Reja: kirish I. Asosiy qism
Download 1.89 Mb.
|
4127fc6c99cf21516de9a5452ef3d3d406f3bdf9 (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- REJA: KIRISH I. ASOSIY QISM I.1. SUVNING FIZIK KIMYOVIY XOSSALARI
- III. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR Kirish.
- I.1.Fizikaviy xossalari. Kimyoviy xossalari.
ANDIJON DAVLAT UNIVERSITETI TABIIY FANLAR FAKULTETI KIMYO TA’LIM YO’NALISHI I KURS ‘‘A’’GURUH TALABASI JO’RAYEV DOSTONNING KIMYO ASOSLARI FANIDAN MUSTAQIL ISHI BAJARDI: D.JO’RAYEV TEKSHIRDI: F.NASRIDINOVA ANDIJON 2016 MAVZU: SUVNING QATTIQLIGI VA UNI YUMSH ATISH USULLARI REJA: KIRISH I. ASOSIY QISM I.1. SUVNING FIZIK KIMYOVIY XOSSALARI I.2. SUVNI SANOATDA TAYYORLASH USULLARI I.3. SUVNING QATTIQLIGI VA UNI YUMSHATISH USULLARI II. XULOSA III. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR Kirish. Suv barcha tirik organizmlarning hayot birligi hisoblanadi. Tabiatda bo’ladigan barcha metobolitik jarayonlarlar suv ishtirokida boradi. Shuning uchun ham suv yuzasini ¾ qismini tashkil etadi. Tabiatda eng ko’p tarqalgan element kislorod bo’lsa, kislorodning vodorod bilan hosil qilgan asosiy birikmasi suv (H20) dir. Suv tarkibida massasi jihatdan 88,8% kislorod va 11,2% vodorod bor. Suvning +4°C dagi zichligi 1 g/sm3 ga teng. Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 1 kkal/g yoki 4,18 J/g ga teng. Demak, 1 g suvni isitish uchun 4,18 kJ issiqliq sarf qilinadi. Suv tirik organizmlar va o’simliklar uchun eng kerakli modda hisoblanadi, chunki suv yaxshi erituvchidir. Tirik organizmlar va o’simliklar ozuqa moddalarni suv orqali tabiatdan qabul qiladilar. Suvning molekulalari o’zaro vodorod bog’lari orqali bog’langan. Shu sababli 0°C da muzlaydi, 100°C da qaynaydi. Suvning tarkibidagi vodorod izotoplari turiga ko’ra: H20 (oddiy), D2O (og’ir) va T30(o’ta og’ir) suv bo’ladi. Lekin tabiatda asosan H2O holida uchraydi.Og’ir suvning fizikaviy xossalari: zichligi 1,1005 g/sm3.Og’ir suv kimyoviy reaksiyalarga sekinroq boradi. H20 ni uzoq, vaqt elektroliz qilganda elektrolizyorda D20 ham to’planadi. Undan moddalarning spektral xossalarini o’rganishda (vodorod — deyteriy almashinuvi) va yadro reaktorlarida neytronlardan sekinlashtirgich sifatida foydalaniladi. I.1.Fizikaviy xossalari. Kimyoviy xossalari. Suv molekulasida vodorod-kislorod qutbli bog’lanish bo’lganligi va ularning o’zaro 104° burchak ostida joylashganligi sababli uning molekulalari qutblangan. Shu sababli oddiy sharoitda metall va metallmaslar (ftor va xlor) bilan reaksiyaga kirishadi: 37-rasm. Suv molekulasining qutbliligini ko’rsatuvchi sxema: a —suv molekulasining fazoviy tuzilishi, b—rasm molekulasi tashqi elektr maydonida, v - suv molekulasining qutbli ekanligini va doimiy dipol momentiga ega ekanligini ko’rsatuvchi sxema. Suv molekulalari vodorod bog’lanish orqali bog’langan. Shu sababli oddiy sharoitda suv suyuq modda. Suvda ko’pchilik moddalarda eriydi va suvning molekulalari turli ionlar bilan gidratlar hosil qiladi. Suvning bu xususiyatini quyidagi 38-rasmdan ko’rish mumkin. Suv ishqoriy va ishqoriy-yer metallar bilan ta’sirlashib ishqorlarni hosil qiladi: Download 1.89 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling