Toshkent farmatsevtika instituti kafedra: dori turlari texnologiyasi

TOSHKENT FARMATSEVTIKA INSTITUTI

 

KAFEDRA: DORI TURLARI TEXNOLOGIYASI

FAN:Dori turlarini rivojlantirish istiqbollari

MUSTAQIL ISH

 

 

 

Bajardi: Ziyayeva Kamola 1/1 guruh

Tekshirdi: Tureeva G.M

 

Toshkent 2020

RFP (radiaktiv preparatlar (radioindikatorlar) - tarkibida radioaktiv modda (radioaktiv izotop) saqlagan va tibbiy-biologik tekshirishlar, turli kasalliklarning (asosan rak) diagnostikasi va davolash uchun mo‘ljallangan preparatlar.

Radiofaollik 1896 yilda A.Bekkerel tomonidan kashf etilgan va Mariya Sklodovskaya-Kyuri va Per Kyuri tomonidan o‘rganilgan. Ular 1898 yili radiy elementni kashf etishgan.

RFP larda radioaktiv izotoplar ko‘pincha turli noorganik va organik moddalar bilan birikma xolda qo‘llaniladi. An’anaviy dorilardan RFP lar farmakodinamik ta’siri yo‘qligi bilan farqlanadi, chunki radioaktiv izotoplar juda kichik dozalarda qo‘llaniladi.

Radiofaollik – bu ayrim barqaror bo‘lmagan nuklidlarni, ya’ni yadrosida ma’lum son proton va neytronlar saqlovchi, shuning uchun ma’lum atom raqamiga va atom massasiga ega atom turlarini, yadroda kechayotgan o‘zgarishlar sababli boshqa elementlarga aylanishdagi , , -nur tarqatishi.

Izotop	Qo‘llanilishi	YArim parchalanish davri	Nurlanish turi
15O	O‘pka faoliyati tahlili	122,24 s	β+
32R	SHishlar (rak) terapiyasida	14,262 sut	β-
60So	Og‘iz shilliq qavatlari va bosh miya rak terapiyasi	5,27 yil	β- γ
85Kr	O‘pka faoliyati tahlilida	10,7 yil	β-
90Y	O‘pka va bosh miya rakini davolash	64,1 soat	β-
90Tc	Bosh miya rakini, jigar, o‘pka rak diagnostikasi	6,01 soat	γ

-nurlanish bu geliy atomi yadrosining musbat zaryadlangan oqimi bo‘lsa, -nurlanish -- elektronlar yoki + pozitronlar oqimi , -nurlanish esa rentgen nurlanish kabi kalta to‘lqin uzunligidagi fotonlar oqimidir. Radiofaol moddalar sirtdan ta’sir ko‘rsatishi mumkin, yoki ular ichilganida organizmning me’yordagi hayot kechirish ma’romini buzadi.

RFP lar tasnifi

A) Qo‘llanilishi bo‘yicha:

-davolovchi RFP;

- diagnostik RFP

B) Radioizotoplardan himoyalanganligi bo‘yicha:

-Yopiq RFP;

-ochiq RFP

• Albumin 99 Tc
• Albumin 125I (131I)
• Indiy sitrat 113Jn
• DTPA 99Tc
• Talliy xlorid 201Tl qo‘llaniladi.
• Buyrak faoliyatining taxlili uchun dimerkaptoyantar kislota (DMYAK), O – yodgippurat natriy - 125I (131I), kalsiy glyukonat - 99Tc va boshqalar qo‘llaniladi.

Rak to‘qimalarini

• Galliy sitrat 67Ga
• Natriy fosfat 37R

99Tc preparatlari- in vivo diagnostikasi uchun:

• texnemek; texnefor; texnemag; texnefit; texnetril; karbomek; pentatex -( dlya diagnostiki zlokachestvennыx opuxoley kostey, yaichnikov, selezyonki, golovnogo mozga i dr)
• 32R preparati- Na2 N 32R O4 – dlya lecheniya mielomnoy bolezni, leykoza, diagnostiki opuxoley
• 153Sm preparati-oksabifor- suyaklardagi metastazalarini davolash uchun
• 198Au preparati-komizol- o‘pka, jigar, bosh miya tahlili, to‘qimalardagi rakni davolash