Proposal title here second line carol bellamy 20 november 2002

Mavzu: SO‘ZLARNING
SHAKL VA MA’NO MUNOSABATLARIGA KO‘RA TURLARI

1. 
   Omonimlar va turlari.
   
2. 
   Sinonimlar va ularning turlari.
   
3. 
   Antonimlar va ularning
   

ko‘rinishlari.

4. 
   Paronimlar va ularning turlari.
   
5. 
   Uyadosh sozlar va ularning
   

ko‘rinishlari.












Omonim, sinonim, antonim va paronimlarning qaysi birlari shakliy munosabat, qaysi birlari ma’no munosabati bo`yicha guruhlarga ajratilgan?





Grеkcha homos – “bir xil”, onoma yoki onyma – “nom” dеgan ma'nolarni ifodalab, tovush tomoni ham, harfiy ifodasi ham, barcha grammatik shakllari ham bir xil, ammo mazmun tomoni har xil bo’lgan leksemalar omonimlardir: ot (ism) – ot (hayvon), sir (davlat siri)–sir (idish siri).


СИНОНИМ
ТУРЛАРИ

LUG‘AVIY SINONIMLAR
FRAZEOLOGIK SINONIMLAR:
Hafsalasi pir bo‘lmoq - Tarvuzi qo‘ltigidan tushmoq; Suvdan quruq chiqadigan – Tegirmonga tushsa butun chiqadigan
SHARTLI SINONIMLAR
Qattiq odam – xasis odam Tez odam – jahldor odam Ogir odam – bosiq odam
GRAMMATIK SINONIMLAR

TO‘LIQ SINONIMLAR:
kosmos- fazo
poema –doston
MA’NOVIY SINONIMLAR:
kulmoq – iljaymoq
chehra – turq novcha – naynov
MORFOLOGIK SINONIMLAR:
serqiyosh – quyoshli keldilar-kelishdi
ko‘kroq – ko‘kish
SINTAKTIK SINONIMLAR:
Dala ishlari - Daladagi ishlar (s.b.)
Ko‘p oqigan ko‘p biladi -

ko‘p – serob
yuzlab - yuzlarcha
Kim ko‘p o‘qisa, u ko‘p biladi(gap)

ANTONIM
TURLARI

LUGAVIY
ANTONIMLAR:
ер –осмон (от) яхши –ёмон (сифат) келди кетди (феъл)
кўп – оз (равиш)
GRAMMATIK
ANTONIMLAR
tilchi – tilshunos; гулдор – гулсиз; беғубор – ғуборли.
FRAZEOLOGIK
ANTONIMLAR:
ерга урмоқ – кўкка кўтармоқ;
қўй оғзидан чўп олмаган – ерга урса кўкка сапчийди
SHARTLI
ANTONIMLAR:
қат т иқ одам –
сахий одам
оғир одам – тез одам

PARONIMLAR TURLARI

LUG‘AVIY PARONIMLAR:
asr – asir shox- shoh
FRAZEOLOGIK PARONIMLAR:
joni kirdi (rohatlandi) – jon kirdi (tetiklashdi)

UYADOSH
SO‘ZLAR

BIR TURDAGI HAYVONLAR:

Qo‘y , qo‘zi, sovliq
BIR TURDAGI
BELGILAR:
Xushbo‘y, muattar, badbo‘y, achimsiq
BIR TURDAGI
HARAKATLAR:
kulmoq, yiglamoq, xo‘rsinmoq,

1. 
   Tegishli adabiyotlardan mavzuni konspektlashtirish.
   
2. 
   “Ona tilidan mashqlar to’plami”dagi tegishli mashqlarni bajarish.
   
3. 
   LTQdagi mavzuga tegishli
   

qoliplarni to’ldirish.