Real va nominal foiz stavkalari I. Real Foiz Stavkasi nima? II. Nominal Foiz Stavkasi nima? III. Inflatsiya nima (qisqacha)? Real foiz stavkasi

Real va Nominal
Foiz Stavkalari
TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI
BANK ISHI VA MOLIYA ASOSLARI
REAL VA NOMINAL FOIZ STAVKALARI
I. Real Foiz Stavkasi nima?
II. Nominal Foiz Stavkasi nima?
III. Inflatsiya nima (qisqacha)?
REAL FOIZ STAVKASI - BU QARZ OLUVCHIGA PUL MABLAG'LARINING REAL QIYMATI VA QARZ BERUVCHIGA YOKI INVESTORGA REAL RENTABELLIKNI AKS ETTIRISH UCHUN INFLYATSIYA TA'SIRINI YO'Q QILISH UCHUN TUZATILGAN FOIZ STAVKASI. REAL FOIZ STAVKASI HOZIRGI TOVARLARNING KELAJAKDAGI TOVARLARGA NISBATAN VAQTGA BO'LGAN USTUNLIGINI AKS ETTIRADI. REAL FOIZ STAVKASI NOMINAL FOIZ STAVKASI VA INFLYATSIYA DARAJASI O'RTASIDAGI FARQ SIFATIDA HISOBLANADI:
REAL FOIZ STAVKASI = NOMINAL FOIZ STAVKASI - INFLYATSIYA (KUTILGAN YOKI HAQIQIY)
ASOSIY TUSHUNCHALAR:
*REAL FOIZ STAVKASI INFLYATSIYA TA'SIRI UCHUN KUZATILGAN BOZOR FOIZ STAVKASINI MOSLASHTIRADI.
* REAL FOIZ STAVKASI INVESTITSIYA YOKI KREDIT BO'YICHA TO'LANGAN FOIZLARNING SOTIB OLISH QOBILIYATINI AKS ETTIRADI VA QARZ OLUVCHI VA QARZ BERUVCHINING VAQTINI AFZAL KO'RADI.
* INFLYATSIYA DARAJASI DOIMIY BO'LMAGANLIGI SABABLI, ISTIQBOLLI REAL FOIZ STAVKALARI SSUDA YOKI INVESTITSIYA MUDDATI TUGASHI BILAN KELAJAKDA KUTILAYOTGAN INFLYATSIYANING TAXMINLARIGA TAYANISHI KERAK.
REAL FOIZ STAVKASI TUSHUNCHASI
NOMINAL FOIZ STAVKASI BU KREDIT YOKI INVESTITSIYA UCHUN TO'LANGAN FOIZ STAVKASI BO'LSADA, REAL FOIZ STAVKASI INVESTITSIYA NATIJASIDA OLINGAN YOKI QARZ OLUVCHI TOMONIDAN BERILGAN SOTIB OLISH QOBILIYATINING O'ZGARISHINI AKS ETTIRADI. NOMINAL FOIZ STAVKASI ODATDA KREDIT YOKI INVESTITSIYALARNI QO'LLAB -QUVVATLAYDIGAN TASHKILOT TOMONIDAN E'LON QILINGAN FOIZ STAVKASI HISOBLANADI. NOMINAL FOIZ STAVKASINI INFLYATSIYA TA'SIRINI QOPLASH UCHUN SOZLASH VAQT O'TISHI BILAN MA'LUM DARAJADAGI KAPITALNING SOTIB OLISH QOBILIYATINING O'ZGARISHINI ANIQLASHGA YORDAM BERADI.
VAQTNI AFZAL KO'RISH NAZARIYASIGA KO'RA, REAL FOIZ STAVKASI SHAXSNING KELAJAKDAGI TOVARLARGA QARAGANDA HOZIRGI TOVARLARNI AFZAL KO'RISH DARAJASINI AKS ETTIRADI. HOZIRGI PUL MABLAG'LARIDAN FOYDALANISHNI XOHLAYDIGAN
QARZ OLUVCHI, KELGUSIDAGI
TOVARLARGA QARAGANDA, HOZIRGI TOVARLARGA NISBATAN KO'PROQ
VAQTNI AFZAL KO'RADI VA QARZ
MABLAG'LARI UCHUN YUQORI FOIZ
TO'LASHGA TAYYOR.
XUDDI SHUNDAY, KELAJAKKA
ISTE'MOL QILISHNI
KECHIKTIRISHNI AFZAL KO'RGAN
KREDITOR, O'Z VAQTINI PASTROQ
DEB BILADI VA O'Z
MABLAG'LARINI PASTROQ FOIZDA
BERISHGA TAYYOR BO'LADI.
INFLYATSIYANI SOZLASH BOZOR
ISHTIROKCHILARI ORASIDA
VAQTNI AFZAL KO'RISH
DARAJASINI ANIQLASHGA
YORDAM BERADI.