O`zbekiston Respublikasi xalq ta`limi vazirligi Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti
Download 485.95 Kb. Pdf ko'rish
|
|
1
Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti Pedagogika fakul`teti Pedagogika va psixologiya kafedrasi Assistent o`qituvchi Ibragimova R. «Psixodiagnostika» fani bo`yicha ma`ruzalar majmui (bakalavr bosqichi 3- kurs talabalari uchun) Nukus-2012 2
1-ma’ruza Psixodiagnostika fanining predmeti va vazifalari 4 1.1 1.2
Psixodiagnostika fanining predmeti va vazifalari. Psixodiagnostika fanining boshqa fanlar bilan bog`liqligi. Metodik materiallar va psixodiagnostik adabiyotlarga qo`yiladigan talablar. 4
2-ma’ruza Psixodiagnostika fanining rivojlanish tarixi 6 2.1 2.2
2.3 Amaliy psixodiagnostikani rivojlanishi. Xorij
psixologiyasida test
metodikalarini qayta
ishlanishi va
ommalashishi. Markaziy va G`arbiy evropa mamalakatlari va bizning respublikamizda test metodikalarini qo`llanilishi. 6 7 8 3-ma’ruza Psixodiagnostik metodikalar klassifikatsiyasi 8 3.1 3.2
3.3 Diagnostik metodikalar tiplari. Metodika namunalari. Testlar
klassifikatsiyasi. Psixodiagnostik tadbirlarni shakli
va ko`rinishlari. Test metodlarini muammoli aspkektlari. Test metodlarini boshqalardan farqlovchi belgilar va mohiyati. 8 9
10 4-ma’ruza Kichik shakldagi metodlar. 11
4.1 4.2
4.3 Kuzatish metodi. Suhbat. Faoliyat mahsulini o`rganish metodi (kontent-analiz). 11 12
13 5-ma’ruza Metodikalarni tekshirish va tuzilishiga psixometrik talablar 13
5.1
5.2 Metodikalarga qo`yiladigan talablar test o`tkazish jarayonini sifatini tanqidiy baholash. Standartlashtirish ishonchlilik testni ishonchliligigini baholash. Validlik, psixologik testlarning validligini baholash. 13
14
6-ma’ruza Intellektni diagnostika qilish va aqliy rivojlanish 15
6.1 6.2
6.3 Intellekt haqida tushuncha. Intellekt tuzilishi haqida tushuncha. Intellekt va intellektual testlar. Hozirgi vaqtda xorij psixologiyasida intellektual testlarni qo`llanilishi. .
7-ma’ruza Ijodkorlik va uning diagnostikasi 18
7.1 7.2
7.3 Ijodkorlik haqida tushuncha. Ijodkorlikni o`rganuvchi testlar. Shaxsda ijodkorlikni tekshirishning turli usullari. 18 19
20 8-ma’ruza Qobiliyatlarni diagnostika qilishda testlarni imkoniyatlari. 21
8.1
8.2 8.3 Xorij
va respublikamiz psixologlari tadqiqotlarida qobiliyatlar muammosi. Qobiliyatlarni o`zgarishi va test ko`rsatkichlari. Xorij va respublikamiz psixologlari tomonidan maxsus qobiliyatlarni testlashtirish 21
22
23 9-ma’ruza Shaxs so`rovnomalari 23
9.1
9.2 Shaxs psixologiyasini o`rganuvchi so`rovnoma. Shaxs xarakterini o`rganuvchi so`rovnoma. Shaxsiy-motivatsion so`rovnoma. Shaxs qiziqishlari so`rovnomasi. Shaxs qadriyatlari so`rovnomasi. 24
25
10-ma’ruza Proektiv metodlar. 25
10.1 10.2
10.3 Proektiv metodlarning mohiyati va o`ziga xosligi. Proektiv metodikalarni tuzilishi. Proektiv metodikalarni interpretatsiya qilish. 25 26
27 3 11-ma’ruza Shaxs metodikalarini natijalarini oldindan bilish 28
11.1
11.2 Hulq-atvorni individual jihatdan taxmin qilish va baholashning sub`ektiv muhiti. Hulq-atvorni individual jihatdan taxmin qilish va idiografik yo`nalishda diagnostika qilish. 28
29
12-ma’ruza Psixodiagnostika fanining ijtimoiy madaniy aspektlari 30
12.1 12.2
12.3 Insonning bilish funktsiyalari va shaxsga madaniyatning ta`siri. Madaniyatning ta`siri va diagnostik tadbirlar. Madaniyat orqali ta`sir metodlarini mazmunining omili sifatida 30 31
32 13-ma’ruza Psixodiagnost mutaxassis ishlarida ahloqiy-etnik muammolar 33
13.1
13.2
Individning shaxsiy
va kasbiy
sifatlarini munosabatlari etnik muammolarni psixodiagnostik metodikalar bilan bog`liqligi etnik muammolarni individni huquqlarini ta`minlanganligi bilan bog`liqligini diagnostika qilish. Shaxsiy sirni ta`minlash, maxfiylik. 34
35
36
14-ma’ruza Bilish faoliyati diagnostikasi 37
14.1 14.2
14.3 Bilish jarayonlariga umumiy tavsif. Diqqat psixodiagnostikasi. Xotira, tafakkur diagnostikasi. 37 38
39
4
1. Psixodiagnostika fanining predmeti va vazifalari. 2. Psixodiagnostika fanining boshqa fanlar bilan bog`liqligi. 3. Metodik materiallar va psixodiagnostik adabiyotlarga qo`yiladigan talablar.
Psixodiagnostika fanining predmeti va vazifalari. Psixodiagnostika fanining predmeti maqsad va vazifalari. Psixodiagnostika fanining boshqa fanlar bilan bog`liqligi. Metodik materiallar va psixodiagnostik adabiyotlarga qo`yiladigan talablar. 1.1. Psixodiagnostika fanining predmeti va vazifalari. Bolalar bog`chasidagi bolalarning qobiliyat va layoqatlarini har tamonlama rivojlantirishga, ular shaxsini shakllantirishga qaratilgan. Pedagogika jarayonining maxsuldorligi pedagogning o`z tarbiyachilarini yaxshi bilishga, ta`lim va tarbiyaning xilma-xil metodlarini qo`llashga boqliq xarakat qiladilar. Bolalarning bunday xolatlari chegara xolatlari sifatida, psixik taraqqiyot kamchiligi sifatida shaxs aktsentuatsiyasining turli ko`rinishi sifatida tasniflanishi mumkin. Ularni aniqlash uchun bolalar psixologiyasi, klinik potopsixologiya va psixatriya kabi soxalardagi bilimlar talab qilinadi. Bundan tashqari tarbiyachiga qarovsizlik kabi muammolarni xal qilishga to`g`ri keladi. O`qituvchi ta`lim va tarbiyadagi qiynchiliklar nima uchun va qanday qilib paydo bo`lishini tushunish uchun, u avvalo bola psixik taraqqiyotining asosiy qonuniyatlarini bilishi va turli psixik xolatlarini psixologik-diagnostika metodlarini egallashi zarur. O`qituvchining psixodiagnostik tadqiqot yoki doimiy kuzatish jarayonida olingan natijalarni bolalar bilan ishlashda qanchalik to`g`ri foydalana olishi ham zarur xisoblanadi. Tajribaga asoslangan fan sifatida 19-asr oxirida vujudga keldi. Xuddi shu davrda psixologiyada o`lchash g`oyasi keng tarqaldi. Psixodiagnostikaning mustaqil fan soxasiga aylanishi olimlarning insonlar psixikasidagi indiviual farqlarga qiziqishining ortishi bilan bog`langan. 1.2. Psixodiagnostika fanining boshqa fanlar bilan bog`liqligi. Psixodiagnostika psixologik diagnoz qo`yish haqidagi fandir. Bunda diagnoz ko`rsatkich va tavsifnomalarni birgalikda taxlil qilish asosida sinaluvchining xolati va xususiyalari haqidagi xulosalaridan iboratdir. Psixologik diagnoz (diagnosis - grekcha, aniqlash, bilish degan ma`noni anglatadi)- shaxs individual-psixologik xususiyatlarining xozirgi xolatiga baxo berish, rivojlanishini oldindan aytib berish (prognoz qilish) va psixodiagnostik tekshiruv vazifalaridan kelib chiqib, tavsiyalar ishlab chiqishga qaratilgan psixolog faoliyatining so`nggi natijasidir. Psixodiagnostik tadqiqotlar amaliyotida psixologik diagnoz qo`yishning 3 bosqichi farqlanadi. 1. Simptomatik diagnozda dasturi mavjud har qanday EXM bajarishi mumkin bo`lgan tadqiqotda olingan natijalar qayta ishlanadi. 2. Etnologik dagnozda (kelib chiqish sabablari) biror xususiyatning mavjudligini emas, balki uning vujudga kelish sabablari ham xisobga olinadi. 3.Tipologik diagnozda sinaluvchi shaxs tuzilishida olingan natijalarning axamiyati va o`rni aniqlanadi. Bolalarni psixodiagnostik tadqiq qilish yosh xususiyatlariga, u yoki bu yosh davri uchun etakchi faoliyat turining ta`siriga, individual tipologik tavsifnomalarning taraqqiyot darajasiga bog`liq ravishda ba`zi xususiyatlarga ega. Bola taraqqiyotining har bir yosh davri bolalar bilan ishlashning usullari va vazifalarini talab qiladi. 5
Kichik yoshdagi bolalarni psixodiagnostik tekshiruv yosh va pedagogik psixologiyaning sohasi xisoblanadi. Olingan natijalari yordamchi xarakterga ega bo`lib, pedagog tomonidan bola psixik taraqqiyoti xususiyatlarini aniqlashda qo`llaniladi. Bunda ta`lim va tarbiya dasturi, turli xayotiy sharoitlarda: faoliyatda, muloqatda va boshqalarda (shaxs xulq-atvori xarakteristikalarini tuzishda) xisobga olinadi. Eksperimental tadqiqotdan olingan natijalar oilada, bog`chada, maktab va boshqa jamoat joylarda individual va guruhiy tarbiyaviy-pedagogik tadbirlar sxemasini tuzishda qo`llanishi mumkin. O`qituvchi o`z ishida doimo bolalar psixofizik taraqqiyoti masalalari bilan to`qnashadi. Uni vaqtinchalik natijalargina emas, (masalan, chorakning oxiriga kelib o`quvchilarning o`zlashtirilishi kabi), balki u yoki bu jismoniy va ruhiy sifatlarning rivojlanishini istiqbollarini aytib beradigan natijalar qiziqtiradi. Bolalar bog`chalarida yoki boshlang`ich maktablarda psixodiagnostik tadqiqotlar quyidagi vazifalarni xal qiladi: Diagnostika uchun zarur ma`lumotlarni olish. Bunda bola psixik xolati va shaxsi xususiyatlarining ba`zi belgilarining ko`rinishini o`rganish maqsadida tadqiqot olib boriladi. Tadqiqotda olingan ma`lumotlar yordamchi xarakterga ega bo`lib, bola xulq-atvorining xaqiqiy kuzatilgan xususiyatlari, uning psixik funktsiyalari taraqqiyot darajasi bilan taqqoslashda foydalanadi. Masalan: darsda bola diqqatining barqaror emasligi, diqqatini bir joyga to`plashga qiynalishi, aqliy ish qobiliyatining pastligi, tez chalg`ishi va boshqalar bilan ajralib turadi. Lekin xulq-atvorning ko`rsatilgan belgilari (bilan) bola xulq-atvori extiyojlari va motivlari ierarxiyasining (bosqichma-bosqich) o`zgarishi natijasi bo`lishi mumkin. Bunda o`qituvchi shaxs nonormal xolati ko`rinishlaridan biriga, yoki miya etishmovchiliklarining funktsional belgilariga duch keladi. Ikkala xolatda ham u yoki bu o`quvchi o`zlashtirishi va intizomining pasayishi tashqaridan sezlsada, psixodiagnostik tadqiqotlarda o`rganilayotgan o`zgarishlar manbalari, rivojlanishi va kelgusida qanday bo`lishi psixologik xolat belgilari ham o`rganiladi. Psixodiagnostik tadqiqotlar bola psixik funktsiyalari rivojlanish darajasining, aqliy taraqqiyot darajasi, yosh va ma`lumot bilan o`zaro bog`liqligini o`rganish uchun ham o`tkaziladi. Bu tadqiqotlar bolada ma`lum qiziqishlar, amaliy malakalar va kasb tanlash payti kelganda juda muhimdir. 2. Psixik taraqkiyot o`zgarishini urganish uchun zarur ma`lumotlarni to`plash. Agar «`ko`ndalang kesim»` metodlari orqali psixodiagnostik tadqiqot ma`lum bosqichda bola psixik taraqqiyoti darajasini, ya`ni psixik funktsiyalar rivojlanishining dolzarb zonasi aniqlanadigan bo`lsa, «`uzunasiga kesim»` (longityud) psixodiagnostik tadqiqotlarida bola psixik xayoti taraqqiyoti xususiyatlari rivojlanishi, ya`ni ta`lim va tarbiya jarayonida urganiladi. O`yin va o`qish faoliyatida ko`p martalab o`tkazilgan eksperimental-psixologik tadqiqotlar bola shaxsini shakllanishi va rivojlanishida ma`lum faoliyatining ta`sir ko`rsatkichi bo`lishi mumkin. Bolada o`tkazilgan psixodiagnostik tadqiqotlar muhim prognostik ahamiyatga egadir, chunki qo`llanilgan turli metodlarning o`quv-tarbiyaviy ta`sirini hisobga olgan shaxs rivojlanishi istiqbollarini aniqlash imkoni yaratiladi. 2. Aqliy zaiflik darajasini, yoki boshdan kechirgan kasallik tufayli psixik kamchiliklarni aniqlashga qaratilgan psixodiagnostik tadqiqotlar mahsus yoki yordamchi maktabda o`qish haqida masala hal bo`layotganda tibbiy pedagogik xay`at (komissiya) tomonidan foydalanishi mumkin.
4. Bolalarda paydo bo`lgan etarlicha o`rganilmagan yangi psixik holatlarni tahlil qilish uchun ilmiy maqsadda psixoligok tadqiqot o`tkazish. Vazifa bunday qo`yilganda tadqiqotchini qiziqtirgan masala bo`yicha katta guruhlarda o`tkaziladi. Bu erda olingan natijalarning statistik ishonchliligi muhim ahamiyat kasb etadi. 6
1. Psixodiagnostika fani nimani o`rganadi? 2. Psixodiagnostikaning vazifalari va xususiyatlari nimadan iborat? 3. Diagnoz qo`yish bosqich turlarini nomlarini ayting va ular haqida tushuncha bering? 4. Psixodiagnostika fanining boshqa fanlar bilan bog`liqligi. 5. Metodik materiallar va psixodiagnostik adabiyotlarga qo`yiladigan talablar
1.
Burlachuk L.F., Morozov S.M. “Slovar`-spravochnik po psixodiagnostike” – SPb.: Piter Kom, 1999 god. -528 c. 2.
“Psixologiya cheloveka”, “Pedagogicheskoe obщestvo”, - M.: 2001 god. -448 c. 3.
Djek Palmer, Linda Palmer. Evolyutsionnaya psixologiya. Sekretы povedeniya HOMO SAPIENS. - SPb.: Praym-eVROZNAK, 2003 god. -384 c. 4.
5.
eliseev O.P. Praktikum po psixologii lichnosti. 2-e izd., ispr. i pererab.- SPb.: Piter, 2002 god. -512 c. 6.
Nishonova Z.T. va boshqalar Psixodiagnostika o`quv qo`llanma T.: TDPU 2008 2-ma`ruza Mavzu: Psixodiagnostika fanining rivojlanish tarixi (2-soat) Reja: 1.
Amaliy psixodiagnostikani rivojlanishi. 2.
Xorij psixologiyasida test metodikalarini qayta ishlanishi va ommalashishi. 3.
Markaziy va G`arbiy evropa mamalakatlari va bizning respublikamizda test metodikalarini qo`llanilishi Tayanch tushunchalar. Amaliy psixodiagnostikani rivojlanishi. Xorij psixologiyasida test metodikalarini qayta ishlanishi va ommalashishi. Markaziy va G`arbiy evropa mamalakatlari va bizning respublikamizda test metodikalarini qo`llanilishi. Rus psixologlari tomonidan test metodikalarini tanqid qilinishi.
Psixologik diagnostika fan sifatida XIXasr oxirida eksperimental asosda vujudga keladi. Psixologik diagnostikaning vujudga kelishida-Gal`ton (1879): J.Cattell (1890): H.Ebbingaus 1891): A.Binet va V. Henri (1896) va Th.Simon (1905)larning ishlari katta ahamiyatga ega bo`ladi. Bu tadqiqotlarda individual farqlarni o`rganishning yangi statistikaga asoslangan quroli test ishlatiladi. Psixodiagnostika tushunchasi individni o`rganadigan, aniqlaydigan barcha metodlar majmuini o`z ichiga oladi. Bu kitobning nashr etilishi bilan psixologik diagnostika taraqqiyotida yangi davr boshlanadi, bu psixometriyadagi yangi shaxsni urganish metodlari bo`lmish proektiv metodlar bilan bog`langan edi. Proektiv psixologiya bir butun shaxsni o`rganish mumkin emas deb talqin qiluvchi psixometriya nuqtai-nazar va bixeviorizmga qarshi e`tiroz bildiruvchi fan sifatida rivojlana boshladi. Keyinchalik psixodiagnostikada yangi metodlar yaaratilishi bilan birga, birlashtirilgan (kombinatsiya qilingan) testlar orasida amerikalik psixolog D.Veksler (1939,1955)ning subtestlari keng tarqaldi. Yangi proektiv metodlar ham yaratilib, keng qo`llanila boshlanadi, (amerikalik psixolog J.Myurrey (1935,1943) ning tematik Apperatseptsion testi (TAT), nemis psixologi S.Rozentsveygning frustratsiyaga bo`lgan reaktsiyani o`rganish bo`yicha testi va boshqalar. Shaxsiy savolnomalar (MMR1, 16R») keng tarqaldi.
Sobiq sovet psxologiyasida diagnostik metodlardan foydalanish o`z tarixiga ega. Bu jarayonda shartli ravishda 2 bosqichni ajratish mumkin.
7 Birinchi bosqich 20 yillarning boshidan 30 yillarning o`rtasigacha bo`lgan davrni o`z ichiga oladi. Bu davrda pedagogika va psixotexnikada test metodlari keng tarqaldi. Bunga bog`liq ravishda pedalogiya-bola haqidagi fan rivojlana boshladi. Uning predmeti-bolalar xayotini o`rganish, irsiyatning rolini aniqlash, bolalar psixikasida kasallik ko`rinishlarini o`rganishdan iborat (K.N.Kornilov,1917). Bu davrda psixologik diagnostikaning rivojlanishida M.S.Bernshteyn, L,S.Vigotskiy, P.P.Blonskiy, S.G.Gellershteyn, N.D.Levitov, G.I.Rossolimo, P.I.Shpil`reyn, A.M.Shubert va boshqalar katta xissa qo`shdilar. Odamlar tomonidan ilgari surilgan qator ilg`or fikrlar keyinchalik rivojlantirmaydi, chunki 1936 yildan keyin bu sohadagi barcha tadqiqotlar to`xtatiladi va psixodiagnostikaning keyingi rivojlanishida jiddiy yuzaga keldi. Mashhur rus psixologi L.S.Vigotskiy shaxs psixik taraqqiyoti xususiyatlarini o`rganishga muhim xissa qo`shdi. Uning ta`limoti insonga xos bo`lgan psixik jarayonlar va inson ongining tarhiy rivojlanishiga bag`ishlanadi. Uning fikricha, bolalar psixik taraqqiyoti insoniyat madaniyatini o`zlashtirishi natijasida ro`y beradi. Bunda shaxs shakllanishida ta`lim va tarbiya jarayonlari etakchi rol` o`ynaydi. 2.3.Markaziy va G`arbiy evropa mamalakatlari va bizning respublikamizda test metodikalarini qo`llanilishi Psixodiagnostikani rivojlanishidagi ikkinchi bosqich 50-60 yillarga to`g`ri keladi. Bu davrda aqliy taraqqiyotni o`rganishga katta e`tibor beriladi.Jumladan A.A.Lyublinskaya tadqiqotlarida nutq va uning funktsiyalarining rivojlanish xususiyatlari o`rganilgan. A.R.Luriya rahbarligida faoliyatni boshqarishda nutqning roli o`rganildi. A.N.Leont`ev va A.V. Zaporojets rahbarligida asosiy psixik jarayonlarning rivojlanishida faoliyatning roli o`rganilgan. D.B. El`konin rahbarligida nutqning rivojlanishi va bog`cha davrida o`yinning etakchi faoliyat turi sifatidagi roli aniqlandi. Bu tadqig`otlardan olingan natijalar bolalar uchun ta`lim va tarbiya dasturlarini tuzishda asos bo`lib xizmat qildi. Rus psixologlari tomonidan ishlab chiqilgan aqliy taraqqiyotni sifatiy qilish tamoyili qator vazifalarni xal qilishda o`z maxsuldorligini namoyon qildi va ko`pgina tadqiqotlarda o`z aksini
topdi.Z.I. Kalmikova,1975,1982: G.A.Vardaniya,1979: L.A.Venger,1974: K.M.Gurevich,1980: V.I.Voytko, Yu.Z.Gil`bux,1981: D.B.El`konin,1982: V.V.Stolin, A.G.Shmelev,1987: L.F.Burlachuk, S.M.Morozov,1989 va boshqalar. Psixologik diagngstikaga kichik amaliy yo`nalish xos bo`lib, u yoki bu psixik xodisalarni bilishga va tavsiflashga qaratilgan. B.G.Anan`ev (1968) psixologik diagnostikani psixologik tadqiqotlarga qaratilgan yo`nalish,-deb ta`riflab, uning maqsadi, psixofiziologik funktsiyalar, jarayonlar va shaxs xususiyatlari rivojlanish darajasini aniqlash, turli qo`zg`atuvchi ta`sir qilganda inson xolatini bilish, insonning mehnat qobiliyatini, layoqatini,-aniqlashda iborat. K.K.Platonov (1974) psixologik diagnostikani psixik xodisalarning xossa va xususiyatlarn o`rganish haqidagi fan, deb xisoblagan. K.N.Gurevich(1974) isnonlarni psixologik va psixofiziologik belgilari bo`yicha ajratish va tavsiflash metodlari haqidagi fan deb xisoblaydi. V.V.Stolin va A.G.Shmelev(1984)psixodiagnostikani psixologik diagnoz qo`yish haqidagi fan deb xisoblaydi. Diagnoz (tashxis) sinaluvchining alohida ko`rsatkich va xarakteristikalarini chuqur taxlil qilish asosida uning xususiyati va xolati haqidagi xulosadir. Shu bilan birga psixodiagnostik tadqiqot, eksperimental tadqiqotdan tubdan farq qiladi. Psixodiagnostik tadqiqotda aniq individ yoki individlar guruhi haqida ma`lumot olinadi, eksperimental tadqiqotda nazariy faraz tekshiriladi. Shuning xisobiga psixodiagnostika maxsus metodik tamoyillariga bo`ysinadi. Lekin psixologik diagnostikaga turlicha ta`rif berishlariga qaramasdan, uning asosiy tushunchasi «`psixologik diagnoz»` tushunchasi bo`lib qoladi. Xayotda biz kasalxonalarda turli kasalliklarga diagnoz (tashxiz) qo`yishlariga o`rganib qolganmiz. Bunda tashxisning to`g`riligi tekshirishning turli klinik metodlaridan foydalanishga bog`liq bo`ladi. Qator xollarda bunday diagnostika murakkab apparaturali test metodlaridan foydalangandan keyingina mumkin bo`ladi.
8 Eksperimental diagnostikada ham tadqiqotchi turli metodlarni, apparaturali testlarni qo`llaydi. Psixologik diagnoz qo`yishning umumiy sharoitlarga aloqador asosiy mezonlarni ajratib kursatish mumkin: Psixologik diagnoz insonga xos bo`lgan maxsus xodisa va xususiyatlarni ochib berishi kerak: Xar qanday diagnoz olingan natijalarni bayon qilishi bilan chegaralanmasligi, u yoki bu belgining vujudga kelishining sababi, oqibati, keyingi rivojlanishi ham qo`shilishi kerak. Psixolog diagnoz tadqiqot sharoitlarida inson xulq-atvorini xarakterlaydigan bayon qilingan material asosida tushuntirilishi kerak. Psixologik diagnoz sinaluvchining shaxsiy xayot va psixik faoliyati haqida eksperimental tadqiqot yo`li bilan olingan ma`lumotlar asosida qo`yiladi. Tadqiqotchilik psixik faoliyat psixik natijalari haqida ma`lumot olish uchun turli psixodiagnostik metodlaridan foydalanadi. (N.A.Menchinskaya, 1966:
I.Kalmikova,1968:S.Ya.Rubenshteyn, 1970:B.V.Zeygarnik, 1976:V.M.Bleyxor, 1976:L.F.Burlachuk, 1979:M.K.Gurevich, 1984 va boshqalar.
Download 485.95 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|