O`quvchilar mehnat ta`limi faniga oid quyidagi bilim, ko`nikma va malakalarni egallashlari shart

---

O`quvchilar mehnat ta`limi faniga oid quyidagi bilim, 
ko`nikma 
va 
malakalarni 
egallashlari 
shart: 
5-sinf 
(o’gil 
bolalar) 
"Texnologiya va dizayn" yo`nalishi bo`yicha o`quvchilar 
quyidagi bilimlarga ega bo`lishlari kerak: Metallga ishlov 
berish texnologiyasi: metallga ishlov berish ustaxonasining 
tuzilishi; metalga ishlov berishda xavfsizlik texnikasi 
qoidalari; metallning turmushda va xalq xo`jaligidagi 
ahamiyati, 
tuzilishi, 
turlari, 
ishlatilish 
sohalari; 
metallarning tashqi ko`rinishi va o`ziga xos belgilari; 
metallga 
ishlov 
berishda 
qo`l 
asbobuskunalari, 
moslamalarning tuzilishi va turlari, vazifalari, foydalanish 
qoidalari; chilangarlik dastgohi; o`lchash va rejalash 
asboblari; arralar va freza turlari; vazifalari, foydalanish 
qoidalari; o`lchash va rejalash asboblari: chizg`ichlar, 
buklama metr, metall qalam va boshqalar; metallga ishlov 
berish stanoklari va ular haqida tushuncha; mashinalarning 
asosiy qismlari; stanokda parmalash; metallarga ishlov 
berish texnologiyasi, konstruksiyalash elementlari; yupqa 
tunuka va simdan buyumlar tayyorlash; metall buyumlarni 
harakatsiz va yarim harakatchan biriktirish turlari; 
metallarga 
ishlov 
berishda 
qo`llaniladigan 
xalq 
hunarmandchiligi va dizayn elementlari; metallga ishlov 
berishga oid kasb-hunarlar haqidagi bilimlarni bilish. 
Yog`ochga ishlov berish texnologiyasi: yog`ochning 

---

turmushda va xalq xo`jaligidagi ahamiyati, tuzilishi, 
turlari, ishlatilish sohalari; yog`ochlarning tashqi ko`rinishi 
va 
o`ziga 
xos 
belgilari; 
yog`ochning 
yaroqlilik 
va 
yaroqsizlik 
belgilari; 
duradgorlikda 
ishlatiladigan yog`ochlar; duradgorlik dastgohi, qo`l 
asboblarining tuzilishi va turlari, ulardan foydalanish 
qoidalari; o`lchash va rejalash asboblari; arralar va randalar 
turlari; iskanalar, bolta va teshalar; bolg`alar va ularning 
turlari; egov va jilvir qog`ozlar tuzilishi hamda turlari; 
yog`ochga ishlov berish stanoklari; mashinalarning asosiy 
qismlari; stanokda parmalash; duradgorlik buyumlaridan 
detallarini tayyorlash; duradgorlik birikmalari to`g`risida 
ma`lumotlar; yelimlash, mixlar, burama mixlar va boshqa 
vositalar bilan biriktirish; buyumlar yuzasiga qoplamalar 
yopishtirish; 
duradgorlik 
buyumlarining 
sirtini 
pardozlash 
va 
detallarni 
konstruktsiyalash; yog`ochdan uy-ro`zg`or buyumlari 
tayyorlashda foydalanish; yog`ochga ishlov berishda 
qo`llaniladigan 
xalq 
hunarmandchiligi 
elementlari; 
yog`ochga ishlov berishga oid kasb-hunarlar haqidagi 
bilimlarni bilish. Elektrotexnika ishlari: elektr montaj 
ishlarida ish o`rnini tashkil qilishni, elektr o`tkazish 
simlarining turlarini elektr o`tkazgichlarni montaj qilish 
izolyatsiyalash ishlarini, elektr asboblarini, sohaga oid 
kasb-hunarlar to`g`risida ma`lumotni, elektr o`tkazish 
simlarini montaj qilish hamda ish asboblari bilan ishlash 
usullarini bilish. Uy-ro`zg`or buyumlarini ta`mirlash: pol 

---

qoplamalari va mebellarning loklangan hamda qoplamali 
yuzalarini saqlash tadbirlari va kichik ta`mirlash ishlarini, 
oyna romlarini kichik ta`mirlash, qishda issiqlikni saqlash 
usullarini, xizmat ko`rsatish sohalariga oid kasb-hunar 
turlarini bilish. "Texnologiya va dizayn" yo`nalishi 
bo`yicha 
o`quvchilar 
quyidagi 
ko`nikmalarga ega bo`lishlari kerak: Metallga ishlov 
berish texnologiyasi: metallarning turlari, xossalari, 
sifatlari, shakllari, o`lchamlari, qo`llanilishi va ishlatilish 
texnologiyalari bo`yicha ma`lumotlar asosida laboratoriya 
ishlarini; metallga ishlov berishda ishlatiladigan qo`l 
asboblarini turlarga ajratish va ularning ishga yaroqliligini 
aniqlay olish; asboblarni ishga tayyorlash hamda ishlay 
olish; metallga ishlov berish stanoklarining tuzilishi, 
qismlaridagi kuchharakatning uzatilish yo`li, stanokni 
ishga tayyorlay olish; detallar va buyumlar konstruktiv 
yechimlarini topa olish; metallarga ishlov berish 
jarayonlari 
bilan 
uyg`unlashtirilgan 
xalq 
hunarmandchiligiga oid ish usullarini bajara olish. 
Yog`ochga ishlov berish texnologiyasi: mahalliy hududda 
o`sadigan daraxtlar va ulardan olinadigan yog`och turlarini 
farqlay olish; yog`ochlarning sifati, nuqsonlarini ajrata 
olish; asbob-uskuna va moslamalarni ishga tayyorlash, 
foydalanish hamda ta`mirlay olish;yog`ochga ishlov berish 
stanoklarining tuzilishi, qismlaridagi kuchharakatning 
uzatilish 
yo`li, 
stanokni 
ishga 
tayyorlay 
olish;tayyorlanmaning eskizi va texnologik xaritasini tuza 
olish, 
tanlash, 
rejalash 

---

va tayyorlash; yog`ochga ishlov berish jarayonlari bilan 
uyg`unlashtirilgan xalq hunarmandchiligiga oid ish 
usullarini bajara olish. Elektrotexnika ishlari: elektr montaj 
ishlarida ish o`rnini tashkil qilishni, elektr o`tkazish 
simlarining turlarini, elektr o`tkazgichlarni montaj qilish, 
izolyatsiyalash ishlarini, elektr asboblarini, elektr o`tkazish 
simlarini montaj qilish hamda ish asboblari bilan ishlash 
usullarini amaliy mashg`ulotda qo`llay olish. Uy-ro`zg`or 
buyumlarini ta`mirlash: pol qoplamalari va mebellarning 
hamda loklangan qoplamali yuzalarini saqlash va kichik 
ta`mirlash ishlarini, oyna romlarini kichik ta`mirlash 
hamda qishda issiqlikni saqlash usullarini qo`llay olish. 
"Texnologiya va dizayn" yo`nalishi bo`yicha o`quvchilar 
quyidagi malakalarga ega bo`lishlari kerak: Metallga 
ishlov berish texnologiyasi: metalldan buyum va 
mahsulotlar tayyorlashda ularning turlari, xossalari, 
sifatlari, shakllari, o`lchamlari, qo`llanilishi va ishlatilish 
texnologiyalarini to`g`ri qo`llay olish; metallga ishlov 
berishda qo`l asboblaridan bajariladigan mehnat jarayoni 
xususiyatidan kelib chiqib to`g`ri foydalanish; asboblarni 
ishga tayyorlash va saqlash qoidalariga rioya qilish; 
metallga ishlov berish stanoklarini bajariladigan jarayoni 
xususiyatiga ko`ra ishga tayyorlash; metallarga ishlov 
berishda xalq hunarmandchiligi elementlarini qo`llash. 
Yog`ochga ishlov berish texnologiyasi: mahalliy hududda 
o`sadigan daraxtlar va ulardan olinadigan yog`och turlarini 
farqlash; yog`ochlarning sifatini va ularning nuqsonlarini 
aniqlash; asbob-uskuna va moslamalarni ishga tayyorlash, 

---

foydalanish va ta`mirlash; tayyorlanmaning eskizi va 
texnologik xaritasini tuzish, tanlash, rejalash va tayyorlash; 
yog`ochga 
ishlov 
berish 
jarayonlari 
bilan 
uyg`unlashtirilgan xalq hunarmandchiligiga oid ish 
usullarini bajarish. Elektrotexnika ishlari: elektr o`tkazish 
simlarini montaj qilish hamda ish asboblari bilan ishlash 
usullarini o`rganish. Uy-ro`zg`or buyumlarini ta`mirlash: 
pol qoplamalari va mebellarning hamda loklangan 
qoplamali yuzalarini saqlash tadbirlari va kichik ta`mirlash 
usullarini o`rganish. "Servis xizmati" bo`yicha o`quvchilar 
quyidagi 
bilimlarga 
ega 
bo`lishlari 
kerak: 
"Texnologiya va dizayn" yo`nalishi bo`yicha o`quvchilar 
quyidagi 
bilimlarga ega bo`lishlari kerak: Metallga ishlov berish 
texnologiyasi: qora metall qotishmalari cho`yan va 
po`latning asosiy mexanik xossalari; tayyorlanadigan 
buyumlar; metallarni o`lchash va rejalash asboblaridan 
foydalanish; shtangensirkul bilan o`lchash usullari; 
tokarlik-vint qirqish stanogining vazifasi, qo`llanilishi, 
tuzilishi, asosiy qismlari va ularning vazifasi; tokar va 
chilangarning ish o`rnini tashkil qilish; tokarlik ishlarida 
moslamalardan foydalanish; metallga issiqlik va sovuqlik 
ishlov berishning mohiyati; texnika va konstruksiyalash 
elementlari; buyumlarni tayyorlash: loyihalash, o`lchash, 
rejalash, biriktirish, pardozlash, rejalash, arra bilan kesish, 
egovlash, zubilo bilan ishlash usullari, bir necha detal va 

---

tayyorlanmaga ishlov berish, metallarga ishlov berishga 
oid xalq hunarmandchiligi turlari bo`yicha ish usullarini 
bilish. 
Yog`ochga 
ishlov 
berish 
texnologiyasi: 
yog`ochning fizikaviy xossalari; yog`och turlarining 
xususiyatlari; duradgorlikda ishlatiladigan yelimlar va 
bo`yoq 
turlari, 
xususiyatlari, 
ishlatilish 
sohalari; 
yog`ochlarni rejalash, o`yish, parmalash asboblarining 
turlari, ularni ishlatish va saqlash qoidalari; qo`l randa va 
parmalash qurilmalarining tuzilishi; stanoklarning asosiy 
qismlari va vazifalari; yog`ochga ishlov beradigan tokarlik 
stanogi, unda bajariladigan jaray onilar; stanoklar 
tuzilishidagi 
umumiylik; 
ulardagi 
harakat 
uzatish 
mexanizmlari, kinematikasi; yog`ochga ishlov berish 
texnologiyasi asosida uy-ro`zg`or buyumlarini tayyorlash; 
yelimlarni ishga tayyorlash va ulardan foydalanish 
qoidalari; yog`ochga ishlov berishni o`rgatishda fanlararo 
aloqalar; 
yog`ochga 
ishlov 
berishga 
oid 
xalq 
hunarmandchiligi turlari bo`yicha ish usullarini bilish. 
Elektrotexnika ishlari: bitta xonani yoritish zanjir 
sxemasini, maishiy elektr asboblarini elektr manbaiga 
ulashni, ularning atrof-muhit va inson sog`ligiga ta`sirini, 
elektr 
energiyasini 
tejamli 
ishlatish 
usullarini, 
elektrotexnik hamda elektron uskunalarni ishlab chiqarish, 
ishlatish va ularga xizmat ko`rsatishga oid kasb-hunarlar 
to`g`risida ma`lumotni bilish. Uy-ro`zg`or buyumlarini 
ta`mirlash: yurtimiz me`morchiligi tarixiga oid qisqacha 
ma`lumotlarni, xona interyeri hamda jihozlanish dizayniga 
talablarini, sohaga oid yurtimizda tarkib topgan an`analar 
hamda zamonaviy taraqqiyot yo`nalishlarini, xona va 

---

fanlar bo`yicha o`quv kabinetlarida mebel va qo`shimcha 
jihozlarni joylashtirish sxematik tasviri hamda eskizlarini 
tayyorlashni taklif etilgan yechimlar asosida xonalarni 
jihozlashni bilish. "Texnologiya va dizayn" yo`nalishi 
bo`yicha o`quvchilar quyidagi ko`nikmalarga ega 
bo`lishlari kerak: Metallga ishlov berish texnologiyasi: 
metallarga ishlov berish, materiallarning xususiyatlarini 
aniqlay olish; o`lchash, rejalash va dastlabki ishlov berish 
asboblarini ishga tayyorlash va ishlash usullarini bajara 
olish, metallga ishlov beruvchi asboblarining ishchi 
qismlarini sozlash va ta`mirlash; parmalash va tokarlik-
vint qirqish stanoklarining qismlaridan ishchi detallarni 
ajratish; tayyorlanadigan detal eskiz chizmalarini, 
texnologik xaritalarni tuzish va o`qish; materialni tejamli 
sarflashni rejalash; metallarga ishlov berishga oid xalq 
hunarmandchiligi turlari bo`yicha ish usullarini bajara 
olish. Yog`ochga ishlov berish texnologiyasi: yog`och-
taxta materiallarining turlarini va xususiyatlarini aniqlash; 
yog`och asosli yarimtayyor mahsulotlar namunalari bilan 
tanishish va ishlatilish sohalarini aniqlash; yelimlar va 
bo`yoqlarni 
ishlatish; 
yog`ochga 
ishlov 
berish 
asboblaridan foydalanish usullarini qo`llash; asboblarni 
sozlash va ta`mirlash; yog`ochga ishlov beruvchi tokarlik 
va parmalash stanoklarining tuzilishini, ularni ishga 
tayyorlash hamda xavfsiz ishlatish qoidalariga amal qilish; 
silindr shaklidagi detallar eskizini tuzish; yog`ochdan 
tayyorlanadigan buyumni tanlash, rejalash, o`lchash; 
yog`och va boshqa materiallardan xalq hunarmandchiligi 
ish 
usullari 
asosida 
buyumlar 
tayyorlay 
olish. 

---

Elektrotexnika ishlari: maishiy elektr asboblarini elektr 
manbaiga ulashni, ularning atrof-muhit va inson sog`ligiga 
ta`sirini, elektrenergiyasini tejamli ishlatish usullarini, 
elektrotexnik hamda electron uskunalarni ishlata olish. Uy-
ro`zg`or buyumlarini ta`mirlash: xona interyeri hamda 
jihozlanish dizayniga talablarini, o`quv xonalarida mebel, 
qo`shimcha jihozlarni joylashtirish sxematik tasviri 
eskizini tayyorlashni bilish. Tayyorlangan eskiz asosida 
xonalarni jihozlay olish. "Texnologiya va dizayn" 
yo`nalishi bo`yicha o`quvchilar quyidagi malakalarga ega 
bo`lishlari kerak: Metallga ishlov berish texnologiyasi: 
metallarga 
ishlov 
berishda 
materiallarning xususiyatlaridan to`g`ri foydalanish; 
buyum va mahsulotlarni tayyorlashda o`lchash, rejalash va 
dastlabki ishlov berish asboblarini ishga tayyorlash va 
ishlash usullarini bajarish; metallga ishlov beruvchi 
asboblarning ishchi qismlarini sozlash va ta`mirlash; 
parmalash 
va 
tokarlik-vint 
qirqish 
stanoklarining 
qismlaridan 
ishchi 
detallarni 
ajratish; tayyorlanadigan detal eskiz chizmalarini chizish, 
texnologik xaritalarni tuzish va o`qish; materialni tejamli 
sarflash; 
metallarga 
ishlov 
berishga 
oid 
xalq 
hunarmandchiligi turlari bo`yicha ish usullarini qo`llash. 
Yog`ochga ishlov berish texnologiyasi: yog`och-taxta 
materiallarining 
turlarini 
va 
xususiyatlari 
hamda 
yarimtayyor mahsulotlarni ishlatilish sohalarini aniqlash; 
yelimlar va bo`yoqlarni ishlatish; yog`ochga ishlov berish 

---

asboblaridan foydalanish usullarini qo`llash; asboblarni 
sozlash va ta`mirlash; yog`ochga ishlov beruvchi tokarlik 
va 
parmalash 
stanoklarini 
ishga tayyorlash hamda xavfsiz ishlatish; silindr shaklidagi 
detallar eskizini tuzish; yog`ochdan tayyorlanadigan 
buyumni tanlash, rejalash, o`lchash; yog`och va boshqa 
materiallardan xalq hunarmandchiligi ish usullari asosida 
buyumlar tayyorlash. Elektrotexnika ishlari: bitta xonani 
yoritish zanjir sxemasini o`rganish. Stol lampasini elektr 
zanjirini tuzish va tayyorlash. Uy-ro`zg`or buyumlarini 
ta`mirlash: o`quv xonalarida mebel va qo`shimcha 
jihozlarni joylashtirish sxematik tasviri hamda eskizlarini 
tayyorlash, taklif etilgan yechimlar asosida xonalarni 
jihozlash. 
tayyorlash texnologiyasi va dasturxonga tortish tartibi; 
dasturxon, 
salfetkasochiqlarning 
turlari, 
ulardan 
foydalanish, 
saqlash 
va 
yuvishni 
bilish. 
"Texnologiya va dizayn" yo`nalishi bo`yicha o`quvchilar 
quyidagi bilimlarga ega bo`lishlari kerak: Metallga ishlov 
berish texnologiyasi: rangli metallar va ularning 
qotishmalarini 
mexanik 
xossalari; 
tayyorlanadigan 
buyumlar; 
yupqa 
tunukalar, simlar turlari, undan yasaladigan detallar; 
sterjen, tunuka va simlarni qirqish, bukish va to`g`rilash 
asboblaridan foydalanish; shtangensirkul, nutromer, 

---

shablonlar, mikrometrning tuzilishi va o`lchash usullari; 
nonius bilan hisoblash; o`lchash asboblari yordamida 
aniqlik 
sinflarini 
tekshirish; 
frezerlash, 
tokarlik, 
parmalash, 
charxlash 
stanoklarining vazifasi, tuzilishi va ishlash qoidalari; 
charxlash usullari; tokarlik, frezerlash stanoklarida 
detallarga ishlov berish texnologiyasi; metallardan 
tayyorlanadigan buyumlarga, detallarga ishlov berish, 
konstruktsiyalash elementlari; mahsulot tayyorlashda rang 
va ranglar uyg`unligini his qilish; xromatik va axromatik 
ranglar; ranglarning inson psixologiyasiga ta`siri; rang va 
muhit; rangli metallarga ishlov berishga oid xalq 
hunarmandchiligi turlari bo`yicha ish usullarini bilish. 
Yog`ochga ishlov berish texnologiyasi: yog`ochning 
kimyoviy va texnologik xossalari; yog`ochning haroratga, 
namlikka, mikroorganizmlarga va boshqa ta`sirlarga 
chidamliligini 
ta`minlashga 
xizmat 
qiluvchi materiallar; yog`ochni quritish va saqlash 
qoidalari; yog`ochdan tayyorlangan buyumlarga pardoz 
berishda ishlatiladigan materiallar; yog`ochga ishlov 
berishda qo`l asboblaridan foydalanish texnologiyasi; 
tokarlik, parmalash stanoklarining vazifasi, tuzilishi va 
ular bilan ishlash qoidalarini, tokarlik, stanogida detallarga 
ishlov berish texnologiyasi; yog`ochga ishlov berish 
texnologiyasi; uy-ro`zg`or, turmushda va maktabda 
qo`llanilayotgan texnika va konstruktsiyalash elementlari; 
eskizlar asosida buyumlar tayyorlash; shakli silindrsimon, 

---

konussimon va fasonli, burchakli sathlar birikuvidan hosil 
qilingan detallar; chizmalarda texnik talablarni ifodalanish 
qoidalari; buyumlarning tashqi shaklini dizayn talablari 
asosida o`rganish va baholash; buyum shaklining 
xarakteristikasi; simmetriya va assimetriya; yog`och va 
metallga 
ishlov 
berishni 
uyg`unlashtiruvchi 
xalq 
hunarmandchiligi turlariga bo`yicha ish usullarini bilish. 
Elektrotexnika ishlari: kavsharlash asosida elektr montaj 
ishlarini bajarish ish o`rni tashkil etishni, kavsharlashda 
simlar, kavshar, flyuslar turlarini, kavsharlash asosida 
elektr 
montaj 
ishlarini 
bajarish, 
ish 
asboblari 
hamda ish usullarini, elektr montaj ishlari va asboblarini 
ishga tayyorlash. Mazkur yo`nalishlar bilan bog`liq kasb-
hunar turlarini bilish. Uy-ro`zg`or buyumlarini ta`mirlash: 
shahar va qishloq uylarida suv, gaz, elektr energiyasi, 
issiqlik ta`minoti tizimi va undan foydalanish qoidalarini, 
uy va xonadonlarni ta`mirlash ishlarining asosiy turlarini, 
ta`mirlashda 
qo`llaniladigan 
zamonaviy 
qurilish 
materiallarini, 
uy 
va 
xonadonlarni 
ta`mirlashda 
qo`llaniladigan asosiy ish asboblarini, qurilish va 
ta`mirlash 
bilan 
bog`liq 
kasb-hunarlar 
to`g`risida 
ma`lumotni bilish. "Texnologiya va dizayn" yo`nalishi 
bo`yicha o`quvchilar quyidagi ko`nikmalarga ega 
bo`lishlari kerak: Metallga ishlov berish texnologiyasi: 
metallarga chilangarlik va tokarlik ishlov berish turlari va 
usullari; 
sterjen, 
tunuka, 
simlarga 
ishlov 
berish 
asboblarini ishga tayyorlash va ular bilan ishlash; metallga 

---

ishlov berish asboblari turlari haqida ma`lumotlarni 
aniqlash va referat yozish; tokarlik, frezerlik, parmalash va 
charxlash stanoklarida oddiy jarayonlarni bajarish; uy-
ro`zg`or, turmush va maktab uchun metall materiallardan 
buyumlar tayyorlash; texnologik xaritalar tayyorlash, 
chizish, foydalana olish. Yog`ochga ishlov berish 
texnologiyasi: yog`ochlar va ularga ishlov berish 
materillarini turlarga ajratish va xususiyatlarini aniqlash; 
yog`ochga qo`lda ishlov berish asboblarini ishga 
tayyorlash hamda ish joyini tashkil qilish; yog`ochga 
ishlov berishda tokarlik va parmalash stanoklarida 
jarayonilarini bajarish; konusimon va fason burchak sathli 
detallarni va ularning eskizlarini tuzish va chizmalarini 
tayyorlash; tayyorlanadigan detallar texnologik xaritalari; 
yog`och va metallga ishlov berishni uyg`unlashtiruvchi 
xalq hunarmandchiligi turlari bo`yicha ish usullari asosida 
buyumlar 
tayyorlay 
olish. 
Elektrotexnika 
ishlari: 
kavsharlash asosida elektr montaj ishlarini bajarish ish 
o`rni tashkil eta olish, kavsharlashda simlar, kavshar, 
flyuslar turlarini, kavsharlash asosida elektr montaj 
ishlarini 
bajarish, 
ish 
asboblari 
hamda ish usullarini, elektr montaj ishlari va asboblarni ish 
jarayoniga tayyorlay olish. Uy-ro`zg`or buyumlarini 
ta`mirlash: shahar va qishloq uylarida suv, gaz, elektr 
energiyasi, issiqlik ta`minoti tizimi hamda undan 
foydalanish 
qoidalarini, uy va xonadonlarni ta`mirlash ishlarining 

---

asosiy turlarini, ta`mirlashda qo`llaniladigan zamonaviy 
qurilish materiallarini, uy va xonadonlarni ta`mirlashda 
qo`llaniladigan asosiy ish asboblaridan foydalana olish. 
"Texnologiya va dizayn" yo`nalishi bo`yicha o`quvchilar 
quyidagi malakalarga ega bo`lishlari kerak: Metallga 
ishlov berish texnologiyasi: chilangarlik va tokarlikda 
metallarga ishlov berish usullarini bajarish; tokarlik, 
frezerlik, 
parmalash 
va charxlash stanoklarida oddiy jarayonilarni bajarish; uy-
ro`zg`or, turmush va maktab uchun metall buyumlar 
materiallardan buyumlar tayyorlash; texnologik xaritalar 
tayyorlash, chizish, foydalanish. Yog`ochga ishlov berish 
texnologiyasi: yog`ochga qo`lda ishlov berish asboblarini 
ishga tayyorlash hamda ish joyini tashkil qilish; yog`ochga 
ishlov berishda tokarlik va parmalash stanoklarida 
jarayonilarni bajarish; konussimon va fason burchak sathli 
detallarni va ularning eskizlarini tuzish va chizmalarini 
tayyorlash; 
tayyorlanadigan 
detallarni 
texnologik 
xaritalarini; yog`och va metallga ishlov berishni 
uyg`unlashtiruvchi xalq hunarmandchilik turlari bo`yicha 
ish usullari asosida buyumlar tayyorlash. Elektrotexnika 
ishlari: elektr montaj ish asboblari turlari va ularda ishlash 
usullarini o`rganish; elektr bilan ishlovchi sodda uskuna va 
jihozlar (Svetofor, girlyanda va b.) tayyorlash. Uy-ro`zg`or 
buyumlarini ta`mirlash: shahar va qishloq uylarida suv, 
gaz, elektr energiyasi va issiqlik ta`minoti tizimining 
sxematik tasvirini tayyorlash; suv ta`minoti tizimi, suv 

---

quvurlari, ventil va jo`mraklarni sozlashda mayda 
ta`mirlash ishlarini bajarish. "Servis xizmati" bo`yicha 
o`quvchilar quyidagi bilimlarga ega bo`lishlari kerak: 
"Texnologiya va dizayn" yo`nalishi bo`yicha o`quvchilar 
quyidagi 
bilimlarga 
ega 
bo`lishlari 
kerak: 
Xalq 
hunarmandchiligi texnologiyasi: hunarmandlarning bozor 
munosabatlari asosidagi faoliyatlarini, uyushmalari va 
uning istiqbollarini, xalq hunarmandchiligi bo`yicha 
ko`rgazma va tanlovlarni tashkil qilish va ishtirokchilarni 
tanlash qoidalarini, xalq hunarmandchiligini tanlangan 
yo`nalishi bo`yicha zamonaviy dizayn talablari bilan 
uyg`unlashtirilgan 
mahsulot tayyorlash ish usullarini bilish. Ishlab chiqarish 
asoslari: O`zbekistondagi ishlab chiqarish turlarini, 
O`zbekiston xalq xo`jaligida sanoat va qurilishda moddiy 
ishlab chiqarish asoslari va uning tarkibi, o`zaro 
munosabati, bir-biriga bog`liqligini, texnologik jarayon 
haqida asosiy tushunchani, yangi texnika va ilg`or 
texnologiya, uning ifodalanilishi, mehnat predmetiga 
mexanik ta`sir etish (materiallarni kesish, qirqish, 
biriktirish, 
payvandlash 
va 
h.k.) 
orqali amalga oshiriladigan texnologik jarayonlar; ishlab 
chiqarishda amalgam oshiriladigan kimyoviy va fizik-
texnologik 
jarayonlarni, 
fan-texnika 
taraqqiyotini 
jadallashtirish omillari va istiqbolini, kadrlarni tayyorlash, 

---

malakasini oshirish yo`nalishlari, tartibi va standartlarini, 
mulkchilik turlari, marketing va menejment faoliyatining 
rivojlanishini bilish; sanoat miqyosida ko`p seriyali ishlab 
chiqarish uchun tavsiya etish mumkin bo`lgan mahsulot 
namunasini (maketi, modeli) tayyorlash, unda qo`llanilgan 
xomashyo, ijodiy g`oya va dizayn yechimlarini asoslashni 
bilish. Kasb tanlashga yo`llash: kasblar tasnifini, kasblarda 
mehnat turlarining (odam-tabiat, odam-texnika, odam-
odam, odam-belgili tizim, odam-badiiy obraz) ta`rifini, 
kasb-hunar egallashda inson salomatligiga qo`yilgan 
talablarni, O`zbekistonda uzluksiz ta`lim tizimini, 
akademik litseylar va kasb-hunar kollejlarining yo`nalishi, 
ularning bir-biridan farqi, umumiy tomonlarini, o`quvchi 
yoshlarni kasb-hunarga yo`naltirish tizimini bilish. 
"Texnologiya va dizayn" yo`nalishi bo`yicha o`quvchilar 
quyidagi ko`nikmalarga ega bo`lishlari kerak: Xalq 
hunarmandchiligi 
texnologiyasi: 
xalq 
hunarmandchiligining tanlangan yo`nalishi bo`yicha 
zamonaviy dizayn talablari bilan uyg`unlashtirilgan 
mahsulot tayyorlash ish usullarini qo`llay olish. Ishlab 
chiqarish asoslari: sanoat miqyosida ko`p seriyali ishlab 
chiqarish uchun tavsiya etish mumkin bo`lgan mahsulot 
namunasini (maketi, modeli) tayyorlay olish va unda 
qo`llanilgan 
xomashyo, 
ijodiy 
g`oya 
va 
dizayn 
yechimlarini asoslay olish. Kasb tanlashga yo`llash: 
O`zbekistonda 
uzluksiz 
ta`lim 
tizimini, 
akademik litseylar va kasb-hunar kollejlarining yo`nalishi, 
ularning bir-biridan farqi, umumiy tomonlarini, o`quvchi 

---

yoshlarni kasb-hunarga yo`naltirish tizimini farqlay olish. 
"Texnologiya va dizayn" yo`nalishi bo`yicha o`quvchilar 
quyidagi malakalarga ega bo`lishlari kerak: Xalq 
hunarmandchiligi 
texnologiyasi: 
xalq 
hunarmandchiligining tanlangan yo`nalishi bo`yicha 
zamonaviy dizayn talablari bilan uyg`unlashtirilgan 
mahsulot 
tayyorlash 
ish 
usullarini 
bajarish. 
Ishlab chiqarish asoslari: sanoat miqyosida ko`p seriyali 
ishlab chiqarish uchun tavsiya etish mumkin bo`lgan 
mahsulot namunasini tayyorlash. Kasb tanlashga yo`llash: 
O`zbekistonda uzluksiz ta`im tizimini, akademik litseylar 
va kasb-hunar kollejlarining yo`nalishini va o`quvchi 
yoshlarni kasb-hunarga yo`naltirish tizimini farqlash. 
"Servis xizmati" yo`nalishi bo`yicha o`quvchilar quyidagi 
bilimlarga ega bo`lishlari kerak: Xalq hunarmandchiligi 
texnologiyasi: hunarmandlarning bozor munosabatlari 
asosidagi 
faoliyatlarini, 
uyushmalari 
va 
uning 
istiqbollarini, xalq hunarmandchiligi bo`yicha ko`rgazma 
va tanlovlarni tashkil qilish va ishtirokchilarni tanlash 
qoidalarini, 
xalq 
hunarmandchiligining 
tanlangan 
yo`nalishi bo`yicha zamonaviy dizayn talablari bilan 
uyg`unlashtirilgan mahsulot tayyorlash ish usullarini 
bilish. Ishlab chiqarish asoslari: O`zbekistondagi ishlab 
chiqarish turlarini, O`zbekiston xalq xo`jaligida sanoat va 
qurilishda moddiy ishlab chiqarish asoslari va uning 
tarkibi, o`zaro munosabati, bir-biriga bog`liqligini, 
texnologik jarayon haqida asosiy tushunchani, yangi 
texnika va ilg`or texnologiya, uning ifodalanilishi, mehnat 

---

predmetiga mexanik ta`sir etish (gazlamalarning olinishi, 
ularni bichish-tikish, pardozlash, mahsulotlarga birinchi va 
ikkinchi ishlov berish, yarim fabrikatlar va h.k.) orqali 
amalga oshiriladigan texnologik jarayonlar; ishlab 
chiqarishda amalga oshiriladigan kimyoviy va fizik-
texnologik 
jarayonlarni, 
fan-texnika 
taraqqiyotini 
jadallashtirish omillari va istiqbolini, kadrlarni tayyorlash, 
malakasini oshirish yo`nalishlari, tartibi va standartlarini, 
mulkchilik turlari, marketing va menejment faoliyatining 
rivojlanishini bilish; sanoat miqyosida ko`p seriyali ishlab 
chiqarish uchun tavsiya etish mumkin bo`lgan mahsulot 
namunasini (maketi, modeli) tayyorlash, unda qo`llanilgan 
xomashyo, ijodiy g`oya va dizayn yechimlarini asoslashni 
bilish. Kasb tanlashga yo`llash: kasblar tasnifini, kasblarda 
mehnat turlarining (odam-tabiat, odam-texnika, odam-
odam, odam-belgili tizim, odam-badiiy obraz) ta`rifini, 
kasb-hunar 
egallashda 
inson 
salomatligiga qo`yilgan talablarni, O`zbekistonda uzluksiz 
ta`lim tizimini, akademik litseylar va kasb-hunar 
kollejlarining yo`nalishi, ularning bir-biridan farqi, 
umumiy tomonlarini, o`quvchi yoshlarni kasb-hunarga 
yo`naltirish tizimini bilish. "Servis xizmati" yo`nalishi 
bo`yicha o`quvchilar quyidagi ko`nikmalarga ega 
bo`lishlari kerak: Xalq hunarmandchiligi texnologiyasi: 
xalq hunarmandchiligining tanlangan yo`nalishi bo`yicha 
zamonaviy dizayn talablari bilan uyg`unlashtirilgan 
mahsulot tayyorlash ish usullarini bajara olish. Ishlab 
chiqarish asoslari: yo`nalish asosida sanoat miqyosida ko`p 

---

seriyali ishlab chiqarish uchun tavsiya etish mumkin 
bo`lgan mahsulot namunasini (maketi, modeli) tayyorlash, 
unda qo`llanilgan xomashyo, ijodiy g`oya va dizayn 
yechimlarini asoslay olish. Kasb tanlashga yo`llash: 
O`zbekistonda uzluksiz ta`lim tizimini, akademik litseylar 
va 
kasb-hunar 
kollejlarining 
yo`nalishi, 
ularning 
bir-biridan farqi, umumiy tomonlarini, o`quvchi yoshlarni 
kasb-hunarga yo`naltirish tizimini ajarata olish. "Servis 
xizmati" yo`nalishi bo`yicha o`quvchilar quyidagi 
malakalarga ega bo`lishlari kerak: Xalq hunarmandchiligi 
texnologiyasi: xalq hunarmandchiligining tanlangan 
yo`nalishi bo`yicha zamonaviy dizayn talablari bilan 
uyg`unlashtirilgan mahsulot tayyorlash ish usullarini 
bajarish. Ishlab chiqarish asoslari: yo`nalish asosida sanoat 
miqyosida ko`p seriyali ishlab chiqarish uchun tavsiya 
etish mumkin bo`lgan mahsulot namunasini tayyorlash.