Ta’lim jarayoni qonuniyatlari va tamoyillari 1-topshiriq

Ta’lim jarayoni qonuniyatlari va tamoyillari


1-topshiriq. Tushunchalar tahlili metodi. Ushbu metod orqali berilgan har bir didaktikaning kategoriyalariga ta’rif bering.

Ta’rif	Mazmuni
O’rgatish	Oʻqituvchi tomonidan amaliy va nazariy bilimlarni berish.
O’rganish	Bilim, koʻnikma va malakalarni egallash .
O’qitish	Oʻqituvchi va oʻquvchilarning maqsadga qaratilgan birgalikdagi faoliyati jarayoni boʻlib, bu jarayonda oʻquvchilarni rivojlantirishni amalga oshiradigan bilim, koʻnikma, malaka va kompensatsiyalar yuzaga chiqadi .
Ta’lim	— ta’lim oluvchilarga chuqur nazariy bilim, malakalar va amaliy ko‘nikmalar berishga, shuningdek ularning umumta’lim va kasbiy bilim, malaka hamda ko‘nikmalarini shakllantirishga, qobiliyatini rivojlantirishga qaratilgan tizimli jarayon.
Bilim	Bilim - bu nimanidir tushunish va anglashdir. Bu hayotdagi o'rganish va tajribalar orqali olingan ma'lumotlar, faktlar, ko'nikmalar va donolikka ishora qiladi. Bilim juda keng tushuncha bo'lib, uning oxiri yo'q. Bilimlarni egallash kognitiv jarayonlar, aloqa, idrok va mantiqni o'z ichiga oladi. Bu, shuningdek, insonning haqiqatni tan olish va qabul qilish qobiliyatidir.
Ko’nikma	Koʻnikma — insonning ilgarigi tajribalari asosida muayyan faoliyat yoki harakatni amalga oshirish qobiliyati. Ko'nikmalarlar amaliy faoliyatga, bilimlarni amalda qoʻllay bilishga oid faoliyatning tarkibiy qismidir. Ko'nikma faoliyatning maqsadi va sharoitlariga mutanosib ravishda harakatni muvaffaqiyatli bajarish usullaridir. U hamisha bilimlarga asoslanadi, mahorat (malaka)ning negizi hisoblanadi. Ko'nikma mazmunan amaliy (jismoniy) va aqliy, shaklan oddiy va murakkab turlarga ajratiladi. Amaliy Ko'nikmalar mehnat faoliyatini amalga oshirishga, aqliy Ko'nikmalar bilim olishga, uni oʻzlashtirishga yoʻnaltirilgan boʻladi. Ko'nikmalarni bilim bilan adashtirmaslik lozim, chunki bilimlar voqelik toʻgʻri aks ettirilgan hukm (mulohaza)larda ifodalanadi. Ko'nikmalar esa koʻproq aqliy va jismoniy harakatlarda mujassamlashadi
Malaka	— shaxsning kasbiy faoliyatning muayyan turini bajarishga tayyorgarligini ifodalaydigan, ma’lumot to‘g‘risidagi tegishli hujjat bilan tasdiqlanadigan bilim, qobiliyat, mahorat va ko‘nikmalar darajasi;
Kompetensiya
Maqsad	inson amaliy faoliyatining avvaldan fikran oʻylangan natijasi. Maqsad insonlarga xos boʻlib, uni kelajakning loyihasi, deb taʼriflash mumkin.
Mazmun	Mazmun narsalarni aynan shu narsa sifatida ifodalovchi muhim element va oʻzgarishlarning yigʻindisidir. Shakl mazmunning mavjudlik usulini, ichki tuzilishini ifodalaydi.
Tashkil etish
Shakl	Shakl esa, aksincha, mazmunni ifodalaydi. Shakl mazmunga mos kelishi lozim, mos kelmasa ular (aniqrogʻi zeki shakl bilan yangi mazmun) oʻrtasida ziddiyat paydo boʻladi, bu ziddiyat eski shaklni yangi mazmunga mos yangi shakl bilan almashish (yoki eski shaklni yangi mazmunga moslash) orqali hal qilinadi.
Metod	Metod (yunoncha - metodos) - so'zning keng ma'nosida - "bir narsaga yo'l", sub'ektning har qanday ko'rinishdagi faoliyat yo'li. Metod bu........vo-qelikni amaliy va nazariy egallash oʻzlashtirish, oʻrganish, bilish uchun yoʻl-yoʻriklar, usullar majmuasi, falsafiy bilimlarni yaratish va asoslash usuli.
Vosita	Biror maqsadga erishish yoki biror ishni amalga oshirish uchun dastak boʻlib xizmat qiladigan narsa, qurol. Maqsad faoliyat yoʻnalishini belgilovchi element.
Natija