Oraliq nazorat ishi (Mehnat huquqi)

Yuqoridagi holatda ish beruvchining harakatlari huquqiy jihatdan 
to’g’ri. Kazusdagi holatda Nazirova kamsitilganligini va sudga murojaat 
qilishini bildirgan, ammo unga nisbatan ish beruvchi tomonidan kamsitish 
amalga oshirilmagan. Chunki uning jismoniy nuqsoni mehnat faoliyati 
natijalariga aloqador hisoblanadi, maktabgacha ta’lim muassasalarida 
pedagog xodimlarning bevosita kichik yoshdagi bolalar bilan faoliyat olib 
borishini inobatga olsak, xodimning jismoniy nuqsoni borligi va muqaddam 
sudlanganligi mehnat faoliyati natijalari ta’sir ko’rsatishi mumkin.
2
“Maktabgacha ta’lim va tarbiya to’g’risida”gi qonun 
https://lex.uz/docs/-4646908
  

---

5 
3-savol uchun javob: 
Avvalo, mehnat daftarchasi tushunchasiga to’xtalib o’tamiz. Amaldagi 
Mehnat kodeksining 81-moddasiga ko’ra, mehnat daftarchasi deyilganda, 
xodimning mehnat stajini tasdiqlovchi asosiy hujjat tushunilishi ko’rsatilgan. 
Shuningdek, ushbu normada ish beruvchi korxonada besh kundan ortiq ishlagan 
barcha xodimlarga mehnat daftarchasini tuzishi shartligi, o‘rindoshlik asosida 
ishlovchilar bundan mustasno ekanligi belgilab o’tilgan. Yuqoridagi holatda ish 
beruvchi mehnat daftarchasini ochish uchun BHMning 10 foizi miqdorida haq 
to’lashni, talab qilgan. Ish beruvchinining harakatlariga huquqiy baho berishimiz 
uchun “Mehnat daftarchalarini yuritish to’g’risida”gi 402-sonli yo’riqnomaga 
hamda “Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat 
kompleksini joriy qilish chora-tadbirlari to’g’risida”gi PQ 4502-sonli qarori 
va Vazirlar Mahkamasining 971-sonli qaroriga yuzlanamiz. “Mehnat 
daftarchalarini yuritish to’g’risida”gi 402-sonli yo’riqnomaning 5-bobi 5.1-bandida 
yangi mehnat daftarchalarini yoki uning dublikatini berishda ish beruvchi 
xodimdan qonunchilik hujjatlarida belgilangan eng kam ish haqining 10 foizigacha 
miqdorida haq olish huquqiga ega ekanligi belgilangan
3
. Biroq O’zbekiston 
Respublikasi Prezidentining 2019-yil 31-oktabrdagi “Yagona milliy mehnat tizimi” 
idoralararo dasturiy-apparat kompleksini joriy qilish chora-tadbirlari to’g’risida”gi 
PQ 4502-sonli qarori bilan 2020-yil 1-yanvardan “Yagona milliy mehnat tizimi” 
idoralararo dasturiy-apparat kompleksi joriy etilgan bo'lib, unga ko'ra, 2020-yil 1-
yanvardan birinchi marta ishga kirganlar mehnat faoliyati to’g’risidagi 
ma’lumotlar xodimning elektron mehnat daftarchasiga kiritishi nazarda tutilgan. 
O'zbekiston Respublikasi Prezidentining PQ 4502-son qarori ijrosini ta'minlash 
maqsadida qabul qilingan Vazirlar Mahkamasining VMQ 971-son qarori bilan 
tasdiqlangan nizomning 1-ilovasi 4-bandiga ko'ra, tizimdan foydalanish barcha 
jismoniy va yuridik shaxslar uchun bepul amalga oshirilishi belgilangan. Bizga 
3
“Mehnat daftarchalarini yuritish to’g’risida”gi 402-sonli yo’riqnoma https://lex.uz/ru/docs/-643007

---

6 
berilgan kazusda xodim ish so'rab qachon murojaat qilganligi haqida ma'lumot 
mavjud emas.