Tilshunoslik va psixologiyaning aloqasini qaysi yo‘nalish o‘rganadi?


Download 67.5 Kb.
Sana08.05.2020
Hajmi67.5 Kb.
#104302
Bog'liq
Tilshunoslik test


Tilshunoslik

  1. Tilshunoslik va psixologiyaning aloqasini qaysi yo‘nalish o‘rganadi?

psixolingvistika

neyrolingvistika

metalingvistika

komparativistika



  1. Til va jamiyatning aloqashini qaysi yo‘nalish o‘rganadi?

sotsiolingvistika

neyrolingvistika

metalingvistika

komparativistika



  1. Tilshunoslik va etnografiyaning aloqasini qaysi yo‘nalish o‘rganadi?

etnolingvistika

pragmalingvistika

paralingvistika

psixolingvistika



  1. Tilshunoslik va adabiyotning aloqasini qaysi yo‘nalish o‘rganadi?

lingvopoetika

pragmalingvistika

paralingvistika

psixolingvistika



  1. 4 ming qoidadan iborat klassik sanskrit grammatikasini yaratgan qadimgi davr hind olimi qaysi qatorda berilgan?

Panini

Vararuchi Katyana

Patanjali

Amara


  1. Sanskrit tili lug‘ati «Amarakosha»ni yaratgan qadimgi davr hind olim bu … ?

Amara

Panini


Vararuchi Katyana

Patanjali



  1. Xitoy tilshunosligida yaratilgan birinchi lug‘atni toping.

«Guan yun»

«Yun lyue i tun»

«U fan yuan in»

«Pey ven yun fu»



  1. Qadimgi davr tilshunoslik maktablaridan qay birida til muammolari falsafiy nuqtai nazardan o‘rganilgan?

Gretsiya

Rim


Vizantiya

Vavilon


  1. “Har bir nom predmet bilan bevosita aloqador. Biz oynadan qanday ko‘rinsak, narsalar ham so‘zda shunday ko‘rinadi”, fikrlari muallifi kim?

Geraklit

Demokrit


Platon

Aristarx


  1. «Lotin grammatikasi haqida», «Lotin tili haqida», «So‘zlarning o‘xshashligi haqida», «Lotin tilining kelib chiqishi haqida» asarlarining muallifi kim?

Mark Terrinsiy Varron

Eliy Stilo

Eliya Donata

Mark Fabiy Kvintilian



  1. Lotin tiliga bag‘ishlangan 18 kitobdan iborat «Grammatik ta’limot» asarining muallifi kim?

Prussian

Kvintilian

Eliya Donata

Varron


  1. Klassik til me’yorlarini, «Qur’on» va she’riyat tilini saqlashga intilgan arab tilshunoslik maktabi bu …?

Basra

Kufa


Damashq

Bog‘dod


  1. Arab adabiy tili me’yoriga erkin yondoshish, so‘zlashuv tilini adabiy tilga asos qilib olishni tavsiya etgan arab tilshunoslik maktabi…

Kufa

Basra


Damashq

Bog‘dod


  1. «Ustozularab valajam», «Jorulloh» kabi unvonlar olgan qomusiy olim…

Mahmud Zamaxshariy

Abu Nasr Forobiy

M.Koshg’ariy

Abu Rayhon Beruniy



  1. «Asosulbalog‘a», «Asosulbalog‘a» asarlarining muallifi kim?

Mahmud Zamaxshariy

Abu Nasr Forobiy

M.Koshg’ariy

Abu Rayhon Beruniy



  1. «Muqaddimat ul adab» («Nafis so‘zlarga muqaddima») «Al mustasno fi amsolal arab» «Navobig‘ ul kalim» asarlarining muallifi kim?

Mahmud Zamaxshariy

Abu Nasr Forobiy

M.Koshg’ariy

Abu Rayhon Beruniy



  1. «Sharh kitobalXitoba li Aristutilos» («Aristotelning «Ritorika» asariga yozilgan sharh kitobi»), «Kitob alalfoz va alxuruf» («Lafzso‘zlar va harflar haqida kitob») asarlarining muallifi kim?

Abu Nasr Forobiy

Mahmud Zamaxshariy

Abu Rayhon Beruniy

Abu Ali ibn Sino



  1. Forobiy so‘z ma’nosini necha turga bo‘ladi?

ikki turga: sodda va murakkab

ikki turga: lugaviy va ko‘rsatish

ikki turga: atash va ko‘rsatish

Ikki turga: atash va ma’no



  1. Hindlarning tillari arab va fors harflariga tegishli tovushlarga to‘g‘ri kelmaydi va o‘xshamaydi, hatto, tilimiz u tovushlarni o‘z joyidan chiqarib aytolmaydi, quloqlarimiz ularning nutq tovushlarini ajratib eshita olmaydi. Nutq tovushlarini ifodalovchi harflarni hind kabi yoza olmaymiz. Natijada ularning lug‘aviy birliklarini xatimiz bilan ifodalash qiyinlashadi. Ushbu fikrlar muallifi kim?

Abu Rayhon Beruniy

Mahmud Zamaxshariy

Abu Nasr Forobiy

Abu Ali ibn Sino



  1. Forobiy tilshunoslikning mundarijasini necha bo’limdan iborat deb belgilaydi?

olti bo‘lim

besh bo‘lim

yetti bo‘lim

sakkiz bo‘lim



  1. Fonetikaga oid «Asbobi xudud alxuruf» asarining muallifi kim?

Abu Ali ibn Sino

Abu Rayhon Beruniy

Mahmud Zamaxshariy

Abu Nasr Forobiy



  1. Abu Ali Ibn Sinoning «Asbobi hudud al-xuruf» asari necha bo’limdan iborat?

olti bo‘lim

besh bo‘lim

yetti bo‘lim

sakkiz bo‘lim



  1. Abu Ali Ibn Sino o’z asarida undoshlarni nima deb atagan?

samita

musannita

maghura

mufrada


  1. Abu Ali Ibn Sino o’z asarida unlilarni nima deb atagan?

musannita

samita


maghura

mufrada


  1. «Tafakkur va nutq haqida» asarining muallifi kim?

Vilgelm fon Gumboldt

Ferdinand de Sossyur

Sharl Balli

Roman Yakobson



  1. Til va nutqni farqlagan olim…?

Ferdinand de Sossyur

Vilgelm fon Gumboldt

Sharl Balli

Roman Yakobson



  1. Semiotika matematikaga o‘xshaydi, degan olim…?

Ferdinand de Sossyur

Vilgelm fon Gumboldt

Sharl Balli

Roman Yakobson



  1. Qozon lingvistik maktabining asoschisi kim?

Boduen de Kurtene

A.A.Shaxmatov

F.F.Fortunatov

V.Bogoroditskiy



  1. Tilshunoslikda fonema, morfema, sintagma, leksema atamalari birinchi bor kim tomonidan qo‘llangan?

Boduen de Kurtene

A.A.Shaxmatov

F.F.Fortunatov

V.Bogoroditskiy



  1. Fonema nazariyasini yaratgan olim…

Boduen de Kurtene

A.A.Shaxmatov

F.F.Fortunatov

V.Bogoroditskiy



  1. Morfema nazariyasini yaratgan olim…

Boduen de Kurtene

A.A.Shaxmatov

F.F.Fortunatov

V.Bogoroditskiy



  1. Tilning eng kichik ma’no anglatmaydigan birligi nima deyiladi?

fonema

orfoepiya

etimologiya

leksikologiya

  1. Tafakkur shakllari, usullari va qonunlarini qaysi fan o‘rganadi?

mantiq

psixologoya

lingvistika

falsafa


  1. Tilning ichki tuzilishiga ko’ra sof belgiishoralar tizimi ekanligini ilgari surgan olim qaysi?

F.De Ssosyur

A.Shleyxer

G.Paul

M.Myuller



  1. Alomatlardan farqli muayyan xabarni to’plash, saqlash, yetkazish uchun xizmat qiluvchi vositalar nima?

sun’iy belgilar

tabiiy belgilar

priznaklar

znaklar


  1. Semiotika so’zi qaysi tildan olingan?

grekcha

yunoncha


lotincha

fransuzcha



  1. Ular aslida belgi hisoblanmaydi. Ular u yoki bu narsa, predmet va hodisalarning muayyan bo’lagi bo’lib hisoblanadi. Gap nima haqida?

tabiiy belgilar

sun’iy belgilar

priznaklar

znaklar


  1. Tilshunoslikka doir asosiy qarashlari, g’oyalar, nazariyalar haqidagi tizim nima deb yuritiladi?

nazariy tilshunoslik

amaliy tilshunoslik

umumiy tilshunoslik

qiyosiy tilshunoslik



  1. Morfemika bo’limi nimani o'rganadi?

so’zning eng kichik ma’no qismlarini

so’zning vazifaviy, funksional tomonlarini

so’z turkumlari haqidagi qarashlarni

so’z va leksema o’rtasidagi farqni



  1. Frazalar nimalardan tashkil topadi?

taktlardan

bo’g’inlardan

so’zlardan

gaplardan



  1. Leksikologiyaning qaysi bo’limi qo’shma va xorijiy tillardan o’zlashtirilgan so’zlar ma’nolarini o’rganadi?

etimologiya

frazeologiya

onomastika

semasiologiya



  1. Tipologik tasniflashda tilning qaysi xususiyati e’tiborga olinadi?

morfologik

sintaktik

areal

funksional



  1. Tilning sistemasini tashkil etgan asosiy sathlar qaysilar ?

fonetikfonologik, leksik, grammatik sath

fonetik, morfologik

lug‘at, so‘z, gap bo‘laklari

fonetik, Grammatik



  1. Ikki yoki undan ortiq so’zlarni birbiriga qo’shish yo’li bilan yangi so’z yasash qanday nomlanadi?

sintaktak usul

fonetik usul

leksik usul

semantik usul

  1. Hozirgi zamon tilshunosligida so’zning bosh ma’nosi qaysi atama bilan izohlanadi?

denotativ

signifikat

hosila ma’no

konnotativ

  1. Tilning grammatik strukturasini qaysi bo’limlar o’rganadi?

morfologiya, sintaksis

morfologiya

sintaksis

morfemika, sintaksis



  1. Quyidagilardan qaysi biri o’zbek tili boyishining ichki manbasiga kirmaydi?

chetdan so’z olish

so’z yasash

shevalardan so’z olish

ma’no taraqqiyotining uzilishi



  1. Suprasegment birliklarni ayting?

bo’g’in, urg’u, ohang

bo’g’in, gap, so’z birikmasi

gap, urg’u, tovush

urg’u, melodika



  1. So‘z turkumlari, grammatik ma’no va grammatik shakllar, so‘z birikmalari va gap, ularning turlari va konstruksiya modellarini o‘rganadigan sath

Grammatik sath

Morfologik sath

Sintaktik sath

Leksik sath



  1. Ferdinand de Sossyurning “Umumiy tilshunoslik kursi” asarini 2019 yilda kim o‘zbek tiliga tarjima qilgan.

Ibodulla Mirzayev

R.Rasulov

H.Dadaboyev

S.Karimov



  1. Tilni uch tarkibiy qismga: til, nutq, nutqiy faoliyatga ajratgan olim kim?

Ferdinand de Sossyur

Sharl Balli

Roman Yakobson

Vilgelm fon Gumboldt



  1. Qiymat tushunchasini birinchi bo’lib fanga olib kirgan olim…

Ferdinand de Sossyur

Sharl Balli

Roman Yakobson

Vilgelm fon Gumboldt



  1. Ferdinand de Sossyur fikricha til birliklari orasidagi munosabat qanday munosabat sanaladi?

Paradigmatik munosabat

Sintagmatik munosabat

Iyerarxik munosabat

Mazmuniy sintagmatik munosabat



  1. Ferdinand de Sossyur fikricha nutq birliklari orasidagi munosabat qanday munosabat sanaladi?

Sintagmatik munosabat

Paradigmatik munosabat

Iyerarxik munosabat

Mazmuniy sintagmatik munosabat



  1. Tilni o‘rganish sintaksisga asoslanib olib borilishi kerak,degan olim…

A.A.Shaxmatov

V.Bogoroditskiy

N.Krushevskiy

Boduen de Kurtene



  1. SanktPeterburg fonologik maktabining asoschisi kim?

L.V.Shcherba

A.A.Reformatskiy

R.A.Avanesov

N.S.Trubetskoy



  1. Psixologiya, nevrologiya va tilshunoslik fanlarining oralig‘ida vujudga kelgan tilshunoslik sohasini toping.

Neyrolingvistika

Psixolingvistika

Logopediya

Afaziya


  1. Ko‘ngil mahzanining qulfi til va mahzanning kalitin so‘z bil, degan hikmatli so‘z muallifi kim?

A.Navoiy

Abu Rayhon Beruniy

M.Koshg‘ariy

Abu Nasr Forobiy



  1. «Grammatika san’ati» nomli sistemalashtirilgan dastlabki yunon grammatikasi kim tomonidan yaratilgan?

Dionisiy

Zenodot


Aristarx

Apolloniy Diskol



  1. Arab tilshunoslik maktablarida (o’rta asrlarda) qaysi sohaga jiddiy ahamiyat berilgan?

Leksikografiya

Sintaksis

Fonetika

Morfologiya



  1. Tilga falsafaning bir qismi sifatida qarash, til hodisalarining mohiyatini falsafiy jihatdan ochish va tushuntirish, taxminlar, xulosalar chiqarish, g‘oyalar yaratish qadimgi davr tilshunosligidan qay biriga tegishli?

qadimgi yunon tilshunosligiga

qadimgi hind tilshunosligiga

qadimgi rim tilshunosligiga

qadimgi xitoy tilshunosligiga



  1. O‘rta asrlarda Xitoy tilshunosligining asosiy o‘rganish sohasi qaysi soha bo‘lgan?

fonetika

grammatika

etimologiya

leksikologiya



  1. Qiyosiy–tarixiy metod yordamida german tillarini tadqiq etgan olim…

Yakob Grimm

V.Gumbolt

Avgust Shleyxer

Frans Bopp



  1. Amerika strukturalizmining asoschisi kim?

F.Boas

L.Blumfild

Rasmus Rask

A.A. Potebnya



  1. Xind Vedalari necha kitobdan iborat?

yigirmata kitob

qirqta kitob

toʻrtta kitob

beshta kitob.



  1. Sanskrit qanday til?

qadimgi hind adabiy tili

qadimgi xitoy adabiy tili

qadimgi irland adabiy tili

qadimgi fors adabiy tili



  1. Hind tilshunosligining mashhur vakili kim?

Panini

Zamahshariy

Sibaveyhi

Alisher Navoiy



  1. Hind tilshunosligida so‘zlar nechta turkumga ajratiladi?

to’rt turkumga;

sakkiz turkumga;

olti turkumga;

besh turkumga;



  1. Hind tilshunosligida nechta kelishik qayd etilgan?

yettita

beshta;


o‘n bitta;

sakkizta.



  1. Qadimgi hind tilshunosligida prakritlar kimnign asarida yoritilgan?

Vararuchi Katyana;

Patanjali;

Bxartrixari;

Guru;


  1. Qadimgi hind tilshunosi Guru morfologiyani necha bo‘limdan iborat deb hisoblangan?

uch bo’limdan;

besh bo’limdan ;

olti bo’limdan;

yetti bo’limdan;



  1. Qadimgi hindlarda tilshunoslikning qaysi sohasi kam o‘rganilgan?

sintaksis;

fonetika;

morfologiya;

leksikografiya.



  1. Xitoy tilshunosligida ierogliflarni necha guruhga bo‘lib o‘rganganlar?

olti guruh;

to‘rt guruh;

besh guruh;

yetti guruh.



  1. Xitoy tilshunosligining asosiy sohasi qaysi?

fonetika;

morfologiya;

leksikologiya;

sintaksis;



  1. Analogiya nima?

o‘xshashlik;

noo‘xshashlik;

farqlilik;

umumiylik;



  1. Anomaliya nima?

noo‘xshashlik;

farqlilik;

o‘xshashlik;

xususiylik;



  1. Qadimgi Rim tilshunosligi qaysi tilshunoslik maktabining shohobchasi sifatida paydo bo’lgan?

grek;

xitoy;


ispan;

arab.


  1. Arab tilshunosligi maktablari qaysilar?

Kufa va Basra;

Kufa;


Bog‘dod;

Madina.


  1. Arab tilshunosligining mashhur namoyandasi kim?

ibn Usmon Sibavayhiy;
Abu Rayhon Beruniy;

Alisher Navoiy;

Mahmud Qoshg‘ariy.


  1. Arab tilshunosligida so‘z o‘zagi nechta undoshdan tashkil topadi?

uch;

to‘rt;


ikki ;

besh.


  1. Arab tilshunosligida so‘z turkumlari soni nechta?

uch;

to‘rt;


ikki ;

besh.


  1. Abu Nasr Forobiyning tilshunoslikka bag‘ishlangan asari qaysi?

“Fanlar tasnifi haqida so‘z”

“Kitob ul ayn”

“To’lqinlar toshqini”

“Devon uttamoyil”



  1. Abu Rayxon Beruniyning tilshunoslik qarashlari qaysi asarida aksini topgap?

“Saydana”

“Sangloh”

“To‘lqinlar toshqini”

“Geodeziya”



  1. “Kitob ulSaydana fittib” asari necha bob va maqoladan iborat?

yigirma to‘qqiz bob va 1116 maqola;

yetti bob va 1000 maqola;

sakkiz bob va 2500 maqola;

besh bob va 2000 maqola.



  1. “Fonologiya asoslari” asarining muallifi kim?

N.S.Trubeskoy

Boduen de Kurtene

L.Novikov

A.Martine



  1. A.Navoiy qaysi asarida tillarning paydo bo’lishi haqida o‘z fikrlarini aytadi?

“Muhokamat ul lug‘atayn”

“Munshaot”

“Mahbub ulqulub”

“Tarixi muluki Ajam”



  1. So’z birikmalari va gaplarda so'zlarni o'zaro bog'lash uchun xizmat qiluvchi aloqa nima deyiladi?

Sintaktik aloqa

Ergashtiruvchi aloqa

Tobe aloqa

Teng aloqa



  1. Gap semantikasini tadqiq etish tilshunoslikda qachondan boshlandi?

XX asrning 60yillaridan

XX asrning 70yillaridan

XX asrning 80yillaridan

XX asrning 90yillaridan



  1. Quyi sath birligini toping.

fonema

morfema


leksema

so’z shakl



  1. Tilshunoslikda eng qadimiy va eng keng tarqalgan metodni toping.

tavsifiy metod

qiyosiy metod

statistik metod

distributiv metod



  1. Qardosh tillardan bittasini boshqasiga qiyoslash yo‘li bilan ularning tarixiy taraqqiyoti, ular o‘rtasidagi farqlanish jarayoni ochib berish metodi…

qiyosiytarixiy metod

statistik metod

distributiv metod

transformatsion metod



  1. Jumla qanday gapning transformatsion qayta shakllanishidan hosil bo‘lgan, degan savolga javob berishga harakat qilgan metod bu ?

Transformatsiya (aylantirish) metodi

distributiv tahlil metodi

tavsifiy metod

komponent tahlil metodi



  1. Yadro gap, operand, hosila gap tushunchalari qaysi metodda asosiy tushunchalar sanaladi?

Transformatsiya (aylantirish) metodi

distributiv tahlil metodi

tavsifiy metod

komponent tahlil metodi 93



  1. Transformatsiya metodida yadro gap deganda qanday gaplar tushuniladi?

sodda, yig’iq, darak gaplar

sodda va qo’shma gaplar

har qanday gap

ikki tarkibli gaplar



  1. E.Sepirning “Til”, O.Yespersinning “Til” asarlari qaysi asar ta’sirida yozilgan?

“Umumiy tilshunoslik kursi”

“Umumiy tilshunoslik elementlari”

“Umumiy tilshunoslik va fransuz tilshunosligi”

“Tarixiy va umumiy tilshunoslik”



  1. Distrubutiv tahlil metodi qaysi tilshunoslik maktabida shakllandi?

Amerika tilshunoslik maktabi

Qozon tilshunoslik maktabi

Moskva tilshunoslik maktabi

SanktPeterburg tilshunoslik maktabi96



  1. Differensial tahlil metodi qaysi tilshunoslik maktabida shakllandi?

Praga tilshunoslik maktabi

Amerika tilshunoslik maktabi

Qozon tilshunoslik maktabi

Moskva tilshunoslik maktabi



  1. Tranformatsion tahlil metodi qayerlik tilshunoslar tomonidan shakllantirilgan va rivojlantirilgan?

Amerika tilshunoslari

Qozon tilshunoslari

Moskva tilshunoslari

Praga tilshunoslari



  1. “Til qurilishining asosiy birliklari” asarining muallifi kim?

Sh. Rahmatullayev

Sh. Safarov

A.Nurmonov

N.Mahmudov



  1. “Struktur tilshunoslik: ildizlari va yo‘nalishlari” monografiyasining muallifi kim?

A.Nurmonov

Sh. Safarov

Sh. Rahmatullayev

N.Mahmudov



1.O‘rganish sohasiga ko‘ra tilshunoslik qanday turlarga ajraladi?

mikrlingivistika va makrolingvistika

mikrolingivistika va morfologiya

makrolingvistika va sintaksis

makrolingivistika va sintaksis



2.Fonetik jihatdan nutq qanday qismlarga ajraladi?

jumla, takt, bo‘g‘in, tovushga

takt, harf, tovush, matnga

matn, bo‘g‘in, yozuv, fonema,

fonema, bo‘g‘in, matn, tovush



3.Qaysi birlik nutqning eng katta fonetik birligi bo‘lib, ikki tomondan pauza bilan chegaralanib, o‘ziga xos ohanga ega bo‘ladi?

fraza

ibora


fonema

gap


4.Sotsiolingivistika nimani o‘rganadi?

tilning jamiyatdagi o‘rni, jamiyat bilan munosabatini

tilning tarkibiy taraqqiyotini

tilning kelib chiqishini

til ramzlarini



5.Quyidagilardan qaysilari o‘lik tilga mansub?

lotin, sanskrit

kreol, pijin

ispan, lotin

arab, tojik



6.«Esperanto» tili kim tomonidan yaratilgan?

Zamengov

Sossyur

Sepir

Fortunatov



7.Esperanto qanday til?

o‘lik til



sun’iy til

aralash til

qadimgi tillardan biri

8.Turkiy tillarga qaysi tillar kiradi?

uyg‘ur, qozoq, qirg‘iz qoraqalpoq

fransuz, arab, ispan, xitoy

chuvash, boshqird, hom-som tillari

ozarbayjon, rus, ingliz, hindu



9.Dunyo tillari necha til oilasiga bo‘linadi?

20 ga yaqin

35 atrofida

50 ga yaqin

38 ga yaqin



10.Tipologik-morfologik tasniflashda tilning qaysi xususiyati e’tiborga olinadi?

morfologik

sintaktik

tipologik

tipologik-sintaktik



11.Morfologik tasnifga ko‘ra dunyo tillari nechta va ular qaysilar?

4 xil agglyutinativ, flektiv, amorf, polisintetik

2 xil, polisintetik, morfologik

1 xil agglyutinativ

3 xil, agglyutinativ, amorf, fonetik



12.Tillar qarindoshligini qaysi tasnif o‘rganadi?

geneologik

tipologik

morfologik

tipologik-morfologik



13.Xalqaro bitimlar va shartnomalar o‘zaro davlatlar o‘rtasida 6 tilda imzolanadi, ular qaysilar?

arab, fransuz, ispan, ingliz, rus, xitoy

arab, lotin, rus, ozarbayjon, nemis, fransuz

xitoy, nemis, turk, rus, o‘zbek, ispan

turk, rus, ispan, ingliz, nemis, fransuz



14.Agglyutinativ tillarga qaysi tillar kiradi?

turkiy, fin-ugor, yapon, dravid, bantu

fors, yapon, sanskrit

nemis, rus, azarbayjon

tojik, turk, forscha



15.Ieroglifik so‘zidagi ieroglif qanday ma’noni anglatadi?

muqaddas yozuv

sirli yozuv

tekis yozuv

yaxshi va tushunarli yozuv



16.Fraza nima?

nutqning eng katta fonetik birligi.

nutqning eng kichik birligi.

leksik atama

morfologik birlik

17.Takt nimadan tashkil topadi?

bo‘g‘inlardan

tovushlardan.

unlilardan.

gapdan

18.Til va jamiyatning o‘zaro uzviy munosabatini o‘rganadigan fan qaysi?

sotsiolingvistika

mikpolingvistika

orfoepiya

orfografiya

19.Fonema terminining tilga kiritgan olim qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping?

Boduen de Kurtene

Peshkovskiy

Obnorskiy

Shaxmatov

20.Tilning eng kichik ma’no anglatmaydigan birligi nima deyiladi?

fonema

orfoepiya

etimologiya

leksikologiya

21.Flektiv tillar turiga qaysi tillar oilasiga mansub bo‘lgan tillar kiradi?

hind-evropa tillari

xitoy-tibet tillari.

fin ugor tillari.

xom-som tillari.

22.Assimilatsiya so‘zining ma’nosi nima?

o‘xshashlik

moslashuv

o‘xshamaslik

metonimiya

23.Til sathlari ichida doim o‘zgarib turadigan sath qaysi?

lug‘at sath

fonetik filologik sath

grammatik sath

leksik sath

24.Atoqli otlarni o‘rganadigan soha qaysi?

onomastika

frazelogiya

etimologiya

leksikologiya

25.Ikki yoki undan ortiq so‘zlarni bir-biriga qo‘shish yo‘li bilan yangi so‘z yasash o‘zbek tilshunosligida bu yo‘l qanday nomlanadi?

sintaktak usul

fonetik usul

leksik usul

uslubiylik

26.Hozirgi vaqtga kelib tilshunoslik fanida til eng katta birligi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

matn

morfema

leksema

xat

27.Hozirgi zamon tilshunosligida so‘zning bosh ma’nosi qaysi atama bilan izohlanadi?

denotativ

signifikat

logografik

konnotativ

28.Morfologiyaning birligi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

so‘zshakl

gap

leksema

fonema


29.Leksikologiyaning birligi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

leksema

morfema


so‘zshakl

matn


30.Affiksal morfemalarning asosga qo‘shilish tartibi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan?

asos+so‘z yasovchi+lug‘aviy shakl hosil qiluvchi+sintaktik munosabat hosil qiluvchi

asos+so‘z yasovchi+sintaktik munosabat hosil qiluvchi+lug‘aviy shakl hosil qiluvchi

asos+sintaktik munosabat hosil qiluvchi +so‘z yasovchi+lug‘aviy shakl hosil qiluvchi

asos+so‘z yasovchi+lug‘aviy shakl hosil qiluvchi+sintaktik munosabat hosil qiluvchi+lug‘aviy shakl hosil qiluvchi



31.Fonologiyaning birligi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

fonema

morfema

leksema

so‘zshakl



32.Tilshunoslikda shevalar va lahjalarni o‘rganadigan bo‘lim qaysi?

dialektologiya

neologizm

etimologiya

stilistika



33.Tilshunoslikda so‘zlarning kelib chiqish tarixini o‘rganadigan bo‘lim qaysi?

etimologiya

neologizm

dialektologiya

stilistika



34.O‘zbek tilida undosh fonemalar tizimini tekshiradigan fonetikaning bir qismi nima deb ataladi?

konsonantizm

vokalizm


sillabima

neologizm.



35.Unli fonemalar tizimini tekshiradigan fonetikaning bir qismi nima deb ataladi?

vokalizm

konsonantizm.

frazeologizm

sillabima



36.Barqaror birikmalarni o‘rganadigan bo‘lim nima deb ataladi?

paremiologiya

frazeologiya

etimologiya

aforizmlar



37.O‘zbek tilida iboralarni o‘rganadigan bo‘lim nima deb ataladi?

frazeologiya

neologizm

onomastika

morfonologiya



38.So‘zning nutq tarkibidagi boshqa so‘zlar yordamida ifodalagan ma’nosi?

konnotativ ma’no

grammatik ma’no

denotativ ma’no

lug‘aviy ma’no



39.Leksemaning ma’no taraqqiyoti, ma’no xususiyatlarini o‘rganuvchi soha?

semasiologiya

morfologiya

onomastika

orfoepiya



40.Tilshunoslik va psixologiyaning aloqasini qaysi yo‘nalish o‘rganadi?

psixolingvistika

neyrolingvistika

metalingvistika

komparativistika



41.Tilshunoslik va etnografiyaning aloqasini qaysi yo‘nalish o‘rganadi?

etnolingvistika

pragmalingvistika

paralingvistika

psixolingvistika



42.Tilshunoslik va adabiyotning aloqasini qaysi yo‘nalish o‘rganadi?

lingvopoetika

pragmalingvistika

paralingvistika

psixolingvistika



43. 4 ming qoidadan iborat klassik sanskrit grammatikasini yaratgan qadimgi davr hind olimi qaysi qatorda berilgan?

Panini

Vararuchi Katyana

Patanjali

Amara


44.Sanskrit tili lug‘ati - «Amarakosha»ni yaratgan qadimgi davr hind olim bu kim?

Amara

Panini


Vararuchi Katyana

Patanjali



45.Xitoy tilshunosligida yaratilgan birinchi lug‘atni toping.

«Guan yun»

«Yun lyue i tun»

«U fan yuan in»

«Pey ven yun fu»



46.Qadimgi davr tilshunoslik maktablaridan qay birida til muammolari falsafiy nuqtai nazardan o‘rganilgan?

Gretsiya

Rim


Vizantiya

Vavilon


47.“Har bir nom predmet bilan bevosita aloqador. Biz oynadan qanday ko‘rinsak, narsalar ham so‘zda shunday ko‘rinadi”, fikrlari muallifi kim?

Geraklit

Demokrit


Platon

Aristarx


48.«Lotin grammatikasi haqida», «Lotin tili haqida», «So‘zlarning o‘xshashligi haqida», «Lotin tilining kelib chiqishi haqida» asarlarining muallifi kim?

Mark Terrinsiy Varron

Eliy Stilo

Eliya Donata

Mark Fabiy Kvintilian



49.Lotin tiliga bag‘ishlangan 18 kitobdan iborat «Grammatik ta’limot» asarining muallifi kim?

Prussian

Kvintilian

Eliya Donata

Varron


50.Klassik til me’yorlarini, «Qur’on» va she’riyat tilini saqlashga intilgan arab tilshunoslik maktabi bu- …?

Basra

Kufa


Damashq

Bog‘dod


51.Arab adabiy tili me’yoriga erkin yondoshish, so‘zlashuv tilini adabiy tilga asos qilib olishni tavsiya etgan arab tilshunoslik maktabi…

Kufa

Basra


Damashq

Bog‘dod


52.«Ustoz-ul-arab va-l-ajam», «Jorulloh» kabi unvonlar olgan qomusiy olim…

Mahmud Zamaxshariy

Abu Nasr Forobiy

M.Koshg’ariy

Abu Rayhon Beruniy



53.«Asos-ul-balog‘a», «Asos-ul-balog‘a» asarlarining muallifi kim?

Mahmud Zamaxshariy

Abu Nasr Forobiy

M.Koshg’ariy

Abu Rayhon Beruniy



54.«Muqaddimat-ul-adab» («Nafis so‘zlarga muqaddima») «Al-mustasno-fi-amsol-al-arab» «Navobig‘ ul-kalim» asarlarining muallifi kim?

Mahmud Zamaxshariy

Abu Nasr Forobiy

M.Koshg’ariy

Abu Rayhon Beruniy



55.«Sharh kitob-al-Xitoba li Aristutilos» («Aristotelning «Ritorika» asariga yozilgan sharh kitobi»), «Kitob al-alfoz va al-xuruf» («Lafz-so‘zlar va harflar haqida kitob») asarlarining muallifi kim?

Abu Nasr Forobiy

Mahmud Zamaxshariy

Abu Rayhon Beruniy

Abu Ali ibn Sino



56.Forobiy so‘z ma’nosini necha turga bo‘ladi?

ikki turga: sodda va murakkab

ikki turga: lugaviy va ko‘rsatish

ikki turga: atash va ko‘rsatish

Ikki turga: atash va ma’no



57.Hindlarning tillari arab va fors harflariga tegishli tovushlarga to‘g‘ri kelmaydi va o‘xshamaydi, hatto, tilimiz u tovushlarni o‘z joyidan chiqarib aytolmaydi, quloqlarimiz ularning nutq tovushlarini ajratib eshita olmaydi. Nutq tovushlarini ifodalovchi harflarni hind kabi yoza olmaymiz. Natijada ularning lug‘aviy birliklarini xatimiz bilan ifodalash qiyinlashadi. Ushbu fikrlar muallifi kim?

Abu Rayhon Beruniy

Mahmud Zamaxshariy

Abu Nasr Forobiy

Abu Ali ibn Sino



58.Forobiy tilshunoslikning mundarijasini necha bo’limdan iborat deb belgilaydi?

olti bo‘lim

besh bo‘lim

yetti bo‘lim

sakkiz bo‘lim



59.Fonetikaga oid «Asbobi xudud al-xuruf» asarining muallifi kim?

Abu Ali ibn Sino

Abu Rayhon Beruniy

Mahmud Zamaxshariy

Abu Nasr Forobiy

60.Abu Ali Ibn Sinoning «Asbobi xudud al-xuruf» asari necha bo’limdan iborat?

olti bo‘lim+kirish

besh bo‘lim



yetti bo‘lim

sakkiz bo‘lim
Download 67.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling