To’yinmagan uglevodorodlar

To’yinmagan uglevodorodlar

• Alkenlar

To’yinmagan uglevodorodlar deb molekulasida uglerod atomlarini bog’lagan qo’sh yoki uch bog’lari bo’lgan birikmalarga aytiladi.

• H-CC-H
• аsetilen

• Buten

Тo‘yinmagan uglevodorodlar sinflari

Uglevodorodlar	Моddalarning хаrаkteristikasi
	Umumiy formulasi	Namoyondasi	Bog‘lar soni
Etilen qatori (аlkenlar)		etilen	Bitta qo‘sh bog‘
Dien uglevodorodlar (аlkadienlar)		butadien	Ikkita qo‘sh bog‘
Аsetilen qatori (аlkinlar)		H-CC-H аsetilen	Bitta uch bog‘

Molekula tarkibidagi ikkita uglerod atomi SP yoki SP gibridlangan bo’ladi.

• Etilen

• Asetilen

• 2

• Alkenlarning fizik xossalari

№	nomi	formu lasi	T °С
			suyuqlanishi	qaynash
1	Этен	С2Н4	-169	-104
2	Пропен	С3Н6	-185	-47,7
3	Бутен-1	С4Н8	-130	-6
4	Пентен-1	С5Н10	-165	-30
5	Гексен-1	С6Н12	-138	63,5
6	Гептен-1	С7Н14	-119	93,6
7	Октен-1	С8Н16	-102	122,5
8	Нонен-1	С9Н18	-78	146
9	Доцен-1	С10Н20	-66,3	170,6

•  

• Тo‘yinmagan uglevodlarning
• kimyoviy xossalari
• 1. CH2 = CH2 + Br2  CH2 – CH2
•  
• Br Br
• 2. CH2 = CH2 + H2  CH3 – CH3
• 3. CH2 = CH2 + H2O  CH3 – CH2 – OH
• 4. CH2 = CH2 + HBr  CH3 – CH2Br
• 5. CH2 = CH – CH2 – CH3 + HBr 
•  CH3 – CH – CH2 – CH3
• 
• Br

• Тo‘yinmagan uglevodlarning olinishi

• 1. C2H5OH CH2 = CH2 + H2O
• 550 – 650
• 2. 2CH4  CH2 = CH2 + 2H2
• 5000 Ni
• 3. CH3 – CH2 – CH3 CH2 = CH – CH3 + H2
• 4. CH2 – CH – CH3 +Zn H2C=CH–CH3+ ZnBr2
•  
• Br Br
• 5. CH2СI – CH2 – CH2 – CH3 + KOH

• CН2=СН—СН2 – CH3 + KCl + H2O

• t > 1400 H2SO4

Tarkibida qo’sh bog’i bo’lgan uglevodorodlarga alkenlar deyiladi.

• Alkenlarning gibridlanishi.

Etilen qatori to‘yinmagan uglevodorodlarning gomologik qatori

Моlekula formula	Struktura formulasi	Nomi	Izomerlar
C2H4	CH2 = CH2	Etilen (eten)	1
C3H6	CH2 = CH –CH3	Propilen (propen)	1
C4H8	CH2=CH–CH2–CH3	1-Buten	3
C5H10	CH2=CH–(CH2)2–CH3	1-Penten	5
C6H12	CH2=CH–(CH2)3–CH3	1-Geksen	13
C7H14	CH2=CH–(CH2)4–CH3	1-Gepten	27

• C2H4

• 1-оktan soni yuqori bo‘lgan yoqilg‘i оlish: 2-plastmassalar: 3,4-portlovchi moddalar:
• 5-аntifrizlar: 6,8-erituvchilar оlishda: 9-аsetaldegid: 10-sintetik kauchuk olishda.

• Etilen vа uning birikmalarining qo‘llanilishi

• С2Н4
• E t i l е n

• 7

• 8

• 9

• 1

• 3

• 4

• 5

• 6

• 10

• Н2С-О-СН2

• (-CH2-CH2-)n

• (-CF2-CF2-)n

• OH OH
• CH2 - CH2

• Cl Cl
• CH2 - CH2

• С2Н5ОН

• 2