Osteoparoz kasalligi. Etiologiya, patogenez,klinik kechishi, tashxislash,davolash
Download 320.81 Kb. Pdf ko'rish
|
6 - Taqdimot d4de2fd366d3a45a17afdf4af07e374c
|
OSTEOPOROZ ( LOTINCHA : OSTEOPOROSIS) — SKELETNING SURUNKALI PROGRESSIVLANUVCHI TIZIMLI METABOLIK (ALMASHINUV) KASALLIGI YOKI KLINIK SINDROM BOʻLIB, U BOSHQA KASALLIKLARDA NAMOYON BOʻLADI VA SUYAK ZICHLIGINING PASAYISHI, ULARNING MIKROARXITEKTONIKASINING BUZILISHI TUFAYLI MOʻRTLIKNING OSHISHI BILAN TAVSIFLANADI. SUYAK TOʻQIMALARINING METABOLIZMI BUZILISHI, KATABOLIZMNING SUYAK SHAKLLANISHI JARAYONLARIDAN USTUNLIGI, SUYAK KUCHINING PASAYISHI VA SINISH XAVFINING OSHISHI OLIB KELADI. ■ JSST maʼlumotlariga koʻra, jarohatlangan ayollarning taxminan 35 foizi va erkaklarning 20 foizi osteoporoz bilan bogʻliq sinishlarga ega. Yevropa, AQSh va Yaponiyada 75 millionga yaqin odam osteoporoz muammosiga duch kelgan. 2000-yilda Yevropada osteoporozli sinishlar soni 3,79 millionni tashkil etdi, ulardan 890 000 tasi so suyagi boʻynini sinishi edi. Yevropada osteoporotik sinishlar bilan bogʻliq oʻlim saraton kasalligidan yuqori ( oʻpka saratonidan oʻlim bundan mustasno). 45 yoshdan oshgan ayollar diabet , miokard infarkti va koʻkrak saratoniga qaraganda osteoporoz uchun koʻproq vaqtlarini oʻtkazadilar. so suyagi boʻyinining osteoporozli sinishlar soni har yili 500 mingdan 1 milliongacha koʻpayishi kutilmoqda Etiologiyasi va xavf omillari ■ Osteoporoz — bu polietiologik kasallik boʻlib, uning rivojlanishi irsiy moyillik, hayot tarzi , jismoniy faollik , endokrinologik holat, birga keladigan kasalliklarning mavjudligi, dori vositalari, insonning qarishi va individual umr koʻrish davomiyligiga bogʻliq [3] . ■ Odamlarda suyak massasining maksimal miqdorigaga 20-30 yoshda erishiladi. Keyin 35-40 yilgacha suyak massasi deyarli oʻzgarmaydi, shundan soʻng u asta-sekin kamayib keta boshlaydi va ayollarda suyakning mineral zichligini (SMZ) pasayish jarayoni erkaklarnikiga qaraganda ancha tezroq sodir boʻladi, bu peri- va postmenopauza davrida estrogen yetishmovchiligi bilan bogʻliq. [3] . ■ Suyakning SMZ darajasi, sifati va mustahkamligi suyak toʻqimalarining doimiy yangilanishi paytida bir vaqtning oʻzida sodir boʻladigan suyak shakllanishi va suyak rezorbsiyasi jarayonlarining muvozanatiga bogʻliq. SMZ yoʻqolishining sabablari, estrogen yetishmovchiligiga qoʻshimcha ravishda, fosfor — kalsiy almashinuvining buzilishi, paratiroid gormoni darajasi, D vitamini , oʻsish gormoni, kalsitonin, qalqonsimon bez gormonlari, glyukokortikoidlar , qarish va u bilan bogʻliq sekretor fenotip va boshqalar. [3] . ■ Bugungi kunda anamnez va tibbiy koʻrik natijalaridan olingan bir qator ob’ektiv maʼlumotlarga eʼtibor qaratib, osteoporoz xavfi darajasini baholash odatiy holdir. Download 320.81 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|