Telesogʻliq asoslari va tarixi izoh

  Telesogʻliq asoslari va tarixi 

 

                       IZOH 

 

Tele masofaviy tibbiyot yoki sogʻliqni saqlash - bu ham uzoq ham qisqa 

masofalarda  parvarish koʻrsatuvchilar yoki oluvchilar oʻrtasida jismoniy 

ajralishdan qati nazar tibbiy xizmatni koʻrsatish uchun axborot va 

kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishdir. (AKT) 

  Bu sogʻliqni saqlash mutaxassisla yoki oʻqituvchilar tomonidan ovoz 

ma

ʼlumotlari va tasvirlarni uzatish yoʻli bilan koʻrsatiladigan yordam. Xizmatni 

qabul qiluvchilar va buni taqdim etuvchilar oʻrtasida soʻnggi paytlarda 

kompyuterlashtirilgan qurilmalar yoki shaxsiy mobil aloqa vositalari orqali 

aloqa oʻrnatiladi. 

  ​Telemeditsina - ​bemorlarga klinseyn aloqa orqali masofaviy klinik 

xizmatlarini koʻrsatish. Va u diagnostika , monitoring , maslahatlar, eslatmalar, 

ta

ʼlim va masofaviy qabulni  oʻz ichiga oladi. Video konferensiyalar orqali 

bemorlar bilan xilma-xil muhokamalar olib boriladi va raqamli monitor orqali 

keksalar va nogironlarga avtomatlashtirilgan robotlardan foydalanib ularni 

hayot tarzi va jismoniy holati haqida kuzatuv ma

ʼlumotlarini va test 

hisobotlarini olishadi . Favqulodda vaziyatlarda masofaviy tibbiyot  vaqtni 

hamda bemorlarni hayotiy soniyalarini tejashda xizmat qiladi.  

  ​Tele sogʻliqni saqlash ​sohasida telemeditsinadan tashqari xizmatlar 

yanada kengayadi . Bunga masofaviy uchrashuvlar va boshqa klinik 

boʻlmagan xizmatlar , masalan profilaktikani qoʻshish , reklama kompanentlari 

, bemorlarga tele ta

ʼlim , nazorat va prezentatsiyalar ham kiradi. Bunda har 

ikkala tomon ham innovatsion texnologiyalar yordamida xizmat koʻrsatish yani 

parvarish qilishdagi toʻsiqlarni hal qiladi , shuningdek zamonaviy 

texnologiyalar jadal rivojlanib tarqalishida asosiy oʻrin tutadi. 

 ​

Telemeditsina va telesogʻliqni tarixi 

 ​

 ​

Eshitish doirasidan tashqarida muloqot qilish uchun harakatlar , signallar , 

kabutarlar orqali ma

ʼlumotlar almashilgan va u insoniyat sivilizatsiyasining bir qismi 

boʻlib tashkil topgan. Va ular masofaviy sogʻliqni saqlash xizmatidan foydalanilgan. 

  ​Telekommunikatsiya,​ biz bilganimizdek 19-asrda elektr energiyasi kashf 

etilgandan keyin yaratilgan. Texnologiyalar kundan kun rivojlanib simli aloqa 

vositalari keng tarqalganligi sababli atrofidagilarda tele salomatlik gʻoyalari paydo 

boʻla boshladi. Bunga misol tariqasida Amerika fuqarolari urushini olganimizda 

telegraflar yordamida askarlarni oʻlim roʻyxati va tibbiy yordamni yetkazishdagi shu 

kabi aloqaviy ishlardan foydalanilgan. Lekin telegraflarga qaraganda telefondan 

foydalanish osonroq edi. Shu bilan birgalikda public.clic ga kirish ham paydo boʻldi. 

1876 - yilda telesogʻliqni saqlash ixtirochisi Aleksandr Grem Bell oʻzining dastlabki 

uchrashuvini oʻtkazadi. 1879 - yilda doktor bir bolani tashxisini muvaffaqiyatli 

tasvirlab beradi va tunda telefon orqali suhbatlashadi va uning uyiga keraksiz tashrif 

buyurmasligi , bemorni masofadan turib davolash kabi imkoniyatlar muhokama 

qiladi. Shu bilan bir qatorda turli davrlarda masofaviy tibbiyot turlicha rivojlandi. 

Telemeditsinaning rasmiy atamasi 1920 - yillarda ikki tomonlama televizion va audio 

signallardan foydalanilganda boshlangan. Shu davrdan boshlab elektron tibbiy 

moslamalar va hozirgi zamonaviy komputerlashtirilgan texnologiyalar yaratildi va 

butun jahon miqyosida keng foydalanishga tarqatildi, bu esa inson hayotini saqlab 

qolishinda har tomonlama yetkdir. 

 

 ​Tayyorladi: ​Abdujalilov Asadbek Budjet nazorati va g

ʻaznachiligi 81- guruh 

talabasi