Tenglama va tengsizliklarga oid kasbiy kontekstdagi masalalar Amaliy mashg‘ulot

Tenglama va tengsizliklarga oid kasbiy kontekstdagi masalalar

Amaliy mashg‘ulot

Fan: MFKYO‘

Kurs: IV

O‘qituvchi: G. Samatova

Reja:

• Tenglamalarga oid kasbiy kontekstdagi masalalar yechish
• Tengsizliklarga oid kasbiy kontekstdagi masalalar yechish

Toshkentdan Jizzaxga 2 turdagi qurulmalarni yetkazilishi kerak: I tur qurulmadan 95 ta va II turdan esa 100 ta. Yetkazib berish xizmati 2 turdagi transport vositasini taqdim etdi. Unga ko‘ra transport vositasi qurilmalarni quyidagi jadval miqdorida sig‘dira oladi.

Qurilma turi	1-transport vositasi	2-transport vositasi
I tur	3	2
II tur	4	1

Zavod har bir transport vositasidan hamma qurilmalarni olib kelish uchun nechta buyurtma berishi kerak?

1-masala.

Yechish. Birinchi transport vositasini x bilan ikkinchi transport vositasini y bilan belgilaymiz va quyidagi tenglamalar sistemasini tuzib masalani hal qilamiz.

	ni birinchi tenglamaga qo‘yib yechamiz.
Javob: 1-transport vositasidan 21 ta, 2-transport vositasidan 16 ta buyurtirish kerak.

Javob: 1-transport vositasidan 21 ta, 2-transport vositasidan 16 ta buyurtirish kerak.

2-masala

Dehqon poliz ekinlari yetishtirish uchun to‘g‘ri to‘rtburchak shakldagi 100 m2 joy ijaraga olmoqchi. Lekin unda maydonni ajratish uchun uzunligi 58 m teng bo‘lgan simli to‘ri bor. Dehqon maydonni qanday o‘lchamda olishi kerak?

Yechish. Dehqon to‘g‘ri to‘rtburchak shaklida olmoqchi bo‘lgan maydonning o‘lchamini x va y deylik. U holda yuza uchun va uzunligi 58 m bo‘lgan simli to‘r uchun tenglamalarni hosil qilamiz. Tenglamalar sistemasiga keltirib masalani hal etamiz.

 

 

 

Berilgan kvadrat tenglamani yechamiz.

Demak dehqon maydonni 4 m va 25 m bo‘lgan o‘lchamda olishi zarur.

 

Kitob javonining 3 ta tokchasida jami 110 ta kitob turgan edi, birinchi tokchada ikkinchi tokchadan 2 barobar ko’p kitob, uchinchi tokchadan esa 5 taga ko’p kitob bor. Har bir tokchada nechtadan kitob mavjud?

Kitob javonining 3 ta tokchasida jami 110 ta kitob turgan edi, birinchi tokchada ikkinchi tokchadan 2 barobar ko’p kitob, uchinchi tokchadan esa 5 taga ko’p kitob bor. Har bir tokchada nechtadan kitob mavjud?

3-masala

Yechish.

Birinchi javondagi kitoblar soni – 2x

Ikkinchi javondagi kitoblar soni - x

Uchinchi javondagi kitoblar soni - 2x-5

2x+x+2x-5=110

5x-5=110

5x=115

x=23

Birinchi javondagi kitoblar soni – 46

Ikkinchi javondagi kitoblar soni - 23

Uchinchi javondagi kitoblar soni - 41

4-masala

Yozgi lager uchun tadbirkor to’rtburchak shaklida yer maydonini ajratishi kerak, yer maydonining bir tomoni daryoga ulashgan. Agar uning maydoni 0,50 gektardan kam bo’lmasligi kerak bo’lsa va devorning uzunligi 205 m bo’lsa, unda qanday o’lchamlar bo’lishi kerak?

х

205-2х

Yer maydoni 3 tomondan ajratilishi kerakligi aniq. Daryoga perpendikular tomonni х m, u holda ikkinchi tomon (205-2х) m bo’ladi. Bu yerdan yuza

S = х ( 205-2х)=-2х2+ 205х (m2) teng bo’ladi.

Shartga ko’ra S ≥ 0,50ga =5000 m2, shuning uchun -2х2 + 205х - 5000 ≥ 0 tengsizlikni yechib 40 ≤ x ≤ 62,5 hosil qilamiz. Demak daryoga perpendikular tomon 40 m dan kichik bo’lmasligi va 62,5 m dan katta bo’lmasligi kerak.

Yechish.

5-masala.

Futbolchi yuqoriga tepgan to’p h(t)=1+7t- t2

Qonun bilan yuqoriga ko’tarildi. Bunda h-balandlik (m), t – vaqt (sek). To’p necha sekund 11 m dan kam bo’lmagan balandlikda bo’ladi?

 

 

Javob: 3 sekund

Vazifa

Tenglamaga oid bitta kasbiy kontektsdagi masala

Tengsizlikka oid bitta kasbiy kontektsdagi masala

THE END