Shayboniylar sulolasi
Download 0.61 Mb.
|
Abuturiyentlarga qo'llanma
- Bu sahifa navigatsiya:
- Yer egalagi Soliq turlari
- Ushur
- Tamg`a
- Devonbegi
- Atamalar Markazlashgan davlat
- Ikkiqarn egasi
- Katolik missionerlari
- Muzoriy
- Sekistant
- Yer egaligi Iqto Suyurg`ol
- Shayboniylar davridagi mansablar 1. Xon
- Otaliq
- . Shayhulislom
- . Qo`rchiboshi
- Tolg`oma
- Mubayyin
|
Temuriylar sulolasi hukmronlik qilgan yillar
Temuriylar davridagi mansablar 1. Pir - oliy rahnamo (Sayyid Baraka) 2. Tumanog`a - o`n minglik qo`shin qo`mondoni 3. Miri xazora - minglik qo`shin qo`mondoni 4. Qo`shinboshi - yuzlik qo`shin qo`mondoni 5. Ayil boshi - o`nlik qo`shin qo`mondoni 6. Devonbegi - bosh vazir 7. Dodxox - shikoyatlarni ko`ruvchi 8. Muhassil - soliq undiruvchi 9. Sadri a`zam - vaqf mulklarini boshqaruvchi 10. Muxtasib - shariat qoidalari ijrosi, bozordagi tartibni nozorat qiluvchi 11. Tavochi - qo`shin to`plovchi 12. Yasovul - hukumdorning shaxsiy topshirig`ini bajaruvchi Atamalar Markazlashgan davlat - mamlakatning barcha hududida hukumdor hokimyati o`rnatilgan davlat. Tabl - katta nog`ara. Yildirim - chaqmoq, yashin, shiddatli Moli omon - o`lpon Sohibqiron - jahongir, saodatli, zafarli, g`olib hukumdor Ikkiqarn egasi - Sharq va G`arb mulkdori Suyrug`ol - oily hukumdor tomonidan ino`m tariqasida berilgan yer mulk Diplomatik aloqa - Temuriylar davlatining tashqi siyosat sohasidagi vazifalarini amalgam oshirish borasidagi faoliyati Katolik missionerlari - katolik oqimini boshqa halqlar orasida yoyish maqsadida targ`ibot ishlari bilan shug`ullanuvchilar Valiaht - toju-taxt vorisi. Hukumdor tirigligi davrida har ehtimolga qarshi voris tayinlab qo`yardi Muholifat - mavjud hokimyat siyosatga qarshi kuchlar Begor - mahalliy aholiga yuklangan saroy , yuklangan binolar mudofa va sug`orish inshoatlari hamda yo`l qurilishi ommaviy ishlab berish majburiyati muqaddas ommaviy hasher Muzoriy - ekin maydonlarida ishlov beruvchi yollanma ziyoratchi Fulus - misdan yasalgan mayda chaqa pul Akademiya - Oliy ilmiy tashkilot Prasadxona(observatoriya) - osmon jisimlari tadqiqoti uchun mahsus jihozlarga ilmiy muassasa va muassasa joylashgan bino Sanad – shoxodatnoma Sekistant - osmon yoritqichlarining balandligini belgilash uchun mo`ljallangan ko`zgu qaytarguvchi asbob Mutafakkir - chuqur tafakkur iste`dod egasi Lavvoh- lavha yasovchi usta Sahhoflik- muqovasozlik Nasta`liq xati - arab mumtoz uslubidan biri bo`lib unda yozilgan yozuvning 5/6 qismi egri, 1/6 qismi to`g`ri chiziqlar asosida yoziladi. Mirali Tabriziy yaratgan.
Yer egaligi Iqto Suyurg`ol (shayboniylar davrida) Vaqf mulki – masjidlar, xonaqohlar, madrasalar va boshqalar. Bunday yerlar soliqdan ozod bo’lgan. Buxoro Poytaxti – Buxoro shahri. Bolaga ta’lim berish 6-7 yoshdan boshlangan. Boshlang’ich tta’lim 5-8 yil davomida o’qitilgan. Madrasada ta’lim berish jarayoni iqtidoriga qarab, 7-12 yil davom etgan. Buxoro xonligida 150 dan ortiq madrasa mavjud bo’lgan. Tanho - harbiy qism boshliqlariga, saroy amaldorlariga in’om qilingan yer.soliq to’lamagan Jogir - Bobirda harbiylarga beriladigan yer Xiroj-daromadning 30-40% olinadigan soliq Ixrojod-davlat muassalari, qo`shin va xon xonadoni harajatini qoplash uchun olinadigan soliq (Bu davrda aholidan 20 turdagi soliqlar olingan) Shayboniylar davridagi mansablar 1. Xon-oliy davlat hukumdori 2. Devonbegi(Bosh vazir)-moliya va xo`jalik ishlari boshqaruvchisi 3. Naqib(muhim davlat mansabi)-xonning eng yaqin va ishonchli kishisi, birinchi maslahatchisi, harbiy yurushlarni uyushtiruvchi, zarur bo`lganda elchilik qiluvchi shaxs.(uning nomi farmon va yorliqlarda birinchi yozilgan) 4. Otaliq-balog`atga yetmogan shaxzodalarni nazorat qiluvchi shaxs 5. Parvonachi-xon farmonlarini, rasmiy hujjatlarni shaxslarga va ijrochilarga yetkazuvchi 6. Dodxoh - arizalarni qabul qiluvchi 7. Ko`kaldosh - xon siyosatiga fuqorolarning munosabatini o`rgangan 8. Xon yasavuli-xon va shaxzodalar o`rtasidagi ichki munosabatni o`rganuvchi 9. Eshik og`aboshi-dargox hafsizligi,undagi tartibdan xabardor shaxs (kelgan ketganlardan ham habardor bo`lgan) 10. Shayhulislom-shariat qonunlarini bajarilishini nazorat qiluvchi 11. Qozi kalon-sud ishlariga yetakchilik qilgan 12. Muhtasib(rais)-mamlakatda fuqorolar axloq qoidalariga rioya qilishlarini nazorat qiluvchi 13. Miroxur - xonga tegishli otlar, yilqilar ta`minoti bilan shug`ullanuvchi 14. Qushchi - xon ovini tashkil qiluvchi 15. Shig`ovul - chet davlatlardan kelgan elchilarni qabul qiluvchlar boshlig`i 16. Qo`rchiboshi - qurol-aslaha xizmati boshlig`i Atamalar Sunniylik(arabcha odat, an`ana, xatti-harakat tarzi)-islomdagi Qur`oni Karim bilan birga Muhammad( S.A.V.) Payg`ambarni sunnatlarini, to`rt halifaning (Abu Bakr, Umar, Usmon, Ali) xokimyatini tan oluvchi oqim. Dunyodagi 90% musulmon shu oqimga mansub. Tolg`oma - jangda dushman qo`shining qano qismidan aylanib o`tib orqadan hujum qilish usuli.(Shayboniyxon) Shialik - (arabcha guruh tarafdor)-islomda halifa Ali va uning avlodlaridan iborat 12 imom hokimyatini tan oluvchi, ulargagina bo`ysinuvchi oqim Mubayyin - bayon etmoq Roja - Xindistondagi mahalliy hukumdor Shayhulislom - davlatdagi eng oily lavozim.(u barcha diniy ishlarga rahbarlik qiladi) 7. Poytaxt – Samarqand (1500-1533) va Buxoro (Ubaydullohon davridan) Download 0.61 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||