Tekshirdi : madraimov alisher

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNALOGIYALARI UNIVERSITETI

311-19 - GURUH TALABASI

TEKSHIRDI : MADRAIMOV ALISHER

TOPSHIRDI : HABIBOV ULUG`BEKNING

MALUMOTLAR BAZASI FANIDAN

Fakultet: Dasturiy injineringi.

1-LABORATORIYA ISHI

Mavzu: Ma`lumotlar bazasini loyihalash. Mohiyat – aloqa diagrammasini qurish (ER modeli). Relatsion ma’lumotlar bazasini loyihalash.

Ishdan maqsad: Ma`lumotlar bazasini relyatsion modeli uchun jadvallar tizimini ishlab chiqishni o`rganish va ob`yektlarni bog`lanish munosabatlarini tahlil qilish.

Masalaning qo`yilishi: Berilgan predmet soha ma`lumotlar bazasidagi barcha ob`yektlarni relyatsion modelini ishlab chiqish.
Asosiy qoidalar: Ma`lumotlar bazasini relyatsion modelini qurishda bog`lanish munosabatlari muhim ahamiyatga ega. Asosan ma`lumotlar bazasida quydagi munosabatlar mavjud:

1. Birga – bir (1:1)munosabat. A va V ob’ektlar to‘plami orasida 1:1 munosabat o‘rnatilgan deyiladi, agarda A ob’ektning har bir nusxasiga V ob’ektning bitta nusxasi mos kelsa, va aksincha, V ob’ektning har bir nusxasiga A ob’ektning bitta nusxasi mos kelsa.

2. Birga – ko‘p (1:n) munosabat. A va V ob’ektlar to‘plamida A ob’ektning har bir nusxasiga V ob’ektning bir nechta nusxasi mos kelsa, shu bilan birga V ob’ektning har bir nusxasiga A ob’ektning bittadan ko‘p bo‘lmagan nusxasi mos kelsa shunday munosabat hosil bo‘ladi.

3. Ko‘pga – bir (n:1) munosabat A va V ob’ektlar to‘plami orasida o‘rnatilsa, unda A ob’ektning har bir nusxasiga V ob’ektning ko‘pi bilan bitta nusxasi mos keladi. V ob’ektning nushalari orasida shundaylari mavjudki, ularga A ob’ektning bir nechta nusxasi mos keladi.

4. Ko‘pga – ko‘p (m: n) munosabat. A va V ob’ektlar orasida shunday munosabat o‘rnatilgan deyiladi, agarda A ob’ektning har bir nusxasiga V ob’ektni bir nechta nusxasi mos kelsa va aksincha.

Quyida yuqoridagi qoidalarga asoslanib dorixona uchun ma’lumotlar bazasining relyatsion modeli keltirilgan. Bunda to’rtburchaklar bilan obyeklar, ovallar bilan esa ularning maydonlari keltirilgan. Strelkali chiziqlar bilan esa obyektlar orasidagi munosabatlar ko’rsatilgan.

Sotuvchi'>Dorixona

Ishlab_chiqaruvchi

Sotuvchi

mahsulot_id

mahsulot_nomi

Kategoriya_id

mahsulot_narxi



Mahsulot_soni

ishlab_chiqarilgan_sana

Kategoriya_nomi





Mahsulot

Kategoriya

Dori

Xaridor

Kategoriya_tavsifi

Sotuvchi_id

Sotuvchi_raqami

Dori_muddati

Sotuvchi nomi

Sotuvchi_manzili

Xaridor_raqami

Xaridor_manzili

Firma_manzili

Xaridor_nomi

xaridor_id

Firma_nomi

Firma_id

bajarilganligi

Firma_raqami



Dori_id



Dori_sanasi





Dori_soni


Endi ushbu jadvallarga ma’lumotlar kiritilgan:

Kategoriya

Id	Kategoriya_nomi	Kategoriya_tavsifi
1	Og'riq qoldiruvchi dorilar	Barcha turdagi og'riq qoldiruvchi
2	Davolovchilar	Istalgan davolovchi dorilar topa olasiz
3	Vitaminlar	Barcha turdagi va turli narxdagi vitaminlar

Firma

Id	Firma_nomi	Firma_manzili	Firma_raqami
1	Nikapharm	Belorus	[phone]
2	Sanofi	Fransiya	[phone]
3	Usixfarm	Hindiston	[phone]
4	Mediyafarm	Ukraina	[phone]

Mahsulot

Id	Mahsulot_nomi	Mahsulot_narxi	Mahsulot_soni	Kategoriya_id	Ishlab_chiqarilgan_sana	Firma_id
1	Parastamol	4000	1598	2	2019	2
2	Septolete +	605.000	2435	2	2020	3
3	Kyupen	100.000	5890	1	2019	1
4	Pikovit	50.000	389	3	2020	4

Xaridor

Xaridor_id	Xaridor_nomi	Xaridor_raqami	Xaridor_manzili
1	Habibov Ulug'bek	[phone]	Buxoro/Peshko'/Obidxoja/45
2	Ergashev Elyor	[phone]	Buxoro/Vobkent/Tezguzar/55
3	Eshmatov Botir	[phone]	Toshkent/Yunusobod/Amir Temur/8
4	Bozorov Nodir	[phone]	Toshkent/Chilonzor/Alisher Navoiy

Sotuvchi

Sotuvchi_id	Sotuvchii_nomi	Sotuvchi_raqami	Sotuvchi_manzili
1	Mansurov Anvar	[phone]	Buxoro/Jondor/Chorsafed/45
2	Obidov Shahram	[phone]	Buxoro/Vobkent/Talsafed/55
3	Hamroyev Elyor	[phone]	Toshkent/Yunusobod/Mustaqillik/8
4	Ismatov Jasur	[phone]	Toshkent/Yunusobod/Amir Temur/3

Dori

Dori_id	Dori_sanasi	Dori_muddati	Bajarilganligi	Mahsulot_id	Xaridor_id	Dori_soni
1	24/10/20	13	True	2	2	20
2	14/06/20	19	True	3	1	38
3	09/09/20	15	False	1	4	400
4	30/09/20	25	True	3	1	29
5	13/08/20	20	False	4	3	15

Xulosa

Ushbu laboratoriya ishini bajarish davomida men ma’lumotlar bazasida relyatsion modeli nima ekanligi, mohiyat-aloqa diagrammasini qanday tuzish kerak ekanligini o’rgandim. Men ushbu laboratoriya mashg’uloti davomida ma’lumotlar bazasi to’g’risidagi amaliy ko’nikmalarimni yaxshilab, nazariy bilimlarimni oshirib oldim.