Oʼzbekiston Respublikasi Oliy va oʼrta maxsus taʼlim vazirligi

Iqtisodiy jarayon bosqichlari
Qiymat (pul birl.)
«1-firma» xomashyo topadi	200
«2-firma» xomashyoni qayta ishlashga etkazadi	250
«3-firma» xomashyoni konstruksiyali matoga qayta ishlaydi	400
«4-firma» matoni yakuniy mahsulot tayyorlovchiga etkazib beradi	500
«5-firma» yakuniy mahsulotni ishlab chiqaradi	800
«6-firma» yakuniy mahsulotni ulgurji sotuvchiga etkazib beradi	900
«7-firma» mahsulotning chakana savdosini amalga oshiradi	1000
Umumiy savdo qiymati	4050

Echish:
YAIM jadval ma’lumotlari asosida ishlab chiqarish usuli yordamida yakuniy mahsulotni har bir ishlab chiqarish bosqichida qo‘shilgan qiymatning yig‘indisi orqali topish mumkin.Bunda oraliq mahsulotlar qiymati hisobga olinmaydi.
YAIM = 200 + (250 –200) + (400 – 250) + (500 – 400) + (800 – 500) +(900 – 800) + + (1000 – 900) = 1000 pul birligi.
SHunday qilib, qo‘shilgan qiymat hajmi yakuniy mahsulot qiymatiga teng, bu mahsulotning chakana bahosida aks etadi. Takroriy hisob qiymati umumiy savdo qiymati va qo‘shilgan qiymat orasidagi farq sifatida aniqlanadi, 4 050 – 1 000 = 3 050 pul birligi.

4-masala

Taklif etilgan jadvalni tahlil qiling (ma’lumotlar taxminiy):

Yil	Nominal YAIM (mlrd.pul birl.)	Deflyator (% da)	Real YAIM (mlrd.pul birl.)
1 2 3 4 5	1800 2400 3500 4200 6000	50 70 100 105 120