Sanoatni axborotlashtirish

---

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
MUHANDISLIK- QURILISH INSTITUTI
"SANOATNI AXBOROTLASHTIRISH" FAKULTETI "AXBOROT
TIZIMLARI VA TEXNOLOGIYALARI
“ KAFEDRASI
"YO'NALISHGA KIRISH
“ FANIDAN 83s- ATT23 -guruh
talabasi
Qo’ldashaliyeva Rayxonaning
MUSTAQIL ISHI

---

Ma'lumotlar bazasini yaratish va u bilan ishlash. 
Axborotni himoya qilish uchun shifrlash.
Axborotni himoya qilish
Reja :
1 
Ma'lumotlar bazasini yaratish
2 Ma'lumotlar bazasi ilovalari
3 
Axborotni himoya qilish

---

Ma'lumotlar bazasini 
yaratish va u bilan 
ishlash. Axborotni 
himoya qilish uchun 
shifrlash.
Ma'lumotlar bazalarini yaratish va ularni himoya qilish bo'yicha taqdimotga 
xush kelibsiz. Ilovalar, asosiy tamoyillar va xavfsizlik uchun shifrlash 
haqida bilib oling.

---

Ma'lumotlar bazasini yaratish
Loyihangiz talablari asosida samarali ma'lumotlar bazasini qanday yaratishni o'rganing. Ma'lumotlarni 
normallashtirish usullarini o'rganing va optimal tuzilmani tanlang.
Loyiha talablari
Qaysi ma'lumotni saqlamoqchi ekanligingizni va uni qanday tashkil qilishni hal qiling.
Ma'lumotlarni normallashtirish
Takrorlashni kamaytirish va saqlashni osonlashtirish uchun ma'lumotlarni alohida jadvallarga 
ajrating.
Strukturani tanlash
Turli xil ma'lumotlar modellarini o'rganing va vazifangiz uchun eng mosini tanlang.

---

Ma'lumotlar bazasi ilovalari
Ma'lumotlar bazalaridan foydalanadigan turli sohalarni o'rganing, biznesdan tadqiqotgacha, o'yin-
kulgigacha. Ular samaradorlikni qanday oshirishi va operatsiyalarni soddalashtirishini bilib oling.
Biznes
Samaraliroq qaror qabul qilish 
uchun mijozlar, mahsulot va 
operatsion ma'lumotlarni 
boshqaring.
Fan
Yangi davolash usullarini topish 
va kasalliklarning oldini olish 
uchun tibbiy tadqiqotlarni 
saqlang va tahlil qiling.
O'yin-kulgi
Filmlar, aktyorlar, to'plamlar va 
ishlab chiqarish byudjetlari 
haqidagi ma'lumotlarni 
boshqaring.

---

•Ortiqcha (takrorlanuvchi) ma’lumotlarni bartaraf qilish orqali xotirani tejaydi.
•Ma’lumotlarning aniqligi va yaxlitligini saqlaydi.
•Ma’lumotlarga turli usullar bilan murojaat qilishni ta’minlaydi.
Samarali va foydali MBni loyihalashtirish quyidagi jarayonlarni o’z ichiga oladi:
1.Talablarni tahlil qilish yoki ma’lumotlar bazasining maqsadini aniqlash
2.Ma’lumotlarni jadvallarga ajratish
3.Asosiy kalitlarni (primary key) ko’rsatish va munosabatlarni tahlil qilish
4.Jadvallarni standartlashtirish uchun normallashtirish
Keling, har bir qadamni batafsil ko’rib chiqaylik. Maʼlumotlar bazasining turli
modellari juda ham koʻp, biz esa ushbu qo’llanmada eng koʻp ishlatiladigan
relyatsion ma’lumotlar bazasi modelidan (relational model) foydalanamiz.

---

Ma'lumotlar bazalarini yaratishning asosiy 
tamoyillari
Ma'lumotlar xavfsizligi va yaxlitligini ta'minlash uchun ma'lumotlar bazalarini yaratishning asosiy 
tamoyillarini bilib oling. Ushbu tamoyillarni tushunish ishonchli ma'lumotlarni saqlash tizimini yaratishga 
yordam beradi.
1
O'ziga xoslik
Ma'lumotlar bazasidagi har bir yozuv noyob bo'lishi va faqat bitta ob'ektni ifodalashi kerak.
2
Ulanishlar
Ma'lumotlarni ulash va ularga kirishni oson va samaraliroq qilish uchun jadvallar o'rtasida 
munosabatlarni yarating.
3
Butunlik cheklovlari
Ma'lumotlar uchun maqbul qiymatlar va cheklovlarni belgilaydigan yaxlitlik qoidalarini belgilang.

---

Ma'lumotlar modellari
Ierarxik, tarmoq va aloqadorlik kabi turli xil ma'lumotlar modellari bilan tanishing. Ilovangiz uchun eng 
mos modelni qanday tanlashni bilib oling.
1
Ierarxik model
Maʼlumotlaringizni ierarxiyani ifodalash uchun ota-ona va tugunlari boʻlgan daraxt 
shaklida tuzing.
2
Tarmoq modeli
Murakkab munosabatlarni yanada moslashuvchan ifodalash uchun ma'lumotlarni bir 
nechta aloqalar orqali ulang.
3
Relyatsion model
Ma'lumotlarni ular o'rtasidagi munosabatlar bilan jadvallar shaklida tartibga soling. Bu 
eng keng tarqalgan va oddiy model.

---