O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti matematika
Download 0.49 Mb.
|
oraliq nazorat ishi diskret
- Bu sahifa navigatsiya:
- . Декарт кўпайтма ва муносабат
- 2. Функция. Қисман функция. Agar D l ( f )=A ni o‘rniga D l ( f )⊂A bajarilsa f ga qisman funktsiya
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI Matematika kafedrasi Diskret tuzilmalari fanidan Oraliq nazorat ishi Bajardi:314-19 guruh talabasi Tojiyev Turg’un Tekshirdi: Usmonov Alisher Toshkent 2020
5-variant Декарт кўпайтма ва муносабат тушунчалари. Функция. Қисман функция. 3. X={b,c,d,e}, Y={d,e,f,g}. Берилган тўпламни соддалаштиринг:A∩ B∪ B ∩ A∩ C∪ A ∪ (C∩ B) Guruxdagi talabalardan 17 tasi volleybol, 16 tasi futbol, 18 tasi tennis boyicha togaraklarga qatnashadi. Ulardan 5 tasi futbol va voleybol 7 tasi voleybol, tennis, 6 tasi futbol va tennis, 2 tasi esa 3 ta togarakka ham qatnaydi. Guruhda nechta talaba bor? . Декарт кўпайтма ва муносабат тушунчалари. Bo’sh bo’lmagan A va B to’plamlarda A to’plam elementlarini birinchi, B to’plam elementlarini ikkinchi qilib tuzilgan barcha juftliklar to’plamiga A va B to’plamlarning dekart (to’g’ri) ko’paytmasi deyiladi va u AxB ko’rinishda belgilanadi. Ta’rifga ko’ra AxB={(x;y)/x A, y B} bo’ladi. Tartiblangan (x; y) juftlikni uzunligi teng ikkiga bo’lgan kortej ham deyiladi. Uzunligi n ga teng bo’lgan kortej deganda tartiblangan (a1, a2,..., an) belginin tushinamiz. Agar ikkita kortejning uzunliklari va mos komponentalari o’zaro teng bo’lsa, u holda bu kortejlani teng deyiladi. Misol. A={1, 2, 3}, B={4, 5} bo’lsa u holda AxB={(1;4), (1;5), (2;4), (2;5), (3;4), (3;5)} bo’ladi. Agar A to’plamda m ta B to’plamda n ta element bo’lsa, u holda AxB to’g’ri ko’paytmada mn ta element bo’ladi. Bo’sh bo’lmagan A va B to’plamlarda A to’plam elementlarini birinchi, B to’plam elementlarini ikkinchi qilib tuzilgan barcha juftliklar to’plamiga A va B to’plamlarning dekart (to’g’ri) ko’paytmasi deyiladi va u AxB ko’rinishda belgilanadi. Ta’rifga ko’ra AxB={(x;y)/x A, y B} bo’ladi. Tartiblangan (x; y) juftlikni uzunligi teng ikkiga bo’lgan kortej ham deyiladi. Uzunligi n ga teng bo’lgan kortej deganda tartiblangan (a1, a2,..., an) belginin tushinamiz. Agar ikkita kortejning uzunliklari va mos komponentalari o’zaro teng bo’lsa, u holda bu kortejlani teng deyiladi. Misol. A={1, 2, 3}, B={4, 5} bo’lsa u holda AxB={(1;4), (1;5), (2;4), (2;5), (3;4), (3;5)} bo’ladi. Agar A to’plamda m ta B to’plamda n ta element bo’lsa, u holda AxB to’g’ri ko’paytmada mn ta element bo’ladi. Bo’sh bo’lmagan A va B to’plamlarda A to’plam elementlarini birinchi, B to’plam elementlarini ikkinchi qilib tuzilgan barcha juftliklar to’plamiga A va B to’plamlarning dekart (to’g’ri) ko’paytmasi deyiladi va u AxB ko’rinishda belgilanadi. AxB={(x;y)/x A, y B} bo’ladi. Tartiblangan (x; y) juftlikni uzunligi teng ikkiga bo’lgan kortej ham deyiladi. Uzunligi n ga teng bo’lgan kortej deganda tartiblangan (a1, a2,..., an) belginin tushinamiz. Agar ikkita kortejning uzunliklari va mos komponentalari o’zaro teng bo’lsa, u holda bu kortejlani teng deyiladi. Misol. A={1, 2, 3}, B={4, 5} bo’lsa u holda AxB={(1;4), (1;5), (2;4), (2;5), (3;4), (3;5)} bo’ladi. Agar A to’plamda m ta B to’plamda n ta element bo’lsa, u holda AxB to’g’ri ko’paytmada mn ta element bo’ladi. X x X to'plamning istalgan G qism to'plami binar munosabat deyiladi. Binar munosabatlar lotin alfavitining bosh harflari P, G.K.S... bilan belgilanadi. Matematikada binar munosabatlar a = b, a < b , a> b,a * b ,a\\b, ii I /> kabi belgilar orqali berilgan. 1-ta’rif. Agar X to'plamning ixtiyoriy elementi haqida u o‘z-o‘zi bilan R munosabatda deyish mumkin bo"l.sa (ya’ni vR.v bajarilsa) to'plamdagi R munosabat refleksiv deyiladi. Agar munosabat refleksiv bo'lsa, grafning liar bit uchida sirtmoq^ bo'ladi. -ta’rif. Agar X to'plamning birorta ham elementi uchun jcRjc bajarilmasa, R munosabat X to'plam da antirelleksiv deyiladi. ta’rif. Agar X to'plam da R munosabat uchun jcRv va yR* shartlar bir vaqtda bajarilsa, R munosabat simmetrik munosabat deyiladi. ta’rif. Agar X to'plamning turli x va у elementlari uchun *Ry .InnUlan vRx kelib chiqmasa, X to'plamdagi R munosabat antisimmetrik nniiKisabat deyiladi. 5-ia’rif. 5-ta’rif .Agar X to'plamda R munosabat uchun xRy va yRz dan xRz kelib chiqsa, u holda X to'plamda R munosabat tranzitiv munosabat deyiladi. 2. Функция. Қисман функция. Agar Dl( f )=A ni o‘rniga Dl( f )⊂A bajarilsa f ga qisman funktsiya deyiladi. A dan B ga funktsiya f:A→B yoki kabi belgilanadi, agar (x,y)∊f bo‘lsa, u holda y=f(x) yoki f:x→y kabi yoziladi va funktsiya x elementga y elementni mos qo‘yayapti deb o‘qiladi Download 0.49 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling