Трансляция ҳақида умумий тушунча. Трансляцияни амалга оширувчи омиллар


Download 0.65 Mb.
bet1/2
Sana07.10.2022
Hajmi0.65 Mb.
#834053
  1   2
Bog'liq
8 amaliy ish
1-тема, mpdf, Toksikologiya asoslari (B.Ibragimxodjayev va b.), 1-тема, 9.1.биол.оксидланиш, фитотерапия, Maqola,,,, Средние величины, Занятие №6, 9-ma\'ruza, 8-ma\'ruza, Маъруза № 3 Kislota-asosli muvozanat. Bufer sistemalar (1), TibbiyotdaNarkotik xossaga EGA bo‘lgan moddalardan meditsinada f, 1-ma\'ruza, 5-ma\'ruza

Трансляция

Трансляция ҳақида умумий тушунча.


Трансляцияни амалга оширувчи омиллар.
Аминокислоталарнинг фаолланиши
Трансляция инициация
Оқсил биосинтези ўта мураккаб ва кўп босқичли жараѐн
бўлиб, бунда хилма-хил ферментлар, системалар ва ҳар хил РНК
лар иштирок этади. Оқсил биосинтези рибосомаларда боради.
Бунда и-РНК даги нуклеотидлар ѐрдамида ифодаланган информация полипептид занжиридаги аминокислоталарнинг кетма-кетлиги сифатида номоѐн бўлади, яъни оқсил синтези тўғрисида информация нуклеотидлар «тилидан» аминокислоталар «тилига» таржима (трансляция) қилинади.Оқсил биосинтезининг умумий механизми барча тирик организмлар учун бир хил бўлиб,қуйидагиасосийбосқичларданиборат:

1)аминокислоталарнинг фаолланиши;


2)инициация-полипептид анжири синтезининг бошланиши;
3) элонгация – ҳосил бўлаѐтган полипептид занжирининг
узайиши;
4) терминация – полипептид занжири ҳосил бўлишининг
тугаши

  1. Аминокислоталарнинг фаолланиши. Аминокислоталар молеку-лалари кимѐвий жиҳатдан фаол бўлмаганлиги учун улар оқсиллар
    биосинтезида бевосита иштирок эта олмайди. Оқсил биосинтезида
    иштирок этадиган аминокислоталар аввал фаол ҳолатга ўтиши керак.
    Аминокислоталар АТФ ѐрдамида фаолланиши мураккаб жараѐн бўлиб,
    бунда ҳар бир аминокислота тегишли транспорт РНК га кўчирилиши
    махсус ферментлар – аминоацил – т- РНК синтетазалар таъсирида боради.
    Бу босқичда аминоацил – т – РНК лар ҳосил бўлади.

Оқсил синтези учун старт белгиси бўлиб тРНКда жойлашган AUG


кодони ҳисобланади.

AUG-метионин Met кодлайди. Баъзан эса старт белгиси бўлиб


Валин кодловчи GUC кодони бўлиши мумкин. Ўсувчи полипептид
занжирда биринчи аминокислота қолдиғи бўлиб Met ѐки Val бўлиши
мумкин. Савол туғиладики, демак, Ушбу ҳолатда ҳужайра занжир ўртасида жойлашган GUC ѐки AUG сигналини қандай ажратади.
Ушбу мусалани тРНКни махсус инициацияловчи Met ѐки Val
модификацияланган формалари ѐрдамида ҳал қилиш мумкин.
Met модификация қилинган формаси бўлиб, форметионин
(fMet)ҳисобланади. У Metни полипептид занжирга бириктирувчи тРНК metдан фарқли ўлароқ, тРНКf молекуласига бирикади. тРНК met ҳам, тРНКf ҳамAUG кодонини ажрата олишади, Леин бошловчи (стартовый) AUG ва фақат тРНКf гина бирика олади. Оқсил синтези инициацияси 30S cуббирлик сатҳида инициацияловчи комплекс ҳосил бўлиши Билан бошланади. Бу комплекс мРНК, fMet боғлаган аминоацил тРНКf Р соҳага бириккан ҳолда ва рибосоманинг 30S суббирлигидан иборат бўлади. кейинги қадам юқоридаги комплексга 50S суббирлиги қўшилиши Билан ўтади. Натижада 70S-инициа-цияловчи комплекс ҳосил бўлади. Оқсил синтези инициацияси учун энергия манбаи бўлиб ГТФ гидролизи натижасида ажралувчи энергия ҳисобланади. Ушбу этапда бир неча оқсиллар керак бўлади, яъни инициация оқсиллари (JF1, J


Download 0.65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2023
ma'muriyatiga murojaat qiling