O`zbekstan Respublikasi Xaliq bilimlendiriw ministrligi A`jiniyaz atindag`i No`kis ma`mleketlik pedagogikaliq instituti


Download 0.55 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/6
Sana23.08.2017
Hajmi0.55 Mb.
#14073
1   2   3   4   5   6

Bekkemlew ushin sorawlar 

1. 


Oqiitwshi ham oqiwshilardin  birgeliktegi islesiw usillari qanday

?

 



2. 

Tarbiyashinin’ shaxsiy sipatina xarakteristika berin’

?

 

3. 



Baslawish  klass  oqiwshisi  ham  klass  basshisi    xizme`tinin  tiykargi  

waziypalari

?

 

……………………………………….. 



 

Usinilg`an a`debiyatlar 

1.  A.Embergenov,  T.  Seytniyazov,  T.  Kulmuratov,  Z.  Baltasheva,  Sh.  Arzuova,  IBM 

kompyuterleri ha`m WINDOWS sistemasi. No`kis 1998. 

2. S.I.Rahmonqulova, IBM PC shaxsiy komp`yuterlarida ishlash, T.-1998.,224 b. 

3. www.ziyonet.uz/informatika_asoslar.zip  

4.  www.informika.ru/informatika.zip  

 

 

8



−−−−

MAVZU. TAShKILOTChINING OILA VA JAMOATChILIK BILAN 

HAMKORLIKDAGI TARBIYaVIY IShLAR MeTODIKASI 

 

R  e J  A 

::::


 

1.  Tashkilotchining  ota

onalar  bilan  olib  boridigan  tarbiyaviy  ishlar  rejalari,  mazmuni 



va uning asosiy  ywnalishlari. 

2. Maktab, oila va jamoatchilikning tarbiyaviy ish faoliyatidagi uzviyligi ekanligi. 

3.  Tashkilotchi    va  ota

ona  orqali  bolalarni  tashabbuskorlik,  mehnatsevarlik,  milliy 



gurur,   vatanparvalikni singdirishni tarbiyalash. 

4. Tashkilotchining tarbiyasi ogir qarovsiz qolgan boallarning ota

onalari bilan ishlash, 



oilalari pedagogik ërdam berish. 

 

TAYaNCh TUShUNChALAR 

Pedagogik  ërdam,        tashabbuskorlik,  mehnatsevarlik  milliy  gurur,  vatanparvarlik,    

qarovsiz qolgan  bolalar bilan ishlash,    tarbiyaviy ishlar rejalari,  asosiy ywnalishlari. 

 


Maktab  va  maktabdan    tashqari    muassasalarining  tashkiliy  shakllarini,  mazmuni  va 

maqsadini  belgilash  bugungi  kunimizning    barcha    qirralarini  hisobga  olishini  talab  etmoqda. 

Sinf  va    maktabdan  tashqari  mazkur  tarbiyaviy  ishlar  shaxs  kamoloti  bosqichlarini  belgilab  

olishga  qaratilganligi  bilan  tavsiflanadi.  Mazkur  muammoni  ijobiy  hal  etish    sinfdan  va 

maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar tizimida   quyidagilar bwlishi lozim 

:

 



Ulgaëtgan    inson  shaxsini  tarbiyada  oliy  ijtimoiy  qadriyat  deb  tan  olish,  har  bir  bola, 

wsmir  va  ësh  yigitning  betakror  va  wziga  xosligini    hurmatlash,  ijtimoiy  huquqini  e`tiborda 

tutish zarur. 

Milliylikning wziga xos an`ana  vositalariga tayanish. 



Pedagoglar  wrtasida  hurmat  munosabatlarini  shakllantirish.  Sinfdan    va  maktabdan 

tashqari  ishlar  wquvchilarni  darsdan  bwsh  vaqtlardagi  wquv  tarbiya  jaraënini  twldiradi  va  

kengaytiradi,  wquvchilarni    mustaqil  bilim  olishlari,  ijobiy  qobiliyatlarini,  tashabbuskordligini 

mustaqil bilim olishlari, ijodiy qobiliyatlarini, tashabbuskorligini oshirishga  imkoniyat  yaratadi. 

Sinfdan tashqari tashkil etiladigan   tadbirlarda   fan wqituvchilar wz faniga qiziqqan  wquvchilar 

bilan  mashgulot  wtkazib,  wquvchilarning  qiziqishlarini  wstiradi.  Sinfdan  tashqari  ishlarni  twla  

qamrab olgan twgaraklar bir necha xilda bwlishi mumkin 

:

 

A)  fan  twgaraklari  B)  mohir      qwllar  twgaraklari  V)  sport  twgaraklari  G)  badiiy 



havaskorlik twgaragi wrta umum ta`lim  maktablarida bu ishlarni sinf rahbari va tarbiyaviy ishlar 

tashkilotchisi    uyushtiradi.  Sinf  rahbari  sinfdan  tashqari  ishlarni  uyushtirishda  twgarak 

rahbarlariga  yaqindan  ërdam  beradi.  №iziqishlari,  intilishlari  bilr  xil  bwlgan    wz  wquvchilarini 

biror  twgarakka  a`zo  bwlishiga    chorlaydi.  Ularni  qaysi  twgarakda  mashgul  bwlishlari  hisolga 

olinadi.  Maktabdan    tashqari  tarbiyaviy  ishlar  bolalarni  ijodkorlikka  da`vat  eituvchi  tarbiyaviy 

maskandir.  Pedagogik  tajbiralar  shuni  kwrsatmoqdaki,    hozirgi  sharoitda  maktabdan  tashqari 

tarbiyaviy  ishlarni  olib  boruvchi  bolalar  uylari,  ëshlar  saroylari,  ësh  texnikalar    saroylari,  ësh 

texniklar    uylari  maktab  tarbiyasining  uzviy  davomichisi  bwlib  qolishi  kerak.  wzbekiston 

Respublikasining  «Sinfdan  va  maktabdan  tashqari  tarbiyaviy  ishlar  kontseptsiyasi»,  bu  ishlarni 

rejalashtirish  va  amalga  oshirishda  asos    bwladi.  Ma`lumki,  wquvchilarni  goyaviy

siësiy, 


axloqiy,  mehnat,  nafosat  va    jismogniy  jihatdan  twliq  shakllangan  kishilar    qilib  tarbiyalash  

dlars  jaraënidan  boshlanadi.  Biroq  wquvchilarning  kundalik  wsib  boraëtgan  ehtiëjlari,  talablari 

va  barcha  qiziqishlarini  faqat  dars  jaraëni  bilangina  cheklab  bwlmaydi.  Bunday  kwp    qirrali 

qiziqishlari  sinfdan  va  maktabdan  tshaqari  tarbiyaviy  ishlar  uzviy  boglanish  asosidagina 

qondirish  mumkin.  Shu  sababli  keyingi  davrda  wquvchilarning  darsdan  tashqari  vaqtlarini 

kwngilli  uyushtirishga    alohida  ahamiyat  berilmoqda.  Sinfdan    va  maktabdan  tashqari  tashkil 

qilingan  ishlar 

  wquvchilar      haëtidagi  tarbiyaviy  faoliyatni  twldiradi.  Ularning  dunëqarashini 



twgri shakllanishiga, axloqiy kamol  topishiga kwmaklashadi. Nazariy bilimldarni amaliët, ishlab 

chiqarish  bilan  chambarchas  boglanishiga    zamin  yaratadi.  Sinfdan  va    maktabdan  tshaqari 

ishlarga  rahbarlik  qiluvchi  tashkilotchining  vazifalari  ham  kwp    qirrallidir.  Sinfdan  va 

maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlarni tashkilotchining vazifalariga   quyidagilar kiradi 

:

 



 darsdan  tashqari tarbiyaviy ishlarni rejalashtirish va amalga oshirishni nazorat qilish 

;

 



wquvchilarning  sinfdan    va  maktabdan  tashqari  kwp  qirrali    ishlarini  pedagogik  

jamoa, wquvchilar tashkilotlari, sinf faolari ërdamida ywlga  qwyish 

;

 



  sinfdan  va  maktabdan  tashqari  ishlar  ywnalishiga  bevosita  rahbarlik  qilgan  holda 

wqituvchilar, ota

onalar , sinf faollari, uslubiy  ërdam kwrsatish 



;

 



umumaktab  va  maktablaro    wtkaziladigan  eng  muhim  tarbiyaviy  tadbirlarda 

qatnashish 

;

 



wquvchilarning  bwsh  vaqtlarini  tashkil  qilishda  tarbiya  va  madaniyat  muassasalari 

hamda jamoatchilik kuchidan keng foydalanish. 

Bu  borada      tashkilotchilar  faolligini  e  ta  asosiy  tomonini  kwrish  mumkin 

:

 



1

tashkilotchilik,  g



uslubiy,  e

ma`muriy.  Bular  kwpincha  wzaro    uzviy  boglangan  holda 



namoën bwladi. Tashkidotchining tashkilotchilik fыaoliyatiga quyidagi bir qator ishlarni kiritish 

mumkin 


:

 


tarbiyaviy igshlar sohasida erishilgan yutuq va kamchiliklarni tahlil qilish 

tarbiyaviy  ishlarni maqsad va vaziflaarini aniqlash 



tarbiyaviy,  ommaviy

siësiy  ishlarni  rejalashtirish  va  ularning  mazmuni,  shakl  va 



usullarini aniqlash

;

 



sinfdan  va  maktabdan  tashqari  tarbiyaviy  ishlarni  guruhlashtirish,  boshqaruvchi 

shaxslarni aniqlash. 

Maktabda  tarbiyaviy  ishlarni    aniq      rejalashtirmasdan,  uning  mazmuni,  shakl  va 

usullarini  aniqlamasdan,  ma`lum  bir  tizimga  solmasdan  turib  kwzda  tutilgan  maqsadga  erishi 

qiyin. Oila

tarbiya  wchogi. Oila



jamiyat negizi. har bir insonda ilk ëshligidan boshlab ongida 

shakllanidigan  barcha  insoniy    fazilatlar,  ezgu  niyat,    maslaklar,  qadriyatlar  takomil  topadigan, 

mafkuraviy  va  ma`naviy  tarbiya      amalga  oshiriladigan    muhitdir.  wzbek  oilasi    wzida    kwp  

asrlik  mustahkam    ma`naviy  qadriyatlarimiz      ravnaq  topadigan  shunday  maskanki,    uning 

barqarorligi va mustahkamligi  jamiyatimiz rivodining muhim  omillaridan biridir. Agar oiladagi 

muhim  soglom  bwlsa,  unda  kamol  topaëtgoan  ësh  avlod    qalbi  va  ruhiga  ezgu    xususiyatlar, 

milliy  va  umuminsoniy    qadriyatlarni,  milliy  istiqlol    goyasini    singdirish  uchun  qulay  sharoit 

yaratilgan  bwladi.  Oila  manfaatlarini  ta`minlash  borasida  1oii    yilda  qabul  qilingan  va 

muvaffaqiyatli  amalga  oshirilaëtgan    tadbirlar  twgrisida  davlat  dasturi  va    ushbu  dasturda 

belgilangan  tadbirlarning  strategik  ywnalishlariga  e`tibor  beorilsa,  ular    mamlakatimizdagi 

oilalarning mustahkam bwlishiga  imkon beruvchi vazifalarni nazarda tutadi. 

1998  yilning  «Oila  yili»  deb  e`lon  qilinishi  va  shu    yilning    wzida    Oila  kodeksining 

qabul  qilinishi  hamda  mamlakatimiz  tarixda  ilk  bor  tashkil  etilgan  respublika  «Oila» 

ilmiy



amaliy  markazining maqsadi ham davlatimizning oilani har tomonlama  mustahkamlash  , 



himoya etish  borasidagi siësatiga  hamohang  bwlib, oilaga taalluqli  bosh va sermazmun milliy  

an`analarni  avaylab

asrash,  ularni  umuminsoniy  qadriyatlar  bilan  uygunlashtirish,  oila    va 



nikohning  muqaddasligini ësh avlod ongiga chuqun singdirish ywli bilan oilani  mustahkamligi, 

barqarorligini  ta`minlash,      oila  a`zolarining    huquqiy  savodxonligini  oshirish  muammolarini 

ilmiy wrganish, oilaviy haëtga bogliq muammolarni tadqiq etishi  va fuqarolarga  bu masalalarda  

amaliy  ërdam    berishdan  iboratdir.  Markazning  muhim  maqsad  va  vazifalaridan  biri  oila 

kontseptsiyasini    yaratish  va  uni  haëtga  joriy  etishning  uslub  va  vositalarini  joriy  etish  orqali 

hukumatining ijtimoiy sohadagi insonparvar siësatini amalda har bir fuqaro ongiga oila instituti 

orqali  singdirishdan  iboratdir.  Davlatimiz  rahbari  I.A.Karimov      har  chiqishlarida  oila 

masalalariga    kattae`tibor  berar  ekanlar,  uning  tarbiya  beradigan  maskanlar  orasida  eng  muhim 

qadrli ekanligiga oid fikrlari alohida ahamiyatga ega. «Oila haqida gapirar jkanmiz, avvalambor 

oila 


haëtning 

ayadiyligini, 

avlodlarning 

davomiyligini 

ta`minlaydigan 

muqaddas 

urf



odatlarimizni  saqlaydigan,  shu  bilan  birga  kelajak    nasallar  qanday  inson  bwlib  etishishiga 



bevosita  ta`sir  kwrsatadigan    tarbiya  wchogi  ekanligini    tan  olishimiz  darkor».    Mustaqillik 

yillarida  respublika  hukumati  va    Prezidenti  IyuA.Karimov    tomonidan  oilaga  kwrsataliëtgan 

e`tibor  yillarga  maqom  berilaëtganda  oilani      mustahkamlash,  nikohni  qadriyat    sifatida 

e`zozlashga  qaratilgan  chora  tadbirlar  tom  ma`noda      yurtizmimida  oila  va  farzandar  

hukumatning  doimiy  gvamxwrligi  ekanligidan  dalolatdir.  Taqdim  etilaëtgan    kontseptsiya  oila 

institutini  yurtimizda  yanada  mustahkamlash,  u  orqali  milliy  istiqlol  goyasini  fuqarolar  ongiga 

singdirish  ishlari uchun dasturulamol bwlib xizmat qiladi. 

Mamlakatimizda  amalga  oshirilaëtgan    demokratik  wzgarishlar,  yangilanish  jaraënlari 

va islohotlardan   kwzlangan asosiy maqsad ozod va obod Vatan, rivojlangan  fuqarolik jamiyati 

barpo  etish,  shu  tarzda  xalq    farovonligini  ta`minlash,  jahon    hamjamiyatidan  munosib  w6rin 

egallash,    oilaning  barqaorligiga  erishish  ekan,  oila  bagishlangan  kontseptsiyaning    vujudga 

kelishi  wta  dolzarbdir.  Zero,  Respublikamiz      wz  iqtisodiëtini  yangi    bosqichga  kwtarish, 

damiyatni  erinlashtirish  va  demokratiyalash  siësatini  izchil  olib  borar  ekan,  bizga  jamiyatning 

negizi  bwlgan    oilalar  muammolari  va  istiqbolga  qaratilgan      kontseptsiya  zarur.  darhaqiqat, 

konyeptsiya  wzbekistondagi  oilalarning  rivojlanishi  istiqbolini  tasavvur  qilish    uchun,  mavjud 

muammolarning   masalalarni  oldindan bashorat qilish uchun, mavjud muammolarning sabab va 

omillarini  belgilab  olish  uchun    ham  xizmat  qiladi.  Shuni  alohida  ta`kidlash  lozimki  «Oila» 


kontseptsiyaini  yaratish  va  bu  bilan  bogliq  ishlarning  dolzarbligigi  hamda  bajarilishining 

maqdaga  muvfoiqligi  mustaqillik  yillarda  Respublika  rahbari  I.  A.Karimov    tashabbusi  bilan 

yillarga  berilgan  maqomlar  doirasida  amalga  orilaëtgan  davlat  dasturlarining  oilani,  ona  va 

bolani    ijtimoiy  muhofaza  qilishga  qaratilgandligi,  hukukmat  tomonidan    oila  manfaatlariga 

ajratilaëtshan sarmoyalarning amalda oqlanishi zarurati bilan wzbekistoln Respublikasi Vazirlar  

Mahkamisining  2001  yil  «Ona  va  bola»    Davlat    dasturi  twgrisidagi  qarorida  belgilangan 

vazifalarning  muhimlligi  va  dolzarbligidan    ham  kelib  chiqadi.  Oila  va  jamiyat 

mohiyatan 



bir

biri  bilan  chambarchas  bogliq  bwlib,  oilada  jamiyatning  tub  mohiyati  va  muammolari    wz 



aksini topadi. Shuning uchun ham oilani kichik jamiyat deyish mumkin.  har bir jamiyat  a`zosi 

oila bagrida voyaga etadi,  ijtimoiy munosabatlarni  wzlashtiradi va insoniy  fazilatlarni namoën 

etadi.  Barkamol  insonni  shakllantirish,  uni  haëtga,  mehnatga  tayërlash  oilaning  muqaddas 

vazifasidir.  Oilani  mustahkamlash  jamiyat  baqarorligi    va  qudratining  muhim  shartidir.  Shu 

boisdan  ham  davlat  oilani    wz  himoyasiga  oladi.  Oila  qanday  bwlsa,  jamiyat  ham  shunday 

bwladi. Mamlakatimizda   milliy mustaqillits  yillarida ma`naviyat sohasida amalga oshirilaëtgan 

islohotlar,  avvalo,  oila  qadriyatlarini  eng    ilgor  an`analarini  tikshlashga    qaratilgandir.  Oilaviy 

tarbiya  oilada  ota

onalar,  vasiylar  ëki  katta  kishilar  tomonidan  bolalarni  tarbiyalash,  ësh 



avlodning  har  tomonlama  rivojlanishida  muhim  writ  tutadi.  Oila  tarbiyasida  doimiy  tarbiyaviy 

ta`sirchan    kuch

oilaviy  tartibdir.  Oila  va  mahalla  boshqa  tarbiyaviy  muassasalardan    farqli 



ravishda  odamning  butun  haëti    davomida  uning  barcha  tomonlariga,  qirralariga  ta`sir 

kwrsatishga  qodirdir  va  odatda  ta`sir  kwrsatadi.  Oila  va  mahalla      hamkorligidagi  tarbiya  

vazifasining bu ulkan miqësi uning mafkuraviy va psixologik `asir kwrsatishning chuqur wziga 

xosligi bilan uygunlashib ketadi. Bu esa uni oliy darajada ta`sirchan qilibgina qolmay, shu bilan 

birsha  shaxsni  shakllantirish  jaraënining  zarur  bwginiga    ham  aylantiradi.  Oila  va  mahallaning 

yuksak  tarbiyaviy  imkoniyati  bolalar  va  ota

onalarning  wziga  xos  xususiyatlari 



:

  

qon



qarindoshligi,  qwni

qwshniligi,    muhabbati,  yaqinligi,  ishonchi,  burch  hissi,  obrwligi  va 



hokazolar bilan ta`minlanadi. Ma`lumki, xilma

xil foaliyat sharoitida  bolaning qobiliyatlari eng 



samarali  rivojlanadi,  uning    ijodiy    imkoniyatlari  ochiladi,    bolani  oila  va  mahalladan  boshqa 

qaerda  ham faoliyatning  xilma

xil turlariga jalb etish mumkin. Oila va mahalla  hamkorligidagi 



tarbiya  qimmatliligi  va  ahamiyati  yana  shundaki,    kichik  bolalik    paytida    oilada  egallagan 

narsalar bir umr saqlanib qoladi. Xuddi shuning uchun ota

onalarning bolalarni  har tomonlama 



tarbiyalash  majburiyati  qonuniy  tarzda  belgilab  qwyilgan.  Oila  va  mahallalar  hamkorlikda 

tarbiyaviy ishna tashkil etar ekanlar, eng yangi psixologik

pedagogik tadqiqotlar ma`lumotlarini 



e`tiborga olishlari ham muhimdir, ularga muvofiq  wsib kelaëtgan kishi shaxsini shakllantirishga 

oilani qwshadigan hissasi turli ësh bosqichlarda turlicha bwladi va twlqinsimon wzgaradi. 

Sinfdan  va  maktabdan  tashqari  ishlarning  tarbiyaviy  ta`siri  kwp    darajada    wquv 

jaraënini  tashkil  ejtish    saviyasiga  hamda  wquvchidlar  jamoasining  xilma

xil  ishlarini  qanday 



ywlga qwyishlariga bogliqdir. Sinfdan tashqari faoliyat  majburiy dastur bilan chegaralanmaydi, 

balki  ëshlar  har  xil  wquvchilarni  ixtiëriy  ravishda  birlashtiradi.  Ularning  tashabbusi  asosida 

ishlarni  amalga oshiradi, fanga qiziqtiradi, ularni xalqning madaniy haëti  muhitiga olib keladi. 

Sinfdan  tashqari  ishlar  shaxsdagi  ijtimoiy  faollik,  ijtimoiy  ong  hamda  axloqiy  odatlarni  tarkib 

toptirishning  eng  muhim  omilidir.  wquvchilar  maktabdan  tashqari  ishlarda  qatnashib,  turli 

kishilar  bilan  muayyan  munosabatga  kirishadilar,  turli  vaziyatlarga  duch  keladilar.  Shuning 

uchun ham wquvchilarning maktabdan tashqari faoliyatlari qanchalik xilma

xil bwlsa, ularning 



munosabatlari  shunchalik  boy,    munosabat  doirasi  keng  va  ma`naviy    wsishi  samarali  bwladi. 

Maktabdan  tashqaridagi  tarbiyaviy  ishlarda  wquvchilar  jamoada  ishlashni  wrganadilar,  ijtimoiy 

mehnat  quvonchini    his  qiladilar,  ishlab  chiqarish  mehnatiga  qwshiladilar,  jamoatchilik  fikriga 

bwysunishga,  jamoa  sharafi  uchun  kurashishga  odatlanadilar.  Maktabdan  tashqari  tarbiyaiy 

ishlar  unda  qatnashuvchilarning  ma`naviy  va  jismoniy  rivojlanishi  hamda  ësh    xususiyatlariga 

kwra  belgilanadi.  Bu  jaarënda  ular  ta`lim  olaëtgan  maktabning  sharoiti      ham  ta`sir  etadi. 

Tarbiyaviy  ish  pedgogdan  butun  qobiliyatini  ishga  solishni,  tinmay  ishlashni  taqozo    etadi. 

Sinfdan  va  maktabdan  tashqari  tarbiyaviy  ishlarni  kwngildagiday  olib  borishda  wsib  kelaëtgan 

ësh  avlodni  etuk  va  barkamol  inson  qilib  tarbiyalashda  oila  va  mahalla    hamokrlikda  ish  olib 


borishi  lozim  deb  wylayman.  Chunki  kelajak  avlod  tarbiyalangan,  uyushgan,  axil,  jonajon 

Vatanimizning haqiqiy fuqarosi bwlishlari lozim. 



Bekkemlew ushin sorawlar 

11. 


Mektep, shanaraq ham  jamaatshiliktin tarbiyaliq isler  xizmeiti qanday

?

 



2. 

Klasstan tis islerde dogereklerdin’

 waziypalari

?

 



3. 

Klasstan  ham    mektepten  tis  tarbiyaliq  islerdi  sholkemletsriiwshinin     

waziyplari qanday

?

 



 

Usinilg`an a`debiyatlar 

1.  A.Embergenov,  T.  Seytniyazov,  T.  Kulmuratov,  Z.  Baltasheva,  Sh.  Arzuova,  IBM 

kompyuterleri ha`m WINDOWS sistemasi. No`kis 1998. 

2. S.I.Rahmonqulova, IBM PC shaxsiy komp`yuterlarida ishlash, T.-1998.,224 b. 

3. www.ziyonet.uz/informatika_asoslar.zip  

4.  www.informika.ru/informatika.zip  

 

 

 



9

−−−−


MAVZU. SINFDAN VA MAKTABDAN TAShQARI TARBIYaVIY IShLARNI 

ReJALAShTIRISh MeTODIKASI 

 

R  e J  A 

::::


 

1. Sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlarni  

rejalashtirish va ularga bwlgan talablar, tarbiyaviy ishlar  

rejasining mazmuni va tuzilishi. 

2. Kirish  qismi 

:

 wquvchilar jamoasi bilan ishlar,   



wquvchilarni tarbiyalashda sinf rahbarining  wrni va roli. 

3. Sinfdan va  maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlarni tahlil  

qilish. 

4.Tarbiyaviy ishlar rejasini  tuzishda  tarbiyaning maqsad va  

vazifalari, shakl va metodlari. 

 

TAYaNCh TUShUNChALAR 

wquvchilarni nazorat qilish,     tarbiyaviy ishlarni tahlil qilish,   tarbiyaviy ishlar rejasini 

tuzish,    wquvchilarning  aqliy  tarbiyasi,    dunëqarashi,    axloq  odobning  shakllanishi,    tafakkuri, 

nutq, maktab, oila , mahalla  va jamoatchilikning hamkorligi. 

 

Tarbiya  jaraënining  mohiyatini    chuqur  bilib,  uni  tashkil  etishda  tashabbus  kwrsatish, 



ishbilarmonlik  va  epchillik,barcha  yangi  va  ilgor      narsalarni  amalda  samarali      qwllay  bilim 

maktab  wquvchisi  shaxsini  rivojlantirish  jaraëgniga  rahbarlik  qilish  printsiplaridan  biridir. 

Samarali  rahbarlik  uslubini    maktab  haëti  va    faoliyatigi  tatbiq    etishning  namunasi  bwlgan 

kollegial  va  yakkar  rahbarlikning  birga    qwshib  olib  borilishi    bolalar  taqdiri,  ularning  

tarbiyasiga  pedagoglar  jamoasi    javobgarligini  va    direktorning  shaxsiy    javobgarligini 

ta`minlaydi.  Rahbarlikning  zarur  printsipi  rejaliliikbwlib,  uning  ërdamida  pedagogik  ta`sirlar 

tizimi    va  tarbiyaviy  ishda    izchilikka  erishiladi.  Rejalilik  direktorga  tarbiyaning  barcha 

masalalirini  aniq  amalga  oshirish  istiqbollarini  namoën  qiladi.  Mazkur  ta`limotga  asosan  

maktabdan  tashqari  ishlarni  rejalashtirish  va  uning    amalga  oshirilishiga    rahbarlik  hamda 

nazoratni  uyushtirib  borish    maktab  ishki  boshqaruvchi  tizimida  muhim  ahamiyat  kasb  etadi. 

Sinfdan  va  maktabdan  tashqari  ishlarning  umumaktab  rejasini  ma`naviy  va  ma`rifat  bwyicha 

direktor  wrinbosari  rahbarligida,  sinf  rahbarlari,  metodik  birlashmasi,  tajribali  wqituvchilar, 

maktab kutubxonasi, wquvchi 

ëshlar  tashkiloti,   wquvchilar uyushmasi, ota



onalar  komiteti 

hamda  twgarak  rahbarlarining  faol  ishtirokida  tuzish  hamda  uni    maktabning  yigilishida 

muhokamadan wtkazib tasdiqlash maqsadga muvfoiqdir. 

Respublikamizdagi  qator  maktablar  ilgor  direktorarining  ish  tajrib`alarida  wqituvchilar 

va sinf rahbarlarining   tarbiyaviy ishiga pedagogik rahbarlikning yaxshilanishini ta`minlaydigan 



kompleks  tizim  tarkib  topmoqda.  Direktor  wqituvchilar,  sinf  rahbarlari,  tarbiyachilar  va 

wquvchilarga  nisbatan  tutgan  printsipial  ywli  va  faoliyatida  birlik  bwlishiga  erishadi, 

maktabning oila, kattalarning mehnat jamoalari,  jamoat, tashkilotchilari bilan uzviy  hamkorlik 

qilishga  intiladi.  Maktabning  tarbiyaviy  jaraëniga  rahbarlik  qilishda  direktor  boshlangich  va 

wquv sinflar tarbiyaviy ishida   izchillikka rioya  qilishga alohida e`tibor  beradi, bu bilan ta`lim 

jaraënida ham, shuningdek, darsdan tashqari  vaqtda    ham tarbiyaning uzluksizlik va printsipini 

amalga oshiradi. 

Rejalashtirishga  qwyiladigan talablar 

Sinf  rahbarining  tarbiyaviy  ish  rejasi  bu  majburiy  pedagogik  hujjatdir.  Ish    reja 

choraklik,  yarim  va  bir  yillik  tuzilishi  mumkin.  hozirgi  sharoitda  tajribalarning      kwrsatishiga 

binoan yarim yillik rejasidan foydalanish ancha samara bermoqda. Rejalashtirishda  quyidagilar  

nazarda tutilsa, uning samarasi oshadi

:

 



1.Reja mahalliy sharoitga qarab, maktabning joylashgan  wrni, albatta, wquvchilarning 

saviyasi, ëshiga qarab mumkin qadar mos tuzilishi kerak. 

2.Reja muayyan  maqsadga qaratilishi va real (aniq) bwlishi zarur. 

3. Bolalar va wsmirlar uyushmasi bilan kelishishili lozim. 

4. Rejada wquvchilarning kuzgi, qishki, bahorgi va ëzgi ta`tillarida  qiladigan ishlari aks 

etishi kerak. 

5.wtkaziladigan  tadbirlarning  bajaruvchi  shaxslari,  muddati  va  bajarilishi  turi  aniq, 

kwrsatilishi lozim. 

6.  Reja  maktab  direktori  wrinbosaralari  tomonidan  kwrib,  direktor  tomonidan 

tasdiqlanishi shart. 

Tarbiyaviy  ish  jaraënini  endi  boshlagan,  kam  tajribaga  ega

sinf  rahbari,  odatda  keng 



qamrovli ish rejasini tuzsa, pedagog esA, chegaralangan  reja bilan ishlashi mumkin. Ammo   har 

ikkala  holda  ham  barcha  chinf    rahbarlarining  tarbiyaviy  rejasida  tarbiyaviy  ish  faoliyatining 

asosiy  mazmuni  hamda  ywnalishlari  twla    aks  ettirilmogi  darkor.  Umumiy  wrta  ta`lim  

maktabining wquv yilining yarim yiliga  mwljallangan namunaviy ish rejasini keltiramiz. 



Download 0.55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling