Qadimgi yunon va misr xudolari Reja: Qadimgi Misr xudolari


Download 0.93 Mb.
Sana26.11.2020
Hajmi0.93 Mb.
#152660
Bog'liq
Qadimgi yunon va misr xudolari

Qadimgi yunon va misr xudolari

Reja:

1.Qadimgi Misr xudolari

2.Qadimgi Yunon xudolari

Aliqulova Lobar “224-group”

“Filologiya va tillarni o’qitish( ingliz tili)”

Qadimgi Misr xudolari va ma’budalari murakkab va mavjud bo’lgan narsalar edi. Madaniyat rivojlanganidek, xudolarning aksariyati va ular namoyon etgan narsalari ham shunday edi. Mana, qadimgi Misrning taniqli xudolari va ma’budalari.

  • Qadimgi Misr xudolari va ma’budalari murakkab va mavjud bo’lgan narsalar edi. Madaniyat rivojlanganidek, xudolarning aksariyati va ular namoyon etgan narsalari ham shunday edi. Mana, qadimgi Misrning taniqli xudolari va ma’budalari.

Anubis, dafn marosimlari va embalming

Anubis o’lganlarning ruhlarini yer osti dunyosiga olib borgan. Image de Agostini /V.Buss/ Getty Images

  • Anubis o’lganlarning ruhlarini yer osti dunyosiga olib borgan. Image de Agostini /V.Buss/ Getty Images
  • Anubis, o/lim va embalmingning Misrdagi cho’qqilarni boshqaradigan xuddi va nepuslar tomonidan Osirisning o’g’li, deb aytiladi, garchi uning otasining ayrim afsonalarida bo’lsa ham. Bu Anubisning o’lganlarning ruhlarini tortish va ular jahannamga kirishga loyiqmi yoki yo’qligini aniqlashdir. Uning vazifalari doirasida u yo’qolgan qalb va etimning homiysi. Anubisning qadimgi Misrliklar uchun nima uchun muhimligini bilib oling.

Bast, mushuk ma’budasi

Bastet ma’budasi bronza haykalchalari, mushuk yoki mushuk boshli ayol kabi. De Agostini rasm kutubxonasi/Getty Images

  • Bastet ma’budasi bronza haykalchalari, mushuk yoki mushuk boshli ayol kabi. De Agostini rasm kutubxonasi/Getty Images
  • Qadimgi Misrda mushuklar ko’pincha xudolarga sig’inishgan, Bast eng sharafli shahvat xudolari bo’lgan. Shuningdek, Bastet ismi fertellik xudosi ham bo’lgan. Aslida, u sher kabi tasvirlangan edi, lekin ba’zida uning yonida mushukchalar bilan tasvirlangan, chunki unda tug’ilishning ma’budasi sifatida uning roliga hurmat ko’rsatildi.

Geb, Yerning Xudosi


Afina, jangchi ma'buda

Qadimgi Misr dinida Geb yerning xudosi sifatida tanilgan va Misrning birinchi shohidir. U tez-tez osmon ma’budasi, yong’oq ostida yotgan holda tasvirlangan. Yerning xudosi sifatida o’z rolida, u fertillik xudosi. O’simliklar uning tanasida o’sadi, o’lganlar uning ichida qamoqda, zilzilalar uning kulgusidir. U yer yuzidagi xudodan ko’proq – aslida u yerdagi barcha narsalarning xudosi.

  • Qadimgi Misr dinida Geb yerning xudosi sifatida tanilgan va Misrning birinchi shohidir. U tez-tez osmon ma’budasi, yong’oq ostida yotgan holda tasvirlangan. Yerning xudosi sifatida o’z rolida, u fertillik xudosi. O’simliklar uning tanasida o’sadi, o’lganlar uning ichida qamoqda, zilzilalar uning kulgusidir. U yer yuzidagi xudodan ko’proq – aslida u yerdagi barcha narsalarning xudosi.

Xator, ayollarning homiysi

Misrliklar Ra’nining xotini Hatrorga hurmat-ehtirom ko’rsatishdi.

  • Misr dini, Hatror, ayollik, sevgi va onalik quvonchini o’zida mujassam etgan xudosiz mabuda edi. Urug’likning ramzi bo’lish bilan bir qatorda u yer osti dunyosining ma’budasi sifatida tanilgan va u G’arbga yangi kelganini mamnuniyat bilan qabul qilgan.

Isis, ona ma’budasi

Isis ko’pincha qanotlari yoyilganligi bilan tasvirlanadi.

Dastlab mozorli ma’buda, Isis Osirisning sevgilisi edi. O’limidan so’ng, u sehr-jodudan uni tiriltirish uchun foydalangan. Isis, Misrning eng qudratli xudolaridan biri bo’lgan Horusning onasi sifatidaunung roli uchun faxrlanadi. U ham Misrning har bir bayrami va oxir-Misrning ilohiy onasi edi.

Ma’at, haqiqat xudosi va muvozanat

Maat – haqiqat va adolatning Misr xudosi. U Thoth bilan turmush qurgan va u quyosh xudosi Raning qizi. Haqiqatdan tashqari u uyg’unlik, muvozanat va ilohiy tartibni aks ettiradi. Misr afsonalarida, koinotning yaratilishidan so’ng qadam bosgan va betartiblik va buzuqlik o’rtasida uyg’unlik keltiradigan Maatdir.

  • Maat – haqiqat va adolatning Misr xudosi. U Thoth bilan turmush qurgan va u quyosh xudosi Raning qizi. Haqiqatdan tashqari u uyg’unlik, muvozanat va ilohiy tartibni aks ettiradi. Misr afsonalarida, koinotning yaratilishidan so’ng qadam bosgan va betartiblik va buzuqlik o’rtasida uyg’unlik keltiradigan Maatdir.

Osiris, Misr xudolari shohi

Osiris taxtda, o’lik kitobida ko’rsatilgandek, tana papirusida.

  • Osiris yerning va osmonning o’g’li va Isisning suyuklisi edi. U insoniyatga sivilizatsiya sirlarini o’rgatadigan xudodir. Bugungi kunda U ayrim yahydiylar tomonidan mag’rurlik va hosilning xudosi sifatida sharaflanadi.

Ra, Quyosh xudosi

Ra Misr mifologiyasida muhim rol o’ynadi.

  • Ra osmonning hokimi edi. U quyosh xudosi, nurni keltiradigan va fir’avnlarga homiy bo’lgan. Afsonaga ko’ra, quyosh osmonlar bo’ylab sayohat qiladi, Ra esa aravasini osmondan boshqaradi. Aslida, u faqat quyoshning quyoshi bilan bog’liq bo’lsada, vaqt o’tgan sayin Ra Ra1 kun bo’yi aloqada bo’ldi.

Qadimgi Yunon xudolari

  • Qadimgi yunonlar turli xil xudolarga hurmat qozondi va bugungi kunda ham ko’pchilik yunon paganlari tomonidan sajda qilishmoqda. Yunonlar, ko’plab boshqa qadimiy madaniyatlarga o’xshash, xudojo’ylar kundalik hayotning bir qismidir.
  • Yunon pateonining eng taniqli xudolari va ma’budalari bu erda:

Afrodit, Sevgi xudosi

Afrodita sevgi va romantik ma'bud edi. U qadimgi yunonlar tomonidan hurmatga sazovor bo'lgan va hali ko'pgina zamonaviy ittifoqchilar tomonidan nishonlangan. Afsonaga ko'ra, u xudo Urani tashlab yuborilganda paydo bo'lgan oq dengiz shaklidan to'la paydo bo'lgan. U Kipr orolida qirg'oqqa yetib keldi va keyinchalik Zevs tomonidan Olympusning deformatsiyalangan ustasi bo'lgan Gefestosga turmushga chiqdi. Afrodita sharafiga muntazam ravishda festival o'tkazilib, Afrodizyakni to'g'ri deb atadi. Korinfdagi ma'badida, tomoshabinlar ko'pincha afrodita uchun ruhoniylari bilan kamsituvchi jinsiy aloqada bo'lishdi.

  • Afrodita sevgi va romantik ma'bud edi. U qadimgi yunonlar tomonidan hurmatga sazovor bo'lgan va hali ko'pgina zamonaviy ittifoqchilar tomonidan nishonlangan. Afsonaga ko'ra, u xudo Urani tashlab yuborilganda paydo bo'lgan oq dengiz shaklidan to'la paydo bo'lgan. U Kipr orolida qirg'oqqa yetib keldi va keyinchalik Zevs tomonidan Olympusning deformatsiyalangan ustasi bo'lgan Gefestosga turmushga chiqdi. Afrodita sharafiga muntazam ravishda festival o'tkazilib, Afrodizyakni to'g'ri deb atadi. Korinfdagi ma'badida, tomoshabinlar ko'pincha afrodita uchun ruhoniylari bilan kamsituvchi jinsiy aloqada bo'lishdi.

Ares, urush xudosi

Ares Spartaning jangchilaridan faxrlangan jangchi xudo edi.

  • Ares yunon urush xudosi, Zevsning o'g'li Xeraning o'g'li edi. U nafaqat jangda o'zining shaxsiy istaklari bilan ham tanilgan, balki boshqalar o'rtasida tortishuvlarga duch kelgan. Bundan tashqari, ko'pincha adolatli agent sifatida xizmat qilgan. 

Artemis, ovchi

Artemis ovning yunon ma'budasi edi va uning rafta ukasi Apollon singari turli xil xususiyatlarga ega edi. Ba'zi mushriklar, hozirgi paytda ayollarning o'tish davri bilan aloqasi tufayli, bugungi kunda uni hurmat qilishmoqda. Artemis ham ov va tug'ilishning yunon ma'budasi edi. U ayollarni mehnatdan himoya qilar, balki ularni o'lim va kasalliklarga olib keldi. Artemisga bag'ishlangan ko'plab kultlar yunon dunyosiga tarqalib ketdi, ularning aksariyati ayollarning sirlarini, jumladan, tug'ish, yetuklik va onalik kabi narsalarga bog'liq edi.

  • Artemis ovning yunon ma'budasi edi va uning rafta ukasi Apollon singari turli xil xususiyatlarga ega edi. Ba'zi mushriklar, hozirgi paytda ayollarning o'tish davri bilan aloqasi tufayli, bugungi kunda uni hurmat qilishmoqda. Artemis ham ov va tug'ilishning yunon ma'budasi edi. U ayollarni mehnatdan himoya qilar, balki ularni o'lim va kasalliklarga olib keldi. Artemisga bag'ishlangan ko'plab kultlar yunon dunyosiga tarqalib ketdi, ularning aksariyati ayollarning sirlarini, jumladan, tug'ish, yetuklik va onalik kabi narsalarga bog'liq edi.

Afina, jangchi ma'buda

Athena, urush xudosi va donolik.

  • Urush xudosi sifatida Athena turli qahramonlarga yordam berish uchun tez-tez yunon afsonalarini ko'rsatdi - Heracles, Odysseus va Jason ham Afina shahridan yordamga muhtoj edilar. Klassik mitlarda Athena hech qachon hech qanday sevgilisi bo'lmagan va ko'pincha Athena Bokira yoki Athena Parthenos deb e'tirof etilgan. Texnik ravishda, Afina jangchi ma'budasi bo'lsa-da, u Aresning xuddi shunday urush xudosi emas. Ares kambag'al va betartiblik bilan urushga kirsa-da, Athena jangchilarga g'alabaga olib boradigan oqilona qarorlar qabul qilishga yordam beradigan ma'budadir.

Demeter, yig'imning qora tanli onasi

Demeter, qorong'u ona

  • Ehtimol, hamma hosil mifologiyasining eng mashhurlari Demeter va Persephone haqidagi hikoyadir. Demeter qadimgi Yunonistonda g'alla va hosilning ma'budasi edi. Uning qizi Persephone, do'zax xudosi Hadesning ko'zini tutdi. Nihoyat, qizi Gulistonni qutqarib qolgach, Persephone olti anor urug'ini egan, shuning uchun ham er osti dunyosida yilning olti oyini o'tkazishga qiynalgan edi.

Eros, ehtiros va shahvatning Xudosi

Eros, shahvatning xudosi. 

  • "Erotik" so'zining qaerdan paydo bo'lganini hech qachon hayron bo'lmaysizmi? Eros, yunon xudosi va shahvat bilan aloqasi juda ko'p. Urushning xudosi Ares, Afrodita o'g'li sifatida tasvirlangan ko'pincha, Eros, shahvat va asosiy jinsiy xohish yunon xudosi edi. Darhaqiqat, «erotik» so'zi uning nomidan keladi. U har qanday sevgida va shahvatda - heteroseksual va gomoseksuallarda namoyon bo'ladi va Eros va Afroditani birgalikda hurmat qiladigan bir nasl-nasabga sig'inish markazida sajda qiladi.

Zevs, Olympusning raisi

Zevsning asosiy ma'badi Olimpusda edi. Rasm © Getty Images

  • Zevs yunon panteonidagi barcha xudolarning hukmdori, shuningdek, adolat va qonun taqsimotchisi. U har to'rt yilda bir marta Mt. Olympus. U bu erda turmushga qaramasdan, Zevs o'zining xayr-ehson yo'llari bilan mashhur. Bugungi kunda ko'plab yunon paganlar uni Olimpiya hukmdori qilib ko'rsatishmoqda.

THANKS FOR YOUR ATTENTION


Download 0.93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling