Osmotik bosim hammaga ma’lum bo‘lgan quyidagt hodisada

Djoul – Tomson effekti. Farmatsiya va tibbiyotda past temperatura qo‘llanili-shi. Sirt aktiv moddalar va ularning farmatsiyada qo‘llanilishi. Kapillyar bosim. Laplas formulasi. Qattiq, kristall va amorf jismlar. Biopolimerlar, umumiy xususiyatlari va tuzilishining o‘ziga xosligi. Qattiq jismlar. Kristal va amorf jismlar. Polimerlar. Suyuq kristallar. Qattiq jism va organizm to‘qimalarining mexanikaviy xossalar

Amirova Rayhona 104_A

Djoul – Tomson effekti. Farmatsiya va tibbiyotda past temperatura qo‘llanili-shi. Sirt aktiv moddalar va ularning farmatsiyada qo‘llanilishi. Kapillyar bosim. Laplas formulasi. Qattiq, kristall va amorf jismlar. Biopolimerlar, umumiy xususiyatlari va tuzilishining o‘ziga xosligi. Qattiq jismlar. Kristal va amorf jismlar. Polimerlar. Suyuq kristallar. Qattiq jism va organizm to‘qimalarining mexanikaviy xossalar

Osmotik bosim hammaga ma’lum bo‘lgan quyidagt hodisada

ravshan payqaladi. Agar quritilgan mevalar qobig’i (pardasi)ni

yormagan holda suvga solinsa, tez orada meva sferik shaklni olgan

holda bo’kib qoladi, bu mevaning ichida ortiqcha bosim borligining

alomatidir. Bu ortiqcha bosim osmotik bosim boMadi. Mevaning

qobig‘idan suv molekulalari o ‘tishi mumkin, biroq mevaning

ichidagi shakar molekulalari o‘ta olmaydi. Suv meva ichiga

diffuziyalanib, u yerda shakarning suvdagi eritmasini hosil qiladi.

Bu eritmada, yuqorida aytib o’tilgan shakarning suvdagi eritmasidagi singari, osmotik bosim hosil bo’lib, meva qobig’ini shishirib

yuboradi.

(5.40) formuladan foydalanib, (5.42) formulaga eritmaning

konsentratsiyasi C ni kiritilganda quyidagi ifoda hosil bo’ladi:

CRT

P ‘

(5.41)

Bundan shunday xulosa kelib chiqadi: osm otik bosim

erilmaning konsentratsiyasi va haroratiga to‘g‘ri proporsional

hamda erig

Organik molekulalarning tebranma va aylana spektrlari. Meditsina va farmatsi-yada fotolyuminession miqdor va sifat tahlillari. EPR, Xemilyuminessensiya,

• Osmotik bosim hammaga ma'lum bo‘lgan quyidagt hodisada
• ravshan payqaladi. Agar quritilgan mevalar qobig'i (pardasi)ni
• yormagan holda suvga solinsa, tez orada meva sferik shaklni olgan
• holda bo'kib qoladi, bu mevaning ichida ortiqcha bosim borligining
• alomatidir. Bu ortiqcha bosim osmotik bosim boMadi. Mevaning
• qobig‘idan suv molekulalari o ‘tishi mumkin, biroq mevaning
• ichidagi shakar molekulalari o‘ta olmaydi. Suv meva ichiga
• diffuziyalanib, u yerda shakarning suvdagi eritmasini hosil qiladi.
• Bu eritmada, yuqorida aytib o'tilgan shakarning suvdagi eritmasidagi singari, osmotik bosim hosil bo'lib, meva qobig'ini shishirib
• yuboradi.
• (5.40) formuladan foydalanib, (5.42) formulaga eritmaning
• konsentratsiyasi C ni kiritilganda quyidagi ifoda hosil bo'ladi:
• CRT
• P '
• (5.41)
• Bundan shunday xulosa kelib chiqadi: osm otik bosim
• erilmaning konsentratsiyasi va haroratiga to‘g‘ri proporsional
• hamda erig

• siatsiyalangan eriimalar (ya'ni elektrolitlar) uchun osmotik bosim
• Vant-GofTqonunida nazarda tutiiganidan ko'ra ancha katta bo‘ladi.
• Bunga sabab shuki, dissotsiatsiyada erigan moddaning zarralari
• soni ko'payib ketadi (bir moiekuladan ikkita ion hosil bo'lishi
• muinkin), va dcmak, (2) formulaga muvofiq. osmotik bosim ortadi.
• Osmos hodisasi o‘simiiklar va jonli organizmlar hayotida muhim
• rol o ‘ynaydi. Tirik hujayralarning pardalari yarimo'tkazuvchan
• to'siqlar bo'lib, ular suv molekulalarini o'tkazadi, biroq hujayraning
• hayot faoliyati jarayonida uning ichida hosil bo'ladigan murakkab
• organik birikmalarning moiekulalarini o'tkazmaydi. Buning
• natijasida hujayra ichida eritma hosil bo'iadi va hujayrani puflangan
• rezina koptokdek shishirib elastikiashtiruvchi osmotik bosim paydo
• boTadi. Bunday hujayralardan tuzilgan o‘simlik va hayvon
• to‘qimalarining elastikligi katta bo'lib. o‘z shaklini saqlash qobiiiyati
• ortadi. Biologiyada osmos bilan bog'liq bo'lgan bu hodisa hujayralar
• turgori deyiladi.

chiqaylik. Agar havo pufakchasining turli tomonida suyuqlik bir

xilda ta’sir ko‘rsatayotgan bo‘lsa, havo pufakchasining ikkala

tomoni ham bir xil egrilik radiusiga ega bo‘ladi.

Agar pufakchaga tomonlardan biri ortiqroq bosim bilan ta’sir

etsa, masalan, suyuqlik harakatida menisklar deformatsiyalanadi

va ulaming egrilik radiuslari o'zgaradi, havo pufakchasining turli

tomonidagi qo‘shimcha Ap bosim esa bir-biridan farq qiladi. Bu

hol havo pufakchalari tomonidan suyuqlikka shunday kuch ta'sir

etishi natijasida suyuqlikning kapillar naydagi harakat tezligi

kamayadi yoki butunlay to'xtab qoladi.

Bunday hodisalar odamning qon aylanish tizimida ham yuz

berishi mumkin.

Qonga kirib qolgan