Töb-der tarihi İsmail Aydın “de te fabula narratur” “anlatılan senin hikayendir”


Download 3.81 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/53
Sana22.10.2017
Hajmi3.81 Mb.
#18402
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   53

töb-der tarihi

İsmail Aydın

“de te fabula narratur”

“anlatılan senin hikayendir”

Eğitim Sen Yayınları / Nisan 2016



EĞİTİM SEN

(Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası)



Adına Sahibi: Kamuran Karaca

Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Mesut Fırat

İsmail Aydın

ismailaydin@yahoo.com



Sayfa Düzeni/Kapak: Gülüzar Ünver

Kitabın Yayın Hakkı Yazarına ve Eğitim Sen’e Aittir.

ISBN: 978-975-535-029-5 

Nisan 2016



Yazışma Adresi: Cinnah Cad. Willy Brandt Sk. No:13 

Çankaya / ANKARA 06680



Tel: (0.312) 439 01 14 (pbx) Fax: (0.312) 439 01 18

E-posta: bilgi@egitimsen.org.tr 

Web: www.egitimsen.org.tr

Baskı:Hermes Tanıtım Ofset Baskı Hizmetleri. Ltd. Şti.

Kazım Karabekir Cad. Murat çarşısı no:39/16 İskitler

Telefon: 0312 384 34 32 - 0312 341 01 97

hermes@hermesofset.com.tr



TEŞEKKÜR

Metinleri tekrar okuyan Akif Coşkun’a, kaynak temininde yardımcı 

olan Harun Abuşoğlu’na, Muzaffer Yalçın’a, şiirini kullandığım Cengiz 

Kaplan’a, Eğitim Sen Genel Merkez Yöneticilerine ve emeği geçenlere 

teşekkür ediyorum.

4

İÇİNDEKİLER

EĞİTİM SEN Sunumu

TÖB-DER’in Sunumu

Önsöz


1908-1971

1908’den 1971’e Öğretmen Örgütlerinin Kısa Tarihçesi

12 Mart Muhtırası ve Gelişmeler

1971

Türkiye Öğretmenler Birliği (TÖB) Kuruluyor

TÖB’nin Adı TÖB-DER Oluyor

TÖB-DER 1971’i Değerlendiriyor; “1971’i Geride Bırakırken”



1972

Şevket Süreyya Aydemir; “Öğretmeni  Cesaretlendirmek  Lazım”

TÖB-DER’in 6 Aylık Durumunu Değerlendirmesi

Fakir Baykurt; “17 Nisan ve Köy Sorunumuz”

“Biz ve Direnç Örgütümüz TÖB-DER”

TÖB-DER I. Olağan Genel Kurulu Toplanıyor

TÖB-DER’in İlk Olağan Genel Kurulu’nda Haydar Orhan’ın 

Konuşması

TÖB-DER’in Birinci Yılının Değerlendirilmesi

TÖB-DER’in İlköğretim Haftası Nedeniyle Yayınladığı Bildirisi



1973

II. Olağanüstü Kongre’ye Sunulan Çalışma Raporu

“Derneğimiz ve Örgüt Anlayışımız”

“Biz Bize” (1973)

“TÖB-DER ve TÖB-DER’li Baskılara Boyun Eğmeyecektir”

TÖB-DER ve Üniversite Sınavları

“TÖB-DER’li Öğretmen Devrime İnkılap Demez”

“Cumhuriyetin Ellinci Yılında Eğitim Sorunlarımız 

Çözümlenememiştir”

10

12



14

21

29



34

36

44



55

64

66



69

73

74



79

84

103



106

109


125

129


132

134


5

“Neden Sınıfta Kalıyorlar”

“TÖB-DER Güç Günlerin Örgütüdür” Genel Başkan TÖB-DER’in İki 

Yılını Değerlendiriyor

Karadeniz Şubeleri Genel Merkeze MuhtıraVeriyor

1974

Milli Eğitim Bakanı TÖB-DER Toplantısına Katılıyor

“TÖB-DER Türkiye Öğretmenlerinin Demokratik ve Mesleki Mücadele 

Örgütüdür”

9. Milli Eğitim Şurası Ön Taslağı Üzerine TÖB-DER’in Görüşleri

TÖB-DER II. Olağan Kongresi Sona Erdi

TÖB-DER’in Haşhaş Ekimi Konusundaki Bildirisi

TÖB-DER, “Kıbrıs BarışHarekatı”nı Destekliyor

“II. Genel Kurula Sunulan Çaışma Programı Taslağı (1974-1976)”

TÖB-DER ve Siyasi Partiler

TÖB-DER Yönetimini Bölen Yazı: “Emperyalist Parmağı”

1975

TÖB-DER Bülteni Toplatılıp İmha Ediliyor

TÖB-DER Yönetiminden “Zorunlu Bir Açıklama”

TÖB-DER Eylem Kararı Alıyor

TÖB-DER “İlerici ve Devrimci Öğretmenlerin Örgütüdür”

“TÖB-DER’in Çalışma İlkeleri”

Pahalılığı ve Faşizan Baskıları Protesto Toplantı ve Mitingleri

TÖB-DER’e Saldırılar

“Gerçek Suçlu Mu Aranıyor”

“Egemen Sınıf İktidarı ve Egemen İdeoloji”

Öldürülen İlk TÖB-DER Üyesi

15-16 Şubat Olayları ve Sonrası

İlkokul Öğretmenleri Derneği (İLK-DER), TÖB-DER’E Katılıyor

TÖB-DER Genel Başkanı Ali Bozkurt’un Cumhurbaşkanı’na Çektiği 

Telgraf

TÖB-DER III. Olağanüstü Kongresi



“Eyleme Katılmak Senin Devrimcilik Görevindir”

“Kıyımları, Hayat Pahalılığı ve Faşist Baskıları Protesto Miting ve 

Yürüyüşleri” İçin Karar Alınıyor

136


140

141


168

169


184

185


187

188


189

191


200

217


217

220


220

222


223

224


225

230


231

233


234

242


245

255


256

6

15 İlde Yapılacak Olan Miting ve Yürüyüşler İptal Ediliyor



1976

TÖB-DER Genel Başkanı Cemil Çakır 1975 Yılını Değerlendiriyor

“Görevimiz”

21 Şubat İzmir Mitingi

13 Mart Ankara Mitingi

TÖB-DER 1976’da 1 MAYIS Mitingine Katılıyor

TÖB-DER Genel Başkanının Cumhurbaşkanı ve İç İşleri Bakanına 

Yazdığı Mektup

CHP Gençlik Kollarının TÖB-DER İle İlgili Raporu

III. Olağan Kongre Hazırlıkları Sürüyor

FISE’nin TÖB-DER’e Gönderdiği Mesaj

III. Olağan Kongre Yapılıyor

TÖB-DER Şili Halkı ve Öğretmenleriyle Dayanışıyor

TÖB-DER Genel Başkanı Gültekin Gazioğlu’nun Basın Toplantısı

TÖB-DER, Demokratik Örgütlerle Yapacağı Güçbirliğinin İlkelerini 

Saptıyor


Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM)’ne Karşı Ankara Mitingi

TÖB-DER’in Kapatılması ve “Mühür Fekki” Olayı

Milliyetçi Cephe (MC)’nin Ders Kitapları ve TÖB-DER

TÖB-DER 1976-1978 Çalışma Programı



1977

TÖB-DER Genel Başkanı Değerlendiriyor: “Yeni Yıla Girerken”

Türkiye Eğitim Emekçilerinin Örgüt 

ve

 



Meslek Sorunları ve Anadili 

Sorununun Gündeme Gelmesi

TÖB-DER Hakkında “Meclis Araştırması” İsteniyor

TÖB-DER, “Ekonomik ve Demokratik Haklar Miting ve Yürüyüşleri” 

Düzenliyor

5 Şubat Tandoğan Mitingi ve Bazı Grupların TÖB-DER’den İhracı

TÖB-DER Ankara Valiliğince İkinci Kez Kapatılıyor

TÖB-DER’in Yaşanan Gelişmeler Üzerine FISE’ye Gönderdiği Mektup

TÖB-DER’in SSCB Eğitim ve Bilim İşçileri Sendikaları Kongresine 

Gönderdiği Mesaj

“Demokratik Öğretmen Hareketinin Birliği” – (I)

258


277

281


282

283


288

291


293

294


297

299


302

302


305

305


306

307


309

327


329

332


333

334


337

337


339

340


7

“Hiçbir Güç Bizi Demokratik Görevimizi Yerine Getirmekten 

Alıkoyamaz”

21 Şube Yönetim Kurulu Görevden Alınıyor

Demokratik Öğretmen Hareketinin Birliği – (II)

1 Mayıs 1977, 6 TÖB-DER Üyesi Yaşamını Yitiriyor

“5 Haziran Genel Seçimleri Üzerine”

Demokratik Kitle Örgütlerinin Güç Birliği Programı

TÖB-DER’in Filistin Öğretmenleri Genel Birliğine Gönderdiği Mesaj

TÖB-DER Genel Merkezi Bombalanıyor

TÖB-DER’in 5 Haziran Seçimleri Sonrasını Değerlendirmesi

TÖB-DER ve Diğer Demokratik Kuruluşların Bildirisi: “CHP Genel 

Başkanı Ecevit’ten Beklentilerimiz

“15-16 Haziran Genel Direnişi Ekonomik-Demokratik Mücadelemize 

Işık Tutuyor”

TÖB-DER, Dünya Öğretmen Sendikaları Birliği’ne (FISE) Katılıyor

MC Hükümeti Kuruluyor, TÖB-DER “Güncel Görev”ini Açıklıyor

TÖB-DER Genel Başkanı Gazioğlu’nun FISE Genel Kurulunda Yaptığı 

Konuşma

“TÖB-DER 7. Yaşına Girdi”- (I)



TÖB-DER’e Göre “Anti-Faşist Güç Birliği Çalışmaları ve Cephe 

Sorunu”


25 Demokratik Kitle ve Meslek Örgütü CHP Genel başkanı Ecevit’e 

Mektup Gönderiyor

TÖB-DER 7 Yaşına Girdi- (II)

TÖB-DER’in 1977 İlköğretim Haftası Değerlendirmesi

TÖB-DER’in “İç İşlerine Karmaşık Devrimciliğe Sığmaz”

Örgütsel Birlik ve Sorumluluk

İstanbul ve Adana Şube Yönetim Kurulları Görevden Alınıyor

TÖB-DER’de “Bunalım Var Mı? Yok Mu?”

Bir Gazete Haberi: “TÖB-DER Genel Başkanı Sokakta Basın Toplantısı 

Yaptı


1978

TÖB-DER’in Yeni Yıl Değerlendirmesi “Bütün Yeni Yıllar Bizimdir”

TÖB-DER Genel Başkanı’nın DİSK 6. Kongresi’nde Yaptığı Konuşma

TÖB-DER’in İzmir ve Milas Mitingleri

344

344


345

347


348

349


350

350


351

352


353

355


358

359


362

364


366

368


371

372


374

374


376

380


398

399


400

8

Demokratik Eğitim Kurultayı Yapılıyor. DEK Sonuç Bildirgesi

TÖB-DER Genel Başkanının DEK Açılış Konuşması

TÖB-DER Onur Kurulu’nun İstanbul ve Adana Eski Yöneticileri 

Hakkındaki Kararları

TÖB-DER’in 1978 1 Mayısı İçin Çıkardığı “1 Mayıs” Özel Sayısı

TÖB-DER İstanbul Şubesindeki Son Gelişmeler Hakkında Açıklama

TÖB-DER, DİSK Onur Üyeliğine Kabul Ediliyor

TÖB-DER 4. Olağan Genel Kurulu Yapılıyor

Gazeteci Uğur Mumcu TÖB-DER Kongresi İçin Neler Yazdı?

“TÖB-DER’i Burjuvaziye Teslim Etmeyeceğiz”

4. Olağan Kongrede Yaşananlar

İki TÖB-DER Genel Merkezi Ortaya Çıkınca DİSK Yönetimi Hangisini 

Tanıdı?


“TÖB-DER İki Başlıdır” Demek, Öğretmenler Örgütsüz ve Savunmasız 

Kalsın Demektir

TÖB-DER’e Göre Milli Eğitim Sisteminin Genel Özellikleri

TÖB-DER Tüzüğünün Bazı Maddeleri Değiştiriliyor

TÖB-DER; “Sınırlı Demokratik Haklarımız Gasp Edilemez

32 Demokratik Örgütün Başbakan Bülent Ecevit’e Gönderdiği Mektup

TÖB-DER Şube Başkanları Toplantısı Sonuç Bildirgesi

1979

Maraş Katliamı Üzerine TÖB-DER’in Açıklaması

TÖB-DER Genel Merkezi; “Örgütü Bölücü Tavırlar Artık Terk 

Edilmelidir”

TÖB-DER Genel Merkezi Sıkıyönetimce Aranıyor

TÖB-DER Demokratik Hakların Savunuculuğu Görevini Sürdürmeye 

Kararlıdır

20 Mart Direnişinin Yıldönümünde TÖB-DER’in Yaptığı Açıklama

TÖB-DER Genel Merkezi “İç İşleri Bakanlığından İstemlerimiz”

“Öğretmeni Örgütsüz Bırakmanın Hesabını Devrimcilik Adına Kim 

Yüklenebilir?”

TÖB-DER Genel Başkanı Gazioğlu; “Yasadışı Olarak Olağanüstü 

Kurultaya Zorlanıyoruz

Sıkıyönetim TÖB-DER Gazatesine El Koyup Genel Sekreter Kemal 

Uzun’u Gözaltına Alıyor

402


404

406


407

411


412

415


417

418


420

424


426

428


429

430


431

433


446

447


452

452


455

456


461

463


464

9

Gazioğlu; “Öğretmen Maaşları Büyük Kentte Ev Kirasını Ancak 

Karşılıyor”

Nazlı Ilıcak / “TÖB-DER’e Sahip Çıkmak Anarşiyi Himaye Etmek 

Demektir”

TÖB-DER ve DİSK Diğer Demokratik Kitle Örgütleriyle Eylem Birliği 

Kararı Alıyor

“DİSK, TÖB-DER, TMMOB, TÜTED, TÜM-DER, TÜS-DER, TTB, 

HALKEVLERİ, KOY-KOOP, ÇHD”

TÖB-DER ve 14 Ekim Seçimleri

TÖB-DER Genel Başkanı Hangi Partiden Aday Oldu?

Bursa Mitingi

TÖB-DER Üyelerini Yas Tutmaya Çağırıyor

TÖB-DER’in15 Ekim’de Yaptığı Şube Başkanları Toplantısı

TÖB-DER İstanbul Şubesi Olağanüstü Kongresi İptal Ediliyor

Genel Başkan ve 5 Yönetici Tutuklanıyor

Uğur Mumcu Yazıyor / “TÖB-DER Olayı”

TÖB-DER İstanbul Eski Şube Başkanı Talip Öztürk Öldürülüyor

Genel Yönetim Kurulu, TÖB-DER MYK’sının Görevini Üstleniyor

Duyuru


“Gazioğlu; TÖB-DER Kapatılmak İsteniyor”

Maraş Katliamını Protesto ve Boykot

Sıkıyönetim; Boykota Katılacak Öğretmenler Cezalandırılacak

1980

Gazioğlu ve 3 Arkadaşı Tahliye Ediliyor

Gazioğlu; “Öğretmen Hareketi Zor Günlerden Geçiyor”

12 Eylül Darbesi

TÖB-DER Yargılanıyor

TÖB-DER Savunmasından

Hangi Yönetici Hangi Cezaya Çarptırıldı?

TÖB-DER’in Yurtdışı Faaliyetleri



1990-2016

TÖB-DER Yeniden

Kaynakça

466


468

469


470

471


471

472


474

476


477

478


481

483


485

485


486

487


487

501


502

507


508

509


514

517


521

526


10

EĞİTİM SEN SUNUMU

Yüz  yılı  aşan  mücadele  tarihine  sahip  olan  eğitim  emekçileri 

mücadelesinde en önemli kilometre taşlarından birisi, 3 Eylül 1971’de 

Türkiye  Öğretmenler  Sendikası’nın  (TÖS)  devamı  olarak  kurulan  Tüm 

Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) olmuştur. 

Eğitim emekçileri, kökleri 20. yüzyılın ilk yıllarına kadar uzanan mücadele 

tarihi  sürecinde,  çok  sayıda  örgüt  kurmuştur.  Bu  örgütlerin  bazılarını 

kendi iradeleriyle kapatırken bazıları da devlet tarafından kapatılmıştır. 

Buna rağmen eğitim emekçileri tarihin her döneminde örgütlü olmayı ve 

örgütlü kalmayı başarmışlardır. 

Eğitim emekçileri mücadelesinin geçmişten bugüne süren örgütlenme ve 

mücadele  geleneğinin  sürdürücüsü,  demokratik  öğretmen  hareketinin 

1970’li  yıllardaki  en  etkili  ve  güçlü  temsilcisi  olan  TÖB-DER,  1970’li 

yılların büyük zorluklar ve baskılara karşı farklı görüşlerden yüzbinlerce 

öğretmenin  dayanışma  ve  mücadele  örgütü  olarak  bilinmektedir.  12 

Eylül 1980 darbesi öncesinde tüm baskı ve sindirme politikalarına, çok 

sayıda  üyesi  karanlık  güçler  tarafından  katledilmesine  rağmen  TÖB-

DER’in 200 bini aşkın üye ve 633 şubesi ile güçlü bir örgütlülüğe sahip 

olması önemlidir. 

TÖB-DER’in 1970’li yıllarda ülkenin içinde bulunduğu ekonomik ve siyasal 

koşullara,    sınıf  hareketine  ve  devrimci  gençlik  mücadelesine  yönelik 

baskı ve tehditlere rağmen, o yıllarda görev yapan öğretmenlerin büyük 

bölümünü  kendi  çatısı  altında  toplayabilmesi  büyük  bir  başarı  olarak 

tarihteki yerini almıştır. 

TÖB-DER kuruluşundan itibaren eğitim emekçilerinin her dönem temel 

talepleri  arasında  yer  alan  “grevli  toplu  sözleşmeli  sendika”  hakkını 

savunmuştur.  1970’li  yıllar  boyunca  bir  taraftan  eğitim  emekçilerinin 

ekonomik,  demokratik  hakları  için  mücadele  ederken,  diğer  taraftan 

faşizme ve hayat pahalılığına karşı diğer sendika ve meslek örgütleri ile 

birlikte ortak faaliyetler, yürüyüşler ve mitingler düzenlemiş, bu özelliği 

dolayısıyla  saldırıların  hedef  haline  getirilmiş,  1  Mayıs  1977  ve  1978 

K.Maraş katliamı olmak üzere, 1970’li yıllarda gerçekleştirilen katliam ve 

saldırılarda çok sayıda TÖB-DER üyesi katledilmiştir.   


11

Uzun bir geçmişe sahip olan eğitim emekçileri mücadelesi içinde ayrı bir 

yeri  olan  TÖS  ve  TÖB-DER’in  yıllarca  büyük  zorluklara,  saldırılara  karşı 

gelerek  taşıdığı  mücadele  bayrağı,  23  Ocak  1995’ten  bu  yana  Eğitim 

Sen’in  elinde  dalgalanmaktadır.  1970’li  yılların  ikinci  yarısında  TÖB-

DER, 1990’lı ve 2000’li yılların başında Eğitim Sen’li olan, görev yaptığı 

yıllarda eğitim ve bilim emekçileri mücadelesinin içinde aktif olarak yer 

alan İsmail AYDIN tarafından yoğun emek verilerek hazırlanan “TÖB-DER 

Tarihi” başlıklı çalışmayı Eğitim Sen olarak eğitim ve bilim emekçileri ile 

buluşturmanın haklı gurunu yaşıyoruz. 

Eğitim  Sen,  eğitim  emekçilerinin  yüz  yılı  aşan  mücadele  birikiminden, 

kendisinden  önce  kurulan,  en  ağır  baskılara  ve  tehditlere  rağmen  ilke 

ve değerlerinden taviz vermeyen tüm mücadele örgütlerinden olduğu 

gibi,  TÖB-DER’in  tarihinden  ve  mücadele  deneyiminden  öğrenmenin 

verdiği  güç ve güvenle bir  taraftan kamusal,  bilimsel,  demokratik, laik 

ve anadilinde eğitim hakkı, diğer taraftan demokratik ve barış içinde bir 

Türkiye mücadelesi yürütmeyi sürdürecektir. 

Eğitim Sen 

Merkez Yürütme Kurulu


12

TÖB-DER’İN SUNUMU

Ülkemizde  demokratik öğretmen hareketi ve örgütlenmesi 1908 yılında 

Encümeni Muallim ile başlamıştır.

Takriri  Sükun  Kanunu ile uzun bir aradan sonra 1946 yılında çok partili 

dönemle tekrar başlamış ve TÖDMF, TÖS, İLKSEN, TÖB-DER, EĞİT-DER, 

EĞİTİM-İŞ, EĞİT-SEN ve EĞİTİM SEN ile devam etmektedir.

Özellikle  TÖS  ve  TÖB-DER  örgütlülükleri  TÜRKİYE’nin  barometresi 

olmuş  ve  halklarımızın  vermiş  olduğu  emek,  demokrasi  ve  sosyalizm 

mücadelesinde önemli görevler üstlenmiştir.

Öğretmenlerin  yaptığı  görevler  nedeniyle  sürekli  halka    ve  insanlara  

en  yakın  temasları  bunların    örgütlerinin  de    halkın  vermiş  olduğu 

mücadelede. Onlarla  iç içe mücadele etme zorunluluğuna dönüşmüştür.

Örgütlerimiz  halkımızın  vermiş  olduğu    bağımsızlık,  emperyalizme, 

faşizme karşı mücadelenin ön saflarında yerini almışlardır.

Özellikle ülkemizin ve halklarımızın çıkarlarına uygun bir eğitim sistemi 

için  mücadelesini  yürütmüş  ve  yapmış  olduğu  Devrimci  Eğitim  Şürası, 

Demokratik Eğitim Kurultayları ile eğitimi masaya yatırmış ve ülkemize 

uygun bir eğitim sisteminin oluşturulması için yoğun çaba sarfetmiştir.

Toplumda  rahatsızlık  yaratan  tüm  olaylarda    toplumun  toplumun  tüm 

kesimiyle, diğer  kurumlarla birlikte mücadelede yer almış ve toplumun  

saygın ve duyarlı  örgütleri haline gelmiştir.

Örgütlenme  konusunda  da  diğer  kamu  çalışanlarına,  örgütsüz  halk 

katmanlarına  örnek olmaya çalışmıştır.

Türkiye’de  kamu  çalışanları  arasında  iş  bırakmayı  ilk  kez  öğretmen 

örgütleri  başlatmış  (1921  İstanbul’daki  öğretmenlerin  bir  günlük    iş 

bırakmaları)  ve  daha  sonra  bunların  en  başarılı  örneklerini  vermiştir. 

(1969 TÖS’ün 4 günlük iş bırakması, TÖB-DER 3 Ekim  ve 24 Aralık 1979 

iş bırakmaları).



13

Devletin ve hükumetlerin bir çok uygulamalarına karşı kitlesel eylemleri 

ve karşı duruşları nedeniyle, sürekli hükumetlerin hedefi haline gelmiştir.

Anayasa  da  değişiklik  yapılarak  TÖS  1971  yılında  münfesih  hale 

düşürülmüş, TÖB-DER’ de 1980 12 Eylül darbesiyle kapatılmıştır.

Gerek  TÖS  ve  gerekse    TÖB-DER  yöneticileri  TCK  141  ve  142. 

Maddelerince    tutuklanmış  (TÖS  yöneticileri  1974  affını  affını  kabul 

etmemiş ve yargılama devam etmiş ve beraat etmişlerdir) yargılanmış ve 

çeşitli cezalara çarptırılmışlardır. TÖB-DER kapatılmış ve malları  devlet 

tarafından gasp edilmiştir. 12 Eylülde mallarına el konulan  tüm kurumlar 

açılmış ve malları iade  edilmesine rağmen, TÖB-DER hala kapalıdır ve 

malları iade edilmemiştir.

210  öğretmen  arkadaşımız  devlet  ve  faşist  çeteler  tarafından 

katledilmiştir.  3854  arkadaşımızın  1402  sayılı  yasa  ile  görevlerine  son 

verilmiştir. On binlerce arkadaşımız sürülmüş ve kıyılmıştır. Arkadaşlarımız 

yaralanmış saldırılara uğramıştır. Örgütümüz ve arkadaşlarımızın evleri 

kundaklanmıştır

Bütün bunlara rağmen gerek TÖS (160 bin öğretmenin 90 binini) gerek se 

TÖB-DER (360 bin öğretmenin  220 binini) öğretmenlerin %60’ını çatısı 

altında  örgütlemeyi başarmıştır.

Özellikle TÖB-DER döneminde örgütlenme ve mücadele çok üst düzeylere 

çıkmıştır.  Bu  tarihi  yazan  öğretmen  arkadaşlarımızı  saygıyla  anıyoruz. 

Bu  dönemin  sevaplarlarıyla,  günahlarıyla,  hatalarıyla,  başarılarıyla  

tarihleştiren İsmail Aydın arkadaşımıza ve  bu eserin basılmasını sağlayan 

EĞİTİM-SEN ‘e teşekkürlerimizi sunuyoruz.

Dilerim  yeni  kuşak  örgütlerimiz    ve  öğretmen  arkadaşlarımız  bizim 

yarattığımız bu tarihten olumsuzlukları ayıklayarak gerekli  dersleri alıp, 

bizden devraldıkları bayrağımızı daha  yüksek gönderlere  taşırlar.



İsmet Yalçınkaya

TÖB-DER  Genel Başkan  Yardımcısı

14

ÖNSÖZ

Türkiye’nin 1970’li yıllarına yaptığı mücadeleleriyle damgasını vuran iki 

önemli kuruluş vardır. Bunlardan biri bir işçi sendikası olan DİSK, diğeri 

de bir öğretmen derneği olan TÖB-DER’dir. Böylesine etkili olan bir der-

neğin emek, demokrasi ve barış mücadelesindeki onurlu yerini alabilme-

si için kitaplaştırılması gerekliydi.



“TÖB-DER üyeleri baskı ve zulüm gördüler. Ama çok kısa bir sürede bü-

yük çoğunluğu müteahhit, işveren ve sömürücü oldular.”

Bu satırları internette “ünlü” bir “Sözlük” sayfasında okuduğumda içim 

sızladı. Bu muydu benim üyesi olduğum TÖB-DER? Ya ben farklı bir TÖB-

DER’in üyesiydim ya da birileri kulaktan dolma söylentilerle “Töb-Der”i 

anlatıyordu (!)… Hatta çarpıtıyor ve karalıyordu.

TÖB-DER’e  yaklaşımla ilgili sorun sadece internete düşen bilgilerle sınırlı 

değildi. Bazı kişilerin TÖB-DER ile ilgili yazdıkları da onu anlatmakta ye-

tersiz kalıyordu. Örneğin; “Eğitim Emekçilerinin Tarihi” adlı kitabın TÖB-

DER ile ilgili bölümünde anlatılan TÖB-DER değil, TÖB-DER içerisindeki 

gruplardan biri olan “Devrimci Öğretmen” grubuydu.

1

 

TÖB-DER’in  anlatımındaki  eksiklik  akademik  alana  da  yansımıştı. 



Akademi  dünyasında  TÖB-DER  ile  ilgili  yapılan  akademik  çalışmaların 

sayısı  azdı,  hem  de  ana  kaynaklara  ulaşılamamıştı.  Bu  alanda  çalışma 

yapan  akademisyenlerden  biri  olan  Yahya  Akyüz,  yazdığı  “Öğretmen 

Örgütlenmesi” adlı kitapta TÖB-DER ile ilgili olarak “üyelerinin tahminen 

%20’si  kadındır.”

2

  diyerek  akademik  çalışmanın  da  sorunlu  olduğunu 

ortaya koymaktaydı.  

Bu gibi nedenlerle, TÖB-DER’i doğru anlatmanın gerekliliğine karar ver-

dim. Kitapta anlatılanlar olabildiğince objektif olmalı ve belgelere dayan-

dırılmalıydı.

Çalışmalara 2010’da başladım. 17 Şubat 2011’de “EĞİT-DER’in İzmir’de 

bulunan 6 şubesi “Büyük Eğitim Yürüyüşü’nün 48.yılı” nedeniyle bir pa-

nel düzenlediler. Bu panelde ilk konuşmayı ben yaptım. Türkiye Öğret-

men Hareketi Tarihinden örnekler verdim. (…)” 



15

Bu panelde izleyenlere söz vermiştim. TÖB-DER’i kitaplaştıracaktım. 

3

     


Ancak, TÖB-DER’i yazmak kolay olmayacaktı.

Çünkü TÖB-DER’in tarihi Türkiye’nin bir döneminin tarihiydi. Bir dönemi-

nin eğitim tarihiydi, bir döneminin siyasal, sosyal ve ekonomik tarihiydi 

aynı zamanda.



Download 3.81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling