O‘rganish ob’ektlarining xususiyatlariga ko‘ra bioekologiya ajratiladi
Download 135.37 Kb.
|
O‘rganish ob’ektlarining xususiyatlariga Ecologiya test javoblari
|
O‘rganish ob’ektlarining xususiyatlariga ko‘ra bioekologiya ................. ajratiladi. Autoekologiya populyatsion ekologiya sineekologiya o'simlik va hayvonot ekologiyasi Ekologiya so’zini kim fanga kiritgan? 1866 yil E.Gekkel Biologiya organizmlarning turlariga ko'ra .................. ajratiladi. Xammasi Ekologik fojeaning sababi nimada? Inson faoliyati Tabiiy ofatlar Ekologiya fanining ilmiy-tadqiqot uslublari qaysilar? tasviriy, taqqoslash, tajriba, modellashtirish Rus olimlari orasida ekologiya fanini ilmiy jihatdan chuqur o’rganganlardan biri akademik Vernardevskiy hisoblanadi. U biosferani birinchilar qatorida ilmiy asoslab bergan. O’zbekiston Respublikasi “Qizil kitob”iga 1990yil o’zgartirish kiritildi. Tabiiy resurslar necha turga bulinadi? Tugamaydigan Tugaydigan Suvning tа’mi, rаngi, xidi qаysi ko’rsаtkichlаrgа kirаdi? Fizik-kimyoviy 1992 yil 9 dеkаbrdа qаysi qоnun qаbul qilingаn? Tаbiаtni muhоfаzа qilish to’g’risidаgi qоnun Jamiyat(inson)ning ekologiyaga turli ishlab chiqarish faoliyatlari bilan bog‘liq ta’sirlar bu – Antropogen ta’siri Antik davrda yashagan faylasuflarning asarlarida… hayvonlarning turli instinktlari,baliqlar va qushlarning migratsiyalari,o‘simliklarning tashqi qiyofasi, tuproq va iqlim sharoitlari bilan bog‘liqligi haqida ma’lumot keltiriladi «Biosfera» yangi atama bo'lib, fanda XIX asrdan fanda shakllana boshlandi. .I.Vernadskiy ta'rificha, biosfera insoniyat yashaydigan muhit bo'lib, uning hayotiy jarayonlari shu muhitda kechadi va rivojlanadi. True Moslanish (adaptatsiya) deganda - organizmning tuzilishi, funksiyalari va hulq-atvori hususiyatlarining uning hayot tarziga muvofiqligi tushuniladi. True Biosferaga xos xususiyatlar: Tirik moddalarni qatnashishi Noosferani qanday tushunasiz? Aql-zakovatli inson faoliyat ko‘rsatadigan qobiq Tirik organizmlar tarqalgan asosiy hayot muhitlari? Suv, tuproq, havo, tirik organizm “Adabtatatsiya” tushunchasi – Iqlim, tuproq, relef Nima nobud bo‘lgan o‘simlik va xayvonlardagi organik moddalar mikroorganizmlar, bakteriyalar va zamburug‘lar ta’sirida oddiy noorganik moddalar va elementlargacha parachalaydi? Redusentlar Cheklovchi omil deganda nimani tushunasiz? Barcha shart-sharoitlar qulay bo‘lib, ulardan biri yetarli mikdorda bo‘lmasa, uni cheklovchi omil deb ataladi Tirik moddaga nima kiradi? barcha tirik organizmlar yig’indisi Kimlar o‘simliklar tomonidan to‘plangan organik moddani ist’emol qiluvichlar deb hisoblanadi? Konsumentlar Tirik organizmlar tarqalgan asosiy hayot muhitlari: Suv, tuproq, havo, tirik organizm Ekologik piramida Kim tomonidan tuzilgan? Ch.Elton Organizmlarning qaysi turlari noorganik moddalardan organik moddalarni hosil qila oladi? avtotrof organizmlar o’simliklar Biologik xilma-xillik uchun yo‘qotishning bosh sabablari, jumladan hayvonlar sonining qisqarishi va halok bo‘lishi uchun qaysi javoblar to‘g‘ri: Barchasi. Antropogen omil deganda nimani tushunasiz? Insonni tabiatga ta’siri Ekologik omillar organizmlarga qanday ta’sir ko’rsatadi? Maksimum, minimum va optimum Biotik omillar majmui: Fitogen, zoogen, mikrobiogen, mikogen Hayotni belgilab beruvchi omillar majmui? harorat, suv, yorug‘lik Qaysi organizmlar avtotrof deyiladi? xlorofilli o’simliklar Bitta yengil avtomashina bir yilda atmosferaga 537 zaxarli gaz chiqaradi. Atmosfera xavosidagi Ozon qobig‘i qanday funksiyani bajaradi: Quyoshdan keladigan ultrabinafsha nurlaridan saqlab qoladi Atmosfera havosini ifloslanish turlari- Tabiiy va antropogen Avtotransport atmosfera havosiga chiqaradigan asosiy ifloslantiruvchi birikmalarini ko‘rsating? SO2, SO3,CI2F2 Аtmоsfеrаgа frеоnlаr ko’p tаshlаnsа qаysi ekоlоgik оfаt yuz bеrаdi? оzоn qаvаti еmirilаdi Ozon qatlamining teshilishi 1-marta qachon va qaerda kuzatilgan? 1985 yil, Antarktida Asosiy issiqxona gazlarini ajrating? Karbonat angidrid Atmosfera xavosining asosiy antropogen ifloslantiruvchilari bo‘lib: Oltingugurt dioksidi, uglerod oksidi va qattiq zarrachalar “Muhofaza qilinadigan tabiiy hududlar to’g’risida”gi qonun qachon qabul qilingan? 2004 yil Sotsial ekologiya ham, global ekologiya ham jamiyat va biosfera orasidagi ekologiya o‘zaro ta’sirini o‘rganadi. Ushbu fikr to'g'rimi? Ushbu fikr to'g'ri Sotsial ekologiya ..... . “jamiyat-tabiat” tizimidagi o‘zaro munosabatlarni, ya’ni kishilik jamiyatining tabiiy muhit bilan o‘zaro aloqalari va o‘zaro ta’sirini o‘rganadigan, atrof muhitni muhofaza qilish va insonning hayotiy muhitini optimallashtirishni o‘z ichiga oladigan tabiatdan oqilona foydalanishning ilmiy asoslarini ishlab chiqadigan ilmiy tarmoqlar. O’zbekistson Respublikasi qachondan boshlab “Atrof-muhit muhofazasi bo’yicha Xalqaro tizimida” mustaqil ishtirokchi? 1994 yildan mustaqil ishtirokchi hisoblanadi. Ekologiya faniga hissa qo‘shgan O‘rta Osiyo allomalari? Beruniy, Bobur, Ibn Sino. O’zbekiston Respublikasi Konistitussiyasining 55-moddasi nima haqida? Tabiatni muhofaza qilish haqida Quyida keltirilgan jumlalarning qaysi biri biosfera ma’nosini to‘g‘ri ifodalaydi?Biosfera–bu yer tarkibiy qobig‘larining (lito, gidro, atmosfera) birgalikdagi majmuasidirki unda tirik organizmlar va ularning hayotiy faoliyat maxsulotlari ta’siri ostidadir Qaysi tushunchalar biosfera tavsifiga mos keladi? 1-barcha ekosistemalar majmui, 2-yer sferalari majmui, 3-yerning geologik qobig‘i, 4-yerning tirik organizmlar tarqalgan biologik qobig‘i, 5-tirik organizmlar va ular yashaydigan muhit majmui, 6-yer yuzida mavjud organzmlar mujmui, 7-yer yuzasining tirik organizmlar va ular faoliyati mahsulotlari uchraydigan qismi, 8-yer yuzasining tirik organizmlar eng ko‘p uchraydigan qismi. 1, 2, 4, 6 49. Okeanlardagi hayotni belgilovchi omillardan eng muhimi – bosimdir. Chuqurlikka tushilgan sari bosim ortib boradi. Shu bilan bir qatorda suvdagi kislorod miqdori katta ahamiyatga ega. True 50. Moslanish (adaptatsiya) ko'rinishlari – hulqiy transpiratsiya fiziologik orografik morfologik 51. Suvning tа’mi, rаngi, xidi qаysi ko’rsаtkichlаrgа kirаdi? fizik-kimyoviy 52. Xozirgi zamonning “qo’rinmac qotillari” nima? Hammasi 53. Havoning zichligi suvga nisbatan ancha past, shuning uchun ham quruqlikdagi tirik organizmlarda ichki va tashqi skelet, ya’ni tayanch to‘qimalari kuchli rivojlangan. True 54. Havoning zichligi suvga nisbatan ancha yoqori, shuning uchun ham quruqlikdagi tirik organizmlarda ichki va tashqi skelet, ya’ni tayanch to‘qimalari kuchli rivojlanmagan. false 55. Kim biogeotsenozlar haqidagi tasavvurni asoslab berdi? K.Myobius 56. O’zbekistonda “Atmosfera havosini muxofaza qilish to’g’risida”gi qonun nechanchi yili qabul qilindi? 1996 yil 27 dekabr 57. Biosferaning chegarasida 4 ta asosiy muhitni ajratish mumkin: Suv, Tirik organizmlar hosil qilgan muhit, Tuproq,Yer yuzasi-havo 58. Kommensalizm degani... Orgizmlarini vaqtincha yoki doimo birgalikda yashash shakli. Bunda bir tur organizm ikkinchisiga zarar keltirmagan holda undan foydalanishi 59. Antik davrda yashagan faylasuflarning asarlarida… hayvonlarning turli instinktlari,baliqlar va qushlarning migratsiyalari,o‘simliklarning tashqi qiyofasi, tuproq va iqlim sharoitlari bilan bog‘liqligi haqida ma’lumot keltiriladi 60. Biosfera toʻgʻrisidagi toʻla- toʻkis taʼlimotni rus olimi V. I. Vernadskiy (1926) ishlab chiqqan. 61. 1992 yil 9 dеkаbrdа qаysi qоnun qаbul qilingаn? Аtmоsfеrа hаvоsini muhоfаzа qilish to’g’risidаgi qоnun 62. Terminlar va ularga mos tushunchalarni juftlab yozing. a) ekologik omillar v) optimum s) minimum d) maksimum e) cheklovchi omil f) diapauza; 1-minimal va maksimal darajadan chetga chiqadigan omil 2-yashash muhitining organizmga ta’sir ko‘rsatadigan sharoiti 3-omilning eng yuqori darajasi 4-omilning eng past darajasi 5-organizmlarning faol bo‘lmagan davri 6-omillarning organizm uchun qulay miqdori. e-5, f-1 63. Biogen elementlar – fosfor, azot, kremniy, temir va x.k. bu – Tugaydigan lekin tiklanadigan tabiiy resurs 64. Tabiatdan oqilona foydalanish deganda - Ilmiy asoslangan yo‘nalishlar, ishlab chiqarish va tabiiy resurslarni himoyalash ishlari 65. Birgаlikdа hаyot kеchirishgа mоslаshgаn tirik оrgаnizmlаr jоylаshgаn biоsfеrаning аlоhidа bo’lаgi qаndаy аtаlаdi? biоgеоsеnоz 66. Nima nobud bo‘lgan o‘simlik va xayvonlardagi organik moddalar mikroorganizmlar, bakteriyalar va zamburug‘lar ta’sirida oddiy noorganik moddalar va elementlargacha parachalaydi? Redusentlar 67. Tirik organizmlar tarqalgan asosiy hayot muhitlari: Suv, tuproq, havo, tirik organizm 68. Cheklovchi omil deganda nimani tushunasiz? Barcha shart-sharoitlar qulay bo‘lib, ulardan biri yetarli mikdorda bo‘lmasa, uni cheklovchi omil deb ataladi 69. Autekologiya nimani o‘rganadi? Ayrim turlarni boshqa organizmlar qamrovidan alohida olib ularni yashab turgan muhit bilan o‘zaro munosabatlarini, qanday muhitga ko‘proq va uzviy moslashganligini o‘rganadi 70. “Adabtatatsiya” tushunchasi - Organizmning tuzilishi, funksiyalari va hulq-atvori hususiyatlarining uning hayottarziga muvofiqligi tushuniladi; 71. Biogetsenozdagi organizmlarning o‘rtasida o‘zaro aloqaning bir organizmning ikkinchi organizm hisobiga yashashi – Kommensalizm 72. Noosfera tushunchasi- Inson mehnati va ilmiy faoliyati ta’sirida o‘zgargan va unig yashashi uchun optimal bo‘lgan biosfera 73.Tirik moddaga nima kiradi? barcha tirik organizmlar yig’indisi 74. Hayotni belgilab beruvchi omillar majmui? harorat, suv, yorug‘lik 75. Antropogen omil deganda nimani tushunasiz? Insonni tabiatga ta’siri 76. Tabiatdagi aylanma harakatni qaysi guruh organizmlar amalga oshiradi? barcha javoblar to’g’ri 77. Atrof muhitdagi tirik organizmlarga ta’sir ko’rsatuvchi faktorlarning qaysi birlari ekologik faktorlar deyiladi? barcha javoblar to’g’ri 78. Tog’ jinslari, mineral moddalar biosferaning tarkibidagi moddalarning qaysi turiga kiradi? koks moddalar 79. Ekologik omillarning qanday ta’siri optimim hjisoblanadi? Qulay (ijobiy) 80. Biologik xilma-xillik uchun yo‘qotishning bosh sabablari, jumladan hayvonlar sonining qisqarishi va halok bo‘lishi uchun qaysi javoblar to‘g‘ri: Barchasi. 81. Gazsimon qobiq tarkibiga kiradigan moddalar va ular miqdorini (protsent) juftlab ko‘rsating? a - kislorod, b - karbonat angidrid, d - azot, e - argon; 1 - 0,3%, 2 - 0,93%, 3 - 20,45%, 4 - 78,09%. a-3, b-1, d-4, e-2 82. “Parnik effekti” nima? Atmosfera haroratining ortishi 83. Kislotali yomg‘irlarning yog‘ishi nimaning natijasi? Atmosfera namligining oltingugurt dioksid iva azot oksidi bilan bog‘lanishi natijasi 84. Atmosferaning ifloslanishi yo‘llari: Tabiiy, antropogen 85. Аtmоsfеrа hаvоsi tаrkibidа 21% ni tаshkil etаdigаn gаzning nоmi. kislоrоd 86. Ozon qatlamining teshilishi 1-marta qachon va qaerda kuzatilgan? 1985 yil, Antarktida 87. Sotsial ekologiya ham, global ekologiya ham jamiyat va biosfera orasidagi ekologiya o‘zaro ta’sirini o‘rganadi. Ushbu fikr to'g'rimi? --To`g`ri 88. Sinekologiya nimani o‘rganadi? Biogeotsenozning tuzilishi va xossalarini, ayrim o‘simlik va hayvon turlarining o‘zaro aloqasini, hamda ularning tashqi muhit bilan munosabatini o‘rganadi 89. O‘zbekistonda ekologiya fanining asoschilari? Korovin, Kashkarov, Zohidov 90. Ekologiyaning qanday ilmiy yo’nalishlari bor? Xammasi 91. Ekologiya faniga hissa qo‘shgan O‘rta Osiyo allomalari? Beruniy, Bobur, Ibn Sino 92. Ekologiya fanida eng ko‘p foydalaniladigan uslub kuzatishdir. 93. O’zbekiston Respublikasida eng ekologik nochor daryo qaysi? Zarafshon 94. Fanni ekologiyalshtirish deganda nimani tushunasiz? Ekologiyalashtirish insonning bilish va o’zgartirish faoliyati o’rtasidagi ziddiyatlarni bartaraf etadi 95. Ekologiya faniga hissa qo‘shgan O‘rta Osiyo allomalari? Beruniy, Bobur, Ibn Sino 96. Autoekologiya bu – tur vakillarini, ularning atrof muhit bilan o‘zaro aloqalarida tadqiq qiladi. 97. “Tabiatni muxofaza qilish to’g’risida” gi qonun qachon qabul qilingan? 1992-yil 9 dekabrda 98. Antik davrda yashagan faylasuflarning asarlarida… hayvonlarning turli instinktlari,baliqlar va qushlarning migratsiyalari,o‘simliklarning tashqi qiyofasi, tuproq va iqlim sharoitlari bilan bog‘liqligi haqida ma’lumot keltiriladi 99. Xozirgi zamonning “qo’rinmac qotillari” nima? Hammasi 100. O’zbekiston Respublikasida “Suv va suvdan foydalanish to’g’risida”gi qonun nechanchi yili qabul qilindi? 1993-yil 6-may 101. «Biosfera» yangi atama bo'lib, fanda XIX asrdan fanda shakllana boshlandi. Avstraliyalik geolog E. Zyuss (1875) ta'rificha, biosfera insoniyat yashaydigan muhit bo'lib, uning hayotiy jarayonlari shu muhitda kechadi va rivojlanadi. False 102. Havoning zichligi suvga nisbatan ancha yoqori, shuning uchun ham quruqlikdagi tirik organizmlarda ichki va tashqi skelet, ya’ni tayanch to‘qimalari kuchli rivojlanmagan. False 103. Moslanish (adaptatsiya) deganda - organizmning tuzilishi, funksiyalari va hulq-atvori hususiyatlarining uning hayot tarziga muvofiqligi tushuniladi. True. 104. Terminlar va ularga mos keladigan tushunchalarni juftlab yozing
1-birgalikda yashaydigan populyatsiyalar majmui, 2-tirik organizmlar va tashqi muhit majmui, 3-atrof-muhit tozaligi, uning xilma-xilligini saqlab qolish tadbirlarini tahlil qilish, 4-bir turga mansub organizmlar guruhi, 5-yer yuzida mavjud bo‘lgan ekosistemalar majmui. a-4, v-2, s-1, d -5, e-3 105. “Adabtatatsiya” tushunchasi – Organizmning tuzilishi, funksiyalari va hulq-atvori hususiyatlarining uning hayottarziga muvofiqligi tushuniladi 106. Abiotik omillar majmui: Iqlim, tuproq, relef 107. Noosfera tushunchasi- Inson mehnati va ilmiy faoliyati ta’sirida o‘zgargan va unig yashashi uchun optimal bo‘lgan biosfera 108. Ekologik piramida Kim tomonidan tuzilgan? Ch.Elton 109. Tabiat bu - Bizni o‘rab turgan bizning ongimizdan tashqaridagi borliqdir 110. Tirik organizmlarni ultrabinfsha nurlanishdan himoya qiluvchi: Ozon qatlami 111. Biogen elementlar – fosfor, azot, kremniy, temir va x.k. bu - Tugaydigan lekin tiklanadigan tabiiy resurs 112. Tabiatdan oqilona foydalanish deganda - Ilmiy asoslangan yo‘nalishlar, ishlab chiqarish va tabiiy resurslarni himoyalash ishlari 113. Abiotik omillarni ko‘rsating? 1. yorug‘lik, 2. o‘simliklar ta’siri, 3. namlik, 4. harorat, 5. hayvonlar faoliyati, 6. o‘simlik va hayvonlarning o‘zaro ta’siri, 7. odam faoliyati, 8. tuproqning mexanik tarkibi 1, 3, 4, 8 114. Biologik aylanma harakatda qatanashadigan organizmlarning ekologik guruhlanishi - Produsentlar, konsumentlar, redusentlar 115. Konsumentlar deganda... Fotosintez yo‘li bilan to‘plangan tayyor organik moddalarni iste’mol qiluvchi orgaizmlar yig‘indisi 117. Biotik omillarga nimalar kiradi? Barchasi 118. Biotik omillar majmui: Fitogen, zoogen, mikrobiogen, mikogen 119. Ekologik omillarning qanday ta’siri optimim hjisoblanadi? Qulay (ijobiy) 120. Hayotni belgilab beruvchi omillar majmui? harorat, suv, yorug‘lik 121. Atropogen omil deganda nimani tushunasiz? insonning tabiatga ta’siri 122. Gazsimon qobiq tarkibiga kiradigan moddalar va ular miqdorini (protsent) juftlab ko‘rsating? a - kislorod, b - karbonat angidrid, d - azot, e - argon; 1 - 0,3%, 2 - 0,93%, 3 - 20,45%, 4 - 78,09%. a-3, b-1, d-4, e-2 123. Ozon qatlamini muhofaza qilish kuni qachondan boshlab nishonlanib kelmokda? 1995-yil 16-sentabr 124. Kislotali yomg‘irlarning yog‘ishi nimaning natijasi? Atmosfera namligining oltingugurt dioksid iva azot oksidi bilan bog‘lanishi natijasi 125. Atmosfera havosi o‘rtacha ifloslangan shaharlar guruhi-2-3 marta 126. Ozon qatlamining yemirilishi qaysi kasallik ko‘payishiga olib keladi? Teri 127. Quyida keltirilgan jumlalarning qaysi biri biosfera ma’nosini to‘g‘ri ifodalaydi? JAVOB: Biosfera–bu yer tarkibiy qobig‘larining (lito, gidro, atmosfera) birgalikdagi majmuasidirki unda tirik organizmlar va ularning hayotiy faoliyat maxsulotlari ta’siri ostidadir 128. Qaysi tushunchalar biosfera tavsifiga mos keladi? 1-barcha ekosistemalar majmui, 2-yer sferalari majmui, 3-yerning geologik qobig‘i, Download 135.37 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|