Қорақалпоқ давлат университети тадқиқотчиси Даулетмуратов Адилбай Мырзабаевич томонидан Хизматлар соҳасида инсон капиталидан самарали фойдаланиш механизмини такомиллаштириш
Download 287.05 Kb. Pdf ko'rish
|
1 2
Bog'liqҚорақалпоқ давлат университети тадқиқотчиси Даулетмуратов Адилбай
|
Қорақалпоқ давлат университети тадқиқотчиси Даулетмуратов Адилбай Мырзабаевич томонидан «Хизматлар соҳасида инсон капиталидан самарали фойдаланиш механизмини такомиллаштириш (Қорақалпоғистон Республикаси мисолида)» мавзусида 08.00.05 – «Хизмат кўрсатиш тармоқлари иқтисодиёти» ихтисослигидан иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) илмий даражасини олиш учун тайёрланган диссертация ишига ТАҚРИЗ Жа ҳонда иқтисодиётнинг барқарор ривожланишини таъминлаш, а ҳолининг турмуш даражасини ошириш ва самарали бандлигини таъминлашда хизматлар со ҳасининг ҳар томонлама ривожланиши муҳим масалалардан бири бўлиб ҳисобланади. Янги Ўзбекистонни дунёнинг тарак қий топган, ижтимоий-иқтисодий бар қарор ўсаётган ва инсон капитали юқори бўлган демократик давлатлари қаторига киришини таъминлаш – барқарор ривожланиш стратегиямизнинг мазмун ва мо ҳиятини ташкил этади 2 . Қорақалпоғистон Республикасининг и қтисодиёт тармоқларида инновацион жараёнларнинг жадаллашувига эришиш, ресурслардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш ва ҳудудни жадал суръатларда ривожлантиришнинг асосий йўналишларидан бири сифатида таълим со ҳасида қўшимча имкониятлар ва инсон капитали ривожини янги бос қичга кўтаришга шарт-шароит яратиш эканлиги кўрсатиб берилган. Бугунги кунда инсон капиталининг шаклланиши, унинг жамланган ижодий сифатлари ва қобилиятлари, инсон капиталига инвестициялар сарфлаш муаммосини ўрганиш жа ҳон илми олдидаги асосий ва марказий муаммолардан биридир. Шу боис инсон капиталининг шаклланиши ва ундан самарали фойдаланиш муаммосини ўрганиш XXI асрда ўз долзарблигини са қлаб қолади. Даулетмуратов Адилбай Мырзабаевич томонидан ёзилган тадқиқот ишининг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат: 1. Хизматлар со ҳасида инсон капиталининг моҳияти унинг таркибида тадбиркорлик ва инновацион қобилиятлар, улар ўртасидаги ўхшашлик ва фар қлаш нуқтаи назаридан ойдинлаштирилди, шунингдек, хизматлар со ҳасидаги корхоналарнинг инновацион фаолиятининг инсон капитали ҳолати ва ундан фойдаланиш даражасига бо ғлиқлиги аниқланган ва исботланган, бу эса хизматлар со ҳасида корхонанинг инновацион ривожланиши йўлида инсон капиталидан самарали фойдаланишга қаратилган чора-тадбирларнинг ма қсадли йўналиши ва мазмуни аниқ белгилаш имконини беради. 2. Хизмат кўрсатиш корхонасида инсон капиталининг қиймати ушбу корхонада унинг шаклланиш, ривожланиш ва фойдаланиш хусусиятлари билан бо ғлиқ эканлиги аниқланди ва инновацион-фаол корхонада инсон капиталини шакллантириш, ривожлантириш ҳамда ундан самарали фойдаланиш тизими ишлаб чи қилган. Хизмат кўрсатиш корхоналарида и қтисодий самарадорликни оширишда ушбу тизимдан фойдаланиш бўйича таклифлар ишлаб чи қилган. 3. Хизматлар со ҳасидаги корхонанинг инновацион ривожланиш индексини ва инсон капиталининг корхонанинг инновацион ривожланишига қўшган ҳиссаси асосида инновацион фаол корхонанинг инсон капиталини ба ҳолаш модели ишлаб чиқилган, бу модел корхонанинг инсон капитали қийматини баҳолаш имконини беради. 4. Инсон капиталига инвестициялардан фойдаланиш самарадорлигини ба ҳолаш ва корхона даромадларининг ўсиш суръатлари билан инсон капитали қийматининг ўсиш суръатини таққослаш асосида инсон капиталидан самарали фойдаланиш мезони ани қланган. Корхонанинг инсон капиталини ба ҳолаш моделини ишлаб чиқишда ушбу омилларни ҳисобга олиш зарурлиги асослаб берилди. Тад қиқот натижаларининг ишончлилиги қўлланилган ёндашув ва усулларнинг мақсадга мувофиқлиги, статистик маълумотлар расмий манбалардан жумладан, Қорақалпоғистон Республикаси Давлат Бош бошқармасининг статистик маълумотларидан олинганлиги, берилган илмий- назарий тaклиф вa тaвсиялaр амалда синовдан ўтказилганлиги, амалиётга жорий этилганлиги ва уларнинг натижаларини ваколатли давлат органлари томонидан тасдиқланганлиги билан изоҳланади. Тад қиқот натижаларининг илмий аҳамияти диссертацияда ишлаб чи қилган таклиф ва тавсиялардан хизмат кўрсатиш корхоналарида инсон капиталидан самарали фойдаланиш механизмини такомиллаштириш, корхонада инсон капиталини шакллантириш, ривожлантириш ҳамда ундан самарали фойдаланиш тизими таснифлаш, хизмат кўрсатиш корхоналарининг инсон капиталини ба ҳолаш модели ва улардан самарали фойдаланиш ишлаб чи қишда қатор омилларни ҳисобга олиш билан изоҳланади. Олинган натижаларнинг амалий а ҳамияти хизмат кўрсатиш корхоналарида инсон капиталидан самарали фойдаланиш механизмларини такомиллаштириш, корхоналарда ресурслардан самарали фойдаланиш, ме ҳнат унумдорлигини ошириш, соҳага оид меъёрий ҳужжатларни тайёрлаш, шунингдек, хизмат кўрсатиш корхоналарининг инсон капиталини ба ҳолаш моделини ишлаб чи қишда фойдаланиш мумкинлиги билан изоҳланади. Ана шу жиҳатдан олиб қараганда А. Даулетмуратовнинг тадқиқот иши долзарб муммога бағишланган бўлиб, унда хизматлар соҳасида инсон капиталидан самарали фойдаланиш механизмини такомиллаштириш юзасидан илмий-услубий ва амалий тавсиялар ишлаб чиқилган. Диссертация кириш, 3 та боб, хулоса, фойдаланилган адабиётлар рўйхатидан иборат. Диссертациянинг кириш қисмида мавзунинг долзарблиги ва зарурати асосланган, тадқиқотнинг мақсади ва асосий вазифалари, объекти ва предмети шакллантирилган, республика фан ва технологиялари ривожланишининг устувор йўналишларига боғлиқлиги кўрсатилган, тадқиқотнинг илмий янгилиги ва амалий натижалари баён қилинган, олинган натижаларнинг илмий ва амалий аҳамияти ёритиб берилган, тадқиқот натижаларини амалиётга жорий қилишнинг синовдан ўтганлиги, нашр этилган ишлар ва диссертация тузилиши бўйича маълумотлар келтирилган. Диссертация ишининг «Ра Download 287.05 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|
1 2