Statistik jamlash va guruhlash reja

STATISTIK JAMLASH VA GURUHLASH

Reja

• Statistik jamlashning mohiyati va ahamiyati
• Statistik guruhlash
• Guruhlash turlari
• Ko‘p o‘lchovli guruhlash usullari

Statistik jamlashning mohiyati va ahamiyati

Jamlash – bu o‘rganilayotgan hodisalarni tartiblash maqsadida ularning muhim belgilariga qarab guruhlarga, turkumlarga va hokazolarga ajratishdir

Tasniflagich - bu ma’lum jamlashga muvofiq kodlar bilan nishonlangan obyektlarning tartiblashtirilgan ro‘yxatidir

Faset - har bir tasnif birliklarini nomma-nom yozib chiqish ro‘yxati

Ierarxik jamlash - bu birliklarning bir-biriga bo‘ysungan holda tasniflarini tuzish demak.

Statistik guruhlash

Statistik guruhlash - bu o‘rganilayotgan hodisalarni muhim belgilariga qarab bir xil (turdosh) guruhlarga birlashtirishdir

Guruhlashda miqdoriy o‘zgarishlar orqali sifat o‘zgarishlarini oydinlashtirish uchun guruhlarni ta’riflovchi ko‘rsatkichlar tipik va barqaror bo‘lishini ta’minlash zarur

Ayrim guruhlarni ta’riflovchi ko‘rsatkichlar tipik va barqaror bo‘lishi uchun ularga mansubli birliklar soni yetarli miqdorda bo‘lishi kerak

Guruhlar oralig‘ining chegarasi - bu ayrim guruhlarga tegishli birliklar sonini to‘g‘ri aniqlash garovidir.

Guruhlash turlari

Ko‘p o‘lchovli guruhlash usullari

• Ko‘p o‘lchovli guruhlash deb bir qancha belgilar asosida tuzilgan guruhlash yuritiladi.
• Ko‘p o‘lchovli o‘rtacha miqdor - bu bir to‘da belgilar qiymatlariga asoslanib har bir to‘plam birligi uchun hisoblangan o‘rtacha ko‘rsatkich

Bu yerda:  - birlik uchun ko‘p o‘lchovli o‘rtacha ko‘rsatkich;

xij – i-birlik uchun xi belgisining qiymati;

xj – xj belgining o‘rtacha to‘plam (yoki standart) bo‘yicha qiymati;

k - belgilar soni;

j - belgi tartib soni (nomeri);

i - to‘plam birligining tartib soni (nomeri)