Ozbekiston respublikasi oliy va orta maxsus talim vazirligi
Download 1 Mb. Pdf ko'rish
|
marketing asoslari
OZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA ORTA MAXSUS TALIM VAZIRLIGI ORTA MAXSUS, KASB-HUNAR TALIMI MARKAZI H. AYBESHOV, À. ERGASHEV, E. YOLCHIYEV, À. ISMOILOV MARKETING ASOSLARI (Amaliy mashgulotlar) Kasb-hunar kollejlari uchun oquv qollanma 4-nashri Òoshkent «ILM ZIYO» 2013 2 UOK: 339.138 (075) ÊBÊ 65.2902 Ì28 Oliy va orta maxsus, kasb-hunar talimi ilmiy-metodik birlashmalari faoliyatini muvofiqlashtiruvchi Kengash tomonidan nashrga tavsiya etilgan. Iqtisodiyotni bozor mexanizmlari yordamida tartibga solishning asosiy maqsadlaridan biri jahon andozalari talablariga mos keladigan, raqo- batbardosh mahsulotlar ishlab chiqarish asosida jamiyat ehtiyojlarini qon- dirish hisoblanadi. Qollanmada asosiy etibor marketing borasidagi nazariy bilimlarning hayotiy misollar yordamida amaliyotga tatbiqi oz aksini topgan bolib, u talabalarda mustaqil fikrlash qobiliyatini orttirishga xizmat qiladi. Ushbu oquv qollanma kasb-hunar kollejlari talabalari, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyati bilan shugullanuvchilarga moljallangan. ISBN 978-9943-303-32-4 © «ILM ZIYO» nashriyot uyi, 2012-y. © «ILM ZIYO» nashriyot uyi, 2013-y. E. QOLDOSHEV iqtisod fanlari nomzodi, dotsent; N. MURODOV «Hamkorbank»ning Marketing xizmati mudiri. Z. USMONOVA Samarqand iqtisodiyot va servis institutining oqituvchisi. Ò a q r i z c h i l a r : Masul muharrir: 3 KIRISH Iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida mamlakatimizda olib borilayotgan chuqur iqtisodiy islohotlarning tub maqsadi mav- jud imkoniyatlardan oqilona foydalangan holda ishlab chiqarishni yuqori suratlar bilan rivojlantirish, ishlab chiqarilayotgan mah- sulotlarni bozor talablaridan kelib chiqib, raqobatbardoshligini taminlashdan iboratdir. Bu yerda bozor munosabatlarini chuqur organish birinchi galdagi vazifa hisoblanadi. «Biz doimo hamma darajada marketing tadqiqotlarini tashkil etish bilan shugullanish zarurligini takidlaymiz. Biroq, bu borada amalda juda oz ish qilinmoqda. Ichki va tashqi bozorlarning taraq- qiyot tamoyillarini yaxshi bilmaslik natijasida korxonalar, qo- yingki, butun mamlakat katta zarar kormoqda» 1 . Yuqoridagi vazifalarning ijobiy hal etilishi bozor munosabatlarini toliq anglay oladigan yuqori malakali kadrlar tayyorlashga bogliq. Ushbu oquv qollanma bu borada qoyilgan nafaqat dastlabki qadam bolib qolmay, oz navbatida, talabalarning nazariy bilimla- rini amaliyotga tatbiq etish qobiliyatini oshirishga xizmat qiladi. «Marketing asoslari» (Amaliy mashgulotlar) oquv qollan- masi Ozbekiston Respublikasi Oliy va orta maxsus talim vazirligi, Orta maxsus, kasb-hunar talimi markazi tomonidan tasdiqlan- gan namunaviy dastur asosida tayyorlangan. Unda har bir mavzu boyicha talabalar tasavvurga ega bolishi kerak bolgan (boshlan- gich) malumotlar, mavzu yuzasidan zarur bilimlarni mustah- kamlashni taminlovchi qoshimcha adabiyotlar royxati, aniq top- shiriqlar, mavzular boyicha korgazmali qurollar namunasi be- rilgan. Qollanmada yoritilgan mavzular, amaliy topshiriqlar, mustaqil ishlash yuzasidan berilgan korsatmalar, talabalar bili- mini nazorat qilishni taminlovchi test savollari ularning iqtisodiy tafakkuri shakllanishiga, oz sohasi boyicha umumiy, kasbiy malaka va dunyoqarashining yuksalishiga xizmat qiladi. Oquv qollanmani tayyorlashda xorijiy adabiyotlardan foy- dalanildi. Ushbu fanni oqitish, ozlashtirish, amaliy jihatdan bo- yitish xususidagi fikr-mulohazalarni mualliflar minnatdorchilik bilan qabul qilishadi. 1 I.A. Karimov. Kelajakni jasoratli odamlar quradi. 7-jild. T., «Ozbekiston», 1999, 321-bet. 4 I. Mavzu yuzasidan talaba tasavvurga ega bolishi kerak bolgan masalalar 1. Marketing tushunchasi. 2. Marketing kursini organish uslubi. 3. Marketing paydo bolishi va rivojlanishidagi asosiy konsepsiyalar. 4. Marketingning asosiy tarif va talqinlari. 5. Marketingning asosiy tamoyillari. 6. Marketingning asosiy vazifalari. 7. Marketingni boshqarish, marketing MIKS. 8. Bozor holati va marketing turlari. 9. Ijtimoiy-axloqiy marketing konsepsiyasi. 10. Marketing muhiti. II. Amaliy mashgulotga tayyorlanishda tavsiya etiladigan adabiyotlar 1. I.A. Karimov. Ozbekiston iqtisodiy islohotlarni chuqur- lashtirish yolida. Ò., «Ozbekiston», 1995. 2. I.A. Karimov. Ozbekiston bozor munosabatlariga otish- ning oziga xos yoli. Ò., «Ozbekiston», 1996. 3. I.A. Karimov. Barcha reja va dasturlarimiz vatanimiz taraq- qiyotini yuksaltirish, xalqimiz farovonligini oshirishga xizmat qi- ladi. T., «Ozbekiston», 2011. 4. I.A. Karimov. Bosh maqsadimiz keng kolamli islohotlar va modernizatsiya yolini qatiyat bilan davom ettirish. «Xalq sozi» gazetasi, 2013-yil 19-yanvar. 5. Æ.Ì. Ýâàíñ, Á. Áåðìàí. Ìàðêåòèíã. M., 1990. 6. J. Jalolov. Marketing tadqiqotlari. Oquv qollanma. Ò., ÒDIU, 1990. 7. Ô. Êîòëåð. Îñíîâû ìàðêåòèíãà. Ì., «Ïðîãðåññ», 1991. 8. P. Nosirov, Sh. Abdullayeva. Marketing bozor iqtiso- diyotining asosi. Ò., «Ozbekiston», 1994. 9. Í.À. Ðîìàíîâ. Ìàðêåòèíã. Ì., «Áàíêè è áèðæè» ÞÍÈÒÈ, 1995. 1-amaliy mashgulot MARKETINGNING NAZARIY ASOSLARI 5 10. Æ.Æ. Ëàìáåí. Ñòðàòåãè÷åñêèé ìàðêåòèíã. Ïåð. ñ ôð. Ñ.-Ïá., 1996. 11. J. Jalolov. Marketing. Oliy oquv yurtlari uchun oquv qollanma. Ò., 1999. 12. A.A. Fattohov va boshq. Marketing: boshqaruvning bozor konsepsiyasi. Ò., 1999. 13. S.S. Gulomov. Marketing asoslari. Ò., 2000. 14. Â.È. Áåëÿåâ. Ìàðêåòèíã: îñíîâû òåîðèè è ïðàêòèêè: 4-å èçä., ïåðåðàá. è äîï. Ì., «KNORUS», 2010. 15. M.S. Qosimova, M.A. Yusupov, Sh.J. Ergashxojayeva. Marketing. Darslik. Ò., ÒDIU, 2010. 16. A.Sh. Bekmurodov, M.S. Qosimova, Sh.J. Ergashxojayeva. Strategik marketing. Oquv qollanma. T., 2010. 17. Ë.Å. Áàñîâñêèé. Ìàðêåòèíã: Êóðñ ëåêöèé. Ì., «INFRA- M», 2010. 18. Ò.Ñ. Áðîííèêîâà. Ìàðêåòèíã: òåîðèÿ, òåîðèÿ, ïðàêòèêà. Ó÷åáíîå ïîñîáèå. 2-å èçä., ïåðåðàá. è äîï. Ì., «KNORUS», 2010. Internet saytlari 1. Ozbekiston Respublikasi hukumati rasmiy veb-sayti, www.gov.uz. 2. Ozbekiston Respublikasi Davlat statistika qomitasi rasmiy veb-sayti, www.stat.uz. 3. Ïîòåíöèàë ìàðêåòèíãà ïðåäïðèÿòèÿ // «Ìàðêåòèíã â Ðîññèè è çà ðóáåæîì», 10.08.2003 www.superjob. ru. III. Mavzuni mustahkamlash yuzasidan amaliy topshiriqlar 1-topshiriq Quyidagilardan tovar talabini shakllantiradigan omillarni aj- ratib korsating: 1. Xaridor daromadi. 2. Xaridorning didi va talabi. 3. Jamgarilgan mulk. 4. Orin bosuvchi tovar bahosi. 5. Xaridorning turmush darajasi, uning xarid quvvati. 6. Narx ozgarmas qismining ulushi. 7. Qoshimcha tovar ornini bosuvchi tovar (substitut) narxi. 8. Xaridor oz iqtisodiy holatining kelajagi borasidagi fikri. 9. Òovarlar narxi (bahosi). 6 10. Bazis narxidagi xomashyo va materiallarga qilingan xa- rajat ulushi. 11. Òaminlash (yetkazib berish) hajmi. 12. Narxlarni jahon miqyosida tartibga solish. 13. Yetkazib berish shartlari. 14. Kelajakda narx osishining kutilishi. 2-topshiriq Quyidagi chizmani organib, tashqi muhit omillari va mar- keting majmuasi elementlarini tavsiflang: 3-topshiriq Boshqotirmani yeching va kalit soziga tarif bering (kalit soz chap- dan ongga raqamlar ostidagi har bir topilgan sozning birinchi harflarini gorizontal oqish natijasida aniqlanadi). Faqat boyiga: 1. Òalab va ehtiyojni qondirish xu- susiyatiga ega mehnat mahsuli. 2. Biron-bir belgiga kora, tuzilgan tovar (xizmat)lar royxati. 3. Pul birligi. 4. Monopoliyaga qarshi. 5. U yerda faqat standartlashtirilgan tovar yoki xomashyolargina sotishga ruxsat etiladi. 1 2 3 4 5 Tashqi muhit omillari Tashqi muhit omillari Assortiment siyosati Marketing MIKS Reklama va sotuvni faollashtirish Bozor kanallari Narx-navo (ustama va chegirmalar) 7 4-topshiriq Quyidagi chizmada berilgan malumotlarga asoslanib, talabning taminlanganlik darajasini aniqlang: 1 ehtiyoj taminlangan; 2 ehtiyoj qisman taminlangan; 3 ehtiyoj toliq taminlangan. IV. Mavzu yuzasidan korgazmali qurollar Marketing, bu bamisoli kompas, bozorda korxona hara- katining asosiy yonalishlarini korsatib beradi. A tovar Ehtiyoj B tovar Ehtiyoj 1 2 = C tovar + Ehtiyoj 3 Kema (korxona) Kompas (marketing) Sh Sh G J 8 Konversion marketing Ragbatlantiruvchi marketing Remarket Qollab- quvvatlovchi marketing Qarshi harakat qiluvchi marketing ANIQ HOLATLAR BOYICHA MARKETING TURLARI Rivojlanuvchi marketing Sinxron marketing Demarketing 1.1-rasm. Aniq holatlar boyicha marketing turlari. Tadqiqot Segment- lash Joylash- tirish Har xil tadbirlarni qollash Rejalash- tirish NAZORAT 1.2-rasm. Marketing bosqichlari. 9 1.3-rasm. Marketing faoliyati konsepsiyasi. Ishlab chiqarishni takomillash- tirish Tijorat ishlarini jonlantirish MARKETING FAOLIYAT KONSEPSIYASI Tovarlarni takomillash- tirish Marketing 10 1.5-rasm. Òalab turlari. TALAB TURLARI Mavjud Imkoniyat Xohish 1.4-rasm. Marketing faoliyati asoslari. Marketing faoliyati asoslari Tovarlar ishlab chiqarish Tadqiqot (organish) Aloqalarni tiklash Taqsimotni tashkil etish Bahoni belgilash Servis xizmatini rivojlantirish 11 1.6-rasm. Marketing kompleksi. MARKETING KOMPLEKSI Mahsulot Mahsulot ishlab chiqaruvchi, taqsimot boginlari Baho Ishontirish va kommunikatsiya B O Z O R Tovar Taqsimot Ishontirish va kommunikatsiya Baho 1.7-rasm. Marketing biznes falsafasi. 12 Marketing • Bozorni bilish, yuksalish va harakat qilish. • Bozorni organish va marketing tadqiqotlari. • Bozor segmentatsiyasi. • Bozorda tovarni pozitsiyalash. • Marketing vositalarini kombinatsiyalash. • Tovar siyosatini shakllantirish. • Baho siyosatini shakllantirish. • Taqsimot siyosatini shakllantirish. • Kommunikatsiya va harakat siyosatini shakllantirish. • Marketingni rejalashtirish. • Marketingni tashkil etish. • Marketing strategiyasi. • Marketing nazorati. Bozorni bilish bosqichlari Bozorda harakat qadamlari Bozorda yuksalish yollari 1.9-rasm. Marketing ssenariysi. Bozor: imkoniyat va tavakkalchilik Korxona: kuchli va kuchsiz holatlar talab Marketing taklif 1.8-rasm. Bozor va korxona ortasidagi aloqa. 13 1.10-rasm. Marketing rejasini ishlab chiqish metodologiyasi. MARKETING FUNKSIYASI Tahlil va tadqiqot Jonlanish va harakat Rejalash- tirish Tashkil etish Nazorat 1.11-rasm. Marketing funksiyasi. 1-bosqich. Tahlil. • Bozorni tanlash. • Bozor segmentini aniqlash. • Òovarni tahlil etish. • Òovar harakatini tahlil etish. 2-bosqich. Maqsadni tanlash. • Korxona maqsadi. • Maqsadli segmentni tanlash. • Xaridorni tanlash. • Òovarni aniqlash. 3-bosqich. Amalga oshirish vositalari. • Marketing tadbirlari kompleksi. • Òovar siyosati. • Baho siyosati. • Òaqsimot siyosati. • Kommunikatsiya siyosati. 4-bosqich. Nazorat. • Iqtisodiy hisob-kitob. • Muqobil strategiya va tadbirlarga tuzatishlar. 14 1.12-rasm. Hozirgi zamon marketingi tamoyillari. HOZIRGI ZAMON MARKETINGI TAMOYILLARI Bozorni kompleks organish va uni kelgusida rivojlanishiga asoslangan holda aniq tovarlar boyicha mavjud va imkoniyatli talabni organish Bozor talablariga javob beradigan tovarlar ishlab chiqarishga asoslanish Ishlab chiqarish mahsulotlari boyicha: orash, qadoqlash, tashish, sotish va sotishdan keyingi xizmatlar tizimini taminlash MARKETING TURLARI Mikromarketing Makromarketing MARKETING SHAKLLARI • Istemol marketingi. • Sanoat marketingi. • Axborot va xizmatlar marketingi. • Qishloq xojaligi marketingi. • Yangiliklar marketingi. • Ijtimoiy marketing. • Yuqori talab marketingi. • Konsumerizm. • Bixeyvorizm. • Global marketing. 1.13-rasm. Marketing turlari va shakllari. 15 • Aniq. • Ishonchli. • Maqsadga qaratilgan. • Esda qoluvchi. • Sezgir. • Takrorlanuvchi. • Sifatli. • Oralgan. • Malum maqsad uchun ishlab chiqarilgan. • Kafolat. • Sertifikatga ega bolish. • Servis. MARKETING KOMPLEKSI UNSURLARI Tovar Taqsimot Baho Kommunikatsiya (ishontirish) • Oqilona. • Iqtisodiy jihatdan asoslangan. 1.14-rasm. Marketing kompleksi unsurlari. 16 ÒALABALARNING BILIMLARINI JORIY VA ORALIQ NAZORATI ASOSIDA BAHOLASH UCHUN TEST SAVOLLARI 1. Bozorning mohiyatini aniqlang: A. Oldi-sotdi munosabatlari yigindisi. B. Òovar (xizmat)larni ishlab chiqarish jarayonidan toki istemolchigacha yetib kelgunga qadar, amalga oshiriladigan ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar majmuyi. C. Bozor kishilar ehtiyojini qondirish joyi. D. Bozor tovarlarni taklif qilish joyi. E. Bozor iqtisodiy ayirboshlash joyi. 2. Marketing nimani bildiradi? A. Bozordagi munosabatlarni. B. Bozorni organish va istiqbolini aniqlash. C. Òovar (xizmat)lar ishlab chiqarish goyasini rejalash, narx- lash, tayyor mahsulotlar taqsimoti va sotilishini tashkil etish orqali istemolchilarga hamda ular guruhi talablarini qondirishga erishishni. D. Bozorda vujudga keladigan iqtisodiy munosabatlarni faol- lashtirishga erishishni. E. Konyunkturani organish va bashorat qilishni. 3. Ehtiyoj nima? A. Inson, guruhlar va jamiyatning moddiy-manaviy dunyoni istemol qilishga bolgan munosabatlari. B. Òalabning bir shakli. C. Borliq dunyoni istemol qilishga bolgan talab. D. Hayot kechirishning qondirilishini bildiradi. E. Bozorga kuchli tasir etuvchi omil. 4. Quyidagilardan marketing konsepsiyalarini aniqlang: A. Òalab, ehtiyoj, boshqarish. B. Marketing, ijtimoiy-axloqiy, tovarni takomillashtirish. 17 C. Sotish, ishlab chiqarish, tashish, xizmat korsatish, iste- moldan chiqarish. D. Uzoq, orta, qisqa muddatli tadqiqot. E. Boshqarish, tashkil etish, tatbiq etish. 5. Marketing tizimining tashkiliy qismlarini aniqlang: A. Òashkiliy-boshqaruv, ijroiya. B. Òashkiliy-boshqaruv, nazorat, tadqiqot, ijroiya. C. Òashkiliy-boshqaruv, tadqiqot va dasturiy nazorat. D. Òahlil, tadqiqot, nazorat. E. Òashkil etish, nazorat va boshqaruv. 6. Marketing MIKSning asosiy toldiruvchilarini aniqlang: A. Òovar, pul, ehtiyoj, talab, taklif. B. Òovar, pul, munosabat, mijoz, tadqiqot. C. Narx, mahsulot, orin-joy, siljish (harakat). D. Narx, taklif, talab, ehtiyoj, xaridorlar. E. Òovar, pul, transport, xizmat korsatish. 7. Konversion marketing bozorning qaysi harakatiga mos keladi? A. Bozorda salbiy talab bolganda. B. Bozorda talab bolmaganda. C. Bozorda talab pasayganda. D. Bozorda talab ozgaruvchan bolganda. E. Bozorda talab yuqori, katta bolganda. 8. Remarketing bozorning qaysi holatida qollaniladi? A. Salbiy talab bolganda. B. Òalab bolmaganda. C. Òalab yashirin bolganda. D. Òalab pasayganda. E. Òalab yuqori, katta bolganda. 18 9. Marketingning asosiy tamoyillarini aniqlang: A. Xaridor va mijozlarni puxta organish, tahlil qilish, tovar xarid qilishga undash. B. Bozorni bilish, bozorga moslashish, bozorga tasir otkazish. C. Reklama, tovar, markalash, narx. D. Òalab, ehtiyoj, almashinuv. E. Tahliliy, ishlab chiqarish, savdo-sotiq, boshqaruv va nazorat. 10. Marketingning asosiy vazifasini aniqlang: A. Òahliliy. B. Ishlab chiqarish. C. Boshqaruv va nazorat. D. Savdo-sotiq (otkazish). E. Yuqorida qayd etilgan barcha javoblar togri. 19 I. Mavzu yuzasidan talaba tasavvurga ega bolishi kerak bolgan masalalar 1. Marketing strategiyasi nima? 2. Strategik rejalashtirish deganda nimani tushunasiz? 3. Firmaning osish strategiyalari variantlarini bayon eting. 4. Eksport (chetga tovar chiqarish)ning mohiyatini tushuntirib bering. 5. Chet el bozoriga chiqishning bevosita va bilvosita usullarini tushuntirib bering. 6. Chet el bozoriga chiqishda qoshma korxonalar tashkil etish yolini tushuntirib bering. 7. Qoshma korxonalarning litsenziyalash turini tushuntirib bering. 8. Qoshma korxonalar tuzishda ishlab chiqarish kontrakt- larining ahamiyatini tushuntirib bering. 9. Qoshma korxonalar tuzishda boshqarish kontraktlarining ahamiyati qanday? 10. Birgalikda egalik turining mohiyatini tushuntirib bering. 11. Bevosita egalik qilish huquqi asosida chet el bozorida fao- liyat korsatishning mohiyatini ochib bering. II. Amaliy mashgulotga tayyorlanishda tavsiya etiladigan adabiyotlar 1. I.A. Karimov. Ozbekiston iqtisodiy islohotlarni chuqurlash- tirish yolida. T., «Ozbekiston», 1995. 2. I.A. Karimov. Ozbekiston bozor munosabatlariga otish- ning oziga xos yoli. Ò., «Ozbekiston», 1996. 3. I.A. Karimov. Inson manfaatlari ustuvorligini taminlash barcha islohot va ozgarishlarimizning bosh maqsadidir. «Xalq sozi» gazetasi, 2008-yil 9-fevral. 4. I.A. Karimov. Barcha reja va dasturlarimiz vatanimiz taraq- qiyotini yuksaltirish, xalqimiz farovonligini oshirishga xizmat qi- ladi. T., «Ozbekiston», 2011. 2-amaliy mashgulot MARKETING STRATEGIYASI VA UNI REJALASHTIRISH, NAZORAT QILISH 20 5. I.A. Karimov. Bosh maqsadimiz keng kolamli islohotlar va modernizatsiya yolini qatiyat bilan davom ettirish. «Xalq sozi» gazetasi, 2013-yil 19-yanvar. 6. Æ.Ì. Ýâàíñ, Á. Áåðìàí. Ìàðêåòèíã. Ì., 1990. 7. Æ.Æ. Ëàìáåí. Ñòðàòåãè÷åñêèé ìàðêåòèíã. Ïåð. ñ ôð. Ñ.-Ïá., 1996. 8. Jamoa. Biznes-reja. Oquv qollanma. Ò., «Moliya», 2002. 9. H. Aybeshov. Biznes-reja tuzuvchiga yordam. Andijon, 2002. 10. A. Abdullayev, H. Aybeshov. Biznes-reja. T., «Moliya», 2002. 11. A. Abdullayev, H. Aybeshov va boshq. Biznes-reja. Amaliy mashgulotlar toplami. T., «Oqituvchi», 2003. 12. Â.È. Áåëÿåâ. Ìàðêåòèíã: îñíîâû òåîðèè è ïðàêòèêè. 4-å èçä., ïåðåðàá. è äîï. Ì., «KNORUS», 2010. 13. M.S. Qosimova, M.A. Yusupov, Sh.J. Ergashxojayeva. Mar- keting. Darslik. Ò., ÒDIU, 2010. 14. A.Sh. Bekmurodov, M.S. Qosimova, Sh.J. Ergashxojayeva. Strategik marketing. Oquv qollanma. T., 2010. 15. Ë.Å. Áàñîâñêèé. Ìàðêåòèíã. Êóðñ ëåêöèé. Ì., «INFRA- M», 2010. 16. Ò.Ñ. Áðîííèêîâà. Ìàðêåòèíã: òåîðèÿ, òåîðèÿ, ïðàêòèêà. Ó÷åáíîå ïîñîáèå. 2-å èçä., ïåðåðàá. è äîï. Ì., «KNORUS», 2010. Internet saytlari 1. Ozbekiston Respublikasi hukumati rasmiy veb-sayti, www.gov.uz. 2. Ozbekiston Respublikasi Davlat statistika qomitasi rasmiy veb-sayti, www.stat.uz. 3. Ìàðêåòèíã. Ó÷åá. ïîñîáèå. Àâòîðû: Ò.Ñ. Áðîííèêîâà, À.Ã. ×åðíÿâñêèé. ra.nm.ru. III. Mavzuni mustahkamlash yuzasidan amaliy topshiriqlar 1-topshiriq Jadvalni toldiring Bozor strategiyalarini tanlang. Yangi mahsulot ishlab chiqa- rishdagi quyidagi yechimlarni etiborga oling: 1. Bozor muammolarining tez siljishi. 2. Foyda olish. 3. Bozordan tez ketish. 21 4. Bozorda faoliyatni kuchaytirish. 5. Pozitsiyani kuchaytirish yoki bozordan ketish. 6. Bozor muammolarining ehtiyotkorlik bilan davom etishi. Bozor strategiyalarini tanlash k il h s o d t a b o q a R it a l o h h s i r it n a lj o v i r i n t o l u s h a M n o m o Y a h c a t r O i h s x a Y t s a P a h c a t r O i r o q u Y 2-topshiriq Boshqotirmani yeching va kalit soziga tarif bering (kalit soz chapdan ongga raqamlar ostidagi har bir topilgan sozning bi- rinchi harflarini gorizontal oqish natijasida aniqlanadi). Faqat boyiga: 1. Fond tovar, valuta birjalarida oldi-sotdi bitimlari tuzishda Download 1 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling