O'z betinshe jumis TashPMi no'kis filial "Uliwma gigiena"kafedrasi Tema:Endemik keselliklerdin' aldin aliwdin' gigienaliq tiykarlari - (Natriy, kaliy,magniy, kaltsiy, fosfor, yod, ftor h.t.b.)
Olar denenin' kletkeli ha'm kletkalardan tisqari du'zilmelerdin' bir bo'limidur.Beloklar,uglevodlar,maylar menen bir qatarda minerallar denenin' normal tirishiligi ha'm rawajlaniwin ta'miyinleydi.Minerallar jetispewi ham ha'dden tisqari ko'beyiwi potologiyag'a alip keledi. 3. - Organizmdegi ha'm aziq-awqat quramina qarap mineral zatlar makro ha'm mikroelementlerge bo'linedi.Makronutreyintlerge:Kaltsiy,fosfor,magnify,kaliy,natriy,xlor ha'm kukirt kiredi.Organizmde ha'm aziq-awqatlar quramindag'i temir,mis, Margarets,ftor,xrom , molibden, kobalt, yod,vanadiy, strontsiy,Selen,borlar tirishilik ushin za'ru'r.
Temir - Qannin' normal formalaniwi ha'm toqima dem aliwi ushin za'ru'r.Bul eritrosit gemoglabinnin za'ru'r bo'limi bolip,ol kisloroddi organ ha'm toqimalarga muscul mioglobinge kletka dem aliwdin qollap-quwatlawshi fermentlerge jetkizip beredi.Temirdin' tiykarg'i deneleri bawir,bu'yrek, haywan tili, qara biyday,Lobiya,mash, alma , almurt, biye, anjir.
5. - Mis
- Gemotopoez ha'm toqima dem aliwinda qatnasadi.Mis deregi go'sh, baliq, ten'iz o'nimleri,qarabiyday,makke,arpa ,kartoshka,jangaq ,erik,almurt,ju'zim.
6. - Kobalt asqazan asti bezi normada islewi ushin ha'm qizil qan kletkalarinin' formalaniwi ushin za'ru'r.Kobalt adrenalindi ta'rtipke saladin..Kobalt aminokislotalar almasiwi ushin za'ru'r.
7. - Nikel haywan ha'm o'simliklerdin' fermentativ iskerliginde qatnasadi.Haywanlarda ol keratinlengen toqimalarda a'sirese tu'klerde toplanadi.Topiraqta kop toplaniwi endemik kasaslliklarge alip keledi.Shax precede nikel toplaniwi menen baylanisli kesellikler.
8. - Marganets qanda glyukoza mug'darin ta'rtipke saliwshi qanda xolesterin ha'm lipid quramin normallastiratug'in antioksidant ta'sirge iye,anemiyaga qarsi,allergiyaga qarsi, ha'mile rawajlaniwina ja'dem beredi,su'yek toqimasin tikleydi.
10. - Yod
- Qalqan ta'rizli bez payda boliwina qatnasadi.Suwda,topiraqta jetispese endemik zob payda boladi.Teniz baliqlari ha'm o'nimleri a'sirese Yodqa bay:qisqishbaqa,midiya,ten'iz otlari.
Endemik zob Gipertireoz 13. - Kaltsiy fosfor menen birgelikte suyek ha'm tislerdin' bekkemligin ta'miyinleydi.Suw ha'm aziq awqat ftoridler jetispese karies kelip shigadi.Ten'iz o'nimlerinde ha'm shayda ftor kop.
- Ftorid jetispewshiligi tis florozina alip keledi.
- Ol 200 den aslam fermentler quramina kiredi.
Flyuroz Kareys
Do'stlaringiz bilan baham: |
