiqa  davomida  erituvchi  muhitiga  o'tgan  omeprazol  iqdori  75  % 

dan kam bo'lmasligi kerak ("Tarkib" bo'limida ko'rsatilgan). 

Eslatma:  

1.  pH  6,8  fosfatli  buffer  eritmaning  tayyorlanishi.  Taxminan  6,8  g 

kaliy  digidrofosfat  P  va  0,246  g  natriy  gidroksid  P  1000   ml  li  o'lchov 

kolbasiga solinadi, 500 ml suv P da eritiladi. 

Eritma  hajmi  kolba  belgisigacha  erituvchisi  bilan  yetkaziladi   va 

aralashtiriladi. Olingan eritma pH I 6,8. Eritmaning saqlanish muddati 3 oy. 

2.  0,01  M  li  tetraborat  dinatriy  eritmasining  tayyorlanishi.  3,81  g 

tetraborat  dinatriy  P  1000  ml  li  o'lchov  kolbasiga  solinib,  600  ml  suv  bilan 

eritiladi va kolba belgisigacha suv bilan yetkazilib, aralashtiriladi.  

Eritmaning saqlanish muddati 14 kun, 5- 10°C haroratda. 



Pelletni  eritish  uchun  aralashmani  tayyorlash.  0,01  M  li  tetraborat 

dinatriy P.eritmasi va atsetonitril P 3:1 nisbatda aralashtiriladi . 



Omeprazol FSO eritmasini tayyorlash. 0,01 g (aniq tortma) omeprazol 

FSO  eritma  qora  shishali  50  ml  li  o'lchov  kolbasiga  solinadi,  30  ml 

aralashmada  eritiladi,  eritma  hajmi  kolba  belgisigacha  o'sha  erituvchi  bilan 

yetkaziladi va aralashtiriladi. 

Eritmaning saqlanish muddati 6 soat, yorug'lik nuridan himoyalangan holda. 

Omeprazol FSO 2 eritmasini tayyorlash. 5 ml omeprazol FSO 1 eritmasi 

qora  shishali  50  ml  hajmli  o'lchov  kolbasiga  solinib,  eritma  hajmi  kolba 

belgisigacha pH 6,8 bo'lgan buffer eritma bilan yetkaziladi va aralashtiriladi.  

Eritma yangi tayyorlangan holda ishlatiladi. 

Yot aralashmalar. Tajriba suyuq xromatografiya usulida miqdoriy tahlil 

bilan  bir  vaqtda  olib  boriladi.  Tekshirilayotgan  namunaning  xromatografik 

tahlil  natijalaridan,  har  bir  identifikatsiyalanmagan  aralashmalar,  omeprazol - 


sulfon pik hajmi hamda nisbiy saqlanish vaqti 0,2 dan kam bo'lgan piklardan 

istisno tarzda barcha aralashmalar piklar hajmining yig'indisi aniqlanadi. 

Nisbiy saqlanish vaqti: omeprazol-1, omeprazol- sulfon- 0,9. 

Omeprazol-  sulfon  massasi  (X)  foizlarda  quyidagi  formulada 

hisoblanadi: 

 

                       Sc • 10



2

 

 



      s+s^+ss

 

Bunda:  



Sc  - 

tekshirilayotgan 

eritma  xromatogrammasidan  hisoblangan 

omeprazol- sulfon pikining o'rtacha hajmi; 

S - tekshirilayotgan eritma xromatogrammasidan hisoblangan omeprazol  

nuqtasining o'rtacha hajmi; 



IS  -  tekshirilayotgan  eritma  xromatogrammasidan  hisoblangan  barcha  

identifikatsiyalanmagan aralashmalar piklarining o'rtacha hajmi. 

Identifikatsiyalanmagan  aralashmalar  yig'indi  miqdori  (X

z

)  foizlarda 



quyidagi formula bilan hisoblanadi: 

              2S 10

2

 

X

z



 = 

 

           S+Soc + ES 



 

Har bir identifikatsiyalanmagan aralashmalar massasi (X) foizlarda 

quyidagi formula hisoblanadi: 

                     S, x 10

2

 

 



            s +S

M

+SS 



Bunda:  

S

r



 

tekshirilayotgan 

eritma 

xromatogrammasidan 



topilgan 

identifikatsiyalanmagan aralashmalar pikining o'rtacha hajmi; 

Omeprazol  -  sulfon  miqdori  dori  vositasida  0,5  %  dan,  har  bir 

identifikatsiyalanmagan  aralashmalar  0,5  %  dan,  begona  aralashmalarning 

umumiy yig'indisi esa 2 % dan oshmasligi kerak. 

Dozaning  bir  xil  tarqalganligi.  Tajriba  BR  DF  2.9.6,  test  V  talablariga 

muvofiq olib boriladi. 

Kapsula  miqdoran  qora  shishali  100  ml  hajmli  o'lchov  kolbasiga 

solinadi,  pellet  erishi  uchun  60  ml  aralashma  quyiladi  ("Erish"  bo'limidagi 

eslatmaga  qaralsin).  Pellet  to'liq  parchalanishi  uchun  kolba  ultraovozli 

hammomga  5-10  daq  qo'yiladi.  Eritma  hajmi  o'sha  eritma  bilan  kolba 

belgisigacha  yetkaziladi,  aralashtiriladi  va  0,45  mkm  diametrli  membranali 

filtr orqali filtrlanadi. 

50  mkl  dan  olingan  eritma  va  omeprazol  FSO  1  eritma  ("Erish" 

bo'limidagi 

eslatmaga 

qaralsin) 

navbatma- 

navbat 


"Waters" 

suyuq 


xromatografida  UB  detektor  yoki  analogi  yordamida,  ("IVfiqdony  tahlil" 

bo'limida yozilgan) har bir eritmadan 3 tadan kam bo'lmagan xromatogramma 

olgan holda, xromatografiya qilinadi. 

Bitta  kapsuladagi  omeprazol  miqdori  (X)  foizlarda  quyidagi  formula 

orqali topiladi: 

 

X=

Sl

*

m

p* 100 *P*100Q = Si»mn«2000*P S

0

 * 50*a 

S

0

.a 

 

Bunda:  


St  -  tekshirilayotgan  eritma  xromatogrammasidan  hisoblab  topilgan 

omeprazol pikining o'rtacha hajmi; 

S

0

-  omeprazol  FSO  1  eritma  xromatogrammasidan  hisoblab  topilgan 



omeprazol  pikining  o'rtacha  hajmi;  a  -  "Tarkib"  bo'limida  ko'rsatilgan  bitta 

kapsuladagi omeprazol massasi, mg m

0

 - omeprazol FSO massasi, g; 



P - omeprazol FSO tarkibidagi ta'sir etuvchi modda miqdori, %. 

Bitta kapsuladagi C

17

Hi9N30


3

S (omeprazol) miqdori 85 dan 115 gacha 

bo'lishi kerak. 

Mikrobiologik tozaligi. Tajriba BR DF 2.6.12, 2.6.13, 5.14. Kategoriya 

3 A talablariga muvofiq olib boriladi. 

Dori vositasi tajriba sharo itida antimikrob xususiyatini namoyon qiladi. 

Ozuqa muhitiga joylashtirishda quyidagicha bo'linish qo'llaniladi: №1 va 

№2 muhit- 1:10, №3 muhit- 1:100 

Miqdoriy tahlil. 0.2350 g li kapsula qora shashali 100 ml hajmli o'lchov 

kolbasiga  solinib,  pellet  erishi  uchun  60  ml  aralashma  quyiladi  ("Erish" 

bo'limidagi  eslatmaga  qaralsin).  Pellet  to'liq  parchalanishi  uchun  kolba 

ultraovozli  hammomga  qo'yiladi.  Eritma  hajmi  o'sha  eritma  bilan  kolba 

belgisigacha  yetkaziladi,  aralashtiriladi  va  0,45  mkm  diametrli  membranali 

filtr orqali filtrlanadi. 

50  mkl  dan  tekshirilayotgan  eritma,  FSO  1  omeprazol  eritmasi  ("Erish" 

bo'limidagi  eslatmaga  qaralsin)  va  FSO  omeprazol  eritmasi  va  omeprazol - 

sulfon navbatma- navbat "Waters Alliance" suyuq xromatografida UB detektor 

yoki  analogi  yordamida,  quyidagi  sharoitlarda  har  bir  eritmadan  3  tadan   kam 

bo'lmagan xromatogramma olgan holda xromatografiya qilinadi:  

5  mkm  yoki  shunga  o'xshash  o'lchamli  zarracha,  4,6x250  mm 

o'lchamdagi Spherisorb C

8

 xromatografik kolonka; 



Harakatdagi faza tezligi- 0,8 ml/daq; 

280 nm to'lqin uzunlikda detektorlas.h 

Bitta  kapsuladagi  omeprazol  miqdori  (X)  milligrammlarda  quyidagi 

formula orqali topiladi: 

 

        S,~%-



SH

'‘

-P S| U%- b-p 

X=   

  

 



 

       5,-5*- H|T90 So aii-SO

 

 

Bunda:  



Si  -  tekshirilayotgan  eritma  xromatogrammasidan  hisoblab 

topilgan omeprazol pikining o'rtacha hajmi; 



S

0

  -  omeprazol  FSO  1  eritma  xromatogrammasidan  hisoblab 



topilgan omeprazol pikining o'rtacha hajmi; 

b - bitta kapsuladagi omeprazol o'rtacha massasi, mg; 

pgi - dori vosita massasi, g; 

m

0



 - FSO omeprazol massasi, g; 

P - FSO omeprazol tarkibidagi ta'sir etuvchi modda miqdori, %. 

Bitta  kapsuladagi  Ci7H

19

N



3

03S  (omeprazol)  miqdori  (o'rtacha 

massasi hisobga olingan holda) 19,0 dan 21,0 mg gacha bo'lishi kerak.  

"Xromatografik  sistemaning  yaroqliligini  aniqlash"  test  talablari 

bajarilganda tahlil natijalari aniq hisoblanadi. 

Eslatma.  

1.  FSO  omeprazol  va  omeprazol-  sulfon  eritmasining  tayyorlanishi. 

0,001 g FSO omeprazol va 0,001 g FSO omeprazol- sulfon qora shishali 10 ml 

hajmli o'lchov kolbasiga solinib, pellet erishi uchun 5 ml aralashmada  eritiladi. 

Eritma  hajmi  o'sha  erituvchi  bilan  kolba  belgisigacha  yetkaziladi , 

aralashtiriladi va teshigi 0,45 mkm diametrli membranali filtr orqali  filtrlanadi. 

2.  Fosfatli  bufer  eritmani  tayyorlash.  0,725  g  bir  suvli  natriy  

digidrifosfat  (NaH

2

P0

4



xH20)  (Merks  firmasi)  va  5,606  g  ikki  suvli  natriy 

gidrofosfat  (Na2HP0

4

x2H


2

0)  (Merks  firmasi)  1000  ml  li  o'lchov  kolbasiga 

solinadi,  300  ml  suvda  eritiladi,  eritma  hajmi  belgisigacha  suv  bilan  

yetkaziladi, aralashtiriladi. 

250 ml olingan eritma 1000 ml li o'lchov kolbasiga solinib, belgisigacha 

suv bilan yetkaziladi va aralashtiriladi. 

Eritmaning saqlanish muddati 7 kun, sovutgichda saqlagan holda. 

Xromatografik  sistemaning  yaroqliligini  tekshirish.  Xromatografik  

sistemaning  yaroqliligini  tekshirish  uchun  tahlil  olib  borishdan   oldin  FSO 

omeprazol va omeprazol- sulfon eritmasi xromatografiya qilinadi. 

Xromatografik sistema quyidagi hollarda yaroqli hisoblanadi: 

 

-FSO 



omeprazol 

va 


omeprazol- 

sulfon 


eritmasining 

xromatogrammasidagi  omeprazol  pikidan  hisoblangan  xromatografik  kolon ka 

samaradorligi 4500 nazariy tarelkadan kam bo'lmasligi kerak (BR DF 2.2.46);  

-FSO  omeprazol  va  omepr'azol-  sulfon  eritmasi  xromatogrammasidagi 

omeprazol va omeprazol- sulfon piklari uchun hisoblangan piklarning bo'linish 

darajasi 1,2 dan kam bo'lmasligi kerak; 

FSO  omeprazol  va  omeprazol-  sulfon  eritmasi  xromatogrammasidagi 

omeprazol  pik  hajmi  uchun  hisoblangan  standart  nisbiy  chetlanish  5  %  dan 

oshmasligi kerak (BR DF 2.2.46); 

-FSO  omeprazol  va  omeprazol-  sulfon  eritmasi  xromatogrammasidagi 

omeprazol  nuqtasidan  hisoblangan  nuqta  assimetriya  koeffitsiyenti  1,2  dan 

oshmasligi kerak. 

Pik assimetriya koeffisiyenti (T) quyidagi formula asosida hisoblanadi : 

T=jJ.0/05^2f, 

Bunda:  

i

0



,05 - baza chizig'idan 5 % balandlikda pik kengligi, mm; 

f  -  baza  chizig'idan  5  %  balandlikda  pik  boshidan  uni  tepasidan 

keltirilgan perpendikulyarigacha bo'lgan masofa, mm. 



Qadoqlash.  GOST  25250-  88  ga  ko'ra  EP-  73  polivinilxlorid  markali 

kontur yacheykali qadoqda 10 kapsuladan va GOST 745- 2003, TU 1811- 002- 

45094918- 97 ga ko'ra alyumin folgali yoki BR TU 00916408.001- 94 ga ko'ra 

qog'oz va karton asosli kombinirlangan materialli qadoqda 10 kapsuladan . 

TU  U  05509659-  008-  2000  ga  ko'ra  kartonli  qadoqga  3  tadan  kontur 

qadoq yo'riqnoma qog'ozi bilan birga joylashtiriladi. 

Guruh va transport qadog'i GOST 17768- 90 ga ko'ra. 

Markalash.  Kontur  yacheykali  qadoqda  ishlab  chiqaradigan  korxona 

nomi, dori vositasining nomi, xalqaro patentlanmagan nomi, dozasi, qadoqdagi 

kapsula  soni,  ro'yxatga  olingan  raqami,  seriya  raqami,  saqlanish  muddati  va 

dozalovchi raqami ko'rsatiladi. 

Qadoq  va  guruh  etiketkasida  ishlab  chiqaradigan  korxona  nomi,  uning 

mahsulot  belgisi  va  manzili,  dori  vositasining  nomi,  xalqaro  patentlanmagan 

nomi,  tarkibi,  qadoqdagi  kapsula  miqdori,  dozasi,  "Shifokor  ko'rsatma si 

bo'yicha  qo'llanilsin",  "Bolalardan  ehtiyot  qiling",  saqlash  sharoiti, 

registratsiya raqami, seriya raqami, saqlanish muddati ko'rsatiladi. 

Preparatning  seriya  raqami  va  saqlanish  muddati  pachkaning  yon 

tomoniga bosma naqsh usulida yoziladi. 

Qadoqda qo'shimcha shtrix kod ko'rsatiladi. 

Guruh tarasining etiketkasiga qo'shimcha qadoq soni ko'rsatiladi.  

Transport taralarini markalash GOST 14192- 96 ga ko'ra. 

Tashish. GOST 17768- 90 talablariga ko'ra. 

Saqlash.  V  ro'yxat.  25°  S  dan  yuqori  bo'lmagan  haroratda,  yorig'lik 

namlikdan himoyalangan joyda. 

Saqlanish muddati. 2 yil. 

 

Aevit kapsulasi kontur yacheykali qadoqda №10 (1×10), №30 (3×10) 



Ko„rsatkichlar 

Usullar 

Ko„rinishdagi 

Tashqi ko„rinish 

Vizual 

Kapsulalar 



jelatindan 

sferik 


shaklli,  rangi  to„q  sariqdan  och 

jigarrangacha, 

silliq 

yuzali, 


yuzasida 

hech 


qanday 

shikastlanishlarsiz  va  pufakchali 

qo„shimchalari  yo„q.  Kapsulalar 

achchiqroq  hidga  ega  bo„lmagan 

yog„li  och  sariqdan  to„q  sariq 

rangli suqlik bilan to„ldirilgan.  

Chinligi: 

Retinol 


 

 

 



Surma 

xlorid 


eritmasi 

bilan 


rangli reaksiya 

 

Ko„k  bo„yog„ni  tez  yo„q  bo„lib 



ketadigan  bo„yalish  kuzatilish 

kerak. 


α-tokoferol atsetat 

 

 



Retinol  palmitat  va  α-

tokoferol atsetat 

 

Konsentrlangan 



azot  kislotasining 

rangli reaksiyasi 

Yuqori 

effektiv 



suyuq 

xromatogrammasi 

(miqdoriy 

analiz 


aniqlash 

bilan 


birgalikda) 

Qizildan 

to„q 

sariq 


rangli 

bo„yalish paydo bo„lishi kuzatilish 

kerak. 

Tekshirilayotgan 



eritmani 

xromatogrammasida 

asosiy 

cho„qqisini  ushlab  turish  vaqti 



retinol  palmitat  va  α-tokoferol 

atsetat 


xromatogrammasida 

standart  eritma  namunasi  bilan 

mos  bo„lgan  cho„qqisini  ushlab 

turgan  vaqti  bilan  mos  kelishi 

kerak. 

Kislota soni 



DF XI 

2,0 kam bo„lmasin. 

O„rtacha miqdor  

DF XI 


Talablarga mos kelishi kerak.  

Parchalanishi 

DF XI 

20 min kam bo„lmasin. 



Mikrobiologik tozaligi 

DF XI 


O„zgartirish №3. 3A kategoriya. 

Miqdorni aniqlash: 

Retinol palmitat 

 

 



 

 

α-tokoferol atsetat 



 

 

YUESX 



 

 

 



 

YUESX 


 

0,047  dan  0,063  g  gacha  (85000 

dan  115000  gacha  TB)  bitta 

kapsulaning  o„rtacha  massasini 

hisobga olganda. 

0,09  dan  0,11  g  gacha,  bitta 

kapsulaning  o„rtacha  massasini 

hisobga olganda. 

Qadoqlash 

 

25  ta  kapsuladan  to„q  shisha 



bankalarda 

yoki 


polimer 

bankalarda,  10  kapsuladan  kontur 

yacheykali  qadoqlarga.  Har  bir 

bankalarni  yoki  1,2,3,4,5  kontur 

yacheykali  qadoqlarni  ishlatish 

bo„yicha  yo„riqnoma  bilan  birga 

pachkalarni 

kartonlarga 

joylashtiriladi. 

20-50  bankalarni  to„q  shishalarga. 

100-200  bankalarni  polimer  yoki 

50-150 


kontur 

yacheykali 

qadoqlarga 

bir 


xil 

miqdorda 

ishlatish 

bo„yicha  yo„riqnoma 

bilan 

birga 


karton 

qutilarga 

joylashtiriladi (statsionar uchun). 

Markalash 

 

KFM ga mos bo„lishi kerak. 



Saqlash  

 

Quruq, 



yorug„likdan 

himoyalangan holda harorati 5 dan 

20°S gacha. 


Yaroqlilik muddati 

 

2 yil. 



Bitta kapsulaning tarkibi: 

Retinol palmitat eritmasi  

 

 

-0.1 ml (100000 TB) 



55% yog„da (vitamin A) 

(FM 42-1875-95, MTH 42-8695-01, MTH 42-7461-03 yoki boshqa, RF da 

registratsiya qilingan, analogik sifat) 

α-tokoferol atsetat (vitamin E)   

 

-0,1 g 


(MTH 42-10172-99 yoki boshqa, RF da registratsiya qilingan, analogik 

sifat) 


Makkajo„xori yog„i 

 

 



 

-0,2 g gacha 

(DST 8808-2000) 

Tashqi ko„rinish. Kapsulalar jelatinli sferik formmada, to„q sariqdan och 

jigarrang rangacha, silliq yuzali, shikastlarsiz va ko„rinadigan havo pufakchalarni 

o„z ichiga olmaydi. DF XI, 2 jild, 143 bet talablarga mos kelishi kerak. 

Chinligi.  1.  Kapsula  tarkibadagi  bitta  tomchiga  1  ml  xloroform  va  0,5  ml 

surma xlorid eritmasi qo„shiladi: ko„k rangli tez yo„q bo„ladigan bo„yalish paydo 

bo„ladi (retino). 

2.  Bitta  kapsulaning  tarkibidagi  dori  moddasini  10  ml  absolyut  spirtda 

eritiladi,  2  ml  konsentrlangan  azot  kislotasi  qo„shiladi  va  80  °S  haroratda  suv 

hammaomida  15  daqiqa  davomida  qizdiriladi:  qizil-to„q  sariq  rangga  bo„yalish 

hosil bo„ladi (α-tokoferol atsetat). 

3.  Tekshirilayotgan  eritmani  xromatogrammasida,  miqdoriy  analizdan 

olingan,  asosiy  cho„qqisini  ushlab  qolish  vaqti  retinol  palmitat  va  α-tokoferol 

atsetatni  xromatogrammasiga  mos  kelagan  standart  namunaning  ushlab  turgan 

cho„qqisining vaqti bilan mos kelishi kerak. 

Kislota  soni.  5  g  (aniq  tortma)  kapsuladagi  tarkibni  250  ml  hajmli  yassi  

kolbaga solinadi va DF XI, 1 jild, 191 betdagi tajriba bo„yicha o„tqaziladi. 

Kislota soni 2,0 dan ko„p emas. 

O„rtacha massa. DF XI, 2 jild, 143 btalablari bo„yicha mos bo„lishi kerak. 

O„rtacha massa bitta kapsulaning 0,18 dan 0,22 g gacha bo„lishi kerak. 



Parchalanishi.  20  min  ko„p  emas.  DF  XI,  2  jild,  143  b  talablari  bo„yicha 

mos  bo„lishi  kerak.  Parchalanishni  aniqlash  plastmassa  disklarni  ishlatib 

o„tqaziladi.Kapsulalarni  parchalangan  hisoblanadi,  agar  qobiq  buzilib,  kapsula 

tarkibidagi birinchi tomchi tashqariga chiqsa; shisha naycha orqali engil kapsulaga 

bosilsa, uning tarkibi to„liq chiqarilib yuboriladigan holatda bo„lishi kerak. 

Mikrobiologik tozaligi. DF XI, 2 jild, 193 b va №3 o„zgarishga mos kelishi 

kerak. (kategoriya 3A). 



Miqdorni aniqlash. Retinol palmitat va α-tokoferol atsetat. 

Yuqori samarali suyuqlik xromatogramma usuli orqali aniqlanadi. 

0,2 g (aniq tortma) kapsula tarkibidagini hajmi 25 ml li o„lchov kolbasida 2-

propanol    eritiladi,  o„sha  erituvchi  orqali  belgilangan  belgigacha  to„ldiriladi  va 

aralashtiriladi. Hosil bo„lgan eritmadan 2 ml olib,hajmi 25 ml li o„lchov kolbasida 

solinadi, 2-propanol erituvchi orqali kolbani belgilangan belgigacha to„ldiriladi va 

aralashtiriladi.   

Xromatogramma sharoiti. 

Suyuq  xromatogramma  “Milixrom  A-02”  (yoki  boshqa  o„xshash 

xarakteristikali), diapozoni 190-360 nm oralig„idagi spektorfotometr detektor bilan 

ta‟minlangan bo„lishi kerak.Kolonka zanglamaydigan misdan (2×75) mm, zarracha 

diametri  5mkmbo„lgan,Prontasil  S18  sorbent  bilan  to„ldirilgan  yoki  analogik 

kolonkaga joylashtirish kerak. 

Harakatlanuvchi  faza:  2-propanol  (TU  5-0904522-77),  atsetonitrila  (TU  6-

09-14-2167-84) va suv, ularning nisbatlari 54:45:1. 

Izokratik rejim. 

Kiritilayotgan namunaning hajmi – 5 mkle. 

Elyuent oqimining tezligi – 0,15 ml/daq. 

To„lqin uzunligining o„xshashligi – 285 nm. 

Kolonkaning harorati - 35°S. 

Nisbiy vaqt saqlashi retinol palmitat 1,7 va α-tokoferol atsetat 1,0 tengdir. 

Grafikning kalibrovka tuzilishi. 

-  0,1  g  (aniq  tortma)  DSN  α-tokoferol  atsetat  (FM  42-1522-98  yoki 

importligidan, o„xshash sifatli) hajmi 25 ml li o„lchov kolbasiga solinib, 10 ml 2-

propanolda  eritiladi,  o„sha  erituvchi  orqali  belgilangan  belgigacha  to„ldiriladi  va 

aralashtiriladi. (eritma 1). 



0,1 g (aniq tortma) retinol palmitat 55% li yog„dagi eritmasi (FM 42-1875-

95) hajmi 25 ml li o„lchov kolbasiga solinib, 10 ml 2-propanol da eritiladi, o„sha 

erituvchi orqali belgilangan belgigacha to„ldiriladi va aralashtiriladi. (eritma 2). 

Uchta o„lchov hajmi 25 ml li kolbalarga eritmalardan 1 va 2 ga 1, 2, 3 ml 

dan mos ravishda solinadi. Har bir kolbani 2-propanolni belgigacha hajmni eritma 

bilan  to„ldiriladi,  “ko„k  lenta”  qog„ozli  filtr  bilan  filtrlanadi  yoki  5000  ayl/daq  5 

daqiqa davomida sentrofugalanadi  va yuqorida ko„rsatilgan YUESX usuli orqali 

tahlil qilinadi. 

Grafik  kalibrovkasini  tuzishda  ordinata  o„qiga  topilgan  yuza  hisobiga  mos 

bo„lgan cho„qqini, absissa o„qiga esa  -  retinol palmitat (g) va α-tokoferol atsetat 

(g) ni 1 ml kalibrillangan eritmadan mos bo„lgan konsentratsiya hisobi qo„yiladi. 

Kalibrallangan  grafikni  bir  oydan  kam  bo„lmagan  holda  bir  marta  tekshirilib 

turiladi, buning uchun yangi tayyorlangan kalibrovka eritmalari ishlatiladi. 

Agar  hisob  ma‟lum  bo„lgan  oldingi  hisoblardan  ±2,3%  farq  qilinadigan 

bo„lsa, kalibrovkani yuqorida ko„rsatilgan usul orqali boshqatdan o„tkaziladi.  

Bitta kapsula tarkibadagi α-tokoferol atsetat (X) grammlarda formula orqali 

hisoblanadi: 

a

b

C

X

E





2

25

25



Bitta  kapsula  tarkibadagi  retinol  palmitat  (X)  grammlarda  formula  orqali 

hisoblanadi: 

a

b

C

X

A





2

25

25



Bu  erda:  S

E(A)

  -  tarkibadagi  α-tokoferol  atsetat  (retinol  palmitat)  1  ml  da 



o„tkazilgan  tahlil  eritmasi,  kalibrlangan  grafikdan  topilgan,  cho„qqi  yuzasini 

o„rtachaarifmetik  hisobidan  kelib  chiqgan  (ikkita  parallel  injek  eritmadan  bitta 

namuna) grammlarda

a – kapsula tarkibidagi tortma grammlarda; 

b – bitta kapsula tarkibidagi o„rtacha massa grammlarda. 

Tarkibi S

31

N

52



O

3

 (α-tokoferol atsetat) 0,09 dan 0,11 g gacha bo„lishi kerak, 



bitta kapsula tarkibidagi o„rtacha massani hisobga olinish kerak. 

Tarkibi  S

36

N

60



O

2

  (retinol  palmitat)  0,047  dan  0,063  g  (85000  dan  115000 



TB) gacha bo„lishi kerak, bitta kapsula tarkibidagi o„rtacha massasini hisobga olish 

kerak. 


Tahlil  javobini  uchta  parallel  aniqlangan  o„rtacha  arifmetik  hisobi  olinadi, 

ularning bir biridan farqi 3% dan oshmasligi kerak. 

Tahlil natijalari aniq hisoblanadi, agar assimetrik cho„qqi retinol palmitat 2,0 

dan  oshmasligi  kerak,  kolonka  effektivligi,  retinol  palmitat  cho„qqi  hisoblanib 

1600  dan  oshmasa,    α-tokoferol  atsetat  va  retinol  palmitat  cho„qqilar  orasidagi 

ajralish 1,5 dan oshmasligi kerak. 



Ko„rsatma. Xromatogramma tizimini yaroqliligini tekshirish. 

Kalibrovkalangan eritma xromatogrammasida o„tkaziladi. 

Retinol palmitat cho„qqini kolonka xromatogrammasining effektivligini (N) 

formula orqali hisoblanadi: 

2

2

1



2

1

54



,

5

W



t

N



Bu erda:  

t

1

 – retinol palmitat cho„qqini ushlab qolish vaqti, daqiqalarda: 



W

1/2


 – balandligining yarmi cho„qqining eniga nisbati, daqiqalarda. 

Assimetrik cho„qqini (T) formula orqali hisoblanadi: 



a

W

T



2

05

,



0

Bu erda:  



W

0,05


 –retinol palmitat cho„qqi eni balandlik asosidan 5% i daqiqalarda; 

a  –  cho„qqi  frontidan  masofa,  5%  balandlikdan  asosdan  balandlikgacha, 

maksumumgacha tushirilgan cho„qqi daqiqalarda. 

Bo„linish koeffitsientini (R

s

)formula orqali hisoblanadi: 



2



1

2

1



2

W

W

t

t

R

s



 , 



Bu erda:  

W

1



  +W

2

  –  retinol  palmitat  vaα-tokoferol  atsetat  cho„qqilarining  eni,  asos 



chizig„idan daqiqalarda hisoblanadi. 

t

1



 – retinol palmitat cho„qqini ushlab qolingan vaqti, daqiqalarda; 

t

2



 – α-tokoferol atsetat cho„qqini ushlab qolingan vaqti, daqiqalarda. 

Qadoqlash. 25 ta kapsulalardan to„q shisha bankalarga uchburchak venchik 

bilan birga BDS -2027,5-OS-1 TU 64-2-239-79 bo„yicha, polietilen qopqoqli OST 

64-2-87-81  yoki  polimer  yumoloq  kesimli  bankalar  TU  64-2-222-73  tiqinli 

yopiladiligan polimer qopqoqli TU 64-2-222-73 bo„yicha. 



10  ta  kasulalardan  kontur  yacheykali  qadoqlarga  OST  64-074-91  bo„yicha, 

polivinilxlorid  pardadan  DST  25250-88  yoki  importli  (MZ  RF  ishlatishga  ruxsat 

bergan)  va  alyumin  folgali  lakirovka  bosmalangan  DST  745-79  yoki  importli  

importli (MZ RF ishlatishga ruxsat bergan). 

Bankalarga etiketka qog„ozidan etiketkalar yopishtirilgan DST 7625-86. 

Har bir bankalarga yoki 1, 2, 3, 4, 5 kontur yacheykali qadoqlarga ishlatish 

bo„yicha  yo„riqnoma  bilan  birga  qutilarga  OST  64-071-89  ishlatiladigan  taraga 

DST 7933-899 kartonlarga joylashtiriladi. 

20-50to„q  shisha  bankalarga,  100-200  polimer  bankalarga  yoki  50-150 

kontur yacheykali qadoqlarga bir xil miqdorda ishlatish bo„yicha yo„riqnoma bilan 

birga guruhlangan qadoqlarga joylashtiriladi (statsionarlar uchun). 

Guruh qadoq va transport tara DST 17768-90 bo„yicha mos kelishi kerak. 



Yorliqlash.  Etiketkalarda,  kontur  qadoqda  va  qutida  ishlab  chiqaruvchi 

korxona,  mahsulot  belgisi,  dori  moddasining  nomi,  dori  modda  formasi,  tarkibi 

ta‟sir  etuvchining  miqdori  ko„rsatilib,  kapsula  miqdori,  saqlash  sharoiti, 

registratsiya  raqami,  seriya  raqami,  yaroqlilik  muddati  ko„rsatiladi.  Pachka  va 

karton qutida qo„shimcha shtrix kod, ishlab chiqaruvchi korxona manzili, chiqarish 

sharoiti  ko„rsatiladi.  Karton  qutilarda  qo„shimcha  “Statsionar  uchun”  va  qadoq 

miqdori, chiqarish sharoitisiz ko„rsatiladi.  

Ishlatish bo„yicha yo„riqnomalarni qutida ko„rsatilishi ruxsat etiladi. 

Transport tarani markalash DST 14192-96 ga mos kelishi kerak. 

Transportlash. DST 17768-90 ga mos kelishi kerak. 

Saqlash.  Quruq,  yorug„likdan  saqlangan  holda, harorati  5  dan  20  °S  gacha 

bo„lishi kerak. 



Yaroqlilik muddati. 2 yil. 

 

Download 486.45 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling