Организм, ташци ва ички му*ИТ, гомеостаз


Download 29 Kb.
Sana18.02.2023
Hajmi29 Kb.
#1213282
Bog'liq
ОРГАНИЗМ


ОРГАНИЗМ, ТАШЦИ ВА ИЧКИ МУ*ИТ, ГОМЕОСТАЗ
Организм ва такщи мух,ит. Организм доимо атроф-му\ит шароитларига мослашиш \олатида булади. Агар организм кислород ёки
овкдтнинг етишмаслигига, карбонат ангидриднинг ёки бошка купчилик зарарли агентларнинг ортикча микдорига адекват равишда жавоб бермас экан, унинг яшаши мумкин булмас эди.
Организм — тирик материянинг мустакил *аёт кечира оладиган
бирлиги булиб, уз-узидан купайиш ва уз-узини янгилаш хусусиятига, таш^и му\ит шароитларининг узгаришларига бир бутун сифатида жавоб бериш ва уз-узини бошкариш кобилиятига эгадир.
Организм мустакил \аёт кечиради, унинг \аёт фаолияти асосини моддалар алмашинуви ташкил килади. Ташки алмашинув (моддаларни узлаштириш ва ташки му\итга чикариш) ва ички алмашинуви (\ужайраларда моддаларнинг кимёвий узлаштирилиши) фаркпанади.
Организм узининг таркибий тузилишини бир меъёрда саклаб
туриши ва энергетик сарфларни коплаш учун, ташки му\итдан органик ва анорганик моддаларни кабул килиб туриши шарт. Бу моддаларни \ар бир организм узига хос узлаштиради ва фойдаланилмай
колган колдик моддаларни ташкарига чикариб ташлайди.
Организмдаги моддалар алмашинуви (метаболизм), унда бир вакгда содир буладиган ва бир-бири билан узаро боглик — ассимиляция
ва диссимиляция, анаболизм ва катаболизм жараёнларидан ташкил
топган.
Алмашинув жараёнларида организмнинг узига хос элементларни
ташки мухитдан кабул килинган овкат махрулотлардан синтез килиши — анаболизм, мос равишда организмнинг таркибий тузилиши
(структуравий) элементлари ёки кабул килинган овкат ма\сулотларининг парчаланиши билан боглик метаболик жараёнлар — катаболизм деб юритилади.
Усаётган хайвонлар ва одамларда ассимиляция жараёни диссимиляциядан устунлик килади. Балогатга етган организмда бу жараёнлар
уртасида маълум мувозанат сакланиб туради, кариётган организмларда эса диссимиляция ассимиляциядан устунлик килади. Экологик му\итнинг салбий таъсирлари кучайиб кетса ёки турли хасталикларда бу мувозанат бузилиб, бир жараён иккинчисига нисбатан
тезлашиши ёки секинлашиши мумкин.
Download 29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling