Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT

TEXNOLOGIYALARI

VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI

TOSHKЕNT AXBOROT TЕXNOLOGIYALARI UNIVЕRSITЕTI QARSHI FILIALI

“TELEKOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARI FAKULTЕTI

3 - BOSQICH TT-11-18 GURUH TALABASI

YO’LDOSHEV ANVAR ning

“ Ekologiya.Hayot faoliyati xavfsizligi “ fanidan

6-Amaliy ishi
Bajardi : YO’LDOSHEV. A

Qabul qildi : JAMOLOVA.G

6 – амалий машғулот.

Mavzu:Ишлаб чиқариш хоналарини сунъий ёритишни ҳисоблаш

Ишнинг мақсади – талабаларда иш жойлари ва ишлаб чиқариш хоналарининг сунъий ёритиш турлари, ёритиш меъёрлари, фойдаланиладиган ёритиш чироқлари, ёритилганликни белгиловчи асосий кўрсаткичлар тўғрисида маълумотларга эга бўлиш ва уларни аниқлаш йўллари ва ҳисоблаш услуби билан танишиш, ёритилганликни ҳисоблаб, ёритиш жиҳозларини танлаш бўйича амалий кўникмалар ҳосил қилиш.

Қисқача назарий маълумотлар

Ёруғлик инсоннинг ҳаёти фаолияти давомида жуда муҳим ўринга эга ҳисобланади. Кўриш инсон учун асосий маълумот манбаи ҳисобланиб, умумий олинадиган маълумотнинг тахминан 90% кўз орқали олинади.

Ишлаб чиқариш шароитида ёритилганлик ишчилар саломатлигига зарар етказмаслиги учун у кўзни зўриқтирмайдиган, иш вақтида бинонинг ҳамма қисмларида бир текис тақсимланган булиши талаб қилинади. Ёруғлик кўзни қамаштирмайдиган бўлиши, бошқача қилиб айтганда, ёруғлик нурлари кўзга тўғридан-тўғри тушмаслиги керак.

Ёруғликнинг спектрал таркиби шундай танланиши керакки, натижада киши атрофдаги буюмларнинг рангларини тўғри қабул қилсин. Иш жойларида кескин ажралиб турувчи соялар бўлиши ва иш жойлари билан атрофдаги муҳитнинг ёритилганлиги жуда катта фарқ қилмаслиги керак, акс ҳолда киши кўзини бир шароитдан иккинчи шароитга тез-тез ўзгартириб туриши натижасида кўриш органларининг толиқиш ҳолати рўй беради.

Jurnaldagi numerim 4 menga berilgan misol quydagicha .

Т.р.	А, м	В, м	Н, м	Нc, м	Нр, м	Ёриткич тури	Ен, лк	Лампанинг ўрнатилиши	Хона тавсифи	s
4	3	4	3	0.3	0.6		600		Ўқув хонаси	0.7

1) Ёритиш манбаидан иш юзасигача бўлган масофа Nо қуйидаги формула билан ҳисобланади:

Hо = H-Hp-Нc, Hо =3-0.6-0.3=2.1

2) Танланган ёритиш лампаси тури ва унинг жойлаштириш ҳолатига кўра ёриткичлар орасидаги масофа ҳисобланади:

L = q*Hо, q=1.6 deb olindi. L=1.6*2.1=3.36

3) Зарурий ёриткичлар сони қуйидаги формула билан топилади:

N = A*В/L*Но N=3*4/3.36*2.1=1.7

4. 
   Хонанинг ёритиш индекси ҳисобланади
   

q = S/Hо*(A + B)= A*B/Hо*(A + B), q=3*4/2.1*(3+4)=0.8

5)Ҳақиқий ёруғлик оқими қуйидаги формула билан ҳисобланади:

F = En • k • S • z / N • s, F=600*1.5*12*1.1/1.7*0.7=9983.19

Ед = (F·N· s)/(k·z·S) = 9983*1.7*0.7/1.5*1.1*12=599.9

Бундан ҳисобий ёритилганлик Ед == 599.9 лк минимал меъёрий миқдор Е_н=600 лк дан катта бўлгани учун танланган лампалар иш жойини белгиланган меъёрларга мувофиқ минимал ёритилишини таъминлайди деб хулоса қиламиз.

назорат саволлари

1. 
   Қандай табиий ёритиш турларини биласиз?
   
2. 
   Иш жойларини ёритиш иш самарадорлигига қандай таъсир этади?
   
3. 
   Нима мақсадда иш жойининг ёритилганлиги хисобланади?
   

Javoblari

1.Asosiy tabiiy yoritishda quyoshdan foydalaniladi.

2.ish joyidagi yoritishlar birinchi navbatda inson ko’rish qobiliyatini yaxshilaydi va diqqati oshiradi.Bu esa o’z navbatida ish samaradorligini oshiradi.

3.Ish joylarida yoritish uskunalari va tabiy yoritish ni hisobga juda kata ahamiyatga ega ,bu usha ishchi hadimga tasir kursatmasligi unga yorug’lik tik tushmasligi zarur,Ofis yoki umumiy bir joyda utirib ish olib boradigan kishilarga yorug’lik chap tomondan tushi maqsadga muofiq.