Tekshirdi: Raxmonova Lobar Bajardi: Toshtemirov Faxriddin


Download 1.9 Mb.
Sana22.11.2021
Hajmi1.9 Mb.
#176534
Bog'liq
Moliya taqdimot

Tekshirdi: Raxmonova Lobar

Bajardi:

Toshtemirov Faxriddin

Esanboyev Begzod

Mavzu: Moliyaning ishlab chiqarishdagi o’rni


Ishlab chiqarish jarayoni – bu insonlarning o’z iste’mollari uchun zarur bo’lgan moddiy va nomoddiy ne’matlarni ishlab chiqarishga yo’naltirilgan maqsadga muvofiq bo’lgan faoliyatlar majmuasidir. Ishlab chiqarish bu kishining real mehnat faoliyatidir.

Ishlab chqarish sohalari

Moddiy ishlab chiqarish

Xizmat ko’rsatish



Ishlab chiqarish omillari

Kapital


Ishchi kuchi

Yer


Tadbirkorlik layoqati

Moliyaning ishlab chiqarish jarayonlarida ko’plab funksiyalari bor.


YAIMning tegishli tartibda

taqsimlanishi va taqsimlangan mablag‘larning maqsadga muvofiq

sarflanishi ustidan nazoratni amalga oshirish orqali namoyon

bo‘ladi.

1-Nazorat funksiyasi



Moliyaning bosh va asosiy funksiyasi-

dir. Moliya yordamida amalga oshiriladigan taqsimlash jarayoni

murakkab va ko‘p qirrali jarayondir.

2-Taqsimlash funksiyasi

Ma’lumki, takror ishlab chiqarish jarayoni quyidagi bos-

qichlarni o‘z ichiga oladi:



Ishlab chiqarish

Ayirboshlash

Taqsimlash

1-Ishlab chiqarish bosqichiga faol ta’sir ko‘rsatadigan kategoriyalar ichida moliya alohida o‘rin egallaydi. Masalan, moliyaviy munosabatlar asosida shakllanadigan markazlashmagan maqsadli pul fondlari kor xonalarda ishlab chiqarishni kengaytirish, uning samaradorligini oshirish, ishlab chiqarish ishtirokchilarining moddiy manfaatdorligini oshi rish, ularni eng yaxshi iqtisodiy natijalarga eri shishga rag‘batlantirish imkonini beradi

2-Moliya ayirboshlash bosqichida ham faol ishtirok etib, bunda u: yo ayirboshlash operatsiyalarining boshlanishi uchun zarur shart-sharoit yaratib beradi (ayirboshlashda ishtirok etuvchilarda buning uchun zarur bo‘lgan pul mablag‘larini shakllantirish orqali), yoki ayirboshlash opera tsiyalarining qonuniy davomi bo‘lib amal qiladi (ayirboshlashdan tushgan tushumni taqsimlash jarayonida).



3- Taqsimlash quroli sifatida moliya iste’mol bosqichida ham faoliyat yuritadi. Bu yerda moliya iste’mol qilinayotgan mahsulotning hajmi va tuzilishiga ta’sir ko‘rsatadi, uning yordamida yalpi ichki mahsulot va milliy daromad qiymatining taqsimlash nisbatlari belgilanadi, iste’mol va jamg‘arish fondi shakllanadi, ularning tarkibiy tuzilishi aniqlanadi.

Birlamchi taqsimlashda davlat ham ishtirok etadi

Ikkilamchi yoki qayta taqsimlash

Davlat iqtisodiyot ishtirokchisi sifatida jamiyatga bepul ijtimoiy neʼmatlarxizmatlar yetkazib bergani uchun va fuqarolik jamiyatiga xizmat qiluvchi siyosiy institut boʻlganidan daromadlarning bir qismini soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlar shaklida byudjetga oladi.



Asosiy daromadlar ularning sohiblari bilan jamiyatning boshqa aʼzolari oʻrtasida taqsimlanadi (bevosita soliklar, dividendlar, subsidiyalar, ijtimoiy toʻlovlar), natijada hosila daromadlar yuzaga keladi

Takror ishlab chiqarish jarayonlarini moliyaviy ta’minlashda

moliyaviy resurslar muhim o‘rin egallaydi

Mamlakatdagi moliyaviy resurslar qator ichki va tashqi

manbalar evaziga shakllanadi:

Milliy daromadning sof daromad qismi.

Tashqi iqtisodiy aloqalardan tushumlar

Mamlakat milliy boyligining bir qismi

Qarzga olingan va jalb qilingan mablag‘lar

Moliyaviy nazorat – bu davlatning moliyaviy faoliyati jarayonida, ya’ni ishlab chiqarish ustidan milliy daromadni taqsimlash va undan foydalanish ustidan olib boriladigan nazoratdir.


Moliyaning nazorat funksiyasi orqali:

– markazlashgan va markazlashmagan pul fondlarining to‘g‘ri

va o‘z vaqtida shakllanishi nazorat qilinadi;

– turli maqsadlarga mo‘ljallangan pul fondlaridan samarali va oqilona foydalanish ustidan nazorat qilinadi;

– davlat budjetiga, davlatning boshqa maqsadli fondlariga

ajratmalar va tushumlarning to‘liq va o‘z vaqtida tushishi nazorat qilinadi;

– xo‘jalik subyektlari moliyaviy resurslarining shakllanishi,

taqsimlanishi va ishlatilishi nazorat qilinadi va hokazo.

Moliyaning nazorat funksiyasini amalga oshirish quroli moliya-

viy axborotdir. U moliyaviy ko‘rsatkichlarda o‘z aksini topadi.

Moliyaviy ko‘rsatkichlar esa buxgalteriya, statistika va operativ

hi sobotlarda aks ettiriladi.

Moliyaviy ko‘rsatkichlarga asoslangan

moliyaviy axborot to‘g‘ri va haqqoniy bo‘lgandagina takror ishlab chiqarish jarayonlarini o‘zgartirish, sifat jihatdan yaxshilashga qaratilgan asoslangan qarorlar qabul qilish mumkin.

Moliyaviy nazoratning asosiy tamoyillari

Uzluksizlik

Oshkorolik

Mustaqillik

Obyektivlik

Maxfiylik

Natijaviylik

Haqqoniylik


E’tiboringiz uchun raxmat!


Download 1.9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling