О‘zbekiston respublikasi

О‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA О‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

Shahrisabz Davlat Pedagogika Instituti

Ro‘yxatga olindi: № ___________ 2023 yil “_____” _______						“Tasdiqlayman” O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor _________ T.D. Xudoyqulov “_____” ____________2023 yil

Fizika va astronomiya
(science)


FANIDAN SILLABUS
(4-kurslar uchun)

Bilim sohasi:	100000 - Ta’lim
Ta’lim sohasi:	110000 - Ta’lim
Ta’lim yo‘nalishi:	5111700– Boshlang‘ich ta’lim (sirtqi)

Mashgʻulot turi	Ajratilgan soat	Semestr
		VI
Nazariy (ma’ruza)	8	8
Amaliy	8	8
Semenar	-	-
Kurs ishi	74	74
Jami auditoriya soatlari	90	90
Mustaqil ta`lim
Umumiy oʻquv soatlari	90	90

Shahrisabz-2023
Ishchi dastur “Boshlang‘ich ta’limda tabiiy fanlar” fanining fan dasturi asosida tuzildi.


Tuzuvchi:
A.Q.Ajabov – Shahrisabz davlat pedagogika instituti
“Tabiiy fanlar” kafedrasi mudiri, f.-m.f.n., dotsent
Taqrizchi:
Sh.Musurmonova – Shahrisabz davlat pedagogika instituti “Tabiiy fanlar” kafedrasi o’qituvchisi

Fanning ishchi o‘quv dasturi “Tabiiy va aniq fanlar” kafedrasi yig‘ilishida (bayon №____, «___» _____2023 y.), Pedagogika fakulteti ilmiy va uslubiy Kengashida (bayon №____, «____» ______ 2023 y.) va institut Uslubiy Kengashida (bayon №____, «____» ______ 2023 y.) muhokama etilgan va o‘quv jarayonida foydalanishga tavsiya qilingan.

O‘quv- uslubiy bo‘lim boshlig‘i: ________ A.Berdiyev
Fakultet dekani ________ M.Imomov
Kafedra mudiri: ________ A.Ajabov


FAN SILLABUSI
Pedagogika fakulteti
5111700-Boshlang‘ich ta’lim

Umumiy ma’lumotlar
Fan nomi: Fizika va astronomiya (science)
Fan kodi: Fizika1804	Kredit miqdori: 3		Semestr: VII
Kafedra nomi: Tabiiy fanlar
Fan o‘qituvchisi: Ajabov Abdurazzoq Qayumovich
Email: [e-mail]
Fan turi: Tanlov
Ta’lim shakli:		Sirtqi
Baholash shakli:		Imtihon
Fan tili:		O‘zbek
Fanning qisqacha mazmuni
Fanning maqsadi – bo‘lajak boshlang‘ich ta’lim o‘qituvchilariga fizika va astronomiyadagi eng muhim bo‘lgan asosiy nazariy qonuniyatlarni chuqur o‘rgatishdan iborat. Fanning vazifalari – talabalarga barcha sohalari uchun umumiy boʻlgan nazariyalari, qonunlari, qoidalari toʻgʻrisida birlamchi ilmiy qarashni shakllantirish.
Ta’lim natijalari:
Fan o‘qitilishining natijalari (shakllanadigan kompetensiyalar) Talaba “Boshlang‘ich ta’limda tabiiy fanlar” fanini oʻqigandan soʻng: - fizika va astronomiyaning umumiy tushunchalari, qoidalari, qonunlari, nazariyalarini ilmiylik prinsipida talqin qilish; - fizikaning umumiy tushuncha, qoida, qonun va nazariyalarini oʻzaro bogʻliqligi; umumiy fizika va astronomiya fanlarining shakllanishi va rivojlanishining tarixiy bosqichlari; fizika fanlarining keyingi yutuqlari; fizika va astronomiyaning nazariy masalalari to‘g‘risida, jumladan atom va molekulalar tuzilishining kvant mexanik talqini;

Fan mazmuni
Mashg‘ulotlar shakli: ma’ruza (M)
Tartib raqami	V-semestr	Soat miqdori
	Quyosh sistemasi va sayyoralar	2
	Yer,uning shakli va harakati	2
	Energiya	2
	Tovush	2
	Jami:	8

Amaliy mashg‘ulotlar:

Mashg‘ulotlar shakli: Amaliy (A)
Tartib raqami	V-semestr	Soat miqdori
A1	Quyosh sistemasi va sayyoralar	2
A2	Yer,uning shakli va harakati	2
A3	Yerning o‘z o‘qi atrofida va quyosh atrofida aylanishi. Oy va uning fazalari	2
A4	Energiya. Issiqlik va yorug‘lik. Tovush. Harakat va tezlik.	2
	Jami:	8

Amaliy mashg‘ulotlar multimedia qurulmalari va boshqa texnologiyalar bilan jihozlangan auditoriyada har bir akadem guruhda alohida o‘tkaziladi. Mashg‘ulotlarni olib borish usullari turli-tuman ko‘rinishda bo‘lsa-da, faol va interfaol metodlar ko‘proq qo‘llanilishi maqsadga muvofiq. Shuningdek, “Keys-stadi” texnologiyasi ishlatiladi, keyslar mazmuni o‘qituvchi tomonidan belgilanadi. Ko‘rgazmali materiallar va axborotlar multimedia qurilmalari yordamida uzatiladi.

Tavsiya etilayotgan mustaqil ta’lim mavzulari:

VI-semestr
Tartib raqami	Mustaqil ta’lim mavzulari	Soat miqdori
MT 1	Quyosh sistemasi. Yerning shakli va harakati.	2
MT 2	Energiya. Issiqlik va yorug‘lik. Tovush. Harakat va tezlik.	2
	Jami:	4

Tavsiya etilayotgan kurs ishlari mavzulari:

T/R	Kurs ishi mavzulari
1	Boshlang’ich ta’limda tabiiy fanlar sohasida tadqiqot usullari.
2	Boshlang’ich ta’limda tabiiy fanlar rivoji.
3	Boshlang’ich ta’limda tabiiy fanlarning o’quv-tarbiyaviy vazifalari.
4	Boshlang’ich ta’limda tabiiy fanlar yo’nalishi talabalarining: ekologik, estetik va intellectual tarbiyasidagi vazifalar.
5	Quyosh sistemasi.
6	Galaktikalar turi va tuzilishi.
7	Yerning shakli va harakati.
8	Litosfera.
9	Gidrosfera.
10	Atmosfera.
11	Energiya.
12	Issiqlik va yorug'lik.
13	Tovush
14	Harakat va tezlik.
15	Magnit maydon.
16	Yulduzlar
17	Quyosg – eng yaqin yulduz
18	Mars sayyorasi
19	Saturn xalqalari
20	Oy
21	Observatoriyalar.
22	Koinot tuzilishi
23	Asteroidlar
24	Meteorlar
25	Tekis tezlanuvchan harakat
26	Harakatning sekinlanishi
27	Tezlik
28	Broun harakati
29	Tezlanish
30	Tabiiy yo'ldoshlar

Talabalar bilimini baholash mezonlari va kreditlarni olish uchun talablar
Fanga oid nazariy materiallar ma’ruza mashg‘ulotlarini ma’ruzalarda ishtirok etish va kredit-modul platformasi orqali ma’ruzalarni mustahkamlash hamda belgilangan test savollariga javob berish orqali amalga oshiriladi.
Amaliy mashg‘ulotlari bo‘yicha amaliy ko‘nikmalar hosil qilish va o‘zlashtirish mashg‘ulotlarga to‘liq ishtirok etish va modul platformasi orqali topshiriqlarni bajarish natijasida nazorat qilinadi.
Mustaqil ta’lim mavzulari modul platformasi orqali berilgan mavzular bo‘yicha topshiriqlarni bajarish ( test, referat va boshqa usullarda) bajariladi.
Fan bo‘yicha talalabalar test usulida oraliq nazorat va og‘zaki (yoki test) usulida yakuniy nazorat topshiradilar.
Talabalar bilimi O‘zbekiston Respublikasi OO‘MTVning 2018 yil 9 avgustdagi 9-2018-son buyrug‘i bilan tasdiqlangan “Oliy ta’lim muassasalarida talabalar bilimini nazorat qilish va baholash tizimi to‘g‘risidagi Nizom” asosida baholanadi.
Talabalarning bilimi quyidagi mezonlar asosida:
Talaba mustaqil xulosa va qaror qabul qiladi, ijodiy fikrlay oladi, mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega deb topilganda - 5 (a’lo) baho;
Talaba mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega deb topilganda - 4 (yaxshi) baho;
Talaba olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega deb topilganda - 3 (qoniqarli) baho;
Talaba fan dasturini o‘zlashtirmagan, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunmaydi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega emas deb topilganda - 2 (qoniqarsiz) baho bilan baholanadi.
Baholash, oraliq va yakuniy nazorat topshiriqlari (vazifalari) kurs professor-o‘qituvchilari tomonidan ishlab chiqiladi va kafedra mudiri tomonidan tasdiqlanadi.

Nazorat turlarini o‘tkazish bo‘yicha tuzilgan topshiriqlarning mazmuni talabaning o‘zlashtirishini xolis, shaffof va aniq baholashga imkon berishi kerak.

Fan (kurs) xususiyatlaridan kelib chiqib baholash va nazorat qilish mezonlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilishi mumkin.

Asosiy adabiyotlar
1.	B.A. Fayzullayev “Boshlang‘ich ta’limda tabiiy fanlar” Toshkent-2011 yil.
2.	Cho‘lpon nomidagi nashriyot – matbaa ijodiy uyi.
3.	И.И. Ольховский. Курс теоретической механики для физиков. M, MГУ, 1974.
Axborot manbalari
4.	www.pedagog.uz
5.	www.apkpro.ru/content/view
6.	www.prometeus.nsc.ru/contents/books/slasten
7.	www.relarn.ru/conf/conf2007
8.	http://vilenin.narod.ru/Mm/Books/