O’zbekiston Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Samarqand Davlat Universiteti Matematik modellashtirish kafedrasi - Mavzu: Qobiq dasturlar:
- NortonCommander, TotalCommander asosiy tushunchalar
- Fan: Informatika va axborot texnologiyalari
- Fan o’qituvchisi: U.R. Shodiyev
Mavzu - Qobiq dasturlar:
- NortonCommander, TotalCommander asosiy tushunchalar
Informatika va TV fani - Fan predmeti - Axborot – manbalari va taqdim etilish shaklidan qat’iy nazar shaxslar, predmetlar, faktlar, voqealar, hodisalar va jarayonlar to’g’risidagi ma’lumotlardir (O’zR 2002.12.12 dagi 439-II son “Axborot erkinligi prinsiplari va kafolatlari” to’g’risidagi qonunidan).
- Shuningdek, quyidagi ta’riflari ham mavjud: ---->
Fanning predmeti Axborot ta’riflari… - Axborot – dalil, voqea, hodisa, predmet, jarayon kabi obyektlar haqida bilim, tushuncha yoki buyruqlardir;
- Axborot – ma’lum matnda aniq ma’noga ega tushunchalarni o’z ichiga olgan dalil, voqea-hodisa, predmet, jarayon, taqdimot kabi obyektlar haqidagi bilimlar majmuidir;
- Axborot – qiziqish uyg’otishi mumkin bo’lgan, saqlanishi va qayta ishlanishi lozim bo’lgan jami fakt va ma’lumotlardir.
Axborot turlari - 1. Matn – ma’lumotlarning mazmunan yagona, yaxlit va tanlangan til belgilari ketma – ketligidan iborat.
- 2. Tasvir – biror voqea-hodisa, jarayonni o’zida ifodalagan rasm bo’laklari va ranglardan iborat ma’lumot. Masalan, foto, peyzaj, matematik funksiya grafigi, statistik ma’lumotlar diagrammasi kabi.
Axborot turlari - 3. Animatsiya – ma’lum tezlikda tasvirlarning almashish mahsulidir. Bunda ma’lum sondagi bir xil o’lchamli tasvirlar tezkor almashadi va natijada multiplikatsiyaga o’xshash harakatlanuvchi (animatsion) tasvir hosil bo’ladi.
- 4. Video va audio axborot – animatsiyalarning asosini tashkil etuvchi harakatdagi tasvirlar va tovush to’lqinlaridir.
Axborot o’lchov birliklari - Axborotning eng kichik birligi 2 lik sanoq sistemasida bit (binary digit – ikkilik raqam), u 0 yoki 1) hisoblanadi. Kamida 8 ta bitdan iborat shunday ketma-ketlik 1 bayt (B) deb qabul qilingan. Shuningdek quyidagi hosilaviy o’lchov birliklari amaliyotda keng qo’llaniladi:
- 1 KB (kilobayt)=1024 B=2^10 B
- 1 MB (megabayt)=1024 KB=2^20 B
- 1 GB (gegabayt)=1024 MB=2^30 B
- 1 Tb (terabayt)=1024 GB=2^40 B
Axborot texnologiyalari (AT) - - AT – axborotlarni to’plash, saqlash, qayta ishlash va uzatishning uslub va vositalari to’plamidir.
INFORMATIKA ning jamiyatdagi o’rni - Gidrometereologiyada va h.k.
Tijoratda axborot texnologiyalarining qo’llanilishi - Ma’lumotlar bazasi
- Mijozlar
- Raqobatchilar
- Xodimlar
- Sotuv
- Ombor
- E-Mail va kommunikatsiya uchun DT
- Mijozlar bilan muloqat
- Investorlar b-n muloqot
- Xodimlar aro muloqot
- Hujjat almashinuvi
- Internet/intranet
- Mijozlar haqida ma’lumot
- Investorlar haqida ma’lumot
- Raqobatchilar haqida ma’lumot
- Xodimlar uchun korxona haqida ma’lumot
- Huquqiy axborot
- Avtomatlashtirish
- Hisobga olish
- Ish yuritish
- Moliyaviy operatsiyalar
- Qaror qabul qilish
- | Mijozlar – savdo-sotiq | Jamiyat – Obro’ e’tibor | Investorlar - qidiruv | Raqobatchilar - kurash
AT xossalari - AT tizim sifatida va o’zining ishlab chiqarish jarayoni tizimi bo’lagi sifatida quyidagi xossalarga ega :
- Mazmun-maqsadlilik;
- Ma’lum komponenta va tuzilishga egalik;
- Tashqi muhit bilan o’zaro aloqadorlik;
- Bir butunlik;
- Davriy yuksalish (dinamizm).
- Axborotlarni (informatsiyalarni) qayta ishlovchi zamonaviy axborot texnologiyalari asoslarini;
- Axborotlarni yig’ish, saqlash va qayta ishlashning zamonaviy usul va vositalarini;
- Informatika fanini o’rganish davomida talaba bilishi kerak:
Fan predmeti va vazifalari - Informatika va TV fanini o’rganish davomida talaba ishlay olishi kerak:
- Shaxsiy kompyuterlar jahon bozori talablariga mos umum maqsadli dasturiy ta’minotlar (vositalar, DT) bilan ishlay olishi;
- Lokal va global kompyuter tarmoqlarida ishlay olish ko’nikmalariga ega bo’lishi kerak;
- Axborotlarni izlash va almashishning tarmoq vositalarini bilishi va amalda qo’llay olishi;
- Ma’lumotlar bazasini boshqarishning standart tizimlari (MBBT) yordamida ma’lumotlarni saqlash va ularga murojaatni tashkil qila olishi.
Fan predmeti va vazifalari - Informatika va TV fanini o’rganish davomida talaba tasavvurga ega bo’lishi kerak :
- Jamiyatning axborot resurslarini - uning iqtisodiy kategoriyasi va rivojlanish tarixi asosini tashkil etishini;
- Axborot texnologiyalari va dasturiy vositalarning hozirgi darajasi va rivojlanish yo’nalishlari haqida;
- Keng tarqalgan MBBT imkoniyatlari haqida;
- Tizimli dasturiy ta’minot taraqqiyoti rivojlanish an’analari haqida…
Mavzuni mustahkamlash uchun nazorat savollari - Axborot nima?
- Axborot turlari, misollar?
- Axborot o’lchov birliklari?
- Axborot texnologiyalari nima?
- Informatika qanday fan?
- Informatika qaysi bo’limlardan iborat?
- Axborot texnologiyalarining xossalari?
Adabiyotlar - Asosiy adabiyotlar
- V.E. Figurnov. IBM PC dlya polzovatelya, -M.,2003.
- M. Aripov. Informatika va hisoblash texnikasi asoslari. Gumanitar mutaxassislar uchun o’quv qo’llanma. Universitet. 2001.
- Sh.S. Nasriddinova. WINDOWS-95 uchun EXCEL 70 sahifalarida-T: “O’zbekiston” 1999. 116.
- S. I. Rahmonqulova. IBM PC shaxsiy kompyuterida ishlash. Toshkent, "Sharq", 1998.
- Q.A. Bekmurodov. Microsoft Office-97. O’quv qo’llanma. SamDU nashriyoti. 2000. 131 b.
- Q.A. Bekmurodov, D. Eshonqulov. Informatika va hisoblash texnikasi. Ma’ruzalar matni. SamDU nashriyoti. 2001. 160 b.
- T.A. Nurmuxamedov. IBM PC va DOS bilan tanishuv. “Kompyuter savodxonligi” to’plami 1-3 kitoblar. T. 1996.
- A. Sattorov, A.G. Kabirov. MS Excel 7.0. Uchebnoye posobiye. UMED. 1999.
- A. Sattorov, A.G. Kabirov. E-mail i Internet dan foydalanish. Uslubiy qo’llanma. JIDU, 1999.
- M. Aripov. «Internet va elektron pochta asoslari», Toshkent, 2000.
- M Aripov. X. Muxammadiyev. Informatika va informatsion texnologiyalar, Toshkent, 2004.
Adabiyotlar - Qo’shimcha adabiyotlar
- Yu. Shafrin. Osnovы kompyuternoy texnologii,-Moskva, 1997.
- M.M. Aripov, T. Imomov, R.M. Irmuhammedova, M.V. Sagatov, A.T. Haydarov, O.X. Yakubov. Informatika, informasion texnologiyalar, I-qism, Toshkent «TDTU»,2002
- M.M Aripov, A. Axmedov, X.Z. Ikramova, R.M. Irmuhammedova, M. Yakubova Informatika, informasion texnologiyalar, II-qism, Toshkent, Universitet 2001
- S. I. Simonovich dr. Spesialnaya informatika. Uchebnoye posobiye. Moskva, 2002.
- Internet resurslar
- www.faryus.com
- Ziyonet.uz
- www.bilim.uz
- http://www.postmodern.narod.ru/
- http://www.km.ru/
- http://nrcedu.ru/est/
- http://www.distance.ru
- www.bilimdon.uz
- WWW.ictcouncil.gov.uz
- http://www.distance-farpi.uz
-
Do'stlaringiz bilan baham: |